Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB5/423-569/14-2/AS
z 15 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2014 r. (data nadania 12 czerwca 2014 r., data wpływu 16 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowoprawnych wykonywania w ramach umowy zlecenia usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu:

• w zakresie kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 1) – jest nieprawidłowe,
• w zakresie przychodów (pytanie nr 2) – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowoprawnych wykonywania w ramach umowy zlecenia usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu w zakresie kosztów uzyskania przychodów i przychodów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: „Wnioskodawca”) działa na polskim rynku od 1990 roku, Spółka należy do austriackiej grupy A. Group, jednego z największych ubezpieczycieli w Europie Środkowo-Wschodniej. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kompleksowa obsługa Klientów indywidualnych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych klientów korporacyjnych w zakresie różnego rodzaju ubezpieczeń, Wnioskodawca oferuje m.in. ubezpieczenia komunikacyjne, zdrowotne, ubezpieczenia mienia oraz ubezpieczenia podróżne.

Wnioskodawca rozważa zaproponowanie swoim klientom, posiadaczom pojazdów mechanicznych, nowatorskiego rozwiązania w postaci bezpośredniej likwidacji szkód (dalej: BLS).

Mechanizm ten polega na likwidacji szkody z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych, nie przez zakład ubezpieczeń udzielający ochrony ubezpieczeniowej osobie odpowiedzialnej za zdarzenie, które stało się źródłem szkody, lecz przez Wnioskodawcę, któremu poszkodowany zleci likwidację szkody. Usługa świadczona będzie przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta, z którym Wnioskodawca zawarł jakąkolwiek umowę ubezpieczenia (np. komunikacyjnego, mienia).

Wnioskodawca planuje, że mechanizm rozliczeń będzie wyglądał następująco:

1. Poszkodowany zgłosi do Wnioskodawcy informację o zdarzeniu i szkodzie w pojeździe, za którą odpowiedzialność w jego ocenie ponosi kierujący innym pojazdem mechanicznym, ubezpieczony w zakresie OC w zakładzie ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca.
   
2. Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę zlecenia, której przedmiotem będzie zlecenie przez poszkodowanego likwidacji szkody przez Wnioskodawcę, związanej z uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu poszkodowanego, spowodowanej ruchem innego pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z innym niż Wnioskodawca zakładem ubezpieczeń. W ramach umowy zlecenia Wnioskodawca zobowiąże się do wykonania usługi polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu.
   
3. Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem będzie cesja przysługujących poszkodowanemu względem sprawcy szkody oraz jego zakładu ubezpieczeń wierzytelności o odszkodowanie z tytułu szkody będącej przedmiotem ww. umowy zlecenia, przy czym skutek w postaci przelewu wierzytelności nastąpi z chwilą zapłaty poszkodowanemu przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego wynikającego z zawartej umowy zlecenia i równego należnemu odszkodowaniu.
   
4. Wnioskodawca poinformuje zakład ubezpieczeń sprawcy na piśmie, że poszkodowany zgłosił u Wnioskodawcy szkodę związaną z uszkodzeniem pojazdu i jednocześnie wystąpił o przeprowadzenie przez Wnioskodawcę postępowania likwidacyjnego w granicach odpowiedzialności z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartej z zakładem ubezpieczeń sprawcy przez posiadacza pojazdu, którym wyrządzono szkodę, Wnioskodawca poinformuje również zakład ubezpieczeń sprawcy, że Wnioskodawca podjął się, na zlecenie poszkodowanego, wykonywania czynności ubezpieczeniowych w szkodzie, a po zapłacie świadczenia pieniężnego, odpowiadającego należnemu odszkodowaniu, Wnioskodawca wystąpi do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem o zwrot tego świadczenia w oparciu o przelew wierzytelności dokonany przez poszkodowanego.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłaty w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód będą stanowiły dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym Wnioskodawca tych wypłat dokona?
   
2. Czy kwoty świadczenia pieniężnego otrzymane od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu stanowić będą przychód Wnioskodawcy w miesiącu ich otrzymania?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta świadczenia pieniężnego odpowiadającego należnemu odszkodowaniu stanowić będzie koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy w miesiącu, w którym nastąpi wypłata.

Z kolei, zwrot przez zakład ubezpieczeń sprawcy na rzecz Wnioskodawcy wypłaconego poszkodowanemu przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego, stanowić będą przychód Wnioskodawcy w miesiącu otrzymania środków pieniężnych.

Zgodnie z treścią art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1”.

