Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-711/14-2/BH
z 15 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 24 lipca 2014 r. (data wpływu 28 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania otrzymanego zadatku w przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania otrzymanego zadatku w przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A (dalej: Spółka, Wnioskodawca) jest czynnym podatnikiem VAT zarejestrowana w Polsce. Spółka zamierza zawrzeć umowę sprzedaży środków trwałych zwanych dalej Maszynami z firmą posiadającą siedzibę poza Unią Europejską zwaną dalej „Kupującym”. Umowa w zakresie sprzedaży Maszyn zawarta zostanie z zastrzeżeniem na rzecz Spółki prawa ich własności do czasu zapłaty przez Kupującego całości ceny sprzedaży. Spółka zobowiąże się do niepodejmowania w okresie obowiązywania umowy jakichkolwiek czynności, skutkujących przeniesieniem prawa własności. Kupujący będzie zobowiązany dokonać zapłaty w następujący sposób:

• w dniu zawarcia umowy kupujący wpłaci Spółce 50% ceny tytułem zadatku w rozumieniu art. 394 par. 1 k.c - pozostała część zostanie zapłacona - zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem - po zakończeniu demontażu i przygotowaniu Maszyn do wywiezienia z terenu Spółki.
  
  
  

Spółka na otrzymany zadatek w dniu zawarcia umowy wystawi fakturę VAT ze stawką 0%, która potwierdzi otrzymanie tej kwoty.

Umowa będzie zawierać szereg zobowiązań, które będzie musiał spełnić Kupujący pod rygorem skorzystania przez Spółkę z prawa odstąpienia od umowy i zachowania otrzymanego zadatku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zatrzymany zadatek w związku z niewykonaniem postanowień umowy przez Kupującego należy potraktować jako niepodlegający opodatkowaniu podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie regulują sytuacji będącej następstwem odstąpienia Kupującego od umowy i zatrzymania przez sprzedawcę zadatku. Szczególnie nie regulują sytuacji, gdy dochodzi do zmiany charakteru zadatku, który z chwilą wycofania się Kupującego z umowy zastępuje odszkodowanie. Zdaniem Wnioskodawcy umowna zmiana będąca wolą dwóch stron kwalifikacji z zadatku na odszkodowanie powoduje, że nie będzie on podlegał opodatkowaniu VAT. Odszkodowania nie podlegają bowiem regulacjom ustawy o VAT. Odszkodowanie nie jest zapłatą za dostawę towarów lub świadczenie usług ale naprawieniem szkody dla sprzedającego z tytułu nie wywiązania się z uzgodnionych warunków umowy. W przypadku odstąpienia Kupującego od umowy nie będzie dostawy towaru, ponieważ nie dochodzi do przeniesienia własności towaru na inny podmiot. Odszkodowanie nie będzie stanowić także zapłaty za dostawę towaru. Reasumując, skoro zadatek nie będzie stanowił zapłaty za czynności opodatkowane VAT, a będzie odszkodowaniem, to Spółce będzie przysługiwało prawo do skorygowania pierwotnie wystawionej faktury VAT, która dokumentuje przyjęcie zadatku i udokumentowanie tego faktu notą obciążeniową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Ponadto, art. 8 ust. 1 ustawy określa, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Co do zasady, usługą jest każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 29a 1, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zatem aby dostawę towarów oraz świadczenie usług uznać za podlegającą opodatkowaniu musi istnieć związek pomiędzy dostawą tego towaru lub też świadczeniem usług oraz wypłaconym wynagrodzeniem. Tylko wówczas zapłata za ten towar lub usługę będzie stanowić podstawę opodatkowania dokonania danej czynności.

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, że Spółka zamierza zawrzeć umowę sprzedaży Maszyn z firmą posiadającą siedzibę poza Unią Europejską. Umowa w zakresie sprzedaży Maszyn zawarta zostanie z zastrzeżeniem na rzecz Spółki prawa ich własności do czasu zapłaty przez Kupującego całości ceny sprzedaży. Spółka zobowiąże się do niepodejmowania w okresie obowiązywania umowy jakichkolwiek czynności, skutkujących przeniesieniem prawa własności. Kupujący będzie zobowiązany dokonać zapłaty w następujący sposób: w dniu zawarcia umowy Kupujący wpłaci Spółce 50% ceny tytułem zadatku w rozumieniu art. 394 par. 1 k.c - pozostała część zostanie zapłacona - zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem - po zakończeniu demontażu i przygotowaniu Maszyn do wywiezienia z terenu Spółki. Spółka na otrzymany zadatek w dniu zawarcia umowy wystawi fakturę VAT ze stawką 0%, która potwierdzi otrzymanie tej kwoty. Umowa będzie zawierać szereg zobowiązań, które będzie musiał spełnić Kupujący pod rygorem skorzystania przez Spółkę z prawa odstąpienia od umowy i zachowania otrzymanego zadatku.

Wnioskodawca ma wątpliwości w jaki sposób należy traktować zadatek w przypadku odstąpienia Kupującego od umowy i zatrzymania przez Wnioskodawcę zadatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jak należy rozumieć pojęcie „zadatek”. Według Małego Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, str. 1100) określenie „zadatek” to suma pieniędzy wręczana przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania.

Kwestia zadatku została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 112). W myśl art. 394 § 1-3 Kodeksu cywilnego, w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała, jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

W związku z tym, stwierdzić należy, że zadatek służy do zabezpieczenia interesów obu ze stron. Z okoliczności sprawy wynika, że w sytuacji gdy zostaną spełnione wszystkie postanowienia zawartej umowy to wpłacona kwota (zadatek) zostanie zaliczona na poczet dokonanej w przyszłości dostawy. W przypadku natomiast gdy dojdzie do odstąpienia umowy przez Kupującego wówczas Spółka zatrzyma wpłaconą wcześniej przez Kupującego kwotę (zadatek) jako formę odszkodowania.

Jak wskazano wcześniej, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za dostawę towarów w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

W przedmiotowej sprawie kwota pobranego zadatku nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów bo faktycznie do takiej dostawy nie dojdzie ze względu na odstąpienie Kupującego od umowy.

W konsekwencji, stwierdzić należy, że wpłacony zadatek w momencie braku realizacji umowy sprzedaży i nie dokonania dostawy Maszyn nie spełnia przesłanek do potraktowania go jako zaliczki na poczet dostawy towaru. Oznacza to, że w stosunku do tej czynności nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o VAT, w tym także przepisy w zakresie dokumentowania tej czynności. Wnioskodawca ma zatem prawo do dokumentowania otrzymanego zadatku poprzez wystawienie innego niż faktura dokumentu, na podstawie odrębnych przepisów.

A zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.