Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-532/14-4/MZ
z 15 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2014 r. (data wpływu 19 września 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia przez Wnioskodawcę umowy, na podstawie której w zamian za określone wynagrodzenie zobowiąże się do przekazywania, przez ustalony okres, na rzecz drugiej strony (Kontrahenta) określonej części przyszłych pożytków i kwot (przepływów pieniężnych), pochodzących z wyodrębnionej, wskazanej w umowie, puli wierzytelności z umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawartych przez Wnioskodawcę - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 września 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia przez Wnioskodawcę umowy, na podstawie której w zamian za określone wynagrodzenie zobowiąże się do przekazywania, przez ustalony okres, na rzecz drugiej strony (Kontrahenta) określonej części przyszłych pożytków i kwot (przepływów pieniężnych), pochodzących z wyodrębnionej, wskazanej w umowie, puli wierzytelności z umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawartych przez Wnioskodawcę.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej jako: „Wnioskodawca”) prowadzi działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń na życie, polegającą na udzielaniu ochrony ubezpieczeniowej w zamian za zapłatę składki ubezpieczeniowej. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawiera z klientami między innymi umowy ubezpieczenia na życie, w tym umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Umowy ubezpieczenia na życie co do zasady są umowami wieloletnimi. W czasie trwania umów ubezpieczenia na życie Wnioskodawca okresowo uzyskuje określone przychody związane z tymi umowami, takie jak między innymi składki ubezpieczeniowe, opłaty za zarządzanie aktywami klientów, opłaty administracyjne, opłaty likwidacyjne, itp.

W związku z ekspansją na rynku polskim, Wnioskodawca zamierza przeprowadzić transakcję, która umożliwi mu wcześniejsze pozyskanie środków, które uzyskałby on w przyszłości z zawartych umów ubezpieczenia. Transakcja ta pozwoli na przeznaczenie pozyskanych środków na finansowanie i rozwój bieżącej działalności Wnioskodawcy. W tym celu Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę (dalej jako: „Umowa”), na podstawie której w zamian za określone wynagrodzenie zobowiąże się do przekazywania, przez ustalony okres, na rzecz drugiej strony (dalej jako: „Kontrahent”) określonej części przyszłych pożytków i kwot (przepływów pieniężnych), pochodzących z wyodrębnionej, wskazanej w umowie, puli wierzytelności z umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawartych przez Wnioskodawcę.

Innymi słowy, na podstawie Umowy Wnioskodawcy należna będzie określona kwota, którą Wnioskodawca otrzyma z góry, na początku trwania Umowy. W zamian za tę kwotę Wnioskodawca zobowiąże się do przekazywania Kontrahentowi, przez ustalony okres, części świadczeń (pożytków i kwot głównych) uzyskiwanych w przyszłości z określonej puli wierzytelności wynikających z zawartych przez Wnioskodawcę umów ubezpieczenia. Wnioskodawca będzie przekazywać Kontrahentowi środki pochodzące z otrzymanych przez Wnioskodawcę opłat za zarządzanie aktywami klientów, opłat administracyjnych, opłat likwidacyjnych i innych wskazanych w umowie opłat wynikających z zawartych przez Wnioskodawcę umów ubezpieczenia. Na podstawie postanowień Umowy powyższe środki będą przekazywane w ustalonych okresach rozliczeniowych (np. miesięcznych, kwartalnych czy półrocznych). Umowa będzie także przewidywać, że zobowiązanie Wnioskodawcy do przekazywania otrzymywanych od dłużników (ubezpieczających/ubezpieczonych) środków pieniężnych ustanie po tym, gdy suma przekazanych na rzecz Kontrahenta środków przekroczy wskazany w Umowie próg. Przekazywanie środków pieniężnych dokumentowane będzie przekazem bankowym lub dokumentem kasowym. Suma przekazywanych przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta przepływów pieniężnych (opłat administracyjnych, opłat likwidacyjnych i innych opłat wskazanych w Umowie) w trakcie obowiązywania Umowy będzie wyższa niż kwota otrzymana przez Wnioskodawcę przy zawarciu Umowy. Powyższa różnica będzie efektywnie stanowić zysk Kontrahenta z tytułu Umowy.

