INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2012 r. (data wpływu 21 maja 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 sierpnia 2012 r. (data wpływu 21 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa m. in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749), w związku z czym pismem z dnia 13 sierpnia 2012 r., Nr IPTPB1/415-306/12-2/ASZ, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie z dnia 13 sierpnia 2012 r. skutecznie doręczono w dniu 16 sierpnia 2012 r., następnie w dniu 21 sierpnia 2012 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej 20 sierpnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą pod firmą „X”. W dniu 24 listopada 2009 r. przelał na konto kontrahenta kwotę 45.000 zł, podając w tytule przelewu – zaliczka na instalację grzewczą. W dniu 11 grudnia 2009 r. kontrahent nadesłał fakturę zaliczkową z dnia 30 listopada 2009 r., Nr, podając w tytule, że dotyczy ona zaliczki z dnia 24 listopada 2008 r. i jest to zaliczka na instalację grzewczą. Wnioskodawca przekazał zaliczkę na konto kontrahenta, gdyż strony prowadziły negocjacje co do zawarcia umowy. Zdaniem Wnioskodawcy do zawarcia umowy nie doszło, gdyż żądana przez Wnioskodawcę kwota za wykonanie umowy nie uzyskała akceptacji Gminy, na rzecz której miała być wykonana inwestycja. Wnioskodawca wezwał kontrahenta do zwrotu zaliczki. Pismem z dnia 30 listopada 2011 r. w dniu 6 grudnia 2011 r. skierował pozew o zapłatę kwoty 45.000 zł od kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy. Sąd Rejonowy nakazem zapłaty z dnia 30 grudnia 2012 r. nakazał kontrahentowi zapłatę na rzecz Wnioskodawcy kwoty 45.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Od nakazu zapłaty kontrahent wniósł sprzeciw, zarzucając brak istnienia roszczenia Wnioskodawcy wobec pozwanego, zarzut braku udowodnienia przez Wnioskodawcę należności przysługującej względem pozwanego oraz zarzut przedawnienia roszczenia. Wnioskodawca podtrzymał argumentację zawartą w pozwie oraz wnosił o nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia na zasadzie art. 118 Kodeksu cywilnego, jako roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Opierając się na treści art. 917 Kodeksu cywilnego, strony przed Sądem, przed przeprowadzeniem postępowania dowodowego zawarły ugodę o treści:

1. „Pozwany Z zobowiązuje się zapłacić Wnioskodawcy kwotę 25.000 zł w terminie do dnia 30 czerwca 2012 r. – z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia temuż terminowi płatności.
2. Koszty procesu strony znoszą wzajemnie między sobą.
3. Niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia związane z przedmiotową sprawą.”
   
   

W piśmie z dnia 20 sierpnia 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Wnioskodawca wskazał, iż wnosi o wydanie interpretacji co do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty 20.000 zł, o wysokość której w ugodzie Sądowej zostało obniżone roszczenie Wnioskodawcy.

Wyjaśnił, iż wnosił o zasądzenie kwoty 45.000 zł, strony zawarły ugodę, że pozwany zapłaci kwotę 25.000 zł, a więc mniej o 20.000 zł niż stanowiło roszczenie Wnioskodawcy. Kwota 20.000 zł niejako znikła, lecz stanowi ona przychód pozwanego, który musi zaliczyć ją do zysków lub przychodu.

Ponadto, Wnioskodawca uzupełnił wniosek o niżej podane informacje:

• forma opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej – na zasadach ogólnych – podatek dochodowy,

• rodzaj dokumentacji podatkowej prowadzonej dla potrzeb tej działalności – księgi rachunkowe,

• zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego roszczenie, zdaniem Wnioskodawcy nie uległo przedawnieniu, gdyż dla roszczeń związanych z działalnością gospodarczą termin przedawnienia wynosi trzy lata, a strony nie zawierały żadnej umowy. Zawarta ugoda akceptowana przez Sąd potwierdziła, że roszczenie nie uległo przedawnieniu.

• w momencie powstania wierzytelności nie była ona zarachowana jako przychód należny,

• wierzytelność ta nie została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota 20.000 zł, o którą zostało obniżone roszczenie Wnioskodawcy stanowić będzie koszt uzyskania przychodu i kwota ta nie będzie podlegała podatkowi dochodowemu...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności uważa się wszelkie kwoty należne choć nie zostały faktycznie otrzymane. Ponieważ udzielona zaliczka stanowiła kwotę należną (choć w sobie była świadczeniem nienależnym), to zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 21 ww. ustawy, z chwilą wystąpienia z powództwem o jej zapłatę powinna zostać zarachowana jako rezerwa na należności sporne. Ponieważ kontrahent w postępowaniu sądowym zakwestionował wierzytelność, to zgodnie z art. 23 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została uprawdopodobniona nieściągalność wierzytelności.

