Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/423-64a/14/MK
z 7 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowejw Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko– przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.)o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych ustawowych odsetek od kwot dodatkowego wynagrodzenia za pracę, zasądzonego przez Sąd Pracy na rzecz jej pracownika, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ustawowych odsetek od kwot dodatkowego wynagrodzenia za pracę, zasądzonego przez Sąd Pracy na rzecz jej pracownika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca – Spółka z o.o. wskazała, że jej pracownik zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej - umowy zlecenia - realizował swoje obowiązki w okresie od 1.02.2011 r. do dnia 28.10.2011 r. Po rozwiązaniu umowy zlecenia zleceniobiorca wniósł sprawę do Sądu Pracy o uznanie świadczonej pracy w ramach umowy o pracę.

Spółka nie zgadzała się z powodem, gdyż zgodnie z wolą stron zawarto umowę zlecenie, co jest powszechnie stosowane w prawie polskim, a zawierając umowę zlecenie była w posiadaniu kilku orzeczeń Sądu Najwyższego, stwierdzającego, że praca pracownika ochrony może być świadczona na podstawie umowy prawa cywilnego i nie narusza art. 24 Konstytucji RP, a zróżnicowanie sytuacji prawnej pracownika i strony umowy cywilnoprawnej nie stanowi naruszenia art. 32 Konstytucji RP (np. wyrok SN z dnia 7 października 2004 r. II PK 2, wyrok l PKN 532/97 z dnia 17 lutego 1997 r.)

W sprawie, która ciągnęła się do 5 grudnia 2013 r. przed Sądem Rejonowym - Sąd Pracy, a następnie przed Sądem Okręgowym IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zapadł wyrok w którym Sąd ustalił, że praca świadczona była w oparciu o stosunek pracy i zasądził:

1. wypłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, godziny nocne i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wraz z wypłatą ustawowych odsetek,
2. wypłatę odszkodowania, stosownie do art. 45 ustawy Kodeks pracy wraz z ustawowymi odsetkami,
3. zryczałtowane koszty zastępstwa procesowego,
4. koszty sądowe, od uiszczenia których powód był zwolniony,
5. koszty opinii biegłego.

Po uprawomocnieniu się wyroku, Spółka wypłaciła należności zasądzone przez Sąd i jednocześnie złożyła od tego wyroku skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy poniesione przez Spółkę wydatki na wypłatę ustawowych odsetek od kwot dodatkowego wynagrodzenia za pracę, zasądzonego przez Sąd Pracy na rzecz jej pracownika, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki.
2. Czy kwotę odszkodowania wraz z odsetkami wypłaconą pracownikowi na podstawie wyroku Sądu Pracy, stosownie do art. 45 ustawy Kodeks pracy, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie jej dokonania?
3. Czy poniesione przez Spółkę koszty zastępstwa procesowego, koszty sądowe oraz koszty opinii biegłego w związku z przegranymi przed Sądem Pracy sprawami pracowniczymi mogą stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. Wniosek Spółki w pozostałym zakresie jest przedmiotem odrębnych interpretacji indywidualnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania oznaczonego numerem pierwszym, we wskazanym stanie faktycznym, poniesione wydatki na wypłatę ustawowych odsetek od dodatkowych kwot wynagrodzenia za pracę, zasądzonych na rzecz jej pracownika na podstawie wyroku Sądu Pracy, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, jeżeli zaistnieją łącznie następujące przesłanki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. został właściwie udokumentowany,
6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy opdop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują bezpośrednio wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów ustawowych odsetek, które są wypłacane od kwot dodatkowego wynagrodzenia za pracę wypłaconego pracownikowi przez pracodawcę na podstawie wyroków sądowych, tym samym zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodów będzie miało określenie, czy są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

W świetle powyższego, mając na uwadze, że obowiązek zapłaty ww. odsetek ustawowych wynika wprost z wyroku sądowego, rozstrzygającego prowadzony przez Spółkę spór z pracownikiem o ustalenie umowy o pracę w miejsce zawartej umowy zlecenia , a spór ten był uzasadniony interesem gospodarczym Spółki, tj. służył zabezpieczeniu i zachowaniu źródła uzyskanych przez Spółkę przychodów, Spółka stoi na stanowisku, że przedmiotowe odsetki będą stanowić jej koszty uzyskania przychodów jako koszt pośredni.

