Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-371/14/RS
z 2 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 marca 2014 r. (data wpływu 2 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 1 lipca 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania jednorazowego odszkodowania wraz z odsetkami oraz zastosowania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania odsetek od odszkodowania - jest nieprawidłowe, w pozostałej części – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 1 lipca 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania jednorazowego odszkodowania wraz z odsetkami oraz zastosowania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej.

We wniosku tym został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dwoje dzieci. Jedno dziecko jest niepełnoletnie natomiast drugie w czerwcu 2013 r. uzyskało pełnoletność. W sierpniu 2010 r. w wyniku wypadku przy pracy zginął ojciec dzieci. ZUS odmówił przyznania dzieciom jednorazowego odszkodowania z tzw. ustawy wypadkowej. Od decyzji ZUS Wnioskodawczyni złożyła odwołanie do sądu. Sprawa o odszkodowanie została zawieszona, ponieważ toczyła się sprawa karna dotycząca wypadku.

W dniu 22 marca 2013 r. zapadł wyrok Sądu Rejonowego, na mocy którego przyznano dzieciom, reprezentowanym przez Wnioskodawczynię jako przedstawiciela ustawowego, kwotę „odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 28 października 2010 r. do dnia zapłaty tytułem jednorazowego odszkodowania związanego ze śmiertelnym wypadkiem przy pracy”.

Dzieciom Wnioskodawczyni przyznano odszkodowanie w 2013 r., ale w wysokości z 2010 r. i od tej kwoty naliczono odsetki, których wysokość przekroczyła kwotę wolną od podatku.

Podstawą przyznania odszkodowania związanego ze śmiertelnym wypadkiem przy pracy są przepisy ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zwanej ustawą wypadkową (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) oraz rozporządzenia wykonawcze. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 oraz art. 14 ust. 9 ustawy wypadkowej, odszkodowanie obowiązujące w terminie od 1 kwietnia 2010 r. do 31 marca 2011 r. na dwoje dzieci wynosiło 66.713 zł, natomiast w chwili wypłaty odszkodowania przez ZUS po waloryzacji stanowiło kwotę 75.716 zł. Ustawowe odsetki naliczono w kwocie 22.406 zł 43 gr.

W dniu 28 maja 2013 r. ZUS dokonał przelewu całej kwoty (odszkodowanie i odsetki) na konto Wnioskodawczyni tytułem: ”świadczenie ZUS emerytura/renta”.

Za 2013 r. ZUS wystawił PIT-40A na nazwisko Wnioskodawczyni, w którym dokonał rozliczenia dochodu małoletniego syna z tytułu renty oraz starszego syna do dnia uzyskania przez niego pełnoletności. ZUS wystawił również odrębny PIT-40A na nazwisko starszego syna, w którym dokonał jego rozliczenia z tytułu renty od dnia uzyskania przez syna pełnoletności. ZUS nie wystawił natomiast informacji PIT-8C z tytułu wypłaty odszkodowania z odsetkami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy jednorazowe odszkodowanie wraz z odsetkami związane z wypadkiem śmiertelnym z 2010 r. przyznane wyrokiem sądu oraz wypłacone przez ZUS jako „świadczenie ZUS emerytura/renta” korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych?
2. Czy przy rozliczeniu rocznym za 2013 r. Wnioskodawczyni może skorzystać z ulgi prorodzinnej na dziecko, które uzyskało pełnoletność w czerwcu 2013 r. i jednocześnie uczy się w systemie dziennym w Liceum Ogólnokształcącym wobec faktu, iż odszkodowanie i odsetki zasądzone wyrokiem sądu przyznane zostały dzieciom Wnioskodawczyni i Jej wypłacone? Wypłata nastąpiła w maju 2013 r., czyli w okresie kiedy dwoje dzieci było niepełnoletnich.
3. Na jakim formularzu Wnioskodawczyni powinna rozliczyć się za 2013 r.?

Zdaniem Wnioskodawczyni, jednorazowe odszkodowanie wraz z odsetkami wypłacone na mocy wyroku sądu tytułem jednorazowego odszkodowania związanego ze śmiertelnym wypadkiem przy pracy korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 czyli m.in. z tytułu emerytury lub renty. Według Wnioskodawczyni przemawia za tym fakt, że przelew kwoty odszkodowania wraz z odsetkami został dokonany z adnotacją „świadczenie ZUS emerytura/ renta”.

Wnioskodawczyni wskazuje, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Podstawą przyznania odszkodowania związanego ze śmiertelnym wypadkiem przy pracy są przepisy ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zwanej ustawą wypadkową oraz rozporządzenia wykonawcze.

