Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-789/14-2/JK2
z 11 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2014 r. (data wpływu 13 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowanie nieodpłatnej służebności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowanie nieodpłatnej służebności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z małżonką zamierza dokonać darowizny synom w postaci nieruchomości - domu jednorodzinnego. W akcie notarialnym będzie ustanowiona na rzecz darczyńców dożywotnia i nieodpłatna służebność osobista, polegająca na prawie do korzystania z nieruchomości.

Darczyńcy będą prowadzili odrębne gospodarstwo domowe i posiadają środki finansowe na własne utrzymanie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu tego, że darczyńcy (Wnioskodawca i Jego żona) będą korzystać (mieszkać) w domu, który podarowali własnym dzieciom, będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek z tytułu zamieszkiwania w podarowanej nieruchomości, lecz bez konieczności opieki i łożenia na utrzymanie rodziców, nie wystąpi. Rodzice będą prowadzili odrębne gospodarstwo domowe i w żaden sposób nie będą finansowani przez obdarowanego domem syna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast stosownie do art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 cyt. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłem przychodów są „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychody objęte tym przepisem.

Ponieważ przychody z tytułu nieodpłatnej służebności nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt od 1 do pkt 8 ww. ustawy, należy zaliczyć je do przychodów z „innych źródeł”.

W świetle powyżej powołanych przepisów przychód powstaje zatem w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza dokonać darowizny synom w postaci nieruchomości - domu jednorodzinnego. W akcie notarialnym będzie ustanowiona na rzecz Wnioskodawcy dożywotnia i nieodpłatna służebność osobista, polegająca na prawie do korzystania z nieruchomości. Wnioskodawca będzie prowadził odrębne gospodarstwo domowe i posiada środki finansowe na własne utrzymanie.

Kwestią wymagającą rozważenia w kontekście uzyskania przychodu przez Wnioskodawcę dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych jest ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy służebności – uprzednio darowanego synom– domu jednorodzinnego.

W odniesieniu do dokonania przez Wnioskodawcę darowizny nieruchomości na rzecz jego synów należy zauważyć, że w myśl art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotną więc cechą darowizny jest jej bezpłatny charakter. Oznacza to, że druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy oraz zbywalne prawa majątkowe. Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostanie spełnione.

W myśl art. 296 ww. Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista).

Do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych z zachowaniem przepisów niniejszego rozdziału (art. 297 K.c.)

Stosownie do art. 298 K.c. zakres służebności osobistej i sposób jej wykonywania oznacza się, w braku innych danych, według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych.

Zgodnie z art. 301 K.c. mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.

Stosownie do art. 302 § 1 K.c. mający służebność mieszkania może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców budynku.

Służebności osobiste są niezbywalne. Nie można również przenieść uprawnienia do jej wykonywania (art. 300 K.c.)

Zacytowane powyżej przepisy stanowią, że generalnie służebność mieszkania polega na uprawnieniu osoby fizycznej do korzystania z budynku lub jego części znajdującego się na cudzej nieruchomości. Służebność mieszkania nie upoważnia do przeniesienia uprawnienia do wykonywania służebności na inną osobę, ale pozwala na dopuszczenie do współwykonywania tego prawa. Jej istota zależy od treści konkretnej umowy o ustanowienie służebności mieszkania. Zazwyczaj umowa taka kształtuje prawo do zamieszkiwania, a więc zajmowania oznaczonego (lub oznaczonych) pomieszczenia mieszkalnego w celu schronienia, wypoczynku, snu, przyrządzania posiłków, zaspokajania innych potrzeb życiowych.

W ocenie organu interpretacyjnego należy stwierdzić, na podstawie opisu przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, że stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Z kolei myśl art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. nieodpłatnej służebności.

Należy dodać, że podatkowi od spadków i darowizn podlega ustanowienie nieodpłatne służebności osobistej, w tym służebności mieszkania.

W konsekwencji należy stwierdzić, że skoro ustanowienie nieodpłatnej służebności podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, to nie może podlegać przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mimo, że jest to realna korzyść majątkowa uzyskana przez Wnioskodawcę i w normalnym obrocie prawnym podlegałaby co do zasady opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to jednak ze względu na brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy do niej zastosować wyłączenie spod działania tej ustawy. Tym samym należy stwierdzić, że ustanowienie nieodpłatnej służebności osobistej, nie podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, nie powstają żadne obowiązki z tego tytułu ciążące na Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Interpretacja dotyczy tylko Pana jako Wnioskodawcy. Nie wywołuje skutków prawnych dla małżonki Wnioskodawcy.

W związku z powyższym w celu uzyskania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego przez małżonkę Wnioskodawcy, winna ona złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.