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawarto szczegółowych regulacji dotyczących potrącalności ww. wydatku. Dlatego tez zdaniem Wnioskodawcy, ustalenie momentu jego ujęcia dla celów podatku dochodowego wymaga odniesienia do unormowań art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 15 ust. 4d ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednie związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. W myśl art. 15 ust. 4etej ustawy natomiast, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu, inne niż koszty bezpośrednie, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień na który ujęto koszt w księgach rachunkowych.

Jak wynika z treści cytowanego przepisu, dla momentu uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów istotny pozostaje moment ujęcia go w księgach rachunkowych, na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości.

W świetle powyższego, Spółka stoi na stanowisku, że wypłacone przez nią odsetki ustawowe od kwoty wynagrodzenia zasądzonego wyrokami sądowymi na rzecz jej pracownika, będą stanowić jej koszt uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Jednocześnie nadmienić należy, że nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania. Skoro ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów, to ten cel musi być widoczny, a ponoszone koszty winny ten cel realizować lub co najmniej zakładać go jako realny.

Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Jednocześnie trzeba podkreślić, że przez pojęcie „zachować” należy rozumieć „dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać”. Natomiast „zabezpieczyć” oznacza „uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę”. Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie, oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika, czy prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej.

Mając zatem na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  

• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  

• został właściwie udokumentowany,
  

• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w związku z prowadzonym przeciwko niemu postępowaniem przed Sądem Pracy, został zobowiązany do zapłacenia na rzecz powoda będącego jego byłym pracownikiem dodatkowego wynagrodzenia za pracę wraz z odsetkami ustawowymi (ww. wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, godziny nocne i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wraz z wypłatą ustawowych odsetek).

Jako że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują bezpośredniego wyłączenia ustawowych odsetek od kwot dodatkowego wynagrodzenia za pracę zasądzonego przez Sąd Pracy na rzecz pracowników, zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodu będzie miało – jak wskazano to powyżej – określenie, czy są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów, co wynika wprost z normy art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pomimo, że zasądzone odsetki są co prawda związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, to jednakże oceniając ich charakter nie można wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypłatą tych odsetek a uzyskanym przez Spółkę przychodem. Zapłata odsetek nie ma na celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, lecz jest następstwem określonej szkody wyrządzonej pracownikowi.

Co istotne do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone tylko te wydatki na rzecz pracowników, które wykazują związek z uzyskanym przez podatnika przychodem (zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów). Natomiast w przypadku opisanym we wniosku nie można uznać, że zostały spełnione przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Należy bowiem zauważyć, że celem poniesionego przez Spółkę kosztu (zapłata odsetek) nie jest uzyskanie przychodu ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, lecz zwolnienie się Spółki z zobowiązania nałożonego przez Sąd Pracy. Nie można więc uznać, że wypłata odsetek przyniesie przychód, gdyż jest to swoista dolegliwość (sankcja) za niezgodne z prawem działanie pracodawcy, skutkami którego nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ponadto należy mieć na względzie fakt, że uznanie za koszt uzyskania przychodów wszystkich wydatków niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oznaczałoby przerzucenie na Skarb Państwa ryzyka związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Innymi słowy, każdy podmiot gospodarczy ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z tym decyzje skutkujące powstaniem kosztów związanych z tą działalnością, nie może rekompensować przy pomocy przepisów podatkowych, gdyż oznaczałoby to w praktyce przerzucenie na Skarb Państwa ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem gospodarczym podejmowanym przez podmiot.

Podsumowując, poniesione przez Spółkę wydatki na wypłatę ustawowych odsetek od kwot dodatkowego wynagrodzenia za pracę, zasądzonego przez Sąd Pracy na rzecz jej pracownika nie mogą zostać zaliczone przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.