Ponadto u ubezpieczycieli kosztem uzyskania przychodów za rok podatkowy są także:

1. rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe utworzone zgodnie z odrębnymi przepisami – do wysokości stanowiącej przyrost tych rezerw na koniec roku podatkowego w stosunku do ich stanu na początek roku oraz
   
2. odpisy na fundusz prewencyjny w wysokości określonej w odrębnych przepisach, jeżeli równowartość odpisów zwiększy środki funduszu.
   
   

Podstawową przyczyną, dla której Wnioskodawca planuje zaoferować klientom bezpośrednią likwidację szkód jest zwiększenie atrakcyjności oferty produktowej, co ma służyć zachowaniu źródeł przychodów (utrzymanie istniejących klientów) lub uzyskaniu dodatkowych przychodów (nowi klienci).

Przychodem Wnioskodawcy będzie składka ubezpieczeniowa uiszczana przez utrzymanego lub pozyskanego klienta. Dlatego, w ocenie Wnioskodawcy, wypłatę świadczenia pieniężnego odpowiadającego należnemu odszkodowaniu w oparciu o procedurę bezpośredniej likwidacji szkody należy zakwalifikować jako koszt związany z prowadzoną działalnością gospodarczą i w konsekwencji będzie ona stanowić koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: „przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe”.

Z kolei „za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont” (art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Zgodnie z doktryną „przychód” w rozumieniu przepisów podatkowych powinien być przysporzeniem o charakterze trwałym. Tymczasem samo zwrócenie się Wnioskodawcy do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem o zwrot świadczenia nie daje gwarancji uzyskania przez Wnioskodawcę przysporzenia. Zakład ubezpieczeń sprawcy może bowiem, przykładowo, kwestionować samą podstawę wypłaty świadczenia pieniężnego wypłaconego przez Wnioskodawcę klientowi lub jego wysokość. Ani wysokość świadczenia, ani termin jego otrzymania przez Wnioskodawcę, nie są zatem z góry przesądzone. Dlatego środki pieniężne wypłacone Wnioskodawcy przez zakład ubezpieczeń sprawcy tytułem zwrotu świadczenia pieniężnego stanowić będą przychód Wnioskodawcy, nie w miesiącu zwrócenia się Wnioskodawcy z roszczeniem o ich wypłatę, ale w miesiącu ich otrzymania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie skutków podatkowoprawnych wykonywania w ramach umowy zlecenia usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu:

• w zakresie kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 1) – jest nieprawidłowe,
• w zakresie przychodów (pytanie nr 2) – jest nieprawidłowe.
  
  

Zgodnie z opisanymi we wniosku zdarzeniami przyszłymi, przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kompleksowa obsługa Klientów indywidualnych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych klientów korporacyjnych w zakresie różnego rodzaju ubezpieczeń, Wnioskodawca oferuje m.in. ubezpieczenia komunikacyjne, zdrowotne, ubezpieczenia mienia oraz ubezpieczenia podróżne.

Wnioskodawca rozważa zaproponowanie swoim klientom, posiadaczom pojazdów mechanicznych, nowatorskiego rozwiązania w postaci bezpośredniej likwidacji szkód (dalej: BLS). Mechanizm ten polega na likwidacji szkody z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych, nie przez zakład ubezpieczeń udzielający ochrony ubezpieczeniowej osobie odpowiedzialnej za zdarzenie, które stało się źródłem szkody, lecz przez Wnioskodawcę, któremu poszkodowany zleci likwidację szkody. Usługa świadczona będzie przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta, z którym Wnioskodawca zawarł jakąkolwiek umowę ubezpieczenia (np. komunikacyjnego, mienia).

Wnioskodawca planuje, że mechanizm rozliczeń będzie wyglądał następująco:

1. Poszkodowany zgłosi do Wnioskodawcy informację o zdarzeniu i szkodzie w pojeździe, za którą odpowiedzialność w jego ocenie ponosi kierujący innym pojazdem mechanicznym, ubezpieczony w zakresie OC w zakładzie ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca.
   
2. Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę zlecenia, której przedmiotem będzie zlecenie przez poszkodowanego likwidacji szkody przez Wnioskodawcę, związanej z uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu poszkodowanego, spowodowanej ruchem innego pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z innym niż Wnioskodawca zakładem ubezpieczeń. W ramach umowy zlecenia Wnioskodawca zobowiąże się do wykonania usługi polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu.
   
3. Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem będzie cesja przysługujących poszkodowanemu względem sprawcy szkody oraz jego zakładu ubezpieczeń wierzytelności o odszkodowanie z tytułu szkody będącej przedmiotem ww. umowy zlecenia, przy czym skutek w postaci przelewu wierzytelności nastąpi z chwilą zapłaty poszkodowanemu przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego wynikającego z zawartej umowy zlecenia i równego należnemu odszkodowaniu.
   
4. Wnioskodawca poinformuje zakład ubezpieczeń sprawcy na piśmie, że poszkodowany zgłosił u Wnioskodawcy szkodę związaną z uszkodzeniem pojazdu i jednocześnie wystąpił o przeprowadzenie przez Wnioskodawcę postępowania likwidacyjnego w granicach odpowiedzialności z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartej z zakładem ubezpieczeń sprawcy przez posiadacza pojazdu, którym wyrządzono szkodę, Wnioskodawca poinformuje również zakład ubezpieczeń sprawcy, że Wnioskodawca podjął się, na zlecenie poszkodowanego, wykonywania czynności ubezpieczeniowych w szkodzie, a po zapłacie świadczenia pieniężnego, odpowiadającego należnemu odszkodowaniu, Wnioskodawca wystąpi do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem o zwrot tego świadczenia w oparciu o przelew wierzytelności dokonany przez poszkodowanego.
   
   

W przedmiotowej sprawie zasadniczą do rozstrzygnięcia kwestią – zgodnie ze sformułowanymi przez Spółkę zapytaniami – jest określenie momentu potrącenia kosztu uzyskania przychodów oraz momentu zaliczenia do przychodów wobec wykonywania przez Wnioskodawcę w ramach umowy zlecenia usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu. Dla przedmiotowego rozstrzygnięcia nadrzędną staje się jednak kwestia samej możliwości zaliczenia wydatków Spółki z tytułu wypłaty w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu do podatkowych kosztów uzyskania przychodów oraz możliwości zaliczenia do przychodu kwoty świadczenia pieniężnego otrzymywanej od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 141 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 950, z późn. zm.) polisa jako dokument potwierdzający zawarcie ubezpieczenia musi zawierać informacje dotyczące:

1. adresu i siedziby zakładu ubezpieczeń lub odpowiednio adresu oddziału zakładu ubezpieczeń, który udziela ochrony ubezpieczeniowej;
   
2. miejsca zawarcia umowy ubezpieczenia;
   
3. właściwości sądu, w przypadku sporu między stronami umowy ubezpieczenia;
   
4. daty zawarcia umowy ubezpieczenia i terminu jej obowiązywania;
   
5. przedmiotu umowy ubezpieczenia i warunków jej wykonania;
   
6. oznaczenia stron umowy ubezpieczenia;
   
7. wysokości składki ubezpieczeniowej;
   
8. wskazania ogólnych warunków ubezpieczenia, w oparciu o które została zawarta umowa ubezpieczenia oraz ich dostarczenia ubezpieczającemu.
   
   

i jest dokumentem, który może wpływać na przychody należne i koszty uzyskania przychodów.

W oparciu o powyższe stwierdzić należy, że na gruncie podatkowym u ubezpieczyciela fakt zawarcia polisy wygeneruje odpowiednio przychód należny, natomiast kosztem ubezpieczyciela będzie wypłata odszkodowania z polisy.

W przypadku opisanej we wniosku ORD-IN z dnia 16 czerwca 2014 r. usługi bezpośredniej likwidacji szkód, powyższa kwalifikacja zdarzeń do przychodów i kosztów przez ubezpieczyciela, nie będzie miała zastosowania.

Usługę bezpośredniej likwidacji szkód polegającą na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu – w obecnym stanie prawnym – należy bowiem potraktować jako usługę pośrednictwa.

Likwidacja szkody przez Wnioskodawcę za innego ubezpieczyciela nie może stanowić zobowiązania do wypłaty odszkodowania.

Oferując usługę bezpośredniej likwidacji szkód i wypłacając świadczenie pieniężne odpowiadające należnemu odszkodowaniu Wnioskodawca świadczy wobec ubezpieczonego (poszkodowanego) usługę pośrednictwa, polegającą na otrzymaniu odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy. W celu zrealizowania transakcji Wnioskodawca zawiera z poszkodowanym umowę zlecenia i umowę przelewu wierzytelności w celu wypłaty świadczenia pieniężnego równego wysokości odszkodowania. Bez dyspozycji ubezpieczonego (poszkodowanego), Wnioskodawca nie mógłby świadczyć usługi bezpośredniej likwidacji szkód.

