Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-534/14-2/AMN
z 22 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2014 r. (data wpływu 22 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika:

• w odniesieniu do odszkodowań wypłacanych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej – jest nieprawidłowe,
• w odniesieniu do odszkodowań wypłacanych osobom prowadzącym działalność rolniczą – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 22 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz opis zdarzenia przyszłego.

Do Jednostki wpływają wnioski o wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta prawnie chronione. Wnioski składane są między innymi przez:

1. osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej,
2. przez osoby prowadzące działalność rolniczą,

na podstawie art. 126 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2013, poz. 627, z późn. zm.). Jednostka dokonuje oględzin, szacowania szkód, ustala wysokość odszkodowania oraz dokonuje jego wypłaty.

Na podstawie złożonych przez osoby poszkodowane wniosków rzeczoznawca w obecności pracownika Jednostki i osoby poszkodowanej dokonują oględzin w terenie, następnie na podstawie zebranej dokumentacji dokonują szacowania szkody.

Wysokość oraz zasady ustalania odszkodowania zawarte są w regulacjach wewnętrznych Jednostki.

Wypłata odszkodowania następuje na podstawie ugody zawartej pomiędzy upoważnionym przedstawicielem Jednostki a osobą poszkodowaną/osobami poszkodowanymi. Ugoda określa wysokość odszkodowania. Kwota odszkodowania przekazywana jest na wskazany w ugodzie rachunek bankowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłacone odszkodowanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi dla poszkodowanych przychód, który korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, jeśli nie, to czy Jednostka powinna wystawić i przesłać osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej informację PIT-8C, a w części dotyczącej informacji o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, podając jako rodzaj przychodu „inne źródła”? Czy w przypadku podpisania ugody z więcej niż jedną osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej kwotę wynikającą z ugody należy podzielić proporcjonalnie do ilości osób i każdej z nich wystawić i przesłać odrębną informację PIT-8C?
2. Czy osoba prowadząca działalność rolniczą w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy jest zwolniona z podatku od osób fizycznych z tytułu otrzymanego odszkodowania za szkody wyrządzone przez zwierzęta chronione?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Wypłacone odszkodowanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowi dla poszkodowanego przychodu. Osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, którym wypłacono odszkodowanie za szkody wyrządzonej przez zwierzęta chronione nie należy wystawić i przesłać informacji PIT-8C, gdyż jest zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy.
2. Wypłacone odszkodowania w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega opodatkowaniu, gdyż prowadzący działalność rolniczą podlega zwolnieniu podmiotowemu.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zakresie obowiązków płatnika jest:

• w odniesieniu do odszkodowań wypłacanych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej – nieprawidłowe.
• w odniesieniu do odszkodowań wypłacanych osobom prowadzącym działalność rolniczą – prawidłowe.
  
  

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do treści art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Do przychodów z innych źródeł należy zatem zaliczyć każdy przychód, który spełnia łącznie dwa warunki: po pierwsze – nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy, a po drugie – nie jest wyłączony z przedmiotowego zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zaznaczyć należy, że wszystkie świadczenia uzyskiwane przez podatnika podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają jednak ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji. Wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie ww. przepisów korzystają jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, obejmuje natomiast odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że do Jednostki wpływają wnioski o wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta prawnie chronione. Wnioski składane są przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność rolniczą. Na podstawie art. 126 ustawy o ochronie przyrody Jednostka dokonuje oględzin, szacowania szkód, ustala wysokość odszkodowania oraz dokonuje jego wypłaty. Na podstawie złożonych przez osoby poszkodowane wniosków rzeczoznawca w obecności pracownika Jednostki i osoby poszkodowanej dokonują oględzin w terenie, następnie na podstawie zebranej dokumentacji dokonują szacowania szkody. Wysokość oraz zasady ustalania odszkodowania zawarte są w regulacjach wewnętrznych jednostki. Wypłata odszkodowania następuje na podstawie ugody zawartej pomiędzy upoważnionym przedstawicielem Jednostki a osobą poszkodowaną/osobami poszkodowanymi. Ugoda określa wysokość odszkodowania. Kwota odszkodowania przekazywana jest na wskazany w ugodzie rachunek bankowy.

Zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 880, z późn. zm.), Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1. żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
2. wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3. rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4. niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;
5. bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.
   
   

Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści (art. 126 ust. 2 ww. ustawy).

Z art. 126 ust. 3 ww. ustawy wynika, że oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

Zgodnie z art. 126 ust. 11 cytowanej ustawy, minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

W świetle powołanych powyżej przepisów ustawy o ochronie przyrody, stwierdzić należy, że w drodze rozporządzenia określa się jedynie tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań. Natomiast z powołanego powyżej art. 126 ust. 3 jednoznacznie wynika, że to regionalny dyrektor ochrony środowiska ustala wysokość i wypłatę odszkodowania.

Zatem wskazane powyżej przepisy ustawy o ochronie przyrody nie określają wprost wysokości odszkodowania, a także nie wskazują zasad jego ustalania.

Należy przy tym zauważyć, że z wniosku jednoznacznie wynika, iż wysokość kwoty wypłaconego odszkodowania wynika z zawartej ugody.

Wobec tego do przedmiotowego odszkodowania nie może mieć zastosowania – wskazany przez Wnioskodawcę − art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten dotyczy po pierwsze: wyłącznie ściśle określonych odszkodowań, tj. tych których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, a po drugie − gdyby nawet opisane odszkodowanie takim było, to nie mogłoby korzystać ze zwolnienia, gdyż wypłacane jest na podstawie ugody.

Skoro zatem na podstawie ww. przepisu opisane we wniosku świadczenia nie korzystają ze zwolnienia i żaden inny przepis wymieniony w katalogu zwolnień również nie może mieć do nich zastosowania, to wskazane świadczenia wypłacane osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej stanowią przychód, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, zobowiązany jest wypełnić obowiązek nałożony przez art. 42a powołanej ustawy, czyli wystawić informacje PIT-8C, w których należy wykazać wartość przekazanych odszkodowań jako przychód z innych źródeł. W przypadku podpisania ugody z więcej niż jedną osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, kwotę wynikającą z ugody należy podzielić proporcjonalnie do ilości osób i każdej z nich wystawić i przesłać odrębną informację PIT-8C.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą odszkodowań osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej za szkody spowodowane przez zwierzęta prawnie chronione, należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do odszkodowań wypłacanych osobom prowadzącym działalność rolniczą zauważyć należy, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1. miesiąc - w przypadku roślin,
2. 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
3. 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
4. 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt

– licząc od dnia nabycia.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić w tym miejscu należy, iż ustawodawca precyzuje wyraźnie, co dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych należy rozumieć przez działalność rolniczą, a wyliczenie dokonane w ww. art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter wyczerpujący. Zgodnie z przedstawioną definicją działalności rolniczej, podstawową jej cechą jest uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzącym z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce). Definicja ta określa więc w ujęciu rzeczowym rodzaje działalności zaliczane do działalności rolniczej.

Przyjmując zatem tę działalność za źródło przychodów, wszystkie przychody z tego źródła uznać należy za ich integralną część. Natomiast wszelkie inne przychody pośrednio związane z działalnością rolniczą, czy też powstające przy okazji prowadzenia działalności rolniczej – nie stanowią przychodów z tej działalności. Przychody te, mimo iż uzyskiwane są przez osoby prowadzące działalność rolniczą, pochodzą jednakże z innych źródeł niż ta działalność i w związku z tym, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, według zasad określonych w ustawie.

Skoro więc w przedmiotowej sprawie zaistniała sytuacja, że osoba prowadząca działalność rolniczą otrzymuje odszkodowania za szkody wyrządzone przez zwierzęta prawnie chronione, a więc skutkujące zmniejszeniem przychodów z działalności rolniczej, otrzymane odszkodowania uznać należy za przychód uzyskany z działalności rolniczej, niepodlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji powyższego, stanowisko Wnioskodawcy – w odniesieniu do osób fizycznych prowadzących działalność rolniczą – uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.