Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-820/14-4/MM
z 14 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z 26 sierpnia 2014 r. (data wpływu 29 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 1 października 2014 r. (data wpływu 3 października 2014 r.) w odpowiedzi na wezwanie z 26 września 2014 r. nr IPPP2/443-820/14-2/MM o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania częściowo nieodpłatnego przekazania pracownikom posiłków wydawanych w stołówkach pracowniczych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2014 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania częściowo nieodpłatnego przekazania pracownikom posiłków wydawanych w stołówkach pracowniczych. Wskazany wniosek zawierał braki formalne. W związku z tym tut. Organ podatkowy pismem z 26 września 2014 r. znak IPPP2/443-820/14-2/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka S.A. (dalej: Wnioskodawca) jest jednym z wiodących podmiotów na rynku prowadzących działalność w segmencie sprzedaży hurtowej towarów. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca w większości miejsc prowadzenia działalności gospodarczej (tj. halach sprzedażowych) organizuje pracownicze stołówki. Wnioskodawca podpisuje umowę z niezależną firmą, której przedmiotem działalności jest organizacja żywienia zbiorowego. W ramach zawieranych umów firma taka odpowiedzialna jest za prowadzenie stołówki pracowniczej, w tym przygotowywanie posiłków na rzecz pracowników Wnioskodawcy. Innymi słowy Wnioskodawca nabywa w swoim imieniu usługi stołówkowe. Wnioskodawca nie dokonuje odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie przedmiotowych usług.

Nabyte przez Wnioskodawcę posiłki są częściowo nieodpłatnie przekazywane pracownikom zatrudnionym przez Wnioskodawcę.

Dodatkowo Wnioskodawca chciałby podkreślić, iż wydawane posiłki nie są posiłkami wydawanymi zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym Spółka powinna naliczać VAT należny od przekazania posiłków dla pracowników wydawanych wyłącznie w stołówkach pracowniczych?

Zdaniem Wnioskodawcy częściowo nieodpłatne przekazywanie pracownikom posiłków w stołówkach pracowniczych nie będzie spełniało definicji odpłatnego świadczenia usług zdefiniowanego w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) i w związku z tym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przepis art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi natomiast, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

W ocenie Wnioskodawcy przekazanie przez Wnioskodawcę posiłków na rzecz pracowników w przedstawionym stanie faktycznym nie odbywa się w interesie pracownika i nie jest związane z jego korzyściami osobistymi. Zdaniem Wnioskodawcy występuje natomiast związek przekazania z prowadzonym przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwem.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przekazywanie pracownikom posiłków następuje na cele związane z działalnością gospodarczą. Przekazanie takie ma miejsce wyłącznie w trakcie pracy i jako takie związane jest z wykonywaną na rzecz Wnioskodawcy pracą. Nie można więc w takiej sytuacji kwalifikować takiego wydania jako wydania na cele osobiste pracownika.

Za Słownikiem Języka Polskiego należy uznać, że potrzebami „osobistymi” są takie potrzeby, które „dotyczą danej osoby” i które są jej potrzebami „prywatnymi”, - tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tą osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika czy pełnioną funkcją. Zatem można przyjąć, że potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, bądź też faktyczna konsumpcja. Przekazywane posiłki należy traktować po stronie pracowników jako narzędzie służące prawidłowemu wykonaniu przez nich obowiązków służbowych.

Wnioskodawca chciałaby podkreślić, iż głównym celem częściowego sfinansowania posiłków dla pracowników jest uregulowanie czasu spędzanego przez pracowników na spożywaniu posiłków. W rezultacie korzystania ze stołówki pracowniczej, pracownicy nie tracą dodatkowo czasu na poszukiwanie alternatywnych miejsc spożywania posiłków i w ten sposób mogą szybciej powrócić do wykonywania obowiązków pracowniczych,

Działanie takie ma również wymiar psychologiczny, w trakcie spożywania posiłków w stołówce pracowniczej następuje integracja pracowników, co w dłuższej perspektywie również ma wpływ na ich pracę, wydajność, a tym samym przychody Wnioskodawcy. Wymierną korzyścią dla Spółki jest również funkcjonowanie stołówki w określonych godzinach, co przekłada się na ujednolicenie czasu spożywania posiłków przez pracowników.