Należy zauważyć, że planowane przez Wnioskodawcę wprowadzenie dla swoich klientów nowatorskiego rozwiązania w postaci bezpośredniej likwidacji szkód, której mechanizm będzie polegał na likwidacji szkody z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych, nie przez zakład ubezpieczeń udzielający ochrony ubezpieczeniowej osobie odpowiedzialnej za zdarzenie, które stało się źródłem szkody, lecz przez Wnioskodawcę, któremu poszkodowany zleci likwidację szkody jest wynikiem stosunków umownych.

W związku z powyższym w umowie pośrednictwa, jaką jest usługa bezpośredniej likwidacji szkód, przychody lub koszty podatkowe można rozpatrywać wyłącznie w kontekście wynagrodzenia za świadczoną usługę.

Podkreślić należy, że organy podatkowe nie mają prawa ingerować w sferę swobody zawierania umów cywilnoprawnych, natomiast wyłącznie oceniają ich skutki prawnopodatkowe.

Nie ulega wątpliwości, że w toku prowadzonej działalności gospodarczej Spółka podejmuje działania zmierzające do zabezpieczenia źródła przychodów. Jak wskazano we wniosku ORD-IN z dnia 16 czerwca 2014 r. przyczyną, dla której Wnioskodawca planuje zaoferować klientom bezpośrednią likwidację szkód jest zwiększenie atrakcyjności oferty produktowej, co ma służyć zachowaniu źródeł przychodów (utrzymanie istniejących klientów) lub uzyskaniu dodatkowych przychodów (nowi klienci).

Nie każdy jednak wydatek z uwagi na realizowaną strategię biznesową, może być kosztem podatkowym zmniejszającym podstawę opodatkowania.

W związku z powyższym w umowie pośrednictwa jaką jest usługa bezpośredniej likwidacji szkód, przychody lub koszty podatkowe można rozpatrywać wyłącznie w kontekście wynagrodzenia za świadczoną usługę.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów i które nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego co do zasady koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  
• został właściwie udokumentowany,
  
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, które poniósł, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto za koszty uzyskania przychodów uznane mogą zostać jedynie wydatki o charakterze definitywnym, które nie podlegają zwrotowi

Opodatkowanie podatkiem dochodowym dotyczy wyłącznie sfery ekonomicznej podatnika, ma związek z osiągniętym przez niego przychodem, w związku z czym powinien on być ustalany w oparciu o poniesione przez niego koszty. Logiczną kontynuację poprzedniej myśli stanowi przesłanka realności poniesionego wydatku. Warunek ten oznacza po prostu konieczność ekonomicznego poniesienia danego kosztu polegający np. na uszczupleniu jego aktywów. Tak więc kosztem zdecydowanie nie będzie wydatek, który następnie podlega zwrotowi, przez co nie można stwierdzić jego definitywności.

Przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów trzeba brać również pod uwagę przeznaczenie wydatku (jego celowość, racjonalność, zasadność, niezbędność), jak i potencjalną możliwość przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu. Niezbędny jest zatem związek z prowadzoną działalnością. Choć samo osiągnięcie przychodu nie jest wymagane, to jednak poniesiony przez podatnika wydatek musi być temu celowi bezpośrednio podporządkowany. Poniesienie wydatku nie może być ukierunkowane na realizację innych celów, niż uzyskanie przychodów. Decydujący jest w tym zakresie zamiar podatnika. Nie sposób natomiast obiektywnie ocenić, co było faktycznym zamiarem podatnika przy ponoszeniu wydatku, jeżeli nie uwzględni się wszystkich towarzyszących temu okoliczności, w tym racjonalności tego działania z punktu widzenia obiektywnych możliwości osiągnięcia przychodu (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I SA/Bk 457/07).

Prawo zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów dany podmiot ma zatem w przypadku, gdy wydatki te pozostają w związku przyczynowo–skutkowym z osiąganymi przychodami.

W konsekwencji nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania.

W oparciu o opisane we wniosku zdarzenia przyszłe stwierdzić należy, że koszty wypłaty świadczenia pieniężnego odpowiadającego należnemu odszkodowaniu w oparciu o procedurę bezpośredniej likwidacji szkody wynikają z zawieranych umów zleceń w ramach wykonywania usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu – w sytuacji zwrotu świadczenia pieniężnego otrzymanego od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu – nie będą miały na gruncie podatkowym charakteru kosztu definitywnego (rzeczywistego), ponieważ wartość poniesionego wydatku będzie Wnioskodawcy zwracana, co stoi w opozycji z omówioną powyżej konstrukcją przychodów i kosztów podatkowych.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenia przyszłe należy zatem stwierdzić, że koszty wypłaty świadczenia pieniężnego odpowiadającego należnemu odszkodowaniu w oparciu o procedurę bezpośredniej likwidacji szkody wynikają z zawieranych umów zleceń w ramach wykonywania usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu nie spełniają ogólnych przesłanek kosztów uzyskania przychodów podatkowych uregulowanych w art. 15 ust. 1, przez co nie można ich zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych.

