Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-514/13/MM
z 27 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2014 r. (wpływ do tutejszego organu), uzupełnionym w dniu 5 sierpnia 2014 r. oraz pismami z dnia 12 sierpnia 2014 r. i 13 sierpnia 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków uzyskanych w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 13 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków uzyskanych w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 21 lipca 2014 r. Nr ITPB2/415-514/14-2/MM wezwano Wnioskodawczynię do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został w dniu 5 sierpnia 2014 r. oraz pismami z dnia 12 sierpnia 2014 r. i 13 sierpnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1987 r. rodzice założyli Wnioskodawczyni książeczkę mieszkaniową na mieszkanie M-3 z pełnym wkładem mieszkaniowym. Kwota, która została wpłacona na książeczkę mieszkaniową „była w obrocie” Spółdzielni Mieszkaniowej.

W 1992 r. Wnioskodawczyni otrzymała przydział lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego. Spółdzielnia zaciągnęła kredyt na budowę w okresie, kiedy odsetki bankowe równały się lub też przewyższały kwotę zaciągniętego kredytu. Blok, w którym Wnioskodawczyni uzyskała prawo do lokalu mieszkalnego był ostatnim, w którym były przydzielane spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych. W momencie odbioru mieszkania nikt nie był w stanie udzielić Wnioskodawczyni informacji na temat wysokości czynszu. W efekcie okazało się, że czynsz i spłata kredytu (zaciągniętego przez Spółdzielnię) oraz odsetek od tego kredytu praktycznie nie wiele różniły się wysokością. Do tego „dochodziły” pozostałe opłaty. Sytuacja finansowa rodziny Wnioskodawczyni była trudna, zwłaszcza, że opłata czynszu i część odsetek oraz kredyt zarachowane były w pierwszej kolejności na odsetki i kredyt zaciągnięty przez Spółdzielnię. Z tego też powodu postępowało stopniowo zadłużenie i groziła jej eksmisja. Wnioskodawczyni jest osobą rozwiedzioną i od 2005 r. została sama z trójką dzieci.

Sytuacja została w końcu rozwiązana, albowiem Spółdzielnia Mieszkaniowa wystawiła mieszkanie zajmowane przez Wnioskodawczynię na „przetarg” i w konsekwencji dokonała jego sprzedaży, natomiast Wnioskodawczyni otrzymała z ww. Spółdzielni informację PIT-8C, w której została wykazana kwota z tytułu wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jednakże w rzeczywistości Wnioskodawczyni nie otrzymała całej tej kwoty.

Spółdzielnia bowiem z należnej Wnioskodawczyni kwoty potrąciła 60.594 zł 25 gr na poczet wymaganego wkładu mieszkaniowego na inny lokal mieszkalny oraz kwotę 30.948 zł 14 gr na poczet zaległości czynszowych i kredytowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jeżeli „mieszkanie Wnioskodawczyni” zostało wystawione na przetarg i sprzedane przez Spółdzielnię, a Wnioskodawczyni faktycznie otrzymała tylko część kwoty uzyskanej z tej sprzedaży, tj. 46.000 zł, to dlaczego ma płacić podatek od kwoty 137.542 zł 36 gr?

Zdaniem Wnioskodawczyni, powinna zapłacić podatek jednak nie od kwoty która została wykazana w informacji PIT-8C lecz jedynie od kwoty 46.000 zł, którą faktycznie otrzymała ze Spółdzielni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów, w pkt 9 wskazując inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności" wskazuje, iż zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów, stanowią przychody objęte dyspozycją tego przepisu.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż w 1987 r. rodzice założyli Wnioskodawczyni książeczkę mieszkaniową na mieszkanie M-3 z pełnym wkładem mieszkaniowym. Kwota, która została wpłacona na książeczkę mieszkaniową „była w obrocie” Spółdzielni Mieszkaniowej.

W 1992 r. Wnioskodawczyni otrzymała przydział lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego. Spółdzielnia zaciągnęła kredyt na budowę w okresie, kiedy odsetki bankowe równały się lub też przewyższały kwotę zaciągniętego kredytu. Blok, w którym Wnioskodawczyni uzyskała prawo do lokalu mieszkalnego był ostatnim, w którym były przydzielane spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych. W momencie odbioru mieszkania nikt nie był w stanie udzielić Wnioskodawczyni informacji na temat wysokości czynszu. W efekcie okazało się, że czynsz i spłata kredytu (zaciągniętego przez Spółdzielnię) oraz odsetek od tego kredytu praktycznie nie wiele różniły się wysokością. Do tego „dochodziły” pozostałe opłaty. Sytuacja finansowa rodziny Wnioskodawczyni była trudna, zwłaszcza, że opłata czynszu i część odsetek oraz kredyt zarachowane były w pierwszej kolejności na odsetki i kredyt zaciągnięty przez Spółdzielnię. Z tego też powodu postępowało stopniowo zadłużenie i groziła jej eksmisja. Wnioskodawczyni jest osobą rozwiedzioną i od 2005 r. została sama z trójką dzieci.

Sytuacja została w końcu rozwiązana, albowiem Spółdzielnia Mieszkaniowa wystawiła mieszkanie zajmowane przez Wnioskodawczynię na „przetarg” i w konsekwencji dokonała jego sprzedaży, natomiast Wnioskodawczyni otrzymała z ww. Spółdzielni informację PIT-8C, w której została wykazana kwota z tytułu wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jednakże w rzeczywistości Wnioskodawczyni nie otrzymała całej tej kwoty.

Spółdzielnia bowiem z należnej Wnioskodawczyni kwoty potrąciła 60.594 zł 25 gr na poczet wymaganego wkładu mieszkaniowego na inny lokal mieszkalny oraz kwotę 30.948 zł 14 gr na poczet zaległości czynszowych i kredytowych.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1222), członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ww. ustawy).

W myśl art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 tej ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Stosownie do art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22 ww. ustawy).

W świetle powyższego uznać należy, iż wartość rynkowa lokalu do wypłaty której zobowiązana jest spółdzielnia w sytuacji wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego - stosownie do art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten do wysokości uprzednio wniesionego wkładu jest zwolniony od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z ww. przepisem, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Natomiast fakt, że Spółdzielnia z należnej Wnioskodawczyni kwoty potrąciła wymagany na nowy lokal wkład mieszkaniowy oraz zaległości czynszowe i kredytowe nie daje podstaw do uznania, iż przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię należy pomniejszyć o ww. kwoty.

Potrącenie to stanowi bowiem jedynie formę uregulowania zobowiązań ciążących na Wnioskodawczyni z powyższych tytułów.

Reasumując, nadwyżka pomiędzy kwotą przysługującą Wnioskodawczyni jako osobie uprawnionej w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, a wniesionym do spółdzielni wkładem mieszkaniowym stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który – stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – Spółdzielnia miała obowiązek wykazać w informacji PIT-8C, natomiast Wnioskodawczyni uwzględnić w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym przychód ten uzyskała i opodatkować według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -1. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.