Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/415-298/14-4/AG
z 12 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2014 r. (data wpływu 29 maja 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 sierpnia 2014 r. (data wpływu 1 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu w związku z użyczeniem części nieruchomości żonie – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca od lipca 2009 r. prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna na podstawie aktu powołania Go na stanowisko notariusza i wyznaczenia siedziby kancelarii notarialnej. Przedmiotem działalności są usługi prawnicze. Aktualnie siedziba firmy znajduje się w pomieszczeniach dzierżawionych.

W październiku 2014 r. Wnioskodawca zamierza rozpocząć realizację inwestycji polegającej na wybudowaniu budynku (parter i I piętro) usługowego zlokalizowanego na własnej działce. Zakończenie realizacji inwestycji Wnioskodawca planuje na wrzesień 2015 r. Lokale w oddanym do użytkowania budynku przeznaczone zostaną na działalność usługową. Na I piętrze budynku powierzchnia … wykorzystywana będzie przez Jego Kancelarię Notarialną, natomiast lokale na parterze o powierzchni … zamierza nieodpłatnie przekazać w użytkowanie żonie (z którą ma rozdzielność majątkową) w oparciu o umowę użyczenia na prowadzenie przez nią własnej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie lokali, za Jego zgodą, dla osób trzecich. Żona Wnioskodawcy będzie ponosiła wszelkie koszty związane z utrzymaniem budynku na parterze, jak również będzie uzyskiwała przychody z racji fakturowania najemców. Realizowana przez Wnioskodawcę inwestycja finansowana będzie w 20% z własnych środków, natomiast w 80% z kredytu inwestycyjnego przyznanego Mu w 2014 r. przez bank. Za okres realizacji inwestycji odsetki od kredytu zwiększą wartość środka trwałego, natomiast odsetki od kredytu w okresie spłaty odnosił będzie w ciężar kosztów finansowych. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych rozlicza się w oparciu o podatek liniowy (prowadzi książkę przychodów i rozchodów). Żona Wnioskodawcy w prowadzonej przez siebie działalności będzie również zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych przyjmie zasady ogólne. Z racji, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zamierza odliczać podatek od towarów i usług od faktur zakupu związanych z realizowaną inwestycją, mimo że część budynku po oddaniu go do eksploatacji będzie użyczona żonie z wykorzystaniem przez nią na prowadzenie w nim własnej działalności.

W piśmie z dnia 26 sierpnia 2014 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że:

1. Umowy najmu będzie zawierała żona Wnioskodawcy jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem działalności będą usługi w zakresie wynajmu lokali (żona będzie stroną zawieranych umów z ostatecznymi najemcami).
2. Usługi najmu na rzecz ostatecznych najemców (najem parteru budynku na rzecz osób trzecich) faktycznie świadczyć będzie żona Wnioskodawcy.
3. Najem nie będzie przedmiotem działalności Wnioskodawcy, tylko Jego żony.
4. Koszty utrzymania całego budynku (także obejmujące parter - czyli część budynku użyczoną małżonce) będzie ponosił właściciel. Będą to koszty związane z podatkiem od nieruchomości, amortyzacją, media, konserwacje, naprawy itp.
5. Użyczenie nie nastąpi w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, tylko pomiędzy osobami fizycznymi tj. małżonkami mającymi rozdzielność majątkową.
6. Cały budynek będzie stanowił środek trwały w firmie Wnioskodawcy
7. Budynek nie będzie środkiem trwałym w firmie żony Wnioskodawcy.
8. Wnioskodawca będzie ujmował w kosztach uzyskania przychodu odpisy amortyzacyjne od całego budynku, tj. z częścią, która zostanie użyczona żonie z przeznaczeniem na wynajem.
9. Według pozwolenia na budowę jest to budynek biurowo-usługowy.
10. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i będzie Mu przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od wydatków związanych z budową budynku.
11. W trakcie trwania umowy użyczenia małżonka Wnioskodawcy będzie czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.
    
