Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/443-686/14/AŚ
z 2 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 6 czerwca 2014 r. (data wpływu 11 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności polegającej na poborze opłaty targowej z tytułu której pobierane jest wynagrodzenie – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 czerwca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na poborze opłaty targowej z tytułu której pobierane jest wynagrodzenie.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Zakład Targowisk Miejskich (Wnioskodawca) jest jednostką organizacyjną Miasta, działającą jako zakład budżetowy, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 855. z późn. zm.). Do statutowych obowiązków Zakładu należy administracja miejskimi zespołami handlowymi o charakterze targowym. Na podstawie Uchwały rady Miasta /12 z dnia 29 lutego 2012 r. Wnioskodawca został wyznaczony jako inkasent do poboru opłaty targowej w drodze inkasa. Za pobór opłaty ustanowiono wynagrodzenie dla Zakładu w wysokości 10% pobranych kwot.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pobór przez Wnioskodawcę opłaty targowej na rzecz Miasta, za którą to czynność Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 10% pobranych kwot podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie stanowi ona odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Zgodnie z powołanym przepisem: „przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7...” Jak podkreśla się w literaturze i orzecznictwie: „świadczenie usług podlega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, na podstawie którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych (wyrok NSA z dnia 18 października 2011 r. I FSK 1369/2010 i cytowane tam orzeczenia)”. Koniecznym jest również możliwość wskazania bezpośredniego beneficjenta określonej usługi (A. Bartosiewicz, VAT Komentarz, LEX 2013 r.). W kontekście powyższego należy zauważyć, iż cech tych nie sposób przypisać działaniom Wnioskodawcy, który jako jednostka organizacyjna Miasta wykonuje jego zadania własne.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 11 ustawy o samorządzie gminnym: zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy W szczególności zadania własne obejmują sprawy targowisk i hal targowych. Zgodnie natomiast z art. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r o gospodarce komunalnej (Dz.U z 2011 r nr 45, poz. 236. z późn. zm.) zadania własne gminy realizowane są w ramach gospodarki komunalnej, przy czy gospodarka ta może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Ponadto zgodnie z art. 14 ust 1 pkt 5 ustawy zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie targowisk i hal targowych, mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe.

Jak podkreśla zatem w swoim orzecznictwie Naczelny Sąd Administracyjny, zakłady budżetowe wykonując zadania własne samorządu gminnego, występują w imieniu gmin działając jako jej jednostki organizacyjne.

Czynności takie nie podlegają zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług: „w sytuacji natomiast, jaka jest przedmiotem analizy w tej sprawie, mimo takiego stopnia wyodrębnienia zakładu budżetowego ze struktury tworzącej go jednostki samorządowej, które pozwala na uznanie go za samodzielnego od tej jednostki podatnika VAT, realizacja zadań własnych tej jednostki przez jego zakład budżetowy nie tworzy pomiędzy tymi podmiotami takiego stosunku prawnego, na podstawie którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, pozwalających na ich opodatkowanie VAT. W takim bowiem przypadku zakład budżetowy nie wykonuje usług komunalnych na rzecz jednostki samorządowej, lecz działa w jej imieniu jako jej wyodrębniona jednostka organizacyjna, wykonując jej zadania własne, co pozostaje poza przedmiotem regulacji art. 8 u.p.t.u (powołany już wyrok NSA z dnia 11 października 2011 r. I FSK 1369/2010). Analogiczne stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 września 2013 r. (I FSK 1385/2012), w którym to orzeczeniu sąd wprost odniósł się do problematyki opodatkowania VAT czynności poboru przez samorządowy zakład budżetowy opłaty targowej Sąd stwierdził, iż w przypadku wykonywania przez samorządowy zakład budżetowy zadania własnego gminy, które polega na prowadzeniu targowiska i poborze opłat targowych, wyłącznym „konsumentem” usługi jest gmina, w imieniu której zakład budżetowy wykonuje to zadanie. NSA skonkludował zatem, iż. „wykładnia prawa dokonana w zaskarżonej interpretacji przez Ministra Finansów doprowadziłaby do sytuacji, że gmina jako „konsument” obciążona byłaby podatkiem VAT od czynności z zakresu zadań własnych, które wykonuje w jej imieniu samorządowy zakład budżetowy.”

