Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB1/415-344/14-5/MS
z 13 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2014 r. (data wpływu 5 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 10 lutego 2010 r. Wnioskodawca nabył wspólnie z bratem po 1/2 części, spadek po swojej mamie, zmarłej 9 września 2009 r. Spadek ten miał postać mieszkania, które każdy ze spadkobierców odziedziczył w jednej, równej części, tj. po 1/2.

Brat Wnioskodawcy zamierza zgromadzić potrzebne środki finansowe, aby spłacić Wnioskodawcę w części tego spadku, tj. 1/2 wartości mieszkania po mamie Wnioskodawcy. Jest prawdopodobne, ze brat Wnioskodawcy może być w stanie spłacić Wnioskodawcę w tym roku, tj. przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego (grudzień 2009), w którym zmarła mama Wnioskodawcy (wrzesień 2009).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wartość spłaty, jaką w przyszłości otrzyma Wnioskodawca od swojego brata za odziedziczone po połowie mieszkanie mamy Wnioskodawcy, w okresie przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego (grudzień 2009), w którym zmarła mama Wnioskodawcy (wrzesień 2009) w wyniku zniesienia współwłasności mieszczącej się w udziale Wnioskodawcy -1/2 - będzie podlegała podatkowi dochodowemu, a zatem, czy po fakcie spłaty Wnioskodawcy przez brata jeszcze w tym roku, tzn. przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie będzie ciążył na Wnioskodawcy obowiązek zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie przytoczonego poniżej materiału, tj. indywidualnych interpretacji Dyrektorów szeregu Izb Skarbowych oraz odpowiedzi na interpelację poselską Ministra Finansów, po spłaceniu połowy wartości spadku przysługującej Wnioskodawcy przez brata, Wnioskodawca nie powinien płacić podatku dochodowego.

Wnioskodawca przedstawił szereg interpretacji dokonanych w tej sprawie przez Dyrektorów Izb Skarbowych:

• Dyrektor IS w Bydgoszczy - ITPB2/415-498/13/DSZ
  
• Dyrektor IS w Łodzi - interpretacja indywidualna z 16.01.2014 r. -sygnatura IPTPB2/415-693/13-2/KKu
  
• Dyrektor IS w Poznaniu - interpretacja indywidualna z 22.03.2012 r. - ILPB2/415-243/11/12-S/WS
  
• wyrok WSA w Łodzi z 9 listopada 2011 r.- sygn. I SA/Łd 1173/11
  
• a zwłaszcza odpowiedź podsekretarza stanu w Min. Finansów - z upoważnienia Ministra - na interpelację nr 9106 w sprawie podatku od spadków i darowizn - z dnia 12 października 2012 r„ która stanowi:
  
  

a zwłaszcza odpowiedź podsekretarza stanu w Min. Finansów - z upoważnienia Ministra - na interpelację nr 9106 w sprawie podatku od spadków i darowizn - z dnia 12 października 2012 r„ która stanowi:

"Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość (mieszkanie), następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości (mieszkania). Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku. Nie zachodzi zatem podnoszona w interpelacji obawa: "dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, raz podatkiem od spadków, drugi raz dochodowym".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy
   
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujące zamiany.
   
   

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Zgodnie z treścią art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Natomiast jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat), to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, która przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nabył wspólnie z bratem po 1/2 części, spadek po swojej mamie, zmarłej 9 września 2009 r. Spadek ten miał postać mieszkania, które każdy ze spadkobierców odziedziczył w jednej, równej części, tj. po 1/2. Brat Wnioskodawcy zamierza zgromadzić potrzebne środki finansowe, aby spłacić Wnioskodawcę w części tego spadku, tj. 1/2 wartości mieszkania po mamie Wnioskodawcy. Jest prawdopodobne, ze brat Wnioskodawcy może być w stanie spłacić Wnioskodawcę w tym roku, tj. przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego (grudzień 2009), w którym zmarła mama Wnioskodawcy (wrzesień 2009).

Wnioskodawca ma wątpliwość czy wartość spłaty, jaką w przyszłości otrzyma od swojego brata za odziedziczone po połowie mieszkanie, w okresie przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego (grudzień 2009), w którym zmarła mama Wnioskodawcy (wrzesień 2009) w wyniku zniesienia współwłasności mieszczącej się w udziale Wnioskodawcy -1/2 - będzie podlegała podatkowi dochodowemu.

Zatem, przyjmując za Wnioskodawcą, że wartość otrzymanej przez Niego spłaty za przedmiotową nieruchomość w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, mieściła się w udziale jaki przysługiwał mu w spadku, uznać należy, że Wnioskodawca nie uzyskał w związku z czynnością działu spadku i zniesienia współwłasności żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonego udziału.

Stwierdzić bowiem należy, że otrzymanie przez Wnioskodawcę od drugiego spadkobiercy – brata Wnioskodawcy, w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłaty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata oraz pozostałe składniki majątku nie przekroczą wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna zostanie zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanej w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności kwoty spłaty od brata za nieruchomość.

Ponadto, w odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego wskazać należy, że rozstrzygnięcia te dotyczą konkretnych, indywidualnych spraw podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach są wiążące.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002, r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.