2014.08.19 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-554/14/MK
z 19 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2014 r. (data wpływu – 19 maja 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 sierpnia 2014 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przywrócenia własności udziału w nieruchomości, a następnie jego sprzedaży – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przywrócenia własności udziału w nieruchomości, a następnie jego sprzedaży.

Wniosek uzupełniono w dniu 7 sierpnia 2014 r.

We wniosku tym oraz w piśmie uzupełniającym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Dziadkowie Wnioskodawcy byli właścicielami nieruchomości o powierzchni 109,9648 ha. Dodatkowo, dziadek był właścicielem nieruchomości o powierzchni 0,4010 ha.

Ww. nieruchomości zostały przejęte na cele reformy rolnej na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r., co stwierdzono protokołami z dnia 7 marca 1946 r. oraz 26 czerwca 1948 r. Następnie protokołem z dnia 8 lutego 1949 r. majątek, przejęty od dziadka Wnioskodawcy, przekazano Nadleśnictwu w tymczasowy zarząd i użytkowanie.

Dziadek Wnioskodawcy zmarł w dniu 19 kwietnia 1948 r., w związku z czym Sąd Rejonowy stwierdził w wydanym przez siebie postanowieniu z dnia 21 października 2011 r., że spadek po nim odziedziczyły:

dzieci:
1. ojciec Wnioskodawcy (zmarły 12 lutego 1962 r.) – w udziale wynoszącym 3/20 części masy spadkowej,
2. ciotka Wnioskodawcy (zmarła w dniu 29 września 1985 r.) – w 3/20 części,
3. wujek Wnioskodawcy (zmarły 2 października 1990 r.) – w 3/20 części,
4. ciotka Wnioskodawcy (zmarła w dniu 22 sierpnia 1999 r.) – w 3/20 części,
5. wujek Wnioskodawcy (zmarły 3 lutego 2001 r.) – w 3/20 części, oraz
jego żona, (babcia Wnioskodawcy, która zmarła 5 listopada 1966 r.) – w 5/20 części.

Z kolei w dniu 12 lutego 1962 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, po którym spadek odziedziczyli (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 22 lutego 2012 r.):

matka Wnioskodawcy (zmarła 2 lutego 2007 r.) – w udziale wynoszącym 2/8 części masy spadkowej,
Wnioskodawca (syn zmarłego) – w 3/8 części,
brat Wnioskodawcy – w 3/8 części.

Natomiast spadek po zmarłej w dniu 2 lutego 2007 r. matce Wnioskodawcy, w całości nabył z mocy ustawy jej syn – brat Wnioskodawcy (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 czerwca 2007 r.).

W dniu 5 listopada 1966 r. zmarła babcia Wnioskodawcy, po której zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 21 października 2011 r., dziedziczyli:

córka spadkodawcy (ciotka Wnioskodawcy) – w udziale wynoszącym 2/10 części masy spadkowej,
syn (wujek Wnioskodawcy) – w 2/10 części,
córka (ciotka Wnioskodawcy) – w 2/10 części,
syn (wujek Wnioskodawcy) – w 2/10 części,
Wnioskodawca (wnuk i syn zmarłego w dniu 12 lutego 1962 r. Stanisława) – w 1/10 części,
R. L. – (brat Wnioskodawcy, wnuk i syn zmarłego w dniu 12 lutego 1962 r. syna spadkodawcy) – w 1/10 części.

Ciotka Wnioskodawcy zmarła w dniu 29 września 1985 r., wobec czego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 7 listopada 1991 r., stwierdzono, że spadek po zmarłej na podstawie ustawy nabyła trójka jej rodzeństwa - każdy po ¼ części spadku oraz zstępni nieżyjącego rodzeństwa: Wnioskodawca oraz jego brat – każdy po 1/8 części spadku, z tym że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne i udział w gospodarstwie dla którego w Państwowym Biurze Notarialnym urządzona jest księga wieczysta dziedziczy z mocy ustawy trójka rodzeństwa – każdy po 1/3 części.

Natomiast w dniu 2 października 1990 r. zmarł wujek Wnioskodawcy, po którym – na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 7 listopada 1991 r. – spadek na podstawie ustawy nabyła dwójka jego rodzeństwa – każde po 1/3 części spadku oraz zstępni nieżyjącego rodzeństwa: Wnioskodawca oraz jego brat – każdy po 1/6 części spadku, z tym że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne i udział w gospodarstwie dla którego w Państwowym Biurze Notarialnym urządzona jest księga wieczysta dziedziczy z mocy ustawy dwójka rodzeństwa - każde po 1/2 części.

W dniu 22 sierpnia 1999 r. zmarła ciotka Wnioskodawcy, po której spadek odziedziczył jej bratanek a brat Wnioskodawcy (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 4 lutego 2010 r.).

Z kolei w dniu 3 lutego 2001 r. zmarł wujek Wnioskodawcy, po którym spadek – o czym stanowi postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 3 grudnia 2009 r. – nabyli:

Wnioskodawca,
brat Wnioskodawcy

- w 1/2 części każdy z nich.

W chwili obecnej ustaleni są wszyscy spadkobiercy dziadków Wnioskodawcy - właścicieli przedmiotowych nieruchomości. Spadkobiercami są: Wnioskodawca oraz jego brat.

W związku z powyższym ma być przeprowadzone postępowanie o zwrot nieruchomości przejętej na cele reformy rolnej na podstawie przepisów dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. Wnioskami z dnia 4 listopada 2013 r. skierowanymi do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Wojewody wniesiono odpowiednio o:

stwierdzenie nieważności rozstrzygnięć jako wydanych z rażącym naruszeniem prawa,
o wydanie decyzji stwierdzającej, że nieruchomość nie podpada pod przepisy dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Nieruchomość, która ma być odzyskana, składa się głównie z lasu o powierzchni 47 ha. W 2010 r. była ona wyceniona, zaś obecnie przedstawia większą wartość ze względu na przyrosty masy drzewnej. Obszar leśny składa się z dwóch części, jednej około 20 ha, drugiej 27 ha, przedzielonej drogą gruntową. Po odzyskaniu nieruchomości jest planowana sprzedaż ww. nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy po odzyskaniu, zwrocie nieruchomości - na zasadzie restytucji - wymagany będzie podatek od odzyskanej nieruchomości?
Czy wymagany będzie podatek związany ze sprzedażą odzyskanej nieruchomości, bowiem od śmierci ostatniego uprawnionego do części nieruchomości, wujka Wnioskodawcy zmarłego w dniu 3 lutego 2001 r. minęło ponad pięć lat?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1)

Nie będzie musiał płacić podatku od odzyskanej nieruchomości. Celem zwrotu jest przywrócenie stosunków własnościowych sprzed przejęcia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni funkcję restytucyjną, tj. przywraca prawo własności nieruchomości następcom prawnym poprzednich właścicieli.

Nie stanowi to nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2)

Sprzedaż odzyskanej nieruchomości nie pociąga za sobą konieczności zapłaty podatku z tego względu, że ostatni uprawniony do części nieruchomości wujek Wnioskodawcy zmarł w dniu 3 lutego 2001 r. Zatem minęło, od końca roku – 31 grudnia 2001 r. - ponad pięć lat i dlatego podatek już nie jest wymagany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl zaś art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizy opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dziadkowie Wnioskodawcy byli właścicielami nieruchomości o powierzchni 109,9648 ha. Dodatkowo, dziadek był właścicielem nieruchomości o powierzchni 0,4010 ha.

W chwili obecnej ustaleni są wszyscy spadkobiercy dziadków Wnioskodawcy - właścicieli przedmiotowych nieruchomości. Spadkobiercami są: Wnioskodawca oraz jego brat.

stwierdzenie nieważności rozstrzygnięć jako wydanych z rażącym naruszeniem prawa,
o wydanie decyzji stwierdzającej, że nieruchomość nie podpada pod przepisy dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami Kodeksu cywilnego. W myśl bowiem art. 922 § 1 k.c. spadek stanowi ogół praw majątkowych i obowiązków zmarłego. Stosownie zaś do art. 924 spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Mając na uwadze ww. regulacje prawne, stwierdzić należy, że skoro spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i według tej daty spadkobierca nabywa spadek, za dzień nabycia rzeczy lub praw w drodze spadku należy rozumieć dzień jego otwarcia.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe i decyzje administracyjne, stanowiące dokumenty o szczególnym znaczeniu. Waga tych orzeczeń wynika z pozycji jaką zajmują sądy i organy administracji publicznej.

Wskazać należy, iż w zaistniałym stanie faktycznym z punktu widzenia konsekwencji podatkowych istotne znaczenie będzie miało stwierdzenie w orzeczeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nieważności rozstrzygnięć jako wydanych z rażącym naruszeniem prawa oraz w decyzji Wojewody Pomorskiego, że nieruchomość nie podpada pod przepisy dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Oznaczać to będzie, że dziadkowie Wnioskodawcy zostali bezprawnie pozbawieni tej części swojego majątku.

Tym samym konsekwencją obu orzeczeń o takiej treści będzie ustalenie, że przejęcie przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem nie znajdującym podstaw w obowiązującym prawie, a więc tytuł własności winien trwać przy prawowitych właścicielach, gdyby żyli. Negatywnych skutków bezprawnego postępowania ówczesnych władz nie mogą też ponosić następcy prawni zmarłych właścicieli lub ich spadkobierców.

Powyższe oznacza więc – przy założeniu pozytywnego zakończenia dla Wnioskodawcy postępowań mających na celu restytucje utraconych dóbr – że jakkolwiek należąca do jego dziadków nieruchomość zajęta została na rzecz Skarbu Państwa, to było to postępowanie niezgodne z prawem, przy czym skutki działania ówczesnych władz uchylone zostaną orzeczeniami właściwych organów.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że ewentualne przywrócenie na rzecz Wnioskodawcy prawa współwłasności do nieruchomości nie należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ewentualny zwrot nieruchomości przejętej na mocy przepisów dekretu PKWN będzie należało w tej sytuacji traktować jako swoistą restytucję stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia, który nie skutkuje przysporzeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, w przypadku pozytywnego zakończenia dla Wnioskodawcy wszczętych postepowań mających na celu restytucję odebranej nieruchomości, a następnie odpłatnego zbycia udziału we współwłasności przedmiotowej nieruchomości, nabycie – o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości winno być ustalone w datach otwarcia spadków po każdym ze spadkodawców Wnioskodawcy, czyli w dniu śmierci każdego z nich, tj.:

12 lutego 1962 r. w przypadku ojca Wnioskodawcy,
5 listopada 1966 r. w przypadku babci Wnioskodawcy,
29 września 1985 r. w przypadku ciotki Wnioskodawcy,
2 października 1990 r. w przypadku wujka Wnioskodawcy,
3 lutego 2001 r. w przypadku wujka Wnioskodawcy.

Zatem, pięcioletni termin, określony zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął w rozpatrywanej sprawie – odpowiednio do udziałów we współwłasności nieruchomości nabytych po każdym ze spadkodawców Wnioskodawcy – z końcem 1967 r., 1971 r., 1990 r., 1995 r. i 2006 r.

Podsumowując, stwierdzić należy, że – przy założeniu pozytywnego zakończenia dla Wnioskodawcy postępowań mających na celu restytucje utraconych dóbr, w tym ustalenia bezprawności działań ówczesnych władz:

zwrot udziału we współwłasności nieruchomości nie będzie stanowić po stronie Wnioskodawcy przysporzenia majątkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, co z kolei oznacza, że Wnioskodawca nie osiągnie z tego tytułu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
sprzedaż przez Wnioskodawcę udziału we współwłasności nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ 5-letniego terminu określonego w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin