Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-144/14-2/JK
z 1 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2014 r. (data wpływu 5 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w ramach usługi zarządzania płynnością finansową – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w ramach usługi zarządzania płynnością finansową oraz w zakresie podatku od towarów i usług i podatku dochodowego od osób prawnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest rezydentem podatkowym w Polsce).

Celem zapewnienia optymalnego korzystania ze środków finansowych (tj. z jednej strony - maksymalizacja przychodów odsetkowych, z drugiej - minimalizacja obciążeń z tytułu obsługi zadłużenia) i tym samym umocnienia konkurencyjności Grupy, Spółka zamierza zawrzeć dwie umowy o współpracy w zakresie zarządzania środkami pieniężnymi i płynnością finansową:

• umowę cash poolingu, dalej: „Umowa Cash Poolingu”,
• umowę zarządzania środkami pieniężnymi, dalej: „Umowa Zarządzania Środkami Pieniężnymi”

zwane dalej łącznie: „Umowami”.

Umowa Cash Poolingu jest trójstronną umową o świadczenie usług zautomatyzowanego „zerobalancing” cash poolingu zawartą pomiędzy Spółką (dalej: „Uczestnik”), spółką powiązaną z siedzibą w Niemczech (dalej: „Pool leader”) i wybranym bankiem.

Uczestnik będzie posiadać rachunek bieżący w PLN i EUR, a Pool leader rachunek w PLN i EUR, odpowiednio.

W ramach cash-poolingu rzeczywistego polegającego na automatycznym zerowaniu kont, bank będzie zobowiązany realizować przepływy pieniężne wyłącznie pomiędzy Uczestnikiem a Pool leaderem, w wyniku których saldo rachunku bieżącego Uczestnika będzie codziennie „zerowane”.

Środki wynikające z dodatniego salda na rachunku bieżącym Uczestnika będą automatycznie przenoszone na rachunek Pool leadera. W przypadku, gdy saldo na rachunku bieżącym Uczestnika będzie ujemne, rachunek bieżący Uczestnika będzie zasilany z rachunku Pool leadera. W rezultacie stan rachunku bieżącego Uczestnika będzie „zerowy” na koniec każdego dnia roboczego, przy czym saldo nie będzie odwracane następnego dnia.

Umowa Zarządzania Środkami Pieniężnymi jest dwustronną umową podmiotów powiązanych zawartą pomiędzy Pool leaderem a Uczestnikiem, na podstawie której dokonywane są przepływy finansowe pomiędzy tymi podmiotami.

Zgodnie z tą umową, Pool leader będzie prowadził subkonto Uczestnika (w PLN i EUR), na którym będą rejestrowane codziennie przepływy pieniężne dokonywane przez bank w ramach zerowania stanu rachunku bieżącego Uczestnika.

Subkonto Uczestnika będzie oprocentowane. Na podstawie Umowy Zarządzania Środkami Pieniężnymi Uczestnikowi będą przysługiwały odsetki z tytułu środków przekazanych na rachunek Pool leadera. Z drugiej strony, Uczestnik będzie zobowiązany do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Pool leadera w celu pokrycia salda ujemnego na rachunku bieżącym Uczestnika. Odsetki będą naliczane każdego dnia i będą dopisywane każdego miesiąca do salda Uczestnika wykazanego na subkoncie prowadzonym przez Pool leadera.

Obowiązki Pool leadera będą obejmowały m.in. zarządzanie płynnością finansową Uczestnika, monitorowanie i analizę stanu zobowiązań / należności Uczestnika, a następnie naliczanie odsetek każdego dnia i księgowanie odsetek każdego miesiąca na subkoncie Uczestnika prowadzonym przez Pool leadera.

W konsekwencji, rola Pool leadera będzie podobna do roli banku i będzie sprowadzać się do gospodarowania nadwyżkami w przypadku, gdy nadwyżki pieniężne będą przeniesione z rachunku bieżącego Uczestnika na rachunek Pool leadera oraz do zasilania konta w przypadku salda ujemnego. Przy czym, w przypadku salda ujemnego, Uczestnik w pierwszej kolejności będzie korzystał ze środków zgromadzonych na rachunku Pool leadera do wysokości salda dodatniego na subkoncie przypisanym do Uczestnika. W przypadku, gdy środki te nie będą wystarczające, Uczestnik będzie korzystał ze środków Pool leadera zgromadzonych na rachunku Pool leadera i pochodzących z różnych źródeł. np.:

• z nadwyżki odsetek wpłaconych przez Uczestnika od środków przekazanych w celu pokrycia salda ujemnego nad odsetkami wypłaconymi z rachunku Pool leadera z tytułu przekazania nadwyżki środków na ten rachunek,
• ze zwrotów z inwestowania ww. nadwyżek (np. odsetek wynikających z lokowania ich na rachunkach terminowych),
• ze środków tytułem zadłużenia w banku – w tym celu Pool leader będzie mógł zadłużyć się w banku,
• ze środków własnych Pool leadera.
  