Umowa, na podstawie której w zamian za wypłatę określonej kwoty Wnioskodawca zobowiąże się do przekazywania Kontrahentowi ustalonej części przepływów pieniężnych, będzie konstrukcyjnie podobna do umowy o subpartycypację, o której mowa w art. 183 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. Przepis ten definiuje umowę o subpartycypację jako umowę o przekazywanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności. Umowa zawarta przez Wnioskodawcę z Kontrahentem nie będzie jednak stanowić umowy o subpartycypację sensu stricto, gdyż umowę taką zawrzeć mogą wyłącznie fundusze sekurytyzacyjne oraz banki. Kontrahentem, z którym Wnioskodawca zawrze Umowę, będzie spółka kapitałowa niebędąca bankiem, funduszem sekurytyzacyjnym, ani towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny.

Wnioskodawca na podstawie powyższej Umowy nie zbędzie (nie sprzeda) na rzecz Kontrahenta żadnej istniejącej bądź przyszłej wierzytelności przysługującej Wnioskodawcy wobec jego klientów (ubezpieczających/ubezpieczonych). W związku z zawarciem Umowy powstanie jedynie zobowiązanie Wnioskodawcy do przekazywania w przyszłości określonych kwot środków pieniężnych stanowiących pożytki (opłaty administracyjne, opłaty likwidacyjne oraz inne opłaty) z umów ubezpieczenia objętych zawartą Umową. Kontrahent nie wstąpi także w prawa zaspokojonego wierzyciela (Wnioskodawcy) na zasadzie subrogacji, o której mowa w art. 518 Kodeksu cywilnego. Kontrahentowi nie będą przysługiwać żadne roszczenia względem dłużników Wnioskodawcy i nie będą go z nimi łączyć żadne relacje prawne wynikające z Umowy, w szczególności Kontrahent nie wstąpi w żaden sposób w zawarte przez Wnioskodawcę umowy ubezpieczenia. Kontrahent nie będzie też wykonywać żadnych czynności związanych z obsługą wierzytelności Wnioskodawcy w tym z ewentualnym dochodzeniem należności od nierzetelnych dłużników Wnioskodawcy. Wierzycielem wobec dłużników Wnioskodawcy z tytułu umów ubezpieczenia objętych Umową pozostanie Wnioskodawca, który w razie konieczności, we własnym imieniu, będzie dochodzić zapłaty tych wierzytelności od dłużników. Kontrahent nie będzie miał natomiast żadnego roszczenia względem dłużników Wnioskodawcy.

Pismem z dnia 2 października 2014 r. Nr IPPB2/436-532/14-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie:

• czy przedstawiona w zdarzeniu przyszłym Umowa przybierze postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
  
  
  

Wnioskodawca przesłał w terminie uzupełnienie informując, że:

• Zgodnie z przedstawionym we wniosku stanowiskiem Wnioskodawcy, zdaniem Wnioskodawcy (co jest elementem stanowiska własnego) przedstawiona we wniosku w opisie stanu przyszłego Umowa nie przybierze postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca uzasadniając swoje stanowisko wskazał we wniosku argumenty pozwalające zdaniem Wnioskodawcy uznać, że Umowa nie będzie żadną z czynności wymienionych w tym przepisie, tj: umową sprzedaży lub zamiany rzeczy i praw majątkowych, umową pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umową darowizny, umową dożywocia, umową o dział spadku lub umową o zniesienie współwłasności, ustanowieniem hipoteki, ustanowieniem odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego lub odpłatnej służebności, umową depozytu nieprawidłowego, umową spółki. Uwzględniając powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wyrażonym także w uzasadnieniu wniosku, Umowa nie będzie żadną z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
  
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przedmiotowa Umowa podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowa Umowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako: „ustawa o PCC”) jako czynność cywilnoprawna podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o PCC podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
      
   2. umowy pożyczki,
      
   3. (uchylona),
      
   4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
      
   5. umowy dożywocia,
      
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
      
   7. (uchylona),
      
   8. ustanowienie hipoteki,
      
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
      
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
       
   11. umowy spółki (akty założycielskie).
   