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy wypadkowej, jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest dwoje lub więcej dzieci, to odszkodowanie przysługuje w wysokości ustalonej w ust. 1 pkt 1 (czyli 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia) zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko. Zgodnie z art. 14 ust. 9 tej ustawy minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wysokość kwot jednorazowych odszkodowań, które obowiązują w okresie od dnia 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku następnego. Dzieciom Wnioskodawczyni przyznano odszkodowanie w 2013 r., ale w wysokości z 2010 r. i od tej kwoty naliczono odsetki.

Zdaniem Wnioskodawczyni, jeżeli odszkodowanie waloryzowane każdego roku jest wolne od podatku, to również niezwaloryzowane z naliczonymi odsetkami też w całości (czyli kwota odszkodowania z odsetkami) powinno być wolne. Wnioskodawczyni wskazuje, że za zwolnieniem odsetek od podatku przemawia również orzecznictwo sądu, tj. NSA w wyroku z dnia 17 stycznia 2013 r. II FSK 289/12 orzekł, że „jeśli zwolnione z podatku jest odszkodowanie, to ulgą objęte są również odsetki zasądzone w związku z opóźnieniem w jego wypłacie”.

Wnioskodawczyni uważa, że przy rozliczeniu rocznym za 2013 r. może skorzystać z ulgi prorodzinnej na dziecko, które uzyskało pełnoletność w czerwcu 2013 r. i jednocześnie uczy się w systemie dziennym w Liceum Ogólnokształcącym, ponieważ jako osoba pełnoletnia czyli od czerwca 2013 r. oprócz renty rodzinnej nie uzyskało dochodów podlegających opodatkowaniu. Wypłata odszkodowania wraz z odsetkami nastąpiła w maju 2013 r. a więc w okresie kiedy dziecko było niepełnoletnie.

Zdaniem Wnioskodawczyni przemawia za tym również stanowisko ZUS, który za 2013 r. wystawił PIT-40A na nazwisko Wnioskodawczyni, w którym dokonał rozliczenia dochodu z tytułu renty na dziecko małoletnie oraz na starsze dziecko do dnia uzyskania przez nie pełnoletności. ZUS wystawił również odrębny PIT-40A na nazwisko starszego dziecka, w którym dokonał rozliczenia dochodu z tytułu renty od dnia uzyskania przez dziecko pełnoletności.

W przypadku uznania przez organ podatkowy, że odsetki od odszkodowania są wolne od podatku Wnioskodawczyni powinna dokonać rozliczenia na formularzu PIT-36 wykazując w załączniku PIT/M dochody małoletnich dzieci, czyli kwoty zawarte w PIT-40A wystawionym przez ZUS na Jej nazwisko. W załączniku PIT/O powinna wykazać ulgę na dwoje dzieci.

Natomiast w przypadku uznania przez organ podatkowy, że odsetki od odszkodowania podlegają opodatkowaniu powinna dokonać rozliczenia na formularzu PIT-36 wykazując w załączniku PIT/M dochody małoletnich dzieci, czyli kwoty zawarte w PIT-40A wystawionym przez ZUS na nazwisko Wnioskodawczyni oraz odsetki od odszkodowania, ponieważ były wypłacone w okresie kiedy dzieci były niepełnoletnie. W załączniku PIT/O powinna wykazać ulgę na dwoje dzieci.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazuje, że jej pełnoletnie dziecko nie powinno składać odrębnego rozliczenia za 2013 r., ponieważ zostało rozliczone przez ZUS i będąc pełnoletnim oprócz renty rodzinnej nie uzyskało dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania odsetek od odszkodowania jest nieprawidłowe, natomiast w pozostałej części - prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W świetle powyższego, z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż ze zwolnienia – na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy – korzystają te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustawy, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Kwestie dotyczące świadczeń z tytułu wypadków przy pracy, w tym zasady ustalania ich wysokości zostały zawarte w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.).

Na podstawie art. 6 ust. 1 tej ustawy z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia:

1. „zasiłek chorobowy” – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
2. „świadczenie rehabilitacyjne” – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;
3. „zasiłek wyrównawczy” – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
4. „jednorazowe odszkodowanie” – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
5. „jednorazowe odszkodowanie” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
6. „renta z tytułu niezdolności do pracy” – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
7. „renta szkoleniowa” – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub choroba zawodową;
8. „renta rodzinna” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;


9. „dodatek do renty rodzinnej” – dla sieroty zupełnej;
10. dodatek pielęgnacyjny
11. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.
    