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy pobór przez Wnioskodawcę opłaty targowej na rzecz Miasta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z tak szeroko sformułowanej definicji usług wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Należy zauważyć, iż generalnie – poza wyjątkami wskazanymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności odpłatne.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezsporny związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powołany wyżej przepis do dnia 31 marca 2013 r. miał następujące brzmienie: „działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną Miasta, działającą jako zakład budżetowy, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Do statutowych obowiązków Zakładu należy administracja miejskimi zespołami handlowymi o charakterze targowym. Na podstawie Uchwały rady Miasta z dnia 29 lutego 2012 r. Wnioskodawca został wyznaczony jako inkasent do poboru opłaty targowej w drodze inkasa. Za pobór opłaty ustanowiono wynagrodzenie dla Zakładu w wysokości 10% pobranych kwot.

Istotą niniejszej interpretacji są wątpliwości Wnioskodawcy odnośnie uznanie czy Wnioskodawca wykonuje czynności opodatkowane na rzecz gminy w związku z inkasem opłaty targowej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług poddawane są podmioty, z którymi można związać określoną sytuację faktyczną lub prawną rodzącą obowiązek podatkowy. Podatnikiem staje się zatem ten, z kim można powiązać konkretny stan faktyczny ujęty abstrakcyjnie w normie podatkowej.

Opierając się na art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.), należy wskazać, iż gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Do zakresu działania gminy, jak stanowi art. 6 ust. 1 ww. ustawy, należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy targowisk i hal targowych (art. 7 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy).

W celu wykonywania zadań – na podstawie art. 9 ust. 1 powołanej ustawy – gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 cyt. ustawy).

Zaznaczyć należy, że przypisana gminie – jako jednostce samorządu terytorialnego – samodzielność działania ma znaczenie z uwagi na cytowaną wyżej definicję podatnika podatku od towarów i usług. Wynika z niej bowiem, że tylko pomiot samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą może być z tytułu tej działalności uznany za podatnika.

Z treści powołanych na wstępie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2, działa w charakterze podatnika podatku VAT, tym samym podlega rejestracji dla potrzeb tego podatku na zasadach ogólnych.

Podkreślić przy tym należy, że inne niż urzędy gmin (powiatów) i urzędy marszałkowskie, gminne jednostki organizacyjne, działające w formie np.: samorządowych zakładów budżetowych i jednostek budżetowych, o ile oczywiście spełniają kryteria dotyczące statusu podatnika VAT przewidziane w powołanym wyżej art. 15 ustawy, powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne dla potrzeb VAT oznaczenie (numery) NIP.

Należy wskazać, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Podkreślić przy tym należy, że działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny – niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest, oprócz osobie fizycznej czy prawnej, również wyodrębnionej jednostce organizacyjnej samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Powyższe przepisy wskazują, iż niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek. Określenie samodzielności w tym znaczeniu ma charakter obiektywny, co oznacza, że ustalenia czy dana jednostka działa „samodzielnie” należy dokonać na podstawie obiektywnych kryteriów, a nie w sposób o charakterze uznaniowym przez jednostkę nadrzędną dla danego podmiotu. Ponadto należy wskazać, iż ustaleń tych należy dokonywać na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wspólnotowych w oderwaniu od skutków konwencjonalnych na gruncie prawa cywilnego i przepisów samorządowych.

Jednym z kryteriów jest przede wszystkim ustalenie, czy dana jednostka ponosi ryzyko gospodarcze, czy też to ryzyko ponosi jednostka nadrzędna (por. pkt 35 wyroku TSUE w sprawie C-210/04). Kolejnym kryterium, według TSUE, decydującym o ustaleniu samodzielności, jest odpowiedzialność za szkody poniesione wobec osób trzecich (por. wyrok w sprawie C-202/90 pkt 15).

Wobec powyższego, za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu sprawy należy stwierdzić, że w sytuacji gdy wyodrębniony ze struktury Gminy zakład budżetowy prowadzi działalność gospodarczą w sposób samodzielny i wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, to podmiot ten należy uznać za odrębnego od Gminy podatnika podatku VAT.

Przenosząc poczynione na wstępie rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że utworzony przez Gminę zakład budżetowy, wykonujący zadania z zakresu z zakresu administracji miejskimi zespołami handlowymi o charakterze targowym, spełnia definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy i działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Na odrębność podatkową Gminy i Zakładu, który jest zakładem budżetowym, odpowiedzialnym za prowadzenie spraw w zakresie targowisk i hal targowych, w ocenie Organu wskazują wyraźnie przepisy ustawy o finansach publicznych.

