Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-421/12/14-S/AA
z 29 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 grudnia 2012 r. sygn. akt I SA/Wr 1280/12 stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 19 kwietnia 2012 r. (data wpływu 24 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnień przedmiotowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnień przedmiotowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz z mężem prowadzi gospodarstwo rolne.

Jest na prawach współwłasności ustawowej małżeńskiej, współwłaścicielem gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzi m.in. nieruchomość gruntowa niezabudowana składająca się z dwóch działek nr 81 i nr 82, położona w S., gmina J., nabyta w drodze kupna.

Na wymienionych działkach prowadzona była przebudowa sieci energetycznej w oparciu o umowę zawartą w dniu 10 maja 2011 r. z „A” Sp. z o. o., wykonawcą przebudowy linii. W umowie małżonkowie wyrazili zgodę na zajęcie nieruchomości w celu realizacji przebudowy urządzeń przesyłowych i ich późniejszej eksploatacji.

W dniu 10 maja 2011 r. w formie aktu notarialnego sporządzona została umowa ustanowienia służebności przesyłu na ww. nieruchomości na rzecz spółki „B” Spółka Akcyjna, będącej inwestorem budowy „linii napowietrznej (…)”.

W akcie notarialnym Wnioskodawczyni wraz z mężem ustanowili w trybie artykułu 305¹ Kodeksu cywilnego odpłatną i na czas nieoznaczony służebność przesyłu, w zakresie której ww. Spółka została uprawniona do:

• założenia i przeprowadzenia przez nieruchomość Wnioskodawczyni napowietrznej linii elektroenergetycznej oraz posadowienia słupa tej linii, podwieszenia napowietrznych przewodów oraz użytkowania linii po jej wybudowaniu,
• przebudowy innych linii przebiegających przez nieruchomość,
• każdorazowego wejścia i wjazdu sprzętem ciężkim na nieruchomość, w celu m.in. wykonania robót związanych z budową, eksploatacją naprawą modernizacją usuwaniem awarii linii elektroenergetycznej oraz przeprowadzaniem wycinki drzew i krzewów pod linią,
• żądania do właścicieli nieruchomości znoszenia ograniczeń, w związku z ustanowieniem pasa technologicznego linii elektroenergetycznej.
  
  

W zamian za ustanowienie służebności przesyłu ustalono jednorazowe wynagrodzenie w wysokości 103.500,00 zł na każdego z małżonków i na tę kwotę Spółka wystawiła PIT-8C dla każdego z małżonków odrębnie. Wypłaty odszkodowania dokonano w 2011 roku.

Ustalone odszkodowanie zgodnie z zapisem w § 5 aktu notarialnego z 10 maja 2011 r. stanowi również wyrównanie szkody powstałej w następstwie ustanowienia służebności przesyłu, w tym również z tytułu zajęcia gruntu pod pas technologiczny, ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości oraz zmniejszenia jej wartości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy dochód uzyskany z tytułu wypłaconego Wnioskodawczyni odszkodowania za ustanowienie służebności przesyłu na gruncie rolnym w kwocie 103.500,00 zł podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, dochód z tytułu wypłaconego odszkodowania w kwocie 103.500,00 zł podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 3044 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z powołanym artykułem ustawy o podatku dochodowym zwolnione od podatku są kwoty odszkodowań wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

‒ w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technologicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Zgodnie z artykułem 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Bezsporne jest więc to, że definicja budowy urządzeń infrastruktury technologicznej zawarta w ustawie o gospodarce nieruchomościami obejmuje swym zakresem budowę linii energetycznych. Odszkodowania za wejście na grunt wchodzący w skład gospodarstwa rolnego w związku z budową linii energetycznych i za dokonane zniszczenia wypłacane są w zamian za ustanowienie służebności przesyłu, która jest nową instytucją wprowadzoną do Kodeksu cywilnego. Instytucja służebności przesyłu służy do korzystania przez przedsiębiorców z cudzej nieruchomości w celu wybudowania i eksploatacji urządzeń przesyłowych.

W świetle obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego nie jest możliwe ustanowienie służebności gruntowej dla realizacji inwestycji liniowej. Tym samym ulga o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym zostałaby pozbawiona praktycznego zastosowania.

Służebność przesyłu jest jedynie odmianą, a w zasadzie uściśleniem instytucji służebności gruntowej, o czym świadczy fakt, iż ustawodawca nakazuje stosować do służebności przesyłu przepisy dotyczące służebności gruntowej. Takie odesłanie zdaniem Wnioskodawcy należy przyjmować jako odesłanie do wszelkich przepisów czyli również do ustawy o podatku dochodowym.

Służebność gruntowa została uregulowana w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stanowi on, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możliwości dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonaniu własności (służebność gruntowa).

Natomiast istota służebności przesyłu została określona w art. 305¹ Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 305¹ Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Z kolei art. 305⁴ Kodeksu cywilnego stanowi, że do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Biorąc pod uwagę zarówno istotę służebności przesyłu określoną przez Kodeks cywilny, jak również zapisy art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca uważa, że ulga podatkowa dotycząca odszkodowania wypłaconego z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, przysługuje na takiej samej zasadzie także z tytułu służebności przesyłu.

Identyczne stanowisko przyjął w interpretacji Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10, po rozpatrzeniu na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J.A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 18 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Sz 631/09 w sprawie skargi J. A. na interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 19 maja 2009 r. w przedmiocie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie Naczelny Sąd Administracyjny w przedmiotowym wyroku wskazał, że podziela pogląd, zgodnie z którym od dnia wprowadzenia do prawa cywilnego instytucji służebności przesyłu nie jest możliwe ustanowienie służebności gruntowej dla realizacji inwestycji liniowej, lecz jedynie nowego rodzaju służebności, stanowiącej odmianę służebności gruntowej, za czym przemawia fakt odesłania do reżimu prawnego tych służebności zawartego w art. 305⁴ Kodeksu cywilnego. Wyjaśnił także, że istotą służebności przesyłu jest obciążenie nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w ograniczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń. Służebność przesyłu, jako ograniczone prawo rzeczowe, staje się składnikiem przedsiębiorstwa w rozumieniu podmiotowym (art. 55¹ Kodeksu cywilnego). Ponadto wskazał, że służebność przesyłu jako szczególny rodzaj służebności gruntowej może być przedmiotem zasiedzenia. W ocenie Sądu wskazane cechy istotne służebności przesyłu, jakkolwiek różniące się w pewnym zakresie od służebności gruntowych pozwalają na stwierdzenie, że stanowią one w istocie odmianę służebności gruntowych i ze względu na swoją konstrukcję służą w korzystaniu przez przedsiębiorców z cudzej nieruchomości w celu wybudowania i eksploatacji urządzeń przesyłowych. W rezultacie stwierdził, że nie podziela zaprezentowanego przez sąd pierwszej instancji poglądu, zgodnie z którym odmienny rodzaj podmiotów jakim prawo przedmiotowych służebności przysługuje oraz treść każdego z tych praw decydują o tym, że służebność przesyłu jest poza zakresem normy zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sąd wskazał także, że poza wykładnią systemową zewnętrzną przeciwko stanowisku przyjętemu przez sąd pierwszej instancji przemawiają także względy celowościowe. Zdaniem Sądu zakres ingerencji w prawa właściciela nieruchomości w przypadku służebności przesyłu jest większy, skoro służebność ta nie musi mieć na celu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej, a jej wprowadzenie do ustawy podyktowane zostało narastającymi potrzebami gospodarczymi, a co się z tym wiąże ustanowienie służebności przesyłu realizuje ważne z punktu widzenia interesu ogólnego cele społeczno-ekonomiczne. Sąd uznał także, że nie sposób przyjąć, iż w wyniku wprowadzenia do Kodeksu cywilnego instytucji służebności przesyłu, przedmiotowa ulga podatkowa zostałaby pozbawiona swego praktycznego znaczenia. W konsekwencji stwierdził, że przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga podatkowa z tytułu odszkodowania wypłaconego na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, przysługuje także z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jako odmiany służebności gruntowej.

W dniu 23 lipca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPB1/415-421/12-2/AA stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnień przedmiotowych jest nieprawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 17 sierpnia 2012 r. Odpowiedzi na ww. wezwanie udzielono pismem z 6 września 2012 r. znak ILPB1/415W-92/12-2/AP.

W dniu 17 września 2012 r. wpłynęła do tut. Organu skarga (adresowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu) na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie przedmiotowej interpretacji dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnień przedmiotowych.

Wyrokiem z 4 grudnia 2012 r. sygn. akt I SA/Wr 1280/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżoną interpretację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że istota sporu w sprawie sprowadza się do oceny, czy odszkodowanie wypłacone właścicielowi gospodarstwa rolnego w zamian za ustanowienie na tego rodzaju gruntach służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy korzystać będzie ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) updof.

Przepis ten w brzmieniu znajdującym zastosowanie w stanie faktycznym sprawy stanowi, że wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej w wyniku prowadzenia na tych gruntach przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Odmawiając Wnioskodawcy prawa do objęcia zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) updof odszkodowania wypłaconego za ustanowienie służebności przesyłu organ podatkowy ograniczył się do językowej wykładni tego przepisu, wywodząc na tej podstawie, że tylko odszkodowania wypłacone w zamian za ustanowienie służebności gruntowej (jako wymienionej w tym przepisie) korzystać będą ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) updof.

Skarżący prezentując pogląd przeciwny do stanowiska przedstawionego przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, odwoływał się w swej argumentacji do wykładni historycznej i celowościowej art. 21 ust. 1 pkt 120 updof, a także do wydanych na tle podobnego stanu faktycznego, orzeczeń sądów administracyjnych w których przyjęto wykładnię spornego przepisu w sposób zbieżny z prezentowanym w skardze.

Dokonując oceny legalności zaskarżonej interpretacji Sąd podzielił stanowisko strony skarżącej, uznając tym samym, że poprzestanie na wynikach wykładni językowej art. 21 ust. 1 pkt 120 updof nie jest wystarczające do właściwego odkodowania normy prawnej z tego przepisu wynikającej. Jednocześnie Sąd dostrzega, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) updof może budzić wątpliwości interpretacyjne i z tych też powodów wymaga co zostało już zasygnalizowane w orzecznictwie sądowo administracyjnym, legislacyjnych zmian w jego redakcji.

Podsumowując, w opinii Sądu należało uznać, że przyjęta w zaskarżonej interpretacji wykładnia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) updof w zakresie w jakim odmawia skarżącemu prawa do zwolnienia od opodatkowania odszkodowania otrzymanego w związku z ustanowieniem służebności przesyłu jest nieprawidłowa.

Pismem z dnia 8 lutego 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu na powyższy wyrok wniósł skargę kasacyjną.

Pismem z dnia 15 kwietnia 2014 r. cofnięto skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.

Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2014 r. sygn. akt II FSK 952/13 Naczelny Sąd Administracyjny umorzył postępowanie kasacyjne.

Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 grudnia 2012 r. sygn. akt I SA/Wr 1280/12 wpłynął do tut. Organu w dniu 13 czerwca 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 grudnia 2012 r. sygn. akt I SA/Wr 1280/12 – stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie zwolnień przedmiotowych jest prawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, rozpatrując ponownie przedmiotową sprawę stwierdza co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy, wolne od podatku są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

‒ w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Powołany wyżej art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, że przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Wskazać przy tym należy, że ww. zwolnienie przysługuje tylko i wyłącznie posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, którego to pojęcia ustawa o podatku dochodowym nie definiuje. W celu wyjaśnienia tej kwestii odsyła jednak, zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 4 ww. ustawy, do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1381 ze zm.).

Stosownie do art. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast art. 2 ust. 1 stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. Należy więc podkreślić, że gospodarstwem rolnym w myśl ustawy o podatku rolnym są grunty o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Grunty np. z uwagi na ich różne położenie nie muszą stanowić zorganizowanej całości. Takie rozumienie gospodarstwa rolnego powoduje m.in., że za gospodarstwo należy uznać grunty o powierzchni przekraczającej 1 ha, nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna. Jedynym elementem łączącym grunty jest osoba właściciela tego gruntu.

Służebność gruntowa uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2014 r., poz. 121). Przepis ten stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Natomiast zgodnie z art. 305¹ Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Stosownie do art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

W myśl art. 305² § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem. Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (art. 305² § 2 Kodeksu cywilnego).

W świetle powyższego służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej. Wymaga to zawarcia stosownej umowy przez zainteresowane strony albo wydania wyroku sądowego, zapadającego na wniosek strony występującej z roszczeniem o ustanowienie służebności przesyłu.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w dniu 10 maja 2011 r. w formie aktu notarialnego została sporządzona umowa ustanowienia służebności przesyłu na nieruchomości, wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, której Wnioskodawczyni jest współwłaścicielem na rzecz Spółki „B” Spółka Akcyjna.

Wobec powyższego odnosząc się do możliwości zastosowania w niniejszej sprawie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zauważyć należy, że regulacje prawne dotyczące służebności przesyłu, wprowadzone zostały do Kodeksu cywilnego z dniem 3 sierpnia 2008 r. Konieczność wprowadzenia do przepisów Kodeksu cywilnego unormowań dotyczących tzw. służebności przesyłu powodowana była w szczególności potrzebą gospodarczą jednoznacznego, ustawowego uregulowania tej problematyki, wobec istniejących nadal wątpliwości prawnych wynikających z niedostosowania przepisów o służebności gruntowej do tzw. „inwestycji liniowych”. Ustanowienie nowego rodzaju służebności, odnoszącej się do inwestycji polegających na budowie urządzeń infrastruktury technicznej w sposób ustawowy regulowało istniejącą już praktykę ustanawiania służebności gruntowych dla realizacji tych inwestycji.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, zastąpienie takiej służebności służebnością przesyłu, uregulowaną w Kodeksie cywilnym oznacza, że z dniem 3 sierpnia 2008 r. nie jest już możliwe ustanowienie służebności gruntowej dla realizacji inwestycji liniowych, lecz jedynie służebności przesyłu. Istotą tej służebności jest również (jak w przypadku wcześniej stosowanej służebności gruntowej) ograniczenie prawa własności właściciela nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza realizować inwestycję dotyczącą budowy urządzeń infrastruktury technicznej, lub który użytkuje takie urządzenia (stanowiące jego własność). Wobec tego, zastąpienie w sferze cywilistycznej służebności gruntowej służebnością przesyłu (spowodowane ustawowym uregulowaniem tej problematyki) ustanawianą w związku z budową lub użytkowaniem przedmiotowych urządzeń (sieci), nie zmieniło ani celu, ani treści tych instytucji prawnych. Ten fakt zaakcentował również ustawodawca, odsyłający w art. 305⁴ Kodeksu cywilnego do reżimu prawnego służebności gruntowych. W toku interpretacji i stosowania przepisów o służebności przesyłu należy więc dopełniać regulację prawną poprzez odpowiednie sięganie do przepisów z dziedziny służebności gruntowych.

Biorąc więc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy zwolnienie z tytułu odszkodowania wypłaconego na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej przysługuje także z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, jako odmiany służebności gruntowej.

W konsekwencji, jeżeli – jak wynika to z analizy niniejszego wniosku – przedmiotowa służebność przesyłu została ustanowiona na podstawie umowy na gruncie wchodzącym w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym, to otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota za ustanowienie tejże służebności przesyłu jest wolna od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto tut. Organ wskazuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanej, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie ma zastosowania do małżonka Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.