Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/443-901/14/ASz
z 28 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 28 lipca 2014 r., (data wpływu 1 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z 5 sierpnia 2014 r. (data wpływu 8 sierpnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania opłaty za gospodarowanie odpadami należnej od najemców – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2014 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z 5 sierpnia 2014 r. (data wpływu 8 sierpnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania opłaty za gospodarowanie odpadami należnej od najemców.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Miejski Zarząd Budynków – Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną Gminy R. i prowadzi działalność w formie samorządowego zakładu budżetowego.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT i ma nadany numer identyfikacji podatkowej różny od NIP Miasta jako podatnika VAT.

Wnioskodawca realizuje wyznaczone mu przez Miasto cele i zadania statutowe w zakresie gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca wynajmuje w imieniu i na rzecz Miasta lokale mieszkalne i użytkowe na podstawie umów cywilnoprawnych z najemcami. Najemcy lokali na podstawie zawartych umów najmu płacą wynajmującemu ustalony czynsz oraz ponoszą opłaty niezależne od wynajmującego, na które składają się: opłata za dostawę wody, odbiór ścieków, dostawę ciepła i opłata za gospodarowanie odpadami; przy czym przychód z najmu lokali mieszkalnych podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT, natomiast przychód z najmu lokali użytkowych podlega opodatkowaniu i najemca uiszcza należności na podstawie wystawianych przez Wynajmującego faktur.

Od 1 lipca 2013 r. w związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2013 r., poz. 1399), Miasto uregulowało Uchwałą Rady Miasta sposób pobierania opłaty za gospodarowanie odpadami od osób fizycznych i prawnych, w tym podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Zgodnie z zasadami określonymi w ww. uchwale opłatę, na podstawie złożonej deklaracji, do Miasta wnosi właściciel bądź też zarząd nieruchomości. W uchwale nie określono stawek netto i brutto, gdyż opłata ma charakter opłaty publicznoprawnej.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi do Miasta opłaty na podstawie złożonych deklaracji i obciąża najemców lokali użytkowych opłatą jako niezależną od wynajmującego stosując stawki określone w Uchwale Rady Miasta bez obciążania najemców podatkiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca postępuje słusznie nie naliczając do opłaty za gospodarowanie odpadami ustalonej przez Radę Miasta podatku VAT, traktując ją jako opłatę publicznoprawną nie podlegającą opodatkowaniu?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W związku z tym, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter należności publicznoprawnej, nie może być obłożona podatkiem VAT. Stanowisko takie zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie z dnia 13 listopada 2012 r. sygn. akt I SA/Rz 968/12 stwierdzając, że pobieranie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest czynnością mieszczącą się w sferze publicznoprawnej, w wykonaniu której Gmina występuje w roli organu władzy publicznej.

Opłaty publicznoprawne nie mieszczą się w katalogu określonym w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Obciążenie najemcy opłaconą przez wynajmującego opłatą publicznoprawną nie stanowi odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług, lecz wynika wyłącznie z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz odpowiednich uregulowań zawartych w uchwale Rady Miasta (przepisów prawa miejscowego).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 cyt. ustawy. Jak stanowi art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zauważyć należy, iż definicja świadczenia usług, wskazana w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie należy, zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Zatem opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez dokonującego wpłaty.

Przepis art. 8 ust. 2a ww. ustawy stanowi, że w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 powołanej ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązującego do 31 marca 2013 r., postawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2–21, art. 30–32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1399 ze zm.) utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, zwany dalej „regulaminem”; regulamin jest aktem prawa miejscowego – art. 4 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z art. 6k ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy rada gminy, w drodze uchwały dokona wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 oraz ustali stawkę takiej opłaty (…).

Jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b powołanej ustawy właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku m.in. przez:

• zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie;
• pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi.
  
  

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o właścicielach nieruchomości – rozumie się przez to także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

W myśl art. 6c ust. 1 i ust. 2 cyt. ustawy gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.

Właściciele nieruchomości, o których mowa w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi – art. 6h powołanej ustawy.

Na podstawie art. 6m ust. 1 powołanej ustawy właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych. W myśl art. 6m ust. 2 ww. ustawy w przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć nową deklarację w terminie 14 dni od dnia nastąpienia zmiany. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zmienionej wysokości uiszcza się za miesiąc, w którym nastąpiła zmiana.

W razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze – art. 6o cyt. ustawy.

W świetle art. 6q ww. ustawy w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku.

Przy czym ilekroć w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest mowa o właścicielach nieruchomości – rozumie się przez to także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy postępuje słusznie nie naliczając do opłaty za gospodarowanie odpadami ustalonej przez Radę Miasta podatku VAT, traktując ją jako opłatę publicznoprawną niepodlegająca opodatkowaniu.

Odnosząc się wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki. W myśl art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej własności i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.

Należy zaznaczyć, że strony w umowach cywilnoprawnych określają co jest przedmiotem sprzedaży. Wyliczenie, co się składa na wykonaną usługę ma istotne znaczenie informacyjne przy ustalaniu ceny.

Istotnym w przedmiotowej sprawie jest fakt, że przeniesienie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na najemców lokali rodzi inny stosunek niż wynikający z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jako zarządca lokali, będących własnością Gminy, od najemców lokali użytkowych pobiera opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W tym miejscu wskazać należy, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter daniny publicznej wyłącznie w relacji organ podatkowy – podmiot zobowiązany do realizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z zasadami określonymi w uchwale Miasta opłatę, na podstawie złożonej deklaracji wnioski właściciel bądź zarząd nieruchomości w związku z czym wnosi on do Miasta opłaty na podstawie złożonych deklaracji i obciąża najemców lokali użytkowych opłata jako nienależną od wynajmującego stosując stawki określone w uchwale.

Z opisu sprawy wynika więc, że to Wnioskodawca jest zobowiązany do złożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i wniesienia opłaty na rzecz Miasta. Zatem w sytuacji gdy Wnioskodawca obciąża najemców takimi opłatami to jest to odrębny stosunek zobowiązaniowy i opłata ta w relacji pomiędzy Wnioskodawcą a najemcami nie ma już charakteru daniny publicznej niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Biorąc pod uwagę przywołane uregulowania, jak również opis sprawy przedstawiony we wniosku należy stwierdzić, że pobierane przez Wnioskodawcę od najemców lokali mieszkalnych i użytkowych należących do Gminy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią koszt związany z eksploatacją i utrzymaniem przedmiotowych lokali. Ich pobór od najemców wynika bowiem z postanowień umownych a nie z mocy prawa.

Odnosząc powyższe do niniejszej sytuacji, należy stwierdzić, że przedmiotowe opłaty stanowią dla Wnioskodawcy wynagrodzenie za świadczenie usług na rzecz lokatorów lokali mieszkalnych i użytkowych w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, zatem przedmiotowe opłaty podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawek właściwych dla wiążącego strony stosunku cywilnoprawnego.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter należności publicznoprawnej, nie może być obłożona podatkiem jest nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.