Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-299/14/AB
z 3 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 marca 2014 r. (data wpływu 25 marca 2014 r.), uzupełnionym pismem z 6 czerwca 2014 r. (data wpływu 12 czerwca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy działki zabudowanej, na której znajduje się część budynku mieszkalnego, która została wzniesiona przez inny podmiot - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy działki zabudowanej, na której znajduje się część budynku mieszkalnego, która została wzniesiona przez inny podmiot.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 6 czerwca 2014 r. (data wpływu 12 czerwca 2014 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 2 czerwca 2014 r. znak: IBPP2/443-299/14/AB.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Gmina Miasto C była i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina była właścicielem nieruchomości zabudowanej częścią budynku mieszkalnego, nakłady na którego zostały poniesione w całości przez Wojciecha i Mariannę małżonków, na rzecz których nastąpiła sprzedaż przedmiotowej działki w celu poprawy warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej wykorzystywanej na cele mieszkaniowe. Działka nie była przedmiotem niczyjej dzierżawy. Nieruchomość jest położona w C i oznaczona w obrębie numerem geodezyjnym o powierzchni 0,0059 ha. Przedmiotowa nieruchomość przejęta została na rzecz Gminy decyzją Wojewody z dnia 14.02.1997r. Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów sporządzonym według stanu na dzień 01.02.2012r. działka oznaczona była symbolem B jako tereny mieszkaniowe. Działka stanowiła część nieruchomości gruntowej wpisanej w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy, będącą własnością Gminy Miasta. Część budynku mieszkalnego posadowiona na działce nr nie figurowała w ewidencji środków trwałych Gminy.

W dniu 13.02.2012r. na podstawie aktu notarialnego Gmina zbyła działkę nr na rzecz Państwa J. Cena została ustalona na kwotę 56.500,00 zł, w tym wartość gruntu 8.663,00 zł oraz wartość części budynku 47.837,00 zł. Na poczet ceny nabycia zaliