Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-40/14/AK
z 11 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 9 stycznia 2014 r. (data otrzymania 15 stycznia 2014 r.), uzupełnionym 26 i 27 lutego 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania dochodu z tytułu umorzenia jednostek funduszu inwestycyjnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania dochodu z tytułu umorzenia jednostek funduszu inwestycyjnego.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 19 lutego 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-40/14/AK, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 26 i 27 lutego 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Przez kilkadziesiąt lat Wnioskodawca na koncie w banku miał zgromadzone dolary. W 2008 r. oprocentowanie lokat spadło z około 2% do około 0,25%. Wnioskodawca zdecydował się zlikwidować lokatę i zakupić jednostki udziałowe w funduszu. Bank dokonał przelewu dolarów z lokaty na konto funduszu. Cała operacja trwała około 5 dni.

W chwili obecnej – po 6 latach – na koncie pojawiła się nadwyżka. Wnioskodawca chciałby zlikwidować konto, ale musi zapłacić podatek od różnicy kursowej. Wtedy dolar kosztował 2 zł a dzisiaj 3 zł i 10 groszy i od tej różnicy powinien zapłacić podatek. Jednak dolary kupił znacznie wcześniej po 5 zł a wpłaty dokonał z konta bankowego. Nie ma zatem, jego zdaniem, żadnej różnicy kursowej.

Ponadto w odpowiedzi na wezwanie wskazane zostało, że w czasie kiedy Wnioskodawca kupował jednostki uczestnictwa dolar kosztował około 2 zł, natomiast kiedy dzisiaj chciałby umorzyć jednostki uczestnictwa dolar kosztuje około 3 zł. Różnica kursowa wynosi 1 zł. Według wyjaśnień banku, który jest przedstawicielem funduszu inwestycyjnego Wnioskodawca powinien zapłacić podatek od tej różnicy kursowej. Zgodnie jednak z dokumentacją, którą posiada Wnioskodawca w tym czasie dolary od dłuższego czasu były zdeponowane na jego koncie w banku. Zakupu dokonał znacznie wcześniej po 4,80 zł. Wnioskodawca uważa, że nie można zatem przyjąć, że wzbogacił się na różnicy kursowej bo de facto stracił i to sporo. Tak więc podatek od wspomnianej różnicy kursowej nie należy się.

Według Wnioskodawcy nie ma znaczenia czy dolary zostaną wypłacone z zamianą na złotówki czy też nie. Intencją Wnioskodawcy jest zdeponowanie dolarów po umorzeniu jednostek na koncie osobistym. Wnioskodawca może zatem odkupić ponownie jednostki uczestnictwa bądź też w razie potrzeby zamienić je na złotówki. Wnioskodawca oczekuje, że po umorzeniu jednostek cała należna mu kwota zostanie w dolarach przelana na jego konto.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku kiedy następuje przelew z rachunku bankowego na zakup jednostek udziałowych a na koncie dolary były lokowane przez kilka lat należy naliczyć podatek od różnicy kursowej?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie należy naliczać podatku od różnicy kursowej jeżeli podatnik zgromadził środki na lokacie – kilka lat wcześniej. Wówczas dolary kosztowały około 5 zł i w tej sytuacji różnica kursowa jest ujemna i podatek się nie należy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zauważyć należy, że zarówno przedstawiając stan faktyczny sprawy jak również własne stanowisko Wnioskodawca posługuje się pojęciem różnicy kursowej i o opodatkowanie tej różnicy kursowej pyta. Tymczasem podatkowe różnice kursowe powstają wyłącznie w sytuacjach wskazanych w art. 24c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), a zasady ich ustalania określone w tym przepisie stosują – w myśl art. 24c ust. 10 ww. ustawy – wyłącznie podatnicy prowadzący działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej.

Natomiast przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują powstawania podatkowych różnic kursowych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Przepisy tejże ustawy w sposób jednoznaczny regulują zasady opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (nawet jeżeli są uzyskiwane w walucie obcej), a powstanie takiego rodzaju dochodu należy rozważać w sprawie Wnioskodawcy. Wnioskodawca dokonał bowiem w 2008 r. zakupu jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, które zamierza umorzyć – odsprzedać na rzecz funduszu. Jeżeli z tego tytułu Wnioskodawca uzyska dochód (gdy wystąpi nadwyżka przychodów – po przeliczeniu na złote – nad kosztami ich uzyskania – również przeliczonymi na złote), to fundusz jako płatnik zryczałtowanego podatku dochodowego z tytuł udziału w funduszu kapitałowym winien pobrać od tego dochodu 19% podatek.

Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych – w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy – uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego – ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego – od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Natomiast uprawnienie do pomniejszania przychodu z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa o koszty uzyskania przychodu może być oceniane w kontekście art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy – za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Zatem zgodnie z wyżej cytowanym przepisem wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodu a tym samym pomniejszają przychód do opodatkowania w momencie odkupienia jednostek – o ile takie wydatki zostały w ogóle poniesione przez właściciela jednostek funduszu inwestycyjnego realizującego operację wykupu.

Jak wynika z art. 30a ust. 5 ww. ustawy – dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) – czyli według skali podatkowej.

Z wniosku wynika, że inwestycja w fundusz kapitałowy jest prowadzona za pośrednictwem banku.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych.

Z treści cytowanego przepisu – jak zostało wskazane na wstępie – wynika więc, że w przypadku osiągania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych bank, za którego pośrednictwem odbywa się inwestowanie w fundusz kapitałowy jest płatnikiem czyli podmiotem obowiązanym do obliczania, pobierania i odprowadzania podatku od osiągniętego dochodu. Bank składa stosowną deklarację podatkową i to kończy rozliczenie podatku. Jedynie w przypadku gdy podatek ten nie zostanie pobrany przez płatnika należny podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29-30a wykazuje się w zeznaniu PIT-36, PIT-36L, PIT-38 lub PIT-39 (art. 45 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Ponieważ jednostki uczestnictwa Wnioskodawca zakupił w walucie obcej (USD), ale nie wskazał czy kwota z tytułu odkupienia przez fundusz jednostek również zostanie wypłacona w walucie obcej (USD) wskazać należy, że w przypadku gdy przychody są uzyskiwane a koszty ponoszone w walucie obcej zastosowanie znajdują przepisy art. 11a ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 11a ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy – przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

W związku z powyższymi przepisami fundusz, jako płatnik zryczałtowanego podatku dochodowego, ustalając dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa funduszu, w sytuacji gdy nabycie i odkupienie jednostek funduszu nastąpiło w walucie obcej (USD), winien osiągnięty przychód przeliczyć na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu – w oparciu o przywołany powyżej przepis art. 11a ust. 1 ustawy – i pomniejszyć ten przychód o koszty jego uzyskania, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy (wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie jednostek uczestnictwa) przeliczone się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu – na podstawie przywołanego art. 11a ust. 2 ustawy podatkowej. Jeżeli wystąpi dochód – czyli nadwyżka przychodu nad kosztami ich uzyskania – bank powinien pobrać 19% zryczałtowany podatek dochody.

W sprawie dla sposobu opodatkowania dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma znaczenia, że jednostki uczestnictwa zostały przez Wnioskodawcę nabyte ze środków pieniężnych, które wcześniej zdeponowane były na lokacie. Operację taką traktuje się na równi z nabyciem jednostek uczestnictwa za środki pieniężne a w jakiej formie podatnik zapłaci za to nabycie nie ma znaczenia dla opodatkowania późniejszej odsprzedaży tych jednostek na rzecz funduszu. Nie ma zatem znaczenia w jaki sposób Wnioskodawca dokonał zapłaty nabywając jednostki uczestnictwa w funduszu kapitałowym czy np. poprzez przelew środków pieniężnych z konta bankowego czy likwidując lokatę bankową i przeznaczając środki na zakup jednostek uczestnictwa, czy też poprzez wpłatę w kasie banku środków na zakup jednostek. Istotne znaczenie ma natomiast dla ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa, że zakup jednostek dokonywany był ze środków pieniężnych w walucie obcej. A w jaki sposób fizycznie nastąpiła zapłata środkami pieniężnymi za jednostki pozostaje bez znaczenia dla opodatkowania zbycia jednostek na rzecz funduszu. Bez znaczenia jest także w jaki sposób i kiedy Wnioskodawca wszedł w posiadanie waluty obcej, za którą kupił jednostki. Te okoliczności nie mają wpływu na sposób przeliczenia waluty obcej, gdyż sposób przeliczenia reguluje art. 11a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym stanowi różnica między przychodem uzyskanym w walucie obcej, przeliczonym na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu a kosztami poniesionymi w walucie obcej przeliczonymi na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, czyli dzień nabycia przez podatnika jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Ustalony w ww. sposób dochód, stanowi dochód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym, który co do zasady pobrać powinien bank.

Taki sposób ustalenia dochodu regulują wprost cytowane powyżej przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dla jego wyliczenia konieczne jest przeliczenie na złote zarówno wyrażonego w walucie obcej przychodu jak i kosztów jego uzyskania. Obowiązek podatkowy Wnioskodawcy powstał w wyniku zastosowania takiego właśnie przeliczenia i nie wiąże się z opodatkowaniem różnic kursowych jako kategorii uregulowanej również przepisami tej ustawy.

Różnice kursowe zarówno ujemne jak i dodatnie w przypadku uzyskiwania przychodów w walucie obcej, ponoszenia kosztów w walucie obcej, nabywania waluty obcej w celu zapłaty tą walutą obcą a także sprzedaży uzyskanej waluty obcej w celu jej wymiany na złote nie mogą być uwzględnione dla określenia kwoty dochodów z ww. tytułu, tj. z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (z kapitałów pieniężnych), ponieważ zasady te nie dotyczą podatników uzyskujących dochody ze źródła przychodów „kapitały pieniężne”.

Powyższe stanowisko potwierdzają również sądy administracyjne. W wyroku z 13 stycznia 2011 r. WSA w Warszawie jednoznacznie stwierdził, że „(…) zdaniem Sądu, z przepisu tego [chodzi o art. 24c ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych] jednoznacznie wynika, że podatnicy uzyskujący przychody z innych źródeł przychodów, czyli także jak w niniejszej sprawie z kapitałów pieniężnych, nie rozpoznają różnic kursowych. Choćby więc u podatników takich faktycznie różnice takie występowały, to z woli ustawodawcy, w sensie prawnym one nie powstają i podatnicy ci nie mogą ich w żaden sposób uwzględnić (por. Komentarz do art. 24c u.p.d.o.f. [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT, Komentarz, Lex 2009). Powyższy przepis zawiera więc jednoznaczne wskazanie normatywne, które przesądza, w jakich przypadkach (w stosunku do jakich grup podatników) możliwe jest uwzględnienie różnic kursowych. (…).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.