W tym względzie należy zwrócić uwagę na to, że ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.) w art. 9 stanowi, że samorządowe zakłady budżetowe tworzą obok jednostek samorządu terytorialnego (i innych podmiotów) sektor finansów publicznych.

Zgodnie z art. 14 ww. ustawy, zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie:

1. gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi;
   
2. dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;
   
3. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz;
   
4. lokalnego transportu zbiorowego;
   
5. targowisk i hal targowych;
   
6. zieleni gminnej i zadrzewień;
   
7. kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;
   7a. pomocy społecznej, reintegracji zawodowej i społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych;
   
8. utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania;
   
9. cmentarzy
   

–mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe.

Na podstawie art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ww. ustawy, samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

1. dotacje przedmiotowe;
2. dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3;
3. dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.
   
   

Natomiast w myśl art. 15 ust. 4 ustawy, w zakresie określonym w odrębnych ustawach samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową.

Samorządowy zakład budżetowy, tworzony przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, przez wydzielenie z majątku tej jednostki i przekazanie temuż zakładowi do użytkowania, wyposażenie w środki obrotowe oraz składniki majątkowe, jest formą organizacyjno-prawną sektora finansów publicznych, która odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania własne tworzącej go jednostki z zakresu gospodarki komunalnej, a koszty działalności pokrywa – co do zasady – z przychodów własnych, z możliwością wspierania dotacjami z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Zatem jednostka organizacyjna, jaką jest zakład budżetowy, dysponuje przypisanymi ustawowo atrybutami finansowej i administracyjnej samodzielności. W ocenie Organu powyższe regulacje sprawiają, że Zakład funkcjonuje w stanie oddzielenia od Gminy.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w wyrokach sądów administracyjnych. W tym miejscu wskazać należy, że wyrok NSA z dnia 18 października 2011 r., (sygn. akt I FSK 1369/10), jednoznacznie wskazuje na odrębność gmin i ich zakładów budżetowych. Sąd jednoznacznie stwierdził że: „w sytuacji zaś, gdy samorządowy zakład budżetowy jest podmiotem wyodrębnionym w stosunku do tworzącej go jednostki samorządu terytorialnego pod względem organizacyjnym, majątkowym oraz finansowym, mimo że działa w imieniu tej jednostki, należy uznać, że w powierzonym mu zakresie gospodarki komunalnej wykonuje tę działalność samodzielnie”. Sąd wskazał ponadto, że „samorządowy zakład budżetowy, wykonując zadania własne jednostki samorządu terytorialnego o charakterze użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej, jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, wykonującą w tym zakresie samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), a zatem ma podmiotowość podatkową VAT odrębną od jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła”.

Należy podnieść, że stanowisko Organu dotyczące uznania Wnioskodawcy – zakładu budżetowego za odrębnego od Gminy podatnika VAT znajduje oparcie w uchwale 7 sędziów NSA z 24 czerwca 2013 r. (sygn. I FPS 1/13). Naczelny Sąd Administracyjny wskazał bowiem, że „Innym zagadnieniem, którego nie obejmuje pytanie zawarte w postanowieniu NSA jest kwestia podmiotowości prawnopodatkowej samorządowych zakładów budżetowych. Odrębny reżim finansowy dotyczący tych jednostek, wynikający z ustawy o finansach publicznych, w szczególności z art. 14 i art. 15 tej ustawy, a także wyraźne ich wskazanie jako podmiotów realizujących zadania gmin w ramach gospodarki komunalnej, pozwala uznać je za podatników podatku od towarów i usług”.

Zagadnienia dotyczące opłaty targowej normuje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849). Zgodnie z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, z zastrzeżeniem ust. 2b. Na mocy art. 19 pkt 1 lit. a powołanej ustawy, rada gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 764,62 zł dziennie. W myśl pkt 2 powołanego wyżej przepisu rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Do opłaty targowej zastosowanie mają przepisy Ordynacji podatkowej, gdyż jak stanowi art. 2 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, przepisy ustawy stosuje się do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Podmiot, któremu powierzono pobór opłaty targowej, ma status inkasenta w rozumieniu art. 9 ww. ustawy, czyli jest obowiązany do pobierania od podatnika podatku (opłaty) i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalić wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa.

Wynagrodzenie płatników i inkasentów pobierających podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego jest, w świetle art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej fakultatywne.