  

Podmiotem odpowiedzialnym za rozliczenie odsetek każdego miesiąca Uczestnikowi z tytułu salda dodatniego na subkoncie będzie Pool leader, który będzie ponosił ryzyko z tego tytułu. Pool leader będzie działał we własnym imieniu i na własny rachunek, nie otrzymując od Uczestnika żadnych instrukcji co do sposobu dysponowania środkami przekazanymi na rachunek Pool leadera. Umowa Zarządzania Środkarni Pieniężnymi nie będzie przewidywać dodatkowego wynagrodzenia dla Pool leadera w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami w ramach umowy, poza saldem z tytułu odsetek dłużnych i należnych oraz przychodów z lokowania wolnych środków.

Spółka pełniąca funkcję Pool leadera nie jest udziałowcem Spółki, ani też nie posiada wspólnego ze Spółką udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż po 25% udziałów (akcji) w kapitale Pool leadera i Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przekazanie przez Spółkę w ramach usługi zarządzania płynnością finansową środków z jej rachunku bieżącego na rachunek - Pool leadera oraz otrzymanie środków z rachunku Pool leadera na rachunek bieżący będzie podlegało opodatkowaniu PCC?

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane w ramach Umów opisanych w zdarzeniu przyszłym przez Spółkę Jako Pool leadera, tj. przekazanie rzez Spółkę środków z jej rachunku bieżącego na rachunek Pool leadera oraz otrzymanie środków z rachunku Pool leadera na rachunek bieżący, nie będą podlegały opodatkowaniu PCC.

Ustawa o PCC w art. 1 ust. 1 zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, a tym samym skutkujących powstaniem obowiązku podatkowego.

Czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w art. 1 ust. 1 tej ustawy, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania. w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Należy podkreślić, że umowa o świadczenie usług zarządzania płynnością finansową (cash poolingu) pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: „KC”) w Księdze Trzeciej dotyczącej zobowiązań nie zawiera przepisów regulujących tego typu umowy.

W praktyce cash pooling, to forma zarządzania finansami stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w inny sposób. Istotą jej jest optymalizacja wykorzystania środków pieniężnych.

Zdaniem Spółki, umowa o świadczenie usług zarządzania płynnością finansową (cash poolingu), jako sposób efektywnego gospodarowania środkami finansowymi, pomimo że zawiera pewne elementy zbliżone do kredytowania jednych podmiotów przez drugie, nie mieści się w katalogu czynności określonych w ustawie o PCC, a więc nie może być uznana za czynność podlegającą opodatkowaniu PCC.

W szczególności, cash pooling nie może być uznany za umowę pożyczki (wymienioną w katalogu czynności podlegających PCC), gdyż nie zawiera elementów przedmiotowo istotnych dla tego rodzaju umów.

Zgodnie z art. 720 KC, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę sarną ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W transakcjach dokonywanych w ramach cash poolingu nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków finansowych na określony w umowie podmiot. W szczególności wartość, która zostanie przelana na rachunek Pool leadera wynika z salda na rachunku bieżącym Uczestnika ustalonego na koniec każdego dnia. Tym samym ilość środków finansowych nie jest z góry skonkretyzowana.

Reasumując, w świetle powołanych powyżej przepisów, pomimo że transakcje cash pooling zawierają pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne, to brak jest podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako umów pożyczek, a tym samym objęcia ich obowiązkiem podatkowym w PCC.

Zdaniem Spółki, brak wymienienia w katalogu czynności opodatkowanych PCC umów cash poolingu przesądza o tym, że transakcje takie nie podlegają PCC.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydanych przez organy podatkowe, przykładowo: w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 14 stycznia 2013 r. o sygn. IPTP2/436-16l/12-4/KK, w którym organ stwierdził, że „z tytułu uczestnictwa w umowie cash poolingu po stronie Wnioskodawcy (pool leadera, przyp. autora) nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ czynności dokonywane w ramach tej umowy nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.”

Analogiczne stanowisko w tej kwestii zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 7 stycznia 2011 r. (znak: IPPB2/436-415/l0-2/AF).

Ponadto, nawet gdyby uznać je za czynności zawarte w katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o PCC (z czym Spółka się nie zgadza, gdyż transakcje w ramach struktury zarządzania płynnością finansową nie wyczerpują istotnych znamion pożyczki), to i tak byłyby z opodatkowania wyłączone.

Zdaniem Spółki (uzasadnionym w punkcie 1 niniejszego wniosku), czynności, które będą wykonywane przez Pool leadera związane z realizacją Umowy, powinny zostać uznane za świadczenie usług, co do zasady podlegające VAT (korzystające ze zwolnienia z VAT).

Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o PCC, podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Wobec powyższego. skoro w ramach Umowy Cash Management Agreement działalność Pool leadera byłaby opodatkowana VAT (w tym przypadku - byłaby zwolniona), to czynności, które byłyby dokonywane w ramach tej Umowy nie podlegałyby opodatkowaniu PCC u żadnej ze stron, nawet gdyby uznać (wbrew stanowisku Spółki), że cash pooling stanowi jedną z czynności cywilnoprawnych, wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazuje, że interpretacje powołane we wniosku wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Tut. Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności realizowanych w ramach usługi zarządzania płynnością finansową. Natomiast w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.