    

W związku z powyższym opisem zdarzenia przyszłego zadano następujące pytania, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

1. Czy wystąpią u Wnioskodawcy skutki podatkowe w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z racji nieodpłatnego przekazania żonie, na prowadzenie przez nią działalności gospodarczej, części budynku będącego środkiem trwałym w firmie Wnioskodawcy?
2. Czy w zakresie podatku VAT nieodpłatne użyczenie części budynku żonie (w którym oboje będą prowadzić odrębne działalności gospodarcze mając rozdzielność majątkową) rodzi po stronie Wnioskodawcy, jako podatnika, obowiązek VAT należnego z racji, że od faktur zakupu dotyczących ponoszonych nakładów inwestycyjnych na budowę obiektu będzie odliczał VAT?
3. Czy w przypadku powstania obowiązku VAT należnego po stronie Wnioskodawcy od umowy użyczenia, jak ustalić podstawę opodatkowania VAT i jakim dokumentem wprowadzić VAT należny do ewidencji?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie Nr 1. W zakresie pozostałych pytań wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, z uwagi na fakt, że małżonek jest zaliczany do I grupy podatkowej, to oznacza to, że uzyskany przez żonę przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania z lokali (parter budynku) stanowiącego własność męża jest wolny od podatku dochodowego i w tym przypadku nie ma znaczenia, że między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa.

Argumentem za takim stanowiskiem jest ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, a konkretnie rozdział 3-Zwolnienia przedmiotowe – art. 21 ust. 1 pkt 125.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), użyczenie jest umową, przez którą użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Istotą tej umowy jest jej bezpłatny charakter, co oznacza, że biorący w używanie nie ma obowiązku dokonywania żadnych świadczeń i opłat na rzecz dającego do bezpłatnego używania. Oddający rzecz na podstawie umowy użyczenia nie uzyskuje zatem jakiegokolwiek świadczenia, które mogłoby być uznane za przychód.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
4. działy specjalne produkcji rolnej;
5. (uchylony);
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy -przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

9. inne źródła.
   
   

Zauważyć należy, że z dniem 1 stycznia 2009 r. ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.) uchylono art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uchylony przepis art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. stanowił, że źródłem przychodów podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych są nieruchomości lub ich części.

Natomiast w myśl obowiązującego do 31 grudnia 2008 r. art. 16 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1.

Wobec uchylenia tych przepisów, nieodpłatne udostępnienie nieruchomości do używania innym osobom, nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Do poszczególnych grup podatkowych, zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, z późn. zm.), zalicza się:

• do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
  

• do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
  

• do grupy III - innych nabywców.
  
  

Zauważyć należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003 r.). Według Słownika Języka Polskiego PWN, dostępnego na stronie internetowej: http://sjp.pwn.pl, „nieodpłatny” znaczy tyle co: „niewymagający opłaty”. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 353 § 2 ustawy Kodeks cywilny, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. W świetle powyższego, uznać należy, że dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza rozpocząć budowę budynku usługowego (parter i I piętro) zlokalizowanego na własnej działce. Zakończenie realizacji inwestycji Wnioskodawca planuje we wrześniu 2015 r. Lokale na I piętrze budynku wykorzystywane zostaną na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, natomiast lokale na parterze budynku Wnioskodawca zamierza nieodpłatnie przekazać w użytkowanie żonie (z którą ma rozdzielność majątkową) w oparciu o umowę użyczenia. Lokale te żona przeznaczy na prowadzenie własnej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie lokali osobom trzecim, co nastąpi za zgodą Wnioskodawcy.

Mając na względzie przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że w przypadku nieodpłatnego przekazania żonie części nieruchomości stanowiącej odrębny majątek Wnioskodawcy, po Jego stronie jako użyczającego nie powstanie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawidłowo zatem wskazano we wniosku, że z tego tytułu u Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stanowisko Wnioskodawcy należy jednak uznać za nieprawidłowe, z uwagi na jego uzasadnienie oparte na przepisie art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy, który to przepis w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania. Dotyczy on bowiem powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń oraz zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych u osób, które otrzymują lub którym postawiono te świadczenia do dyspozycji. Jak wykazano, Wnioskodawca – jako osoba oddająca rzecz do używania, nie jest osobą otrzymującą jakiekolwiek świadczenie o charakterze majątkowym. Nie powstanie więc przychód, który mógłby podlegać zwolnieniu od podatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97 300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.