Ustalenie takiego wynagrodzenia odbywa się w drodze uchwały rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość lub obowiązek określenia wynagrodzenia w drodze uchwały organu stanowiącego, ten właśnie organ jest wyłącznie właściwy do określenia wynagrodzenia za podatki wpłacone na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Odnosząc powołane przepisy do opisanego stanu faktycznego stwierdzić należy, iż wskazane we wniosku czynności (dot. poboru opłaty targowej) są realizowane przez zakład budżetowy na rzecz podmiotu (gminy) będącego, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, odrębnym podatnikiem.

Przechodząc natomiast do kwestii opodatkowania transakcji dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Gminą należy mieć na uwadze wcześniej wskazane przepisy art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z powyższych przepisów, aby dana transakcja podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, muszą zostać spełnione następujące warunki:

• zaistnienie samego świadczenia,
• świadczenie musi być dokonywane przez podatnika na czyjąś rzecz,
• świadczenie musi mieć charakter odpłatny.
  
  

Zatem jednym z warunków opodatkowania podatkiem VAT danej transakcji jest bezsporny związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Wnioskodawca w ramach statutowych obowiązków administruje miejskimi zespołami handlowymi o charakterze targowym. Za pobór opłaty ustanowiono wynagrodzenie dla Zakładu w wysokości 10% pobranych kwot.

Tym samym należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako podatnik wykonuje czynności o charakterze odpłatnym na rzecz beneficjenta tj. Gminy, zatem istnieje bezsporny związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez inkasenta (Wnioskodawcę) spełniają definicję świadczenia usług, w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy wykonywaną czynnością w zakresie inkasa opłaty skarbowej, a otrzymywanym wynagrodzeniem.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, wynagrodzenie tytułem wykonywania czynności poboru opłaty targowej, o którym mowa we wniosku, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi przepisami prawa stwierdzić należy, że realizowana przez Wnioskodawcę czynność poboru opłaty targowej spełnia definicję świadczenia usług, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W opisanym przypadku występuje bowiem bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy działaniami Wnioskodawcy (tj czynnościami polegającymi na przyjmowaniu opłaty targowej na rzecz Gminy), a świadczeniem wzajemnym, czyli otrzymaniem wynagrodzenia w wysokości 10% wpływów z tytułu poboru tej opłaty.

W przedmiotowej sprawie mamy więc do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych, określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz gminy usługi związane z inkasem opłaty targowej za wynagrodzeniem w wysokości 10% pobranej opłaty targowej, podlegają opodatkowaniu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym pobór przez Wnioskodawcę opłaty targowej na rzecz Miasta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

Na zmianę niniejszej interpretacji nie może wpłynąć powołany przez Wnioskodawcę wyrok NSA z 11 września 2013 r. (syng. akt I FSK 1385/12). Nie można bowiem zgodzić się z argumentacją przedstawioną przez Sąd, że gdyby przyjąć jak chce Minister Finansów to gmina jako „konsument” obciążona byłaby podatkiem VAT od czynności z zakresu zadań własnych, które wykonuje w jej imieniu samorządowy zakład budżetowy. Samorządowy zakład budżetowy, pobierając opłaty skarbowe świadczy usługi na rzecz gminy, a potrącenie w wysokości 50% tej kwoty (jak to miało miejsce w spornej sprawie) stanowi wynagrodzenie za świadczenie tej usługi. Brak odpłatności za wykonaną usługę wystąpi tylko w sytuacji, gdy gmina „samodzielnie” będzie pobierać opłaty skarbowe.

W wyroku tym Sąd pominął również aspekt naruszenia zasad konkurencji poprzez uprzywilejowanie pozycji zakładów budżetowych, w przypadku traktowania wykonywanych przez nie czynności na rzecz gminy jako nieopodatkowanych, pozostałych poza przedmiotem regulacji art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy poboru opłaty targowej dokonuje osoba fizyczna, nie ma wątpliwości, że 50% kwoty pobranej opłaty targowej stanowi odpłatność za świadczoną usługę. Zatem różnicowanie skutków podatkowoprawnych w zależności od podmiotu wykonującego dane czynności narusza zasadę neutralności opodatkowania oraz zakłóca zasady konkurencji. Świadczenie tożsamych usług (czynność poboru opłaty targowej) winno prowadzić do identycznych konsekwencji podatkowych. Oczywistym jest bowiem fakt, że jeśli jeden z podmiotów funkcjonujących na rynku z mocy prawa nie płaci za świadczoną usługę podatku, to zachwiana jest podstawowa zasada konkurencji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.