Dodatkowo, taka działalność Wnioskodawcy jako pracodawcy może być zachętą dla potencjalnych pracowników do podjęcia zatrudnienia u Wnioskodawcy.

Wnioskodawca chciałby wskazać, iż działalność w zakresie nieodpłatnego (częściowo nieodpłatnego) wydania posiłków pracownikom i opodatkowanie podatkiem VAT takiego świadczenia było również przedmiotem badania Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Przykładowo w wyroku z dnia 11 grudnia 2008 roku (C-371/07, Danfoss A/S, Astra Zeneca A/S) TSUE wskazał iż: „zapewnianie posiłków przez pracodawcę swym pracownikom nie służy zaspokajaniu prywatnych potrzeb tych ostatnich i nie jest dokonywane w celach innych niż związane z działalnością przedsiębiorstwa. Osobista korzyść jaka wynika z tego dla pracowników, wydaje się mieć jedynie charakter uboczny względem potrzeb przedsiębiorstwa. (...) Szczególny sposób, w jaki przedsiębiorstwo jest zorganizowane stanowi wskazówkę, że świadczenia polegające na nieodpłatnym wydawaniu posiłków pracownikom nie są wykonywane w celach innych niż związane z jego działalnością”.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy częściowe sfinansowanie posiłków przez Wnioskodawcę ma na celu:

• ujednolicenie pory spożywania posiłków przez pracowników,
  

• ograniczenie czasu poświęcanego przez pracowników na pozyskiwanie / przygotowywanie posiłków,
  

• integrację pracowników,
  

• co jest równoznaczne ze zwiększeniem efektywności pracy pracowników Wnioskodawcy.
  
  
  

Jednocześnie Wnioskodawca podejmując decyzję o częściowym sfinansowaniu posiłków pracownikom kierował się przede wszystkim własnym interesem ekonomicznym. Korzyść pracownika ma w tym przypadku charakter jedynie poboczny. Zatem jeśli wydanie posiłków nie ma charakteru wydania na cele osobiste pracownika, bo związane jest bezsprzecznie z charakterem wykonywanej pracy oraz statusem pracownika w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, to zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, iż wydanie takie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie będzie zobowiązany do naliczania podatku VAT należnego od kwoty stanowiącej częściowe finansowanie zakupu usług stołówkowych pracownikom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Należy wskazać, że czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Należy jednocześnie zauważyć, że treść art. 8 ust. 2 ustawy o VAT wskazuje, że aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, czyli za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Usługi świadczone nieodpłatnie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy nie mają wpływu na wysokość sprzedaży przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów itp.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w większości miejsc prowadzenia działalności gospodarczej organizuje pracownicze stołówki. Wnioskodawca podpisuje umowę z niezależną firmą, której przedmiotem działalności jest organizacja żywienia zbiorowego. W ramach zawieranych umów firma taka odpowiedzialna jest za prowadzenie stołówki pracowniczej, w tym przygotowywanie posiłków na rzecz pracowników Wnioskodawcy. Nabyte przez Wnioskodawcę posiłki są częściowo nieodpłatnie przekazywane pracownikom zatrudnionym przez Wnioskodawcę. Wydawane posiłki nie są posiłkami wydawanymi zgodnie z przepisami kodeksu pracy oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy.

Wątpliwości Zainteresowanego sprowadzają się do określenia czy nieodpłatne wydawanie posiłków pracownikom Spółki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy zwrócić uwagę, że przepisy nie definiują pojęcia „potrzeb osobistych”. Za słownikiem języka polskiego należy uznać, że potrzebami „osobistymi” są takie potrzeby, które „dotyczą danej osoby” i które są jej potrzebami „prywatnymi”, tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tą osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika czy pełnioną funkcją.

Zatem można przyjąć, że potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, a zatem potrzeby osobiste to te, których zaspokojenie wynika z dobrej woli pracodawcy. Natomiast potrzeby pracownicze to te, których spełnienie nie wynika z autonomii woli stron, ale do zaspokajania których pracodawca jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa, np.: przepisów Kodeksu pracy, przepisów innych ustaw regulujących prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, postanowień zbiorowych układów pracy, postanowień porozumień zbiorowych, przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy itp.