Wobec wykazania braku możliwości zaliczenia kwot wydatkowanych przez Spółkę w związku z zawieranymi umowami zleceń bezpośredniej likwidacji szkód do kosztów uzyskania przychodów Spółki w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tut. Organ obowiązany jest wskazać na bezprzedmiotowość rozstrzygania w zakresie określenia momentu poniesienia kosztu uzyskania przychodu.

Co wykazano powyżej – w sytuacji, gdy dany wydatek nie spełnia przesłanek kwalifikujących do zaliczenia do podatkowych kosztów uzyskania przychodów i nie stanowi kosztu uzyskania przychodu – nie można tym bardziej rozstrzygać o momencie jego poniesienia.

W oparciu o opisane we wniosku zdarzenia przyszłe i przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłaty w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu, nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów Spółki zgodnie z zasadami ogólnymi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w związku z powyższym nie należy ujmować ich w ciężar kosztów uzyskania przychodów w sposób przedstawiony przez Wnioskodawcę. Wypłaty w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodów w miesiącu, w którym Wnioskodawca tych wypłat dokona.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowoprawnych wykonywania w ramach umowy zlecenia usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu w zakresie kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 1), należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „otrzymane” oznacza, że momentem powstania przychodu pieniężnego jest moment otrzymania, czyli wpływu bezpośrednio do majątku podatnika – względnie na jego rachunek – wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, którymi Spółka może rozporządzać.

Przychód powstaje zatem – co do zasady – w momencie otrzymania pieniędzy przez podatnika.

Wyjątek od tej zasady wynika z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, według którego za przychody związane z działalnością gospodarczą (...) osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury,
   
2. uregulowania należności.
   
   

W przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty, o czym stanowi art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponieważ art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mówi o przychodach związanych z działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, że odnosi się on do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio.

Między przychodem, a wymienionymi rodzajami działalności gospodarczej musi zatem istnieć związek skutkujący powstaniem przychodu.

Co wykazano powyżej, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa osoby prawnej.

Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód, jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w tym znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi.

Opisane powyżej koszty uzyskania przychodu są – obok przychodów – podstawowym elementem mającym wpływ na dochód jako przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym, co zostało określone w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę zauważyć należy, że wypłata w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu, w sytuacji zwrotu świadczenia pieniężnego otrzymanego od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu, nie będzie miała na gruncie podatkowym charakteru kosztu definitywnego (rzeczywistego), ponieważ wartość poniesionego wydatku będzie Wnioskodawcy zwracana, co stoi w opozycji z omówioną powyżej konstrukcją przychodów i kosztów podatkowych.

W rozpatrywanej sprawie istotnym jest fakt zwrotu świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu, otrzymywanego od zakładu ubezpieczeń sprawcy.

Co wykazano powyżej w rozpatrywanej sprawie – z uwagi na niespełnienie przesłanki definitywności kosztu – wydatki Spółki z tytułu wypłaty w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu nie mogą zostać uznane na gruncie podatkowym za koszty uzyskania przychodu.

W związku z ustawowym wymogiem istnienia związku przyczynowego między wydatkami i przychodami, w rozpatrywanej sprawie stwierdzić konsekwentnie należy, że na gruncie podatkowym nie powstaje przychód z tytułu zwrotu kwoty świadczenia pieniężnego otrzymywanej od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu.

Zapłata przez ubezpieczyciela sprawcy za przedmiotowe świadczenie, nie będzie stanowić przychodu na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W oparciu o opisane zdarzenia przyszłe i przywołane powyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że w sytuacji zwrotu świadczenia pieniężnego otrzymanego od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu, nie powstanie dla Spółki przychód, a opisana we wniosku wypłata w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodów, ponieważ – co wykazano powyżej – nie spełnia przesłanki definitywności, która wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Kwoty świadczenia pieniężnego otrzymane od zakładu ubezpieczeń sprawcy jako zwrot świadczenia pieniężnego wypłaconego poszkodowanemu nie będą stanowić przychodu Wnioskodawcy w miesiącu ich otrzymania.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowoprawnych wykonywania w ramach umowy zlecenia usługi bezpośredniej likwidacji szkód polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu w zakresie przychodów (pytanie nr 2), należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.