INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011r. (data wpływu do tut. organu 24 maja 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 sierpnia 2011r. (data wpływu do tut. organu 24 sierpnia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pobieranych przez Wnioskodawcę mandatów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pobieranych przez Wnioskodawcę mandatów.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 sierpnia 2011r. (data wpływu 24 sierpnia 2011r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-871/11/MS z dnia 11 sierpnia 2011r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (ostatecznie przedstawiony w piśmie z dnia 19 sierpnia 2011r.):

Gmina ma prawo pozyskiwania dochodów własnych, do których zalicza się m. in. wpływy z podatków i opłat, ustalonych na podstawia odrębnych ustaw. Podatki i opłaty lokalne tzw. publiczne umożliwiają Gminie realizację zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.). Obok wpływów z podatków i opłat lokalnych, gminny budżet zasilają również m. in. wpływy z:

1. opłat za zajęcie pasa drogowego (pobierane w oparciu o ustawę o drogach publicznych),
2. opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (pobierane na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi),
3. mandatów (pobierane na podstawie kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenie).
   
   

Wymienione powyżej należności mają charakter publicznoprawny, są one bezzwrotne i przymusowe. Opłaty te pobierane są w związku ze świadczeniem polegającym na dokonaniu czynności urzędowej lub w związku z usługami świadczonymi przez Gminę. Powstanie obowiązku wniesienia opłaty wiąże się z zaistnieniem konkretnego stanu faktycznego, określonego przez Państwo w ustawie lub Gminę w uchwale. Podstawą do zapłaty nie jest umowa, lecz decyzja administracyjna podlegająca kontroli przez organ wyższej instancji. Wskazane powyżej opłaty pobierane przez Gminę nie są jej wynagrodzeniem wynikającym z zawartych umów cywilnoprawnych za świadczenie wzajemne, lecz stanowią opłaty mające charakter daniny publicznej będącej jej dochodem własnym.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT od dnia 1 maja 2011r. Oprócz realizacji zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami prawa, Gmina wykonuje również czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (np. sprzedaż nieruchomości, wynajem lokali) i w tym właśnie zakresie jest podatnikiem podatku VAT.

Nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego jest zadaniem własnym Gminy z zakresu administracji samorządowej, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), tj. w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Obowiązek ich nakładania wynika z art. 95 § 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenie (tekst jedn. Dz. U. z 2008r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.), a także z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003r. w sprawie wykroczeń za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. z 2003r. Nr 208, poz. 2026 ze zm.). Wpływy z mandatów mają charakter publicznoprawny, są bezzwrotne i przymusowe i na podst. art. 100 ww. ustawy w całości stanowią dochody Gminy. Obowiązek ich wniesienia nie wynika z umowy cywilnoprawnej lecz wiąże się z zaistnieniem konkretnego stanu faktycznego, określonego przez Państwo w ustawie lub Gminę w uchwale.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że pobór mandatów nie stanowi w myśl art. 7 i art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług dostawy towarów ani też świadczenia usług, gdyż czynność ta nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej Gminy, lecz w ramach realizacji zadań publicznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłaty lokalne (publicznoprawne) takie jak mandaty pobierane przez Gminę, winny być traktowane jako zwolnione od VAT czy też niepodlegające VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w piśmie z dnia 19 sierpnia 2011r.), przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (§ 13 ust. 1 pkt 12), zwalniają od podatku zadania publiczne wykonywane przez Gminę, natomiast zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, „nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych”. Ponieważ zasadą jest, że każda ustawa jest aktem prawnym nadrzędnym w stosunku do rozporządzeń (będących tylko aktami wykonawczymi do ustaw), to Gmina dla celów VAT jest organem władzy publicznej, zgodnie z ustawą o VAT i w konsekwencji, wykonywane przez nią czynności nałożone przepisami prawa, w zakresie realizowanych zadań publicznych, można uznać jako wykonywane przez niepodatnika podatku od towarów i usług.

O wykluczeniu Gminy jako podatnika podatku VAT w zakresie wykonywanych zadań publicznych, przemawia również art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE 1 z 2006r. Nr 347/1 ze zm.), który traktuje opłaty publicznoprawne, pobierane przez jednostki samorządu terytorialnego, jako niepodlegajace opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z tym przepisem, krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego, nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Zdaniem Wnioskodawcy pobierane przez Gminę grzywny nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca jest podatnikiem VAT w sytuacji, gdy wykonuje czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, gdy realizuje zadania publiczne. Zatem pozyskiwane przez Wnioskodawcę opłaty publiczne (takie jak: za zajęcie pasa drogowego, za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, mandaty), powinny być traktowane jako opłaty niepodlegajace opodatkowaniu podatkiem VAT i tym samym nie wykazywane w deklaracji VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z powyższych regulacji wynika, że nie każda płatność występująca w obrocie gospodarczym oznacza powstanie konieczności opodatkowania podatkiem VAT. Występuje ona tam, gdzie pojawia się zarówno świadczenie jak i konsumpcja. w związku z tym, rozpatrując kwestię opodatkowania należy przede wszystkim zbadać, czy miało miejsce jakiekolwiek świadczenie.

Mając na uwadze powyższe, aby ustalić zasady opodatkowania opłat lokalnych (publicznoprawnych) takich jak mandaty pobierane przez Wnioskodawcę, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy wpłaty te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wpłacającego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego jest zadaniem własnym Gminy z zakresu administracji samorządowej, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), tj. w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Obowiązek ich nakładania wynika z art. 95 § 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenie (tekst jedn. Dz. U. z 2008r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.), a także z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003r. w sprawie wykroczeń za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. z 2003r. Nr 208, poz. 2026 ze zm.). Wpływy z mandatów mają charakter publicznoprawny, są bezzwrotne i przymusowe i na podst. art. 100 ww. ustawy w całości stanowią dochody Gminy. Obowiązek ich wniesienia nie wynika z umowy cywilnoprawnej lecz wiąże się z zaistnieniem konkretnego stanu faktycznego, określonego przez Państwo w ustawie lub Gminę w uchwale.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, iż pobór mandatów nie stanowi ani dostawy towarów ani też świadczenia usług, gdyż czynności te nie są wykonywane w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy, jak również nie występuje bezpośredni odbiorca – beneficjent danej czynności. Osoba obciążona mandatem nie uzyskuje w zamian żadnych korzyści, jest to rodzaj kary za naruszenie prawa. Dlatego też pobrany przez Wnioskodawcę mandat nie może zostać uznany za należność z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług, i jako nie objęty hipotezami norm zawartych w art. 7 i art. 8 ustawy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Reasumując, mandaty pobierane przez Wnioskodawcę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w myśl art. 5 ust. 1 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W zakresie opodatkowania pobieranych przez Wnioskodawcę:

• opłat za zajęcie pasa drogowego,
• opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych,

zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.