Zatem, cała kwota 45.000 zł powinna stanowić koszty uzyskania przychodów, której nieściągalność została uprawdopodobniona, natomiast kwota 25.000 zł, po zapłacie jej przez kontrahenta stanowić będzie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Gdyby natomiast kontrahent nie wpłacił dobrowolnie przyjętej w ugodzie kwoty 25.000 zł, a postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne, to i tak kwota 25.000 zł została już zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, których nieściągalność została uprawdopodobniona w trybie art. 23 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 20 sierpnia 2012 r. Wnioskodawca wskazał, iż podtrzymuje swoje stanowisko zawarte w części H formularza ORD-IN oraz w pozostałych rubrykach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), za przychód z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

• nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

• być właściwie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Przepis art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt 54 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat (kosztów) powstałych w wyniku utraty dokonanych przedpłat (zaliczek, zadatków) w związku z niewykonaniem umowy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Dla potrzeb tej działalności prowadzi księgi rachunkowe. W dniu 24 listopada 2009 r. przelał na konto kontrahenta kwotę 45.000 zł, podając w tytule przelewu – zaliczka na instalację grzewczą. W dniu 11 grudnia 2009 r. kontrahent nadesłał fakturę zaliczkową z dnia 30 listopada 2009 r., Nr, podając w tytule, że dotyczy ona zaliczki z dnia 24 listopada 2008 r. i jest to zaliczka na instalację grzewczą. Wnioskodawca przekazał zaliczkę na konto kontrahenta, gdyż strony prowadziły negocjacje co do zawarcia umowy. Zdaniem Wnioskodawcy do zawarcia umowy nie doszło, gdyż żądana przez Wnioskodawcę kwota za wykonanie umowy nie uzyskała akceptacji Gminy, na rzecz której miała być wykonana inwestycja. Wnioskodawca wezwał kontrahenta do zwrotu zaliczki. Pismem z dnia 30 listopada 2011 r. w dniu 6 grudnia 2011 r. skierował pozew o zapłatę kwoty 45.000 zł. Sąd Rejonowy nakazem zapłaty z dnia 30 grudnia 2012 r. nakazał kontrahentowi zapłatę na rzecz Wnioskodawcy kwoty 45.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Od nakazu zapłaty kontrahent wniósł sprzeciw, zarzucając brak istnienia roszczenia Wnioskodawcy wobec pozwanego, zarzut braku udowodnienia przez Wnioskodawcę należności przysługującej względem pozwanego oraz zarzut przedawnienia roszczenia. Wnioskodawca podtrzymał argumentację zawartą w pozwie oraz wnosił o nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia na zasadzie art. 118 Kodeksu cywilnego, jako roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Opierając się na treści art. 917 Kodeksu cywilnego, strony przed Sądem, przed przeprowadzeniem postępowania dowodowego zawarły ugodę, z której wynika, iż pozwany zobowiązuje się zapłacić Wnioskodawcy kwotę 25.000 zł w terminie do dnia 30 czerwca 2012 r. – z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia temuż terminowi płatności. Koszty procesu strony znoszą wzajemnie między sobą. Niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia związane z przedmiotową sprawą.

Wnioskodawca dodał, iż w momencie powstania wierzytelności nie była ona zarachowana jako przychód należny oraz nie została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Należy zwrócić uwagę, że każdy przypadek obciążenia kosztów działalności musi być rozpatrywany indywidualnie, z uwzględnieniem przesłanek związanych z całokształtem prowadzonej przez podatnika działalności, oraz okoliczności, stanowiących przyczynę powstania kosztu, a także sposobu udokumentowania zdarzenia uznanego za koszt uzyskania przychodu. Poniesienie wydatku, by mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, musi mieć charakter trwały. Nie mają charakteru trwałego – w momencie ich poniesienia – wpłaty dokonane przez kupującego towar/usługę tytułem zaliczki itp. Wpłaty te, stanowią bowiem wyłącznie formę zabezpieczenia majątkowego, potwierdzenia realizacji umowy itp., mają na tym etapie zdarzenia ekonomicznego charakter zwrotny i jako takie są obojętne podatkowo w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Nie można bowiem w momencie dokonania wpłaty zaliczki przewidzieć ostatecznych skutków transakcji jaka ma być sfinalizowana w innym okresie rozliczeniowym i jednoznacznie przyjąć, iż usługa faktycznie zostanie wykonana, a w związku z tym należność za usługę jest bezsporna i wymagalna z chwilą wpłaty zaliczki. Wartość transakcji będzie stanowiła koszt uzyskania w momencie faktycznego jej zrealizowania i wystawienia dokumentu potwierdzającego ostatecznie wartość wydatku, a fakt wpłacenia zaliczek będzie stanowił jedynie o konieczności dokonania przez kupującego dopłaty kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wartością usługi, a dokonanymi wpłatami zaliczek.

Należy wskazać, iż stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 14 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 3.

Analiza ww. przepisu prowadzi do wniosku, że – co do zasady – odpisy aktualizujące nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Wyjątkiem są odpisy, spełniające łącznie następujące warunki:

• wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w rozumieniu art. 14 ww. ustawy,

• odpis aktualizujący został dokonany w oparciu o przesłanki wynikające z art. 35b ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.),

• nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona w sposób przewidziany w art. 23 ust. 3 powołanej ustawy.
  
  

Z uwagi na fakt, iż w rozpatrywanej sprawie nie zostały spełnione powyższe warunki, tj. przedmiotowa wierzytelność nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych w rozumieniu art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za nieprawidłowe, albowiem przepisy art. 23 ust. 1 pkt 21 oraz art. 23 ust. 3 pkt 4 powyższej ustawy, na które powołuje się Wnioskodawca przedstawiając swoje stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego nie będą miały zastosowania.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż kwota 20.000 zł o którą, zgodnie z zawartą ugodą sądową, zostało obniżone roszczenie Wnioskodawcy z tytułu zapłaconej zaliczki na instalację grzewczą nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 54 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.