Wnioski te potwierdza analiza orzecznictwa sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 8 kwietnia 1997 r., Sygn. akt SA/Ka 2978/95, NSA stwierdził, że „nie każde bowiem przekazanie towaru rodzi skutki podatkowe lecz jedynie przekazanie na potrzeby określone przez ustawodawcę. Chodzi w tym przypadku o przekazanie na „potrzeby osobiste”, a więc na cele prywatne osób wymienionych w cytowanym przepisie.”

Z kolei w wyroku z dnia 5 maja 2000 r., Sygn. akt I SA/Lu 176/99, niepubl., NSA wyjaśnił, jak należy rozumieć pojęcie przekazania towarów na cele osobiste pracowników. W wyroku tym czytamy, że: „przez przekazywanie towarów lub świadczenie usług na potrzeby osobiste pracowników należy rozumieć zaspakajanie takich potrzeb pojedynczych pracowników lub ogółu pracowników, które nie są przez odpowiednie przepisy prawa uznane za potrzeby pracownicze - nie są one, w świetle regulacji prawnej stosunku pracy, potrzebami pracowniczymi, są zatem potrzebami osobistymi pracowników. Ustawa nie wiąże sposobu opodatkowania towarów przekazanych pracownikom z tym, czy obowiązek przekazania wynika z przepisów, czy też nie, to jednak zakres praw pracowniczych i odpowiadających im obowiązków pracodawcy rozgranicza potrzeby pracownicze (te potrzeby pracownika, które pracodawca obowiązany jest zaspokoić) od potrzeb osobistych pracowników (te potrzeby pracownika, których pracodawca nie jest obowiązany zaspokoić).”

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych (…).

Stosownie do art. 23715 § 1 Kodeksu pracy, Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określi, w drodze rozporządzenia, ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące prac wykonywanych w różnych gałęziach pracy. Ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określą, w drodze rozporządzenia, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące tych gałęzi lub prac (art. 237¹⁵ § 2 Kodeksu pracy).

Aktem wykonawczym wydanym na podstawie ww. przepisu jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279). Zgodnie z § 1 pkt 1 tego rozporządzenia pracodawca zapewnia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, zwane dalej "posiłkami", w formie jednego dania gorącego, z zastrzeżeniem § 2 ust. 2.

W niniejszej sprawie Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wydawania posiłków, o których mowa w przepisach prawa pracy. Jest to zatem świadczenie wynikające z dobrej woli pracodawcy i nie służy działalności gospodarczej Spółki lecz zaspokajaniu osobistych potrzeb pracowników. Nie można uznać, aby zachodziły tu okoliczności uzasadniające traktowanie nieodpłatnego dostarczenia posiłków pracownikom za służące celowi nadrzędnemu, jakim jest cel związany z prowadzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Okoliczności sprawy nie pozwalają na stwierdzenie, że korzyść osób, na rzecz których przekazano częściowo nieodpłatne świadczenie, ma znaczenie drugorzędne w stosunku do korzyści przedsiębiorstwa Wnioskodawcy.

W związku z tym należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadcząc na rzecz pracowników usługi stołówkowe wykonuje czynności, które nie są związane z prowadzoną przez niego działalnością, ponieważ nie mają one żadnego wpływu na wysokość sprzedaży, zyski oraz wizerunek Spółki itp. Usługi te zaspokajają wyłącznie osobiste potrzeby pracowników. Tym samym Wnioskodawca zobowiązany jest, zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, do naliczenia podatku należnego z tytułu częściowo nieodpłatnego świadczenia usług stołówkowych na rzecz swoich pracowników.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tak przedstawionym stanie faktycznym należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanego w uzasadnieniu wniosku orzeczenia TSUE z dnia 11 grudnia 2008 r. (C-371/07, Danfoss A/S, Astra Zeneca A/S) tut. Organ podatkowy stwierdza, że wyrok ten nie pozostaje w sprzeczności z rozstrzygnięciem wydanym w niniejszej sprawie, ponieważ osadzony jest w odmiennym stanie faktycznym. Trybunał w wyroku tym rozpatrywał konsekwencje na gruncie podatku VAT związane z nieodpłatnym udostępnianiem posiłków swoim pracownikom podczas spotkań służbowych, a nie wydawanych w czasie przerwy pracowniczej w stołówce przyzakładowej.

Końcowo tut. Organ podatkowy nadmienia, że niniejsza interpretacja odnosi się jedynie do usług stołówkowych na rzecz pracowników w tej części w jakiej świadczone są nieodpłatnie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.