UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Zamierza Pan w najbliższym czasie rozpocząć działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. Zamierza we własnym imieniu, w ramach prowadzonej działalności kupować na rynku wtórnym mieszkania lub domy, tj. od osób fizycznych jak i podmiotów gospodarczych. Być może zmuszony będzie Pan w danym mieszkaniu dokonać remontu. Jednakże koszt remontu nie przekroczy 30% wartości nabytego mieszkania. W celu ustalenia prawidłowości zastosowania zwolnienia bądź opodatkowania podatkiem od towarów i usług danej transakcji istotnym elementem jest ustalenie momentu pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z art. 2 ust. 14 ustawy o podatku od towarów i usług, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkowaniu budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub…”

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytania:

Czy ustawodawca definiując pierwsze zasiedlenie (art. 2 ust. 14 ustawy o VAT) ma na myśli transakcję np. sprzedaży, dzierżawy, najmu do której jest doliczony podatek od towarów i usług, czy podatek ten nie musi być do tej transakcji doliczony, np.:

1. w przypadku zakupu od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (i mieszkającej w tym mieszkaniu kilkanaście lat a w posiadanie tego mieszkania weszła przed wejściem w życie ustawy o VAT lub korzystała ze zwolnienia w związku z przekształceniem ze spółdzielczego prawa na prawo własności) i w związku z czym nie jest naliczony VAT od tej transakcji - czy w tym przypadku doszło do pierwszego zasiedlenia tych mieszkań przed dokonaniem ich zakupu przez Pana, czy też dochodzi w momencie zakupu przez Pana, czy w dalszym ciągu nie doszło do pierwszego zasiedlenia?
2. Czy w przypadku zakupu domu jednorodzinnego od osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, która przedmiotowy dom wybudowała i mieszkała w nim przez 8 lat i sprzedaje go na Pana rzecz, nie naliczając podatku VAT – czy w takim przypadku dochodzi do pierwszego zasiedlenia, czy też nie, z uwagi na fakt, że nie wystąpił podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku, zgodnie z art. 2 ust. 14 ustawy biorąc pod uwagę art. 5 pomimo, że nie wystąpił podatek od towarów i usług, przy zakupie mieszkania czy domu, to dochodzi w tym momencie do pierwszego zasiedlenia. Sprzedając natomiast ww. mieszkanie lub dom w ramach działalności gospodarczej skorzysta Pan ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 cytowanej wyżej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Co do zasady stosownie do treści art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23 %.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10 pod warunkiem, że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Niespełnienie któregokolwiek z powyższych warunków skutkuje obowiązkiem opodatkowania dostawy takiego budynku, budowli lub ich części.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (ust. 7a ww. artykułu).

Z powołanych przepisów wynika zatem, że co do zasady dostawa budynków, budowli lub ich części, a więc nawet tych, które są dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, korzysta ze zwolnienia od podatku, z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w ramach pierwszego zasiedlenia lub w terminie do dwóch lat od tego zdarzenia (art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług). Ustawodawca przewidział przy tym także zwolnienie stosowane w sytuacji, w której konkretna dostawa nie mieści się w granicach zwolnienia wyrażonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Zwolnienie to przysługuje na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a cyt. ustawy po spełnieniu warunków w nich ustanowionych, tj. pod warunkiem że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jak również dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jednocześnie zauważyć należy, że zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10 i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Z treści ust. 11 ww. artykułu wynika, że oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1. imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2. planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
3. adres budynku, budowli lub ich części.

W art. 2 pkt 14 ustawy, ustawodawca określił co należy rozumieć pod pojęciem pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z tym przepisem, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej;

Z treści powyższego przepisu wynika, że aby nastąpiło pierwsze zasiedlenie, musi dojść do oddania budynków, budowli lub ich części, do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Oznacza to, że jeżeli podatnik wybuduje obiekt lub zmodernizuje go ponosząc przy tym nakłady na ulepszenie przekraczające 30% wartości początkowej, a następnie obiekt ten (po wybudowaniu lub ulepszeniu) zostanie oddany do użytkowania w rozumieniu przepisów budowlanych i wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych, nie jest to równoznaczne z jego zasiedleniem. W takim przypadku oddanie do użytkowania nie nastąpi bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało natomiast miejsce, gdy nowowybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub oddany w dzierżawę, czy najem, gdyż nastąpi wówczas wykonanie czynności podlegających opodatkowaniu.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Zatem, grunty zabudowane podlegają opodatkowaniu według stawki właściwej dla obiektów budowlanych, które się na nim znajdują. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków lub budowli trwale z nim związanych. Jeżeli dostawa budynków lub budowli korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym dany obiekt jest posadowiony.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami. Zamierza we własnym imieniu, w ramach prowadzonej działalności kupować na rynku wtórnym mieszkania lub domy, tj. od osób fizycznych, jak i podmiotów gospodarczych. Być może zmuszony będzie w danym mieszkaniu dokonać remontu. Jednakże koszt remontu nie przekroczy 30% wartości nabytego mieszkania. W każdym przypadku przy nabyciu mieszkania lub domu jednorodzinnego nie będzie naliczany podatek od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia momentu pierwszego zasiedlenia dla nabywanych nieruchomości oraz ustalenia, czy sprzedaż tych nieruchomości korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Przenosząc zatem powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że w opisanych we wniosku przypadkach dochodzi do pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług. Nabycie mieszkania od osoby fizycznej zamieszkującej lokal od kilkunastu lat, w sytuacji gdy osoba ta zakupiła niniejszy lokal przed wejściem w życie ustawy o VAT, czy też nabycie domu jednorodzinnego od osoby fizycznej, która dom ten wybudowała i zamieszkiwała w nim przez kilka lat, nie świadczy o tym, że doszło do oddania do użytkowania tego lokalu lub domu, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi. W tych przypadkach pierwsze zasiedlenie, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy, będzie miało miejsce dopiero w momencie dostawy tych obiektów, dokonanej przez Wnioskodawcę.

Zatem planowana sprzedaż, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, nie będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 cyt. ustawy.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.