Stosownie do art. 14 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest tylko jeden członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, przysługuje ono w wysokości 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko. W myśl art. 14 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie dwoje lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości określonej w ust. 1 pkt 1, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wysokość kwot jednorazowych odszkodowań, o których mowa w ust. 1-4 i art. 12 (art. 14 ust. 9 ww. ustawy). Ww. wartości za poszczególne okresy są ogłaszane corocznie w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Jak wskazano w treści wniosku, jednorazowe odszkodowanie związane ze śmiertelnym wypadkiem przy pracy zostało zasądzone na rzecz dzieci Wnioskodawczyni na podstawie art. 14 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Oznacza to, że przyznano odszkodowanie, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy i równocześnie odszkodowanie to nie zostało wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A zatem odszkodowanie to podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast instytucję odsetek reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego. Przepis ten w § 1 i 2 stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

W świetle powyższego odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią świadczenie uboczne, niezależne od tego, czy i w jakim rozmiarze podatnik poniósł szkodę (krzywdę), a co za tym idzie odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z naprawieniem szkody lub krzywdy.

Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym "Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 k.c.) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe" (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). "Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej" (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).

W świetle powyższego nie można przyjąć, iż odsetki są odszkodowaniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianym dla odszkodowań. Okoliczność, że odsetki stanowią swoistą rekompensatę wynikającą z czasokresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu powszechnego, nie jest wystarczająca do objęcia zwolnieniem z opodatkowania przedmiotowych odsetek na tej samej podstawie prawnej co należności głównej.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Zatem o zastosowaniu tego zwolnienia do odsetek za zwłokę decyduje spełnienie łącznie dwóch warunków:

1. świadczenia, od których są naliczane, zaliczają się do źródła przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy,
2. odsetki naliczane są z tytułu nieterminowości wypłaty tych świadczeń.

Ponadto przepis ten ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy od momentu zawarcia umowy, ugody lub ogłoszenia wyroku sądu przyznających świadczenie ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, zobowiązany spóźni się z wypłatą świadczenia na rzecz poszkodowanego. Nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę zawarcia umowy, ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie.

W przedstawionym stanie faktycznym nie mamy do czynienia ze świadczeniem, ze źródeł przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz z odsetkami od odszkodowania a tylko świadczenia kwalifikujące się do ww. źródeł przychodu korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:


1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;


2. dwojga małoletnich dzieci - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota stanowiąca:


1. 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 1/4 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na trzecie dziecko,
3. 1/3 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W świetle art. 27f ust. 6 przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy).

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  

• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,
  

- w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Jak wynika z powyższych przepisów, prawo do ulgi prorodzinnej uzależnione jest m.in. od wysokości rocznego, uzyskanego przez pełnoletnie dziecko, z wyjątkiem renty rodzinnej, dochodu. W 2013 r. wysokość ww. dochodu wynosiła 3.089 zł, co wynika z wyliczenia ilorazu kwoty zmniejszającej podatek, tj. kwoty 556 zł 02 gr oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. 18%.

Z uwagi na fakt, że ww. kryterium dochodowe nie odnosi się do dzieci małoletnich, obliczanie dochodu uzyskanego przez dziecko należy rozpocząć od dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wypłata odszkodowania wraz z odsetkami nastąpiła w maju 2013 r., tj. w okresie kiedy dwoje dzieci Wnioskodawczyni było nieletnich. Jedno z dzieci w czerwcu 2013 r. uzyskało pełnoletność. Zatem w sytuacji, gdy od czerwca 2013 r. pełnoletni syn Wnioskodawczyni nie uzyskał, oprócz renty rodzinnej, dochodów podlegających opodatkowaniu to uznać należy, że przesłanka warunkująca prawo do ulgi prorodzinnej w postaci wysokości dochodu uzyskanego w roku podatkowym 2013 przez pełnoletnie dziecko, została spełniona.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że wypłacone jednorazowe odszkodowanie zasądzone na rzecz małoletnich dzieci Wnioskodawczyni na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast zasądzone wyrokiem sądowym odsetki od odszkodowania stanowią przychód z innych źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych (według skali podatkowej).

Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym PIT-36 przeznaczone jest m.in. dla podatników, którzy są obowiązani doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci. W związku z faktem, że dochody małoletnich dzieci z tytułu odsetek od odszkodowania oraz renty rodzinnej podlegają doliczeniu do dochodów Wnioskodawczyni, jest ona zobowiązana wypełnić i złożyć w urzędzie skarbowym informację PIT/M, stanowiącą załącznik do zeznania podatkowego PIT-36. Zatem syn, który uzyskał pełnoletność w trakcie roku nie będzie miał obowiązku wykazania dochodu z ww. tytułu.

Ponadto Wnioskodawczyni może skorzystać z ulgi prorodzinnej na starszego syna za cały rok, pod warunkiem spełnienia pozostałych przewidzianych w ustawie warunków korzystania z tego odliczenia.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, iż interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy Wnioskodawczyni. Natomiast syn Wnioskodawczyni, chcąc uzyskać interpretację indywidualną dotyczącą rozliczenia swoich dochodów po uzyskaniu pełnoletności, powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.