   

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają jedynie czynności prawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC. Odpowiednio czynności cywilnoprawne niewymienione w tym przepisie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa nie jest umową sprzedaży wierzytelności przez Wnioskodawcę. Pomimo zawarcia Umowy wierzytelności będące przedmiotem tej Umowy nadal przysługiwać będą Wnioskodawcy, tj. wyłącznie Wnioskodawca będzie miał roszczenie wobec swoich dłużników. Umowa powoduje powstanie zobowiązania Wnioskodawcy do przekazania Kontrahentowi przyszłych przepływów pieniężnych. Na podstawie Umowy nie dochodzi natomiast do przejścia (sprzedaży) istniejącego już prawa, np. wierzytelności bądź przyszłej wierzytelności.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 Kodeksu cywilnego dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa nie stanowi umowy pożyczki, gdyż nie zawiera elementów istotnych (tj. essentialia negotii) umowy pożyczki. Przede wszystkim analizowana Umowa znacząco różni się od umowy pożyczki albowiem zgodnie z Umową określona ilość pieniędzy otrzymana przez Wnioskodawcę od Kontrahenta ma charakter wynagrodzenia za zobowiązanie się przez Wnioskodawcę do przekazywania Kontrahentowi przyszłych przepływów pieniężnych z wierzytelności wynikających z określonej puli umów ubezpieczenia. Kwota ta zgodnie Umową ma charakter definitywny i nie podlega zwrotowi.

Powyżej zaprezentowane stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają także organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach, wydawanych w podobnych stanach faktycznych, dotyczących umów o podobnej konstrukcji prawnej np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z dnia 21 listopada 2007 r. (sygn. IPPB2/436-83/07-2/SP) oraz w indywidualnej interpretacji z dnia 22 listopada 2007 r. (sygn. IPPB2/436-84/07-4/MZ).

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Na podstawie Umowy nie dochodzi do bezpłatnego świadczenia na rzecz którejkolwiek ze stron, nie stanowi zatem ona umowy darowizny.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy dożywocia. Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego umowa o dożywocie polega na przeniesieniu własności nieruchomości w zamian za zobowiązanie się nabywcy do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania. Umowa nie przewiduje zobowiązania się żadnej ze stron do dożywotniego utrzymania drugiej strony w zamian za przeniesienie własności nieruchomości. Przedmiotowa Umowa nie stanowi więc umowy dożywocia.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. Przedmiotowa Umowa w żadnym zakresie nie dotyczy działu spadku ani zniesienia współwłasności, nie jest więc umową o dział spadku ani umową o zniesienie współwłasności.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania jest ustanowienie hipoteki. Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Umowa nie prowadzi do ustanowienia hipoteki w rozumieniu powyższego przepisu.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. i) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania jest ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności. Umowa użytkowania została zdefiniowana w art. 252 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków. Użytkowanie nieprawidłowe występuje, zgodnie z art. 264 Kodeksu cywilnego, jeżeli użytkowanie obejmuje pieniądze lub inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Przedmiotowa Umowa nie prowadzi do ustanowienia odpłatnego użytkowania nieprawidłowego, ponieważ Wnioskodawca nie otrzymuje środków pieniężnych do używania i pobierania pożytków i nie zobowiązuje się do zwrotu otrzymanych pieniędzy. Kwota pieniędzy otrzymana przez Wnioskodawcę zgodnie z Umową ma charakter definitywny i nie podlega zwrotowi. Z kolei służebność to ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, które zostało zdefiniowane w art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego (służebność gruntowa), w art. 296 Kodeksu cywilnego (służebność osobista) oraz w art. 305(1) Kodeksu cywilnego (służebność przesyłu). Umowa nie prowadzi do ustanowienia odpłatnej służebności w rozumieniu tych przepisów.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Z kolei zgodnie z art. 835 Kodeksu cywilnego, przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Umowa nie jest umową depozytu nieprawidłowego, ponieważ Wnioskodawca nie otrzymuje środków pieniężnych na przechowanie i nie zobowiązuje się do zwrotu otrzymanych pieniędzy. Kwota pieniędzy otrzymana przez Kontrahenta zgodnie z Umową ma charakter definitywny i nie podlega zwrotowi.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy spółki (akty założycielskie). Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa nie jest umową spółki, ponieważ nie przewiduje zobowiązania się stron do dążenia do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Umowa nie jest też aktem założycielskim spółki ani statutem spółki.

Reasumując, zawierana przez Wnioskodawcę umowa nie jest wymieniona w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowy tej nie można zakwalifikować jako żadnej z umów wymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC. Tym samym zawarcie Umowy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.