Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/415-541/14-2/MR
z 12 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2014 r. (data wpływu 24 września 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rozpoznania przychodu w związku z otrzymanym odszkodowaniem – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rozpoznania przychodu w związku z otrzymanym odszkodowaniem.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest wspólnikiem Spółki jawnej X (dalej: Spółka jawna), w której prowadzi działalność gospodarczą. W ramach działalności Spółka jawna sprzedaje towary kontrahentom krajowym. W celu zabezpieczenia płynności finansowej Spółka jawna zawarła z firmą ubezpieczeniową Y S.A. Oddział w Polsce (dalej: firma ubezpieczeniowa) umowę ubezpieczenia należności handlowych za dostarczane towary, na wypadek, gdyby kontrahent nie uregulował kwoty zobowiązania. W ramach umowy ubezpieczenia Spółka jawna płaci kwartalną składkę ubezpieczeniową, która dla wspólnika Spółki jawnej stanowi koszt uzyskania przychodu.

Zgodnie z zawartą umową z firmą ubezpieczeniową, jeżeli należność Spółki jawnej wynikająca z faktur sprzedaży (zawierających VAT, należność netto została wcześniej zaliczona do przychodów podatkowych wspólnika), jest objęta umową ubezpieczeniową i nie jest zapłacona, wówczas najpóźniej w 90-tym dniu po przekroczeniu terminu płatności wskazanego na fakturze dotyczącej niespłaconej wierzytelności Spółka jawna jest zobowiązana rozpocząć windykację wszystkich niespłaconych wierzytelności w stosunku do tego kontrahenta (w praktyce windykacja należność rozpoczyna się, gdy przeterminowanie należności handlowych przekroczy 30 dni).

Ponadto zgodnie z zawartą umową z firmą ubezpieczeniową, Spółka jawna jest zobowiązana, najpóźniej w 91 dniu po przekroczeniu terminu płatności wskazanego na fakturze dotyczącej niespłaconej wierzytelność, do skierowania sprawy dotyczącej niezapłaconej należności do sądu. Następnie, gdy zwłoka w zapłacie należności przekracza 6 miesięcy, licząc od terminu płatności określonego na fakturze, firma ubezpieczeniowa wypłaca Spółce jawnej odszkodowanie w wysokości 90% kwoty niespłaconą należności. Pozostałe 10% należności niespłacone przez ubezpieczyciela stanowi udział własny Spółki jawnej.

Zgodnie z treścią umowy zawartej z firmą ubezpieczeniową i art. 828 § 1 Kodeksu cywilnego, z dniem wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową, roszczenie ubezpieczającego (Spółki jawnej) przeciwko osobie trzeciej przechodzi z mocy prawa na firmę ubezpieczeniową do wysokości zapłaconego odszkodowania.

W przypadku skutecznej egzekucji dokonanej przez komornika sądowego na podstawie wyroku sądowego otrzymanego przez Spółkę jawną, Spółka jawna jest zobowiązana do zwrotu do firmy ubezpieczeniowej kwoty wyegzekwowanej przez komornika należności w części odpowiadającej otrzymanemu uprzednio z firmy ubezpieczeniowej odszkodowaniu. Wynika to z faktu, że należność Spółki jawnej w chwili wypłaty odszkodowania przeszła z mocy prawa na firmę ubezpieczeniową.

Do chwili złożenia wniosku ORD-IN otrzymane odszkodowania wspólnik Spółki jawnej traktował jako przychód podatkowy, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane odszkodowanie stanowi przychód podatkowy wspólnika Spółki jawnej w rozumieniu art. 14 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie jest dla wspólnika Spółki jawnej neutralne podatkowo. Spółka powinna zakwalifikować otrzymane ubezpieczenie jako spłatę należności, która to należność w wartości netto będąca przychodem ze sprzedaży towarów, stanowiła uprzednio przychód podatkowy.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym cd osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Należy wskazać, ze wypłata przez ubezpieczyciela odszkodowania na rzecz Spółki jawnej nastąpi wyłącznie w przypadku braku płatności ze strony kontrahentów z tytułu transakcji zakupu od Spółki jawnej towarów i usług, w związku z którymi rozpoznał wspólnik Spółki jawnej przychód należny, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT.

W związku z powyższym otrzymane przez Spółkę jawną odszkodowanie jest tylko i wyłącznie skutkiem dokonanych wcześniej transakcji, które są realizowane w toku zwykłej działalności gospodarczej, znajdujących już odzwierciedlenie w rozliczeniach podatkowych wspólnika Spółki jawnej. Ubezpieczenie zabezpiecza bowiem jedynie samą spłatę zadłużenia przez kontrahentów Spółki jawnej, która to spłata nie ma charakteru zdarzenia podatkowego. Wspólnik Spółki jawnej nie otrzymuje zatem świadczenia z nowego źródła, lecz jedynie rekompensatę za brak zapłaty ze strony kontrahentów. Wypłata samego odszkodowania zastępuje jedynie płatność ze strony kontrahenta i jest alternatywnym sposobem zaspokojenia roszczenia Spółki jawnej, a nie dodatkowym przychodem wspólnika Spółki jawnej. Celem zawieranej przez Spółkę jawną umowy ubezpieczenia jest bowiem zapewnienie uzyskania wpływu środków pieniężnych z tytułu należności wynikającej z wystawionej przez Spółkę jawną faktury sprzedaży, wykazanej w stosownych rozliczeniach wspólnika Spółki jawnej jako przychód należny. Tym samym wspólnik Spółki jawnej nie uzyskuje jakiegokolwiek dodatkowego przysporzenia majątkowego.

Nie znajduje tu również zastosowania wskazany w stanie faktycznym art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy o PIT, zgodnie z którym „wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem (...) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą”. Zdaniem wspólnika Spółki jawnej, wpływ odszkodowania od ubezpieczyciela nie jest związany ze szkodą dotyczącą składników majątku, a jedynie stanowi zastąpienie płatności ze strony kontrahenta, które w przypadku skutecznej egzekucji bądź windykacji Spółka jawna jest zobowiązana zwrócić do firmy ubezpieczeniowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów wymienione zostały w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Stosownie do art. 14 ust. 1 tej ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest wspólnikiem Spółki jawnej. W celu zabezpieczenia płynności finansowej Spółka jawna zawarła z firmą ubezpieczeniową umowę ubezpieczenia należności handlowych za dostarczane towary, na wypadek gdyby kontrahent nie uregulował kwoty zobowiązania. Gdy zwłoka w zapłacie należności przekracza 6 miesięcy, licząc od terminu płatności określonego na fakturze, firma ubezpieczeniowa wypłaca Spółce odszkodowanie w wysokości 90% kwoty niespłaconą należności. Pozostałe 10% należności niespłacone przez ubezpieczyciela stanowi udział własny Spółki.

Zatem stwierdzić należy, że sama wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela w celu zaspokojenia wierzytelności Spółki powinna być potraktowana jako zapłata należności.

Powyższe potwierdzają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). W myśl art. 828 § 1 ww. ustawy, jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania (…).

Wobec powyższego, ubezpieczyciel w momencie spłaty wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do kwoty wypłaconego odszkodowania.

Taki sposób spełnienia świadczenia można uznać za częściową spłatę zobowiązania. Jak wskazano wyżej, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma znaczenia, kto dokonał spłaty zobowiązania, w szczególności, że przychód należny z tego tytułu nie powstaje w momencie zapłaty, lecz z chwilą zaistnienia zdarzeń wskazanych w ustawie, tj. w dniu wydania przez Spółkę towaru, nie później niż w dniu wystawienia faktury.

Reasumując, jeżeli kwotę należności wynikającą z danej transakcji zaliczono wcześniej do przychodów należnych, uregulowanie części tej należności przez ubezpieczyciela, zgodnie z warunkami umowy, nie spowoduje obowiązku wykazania otrzymanego z tego tytułu odszkodowania jako przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże informuje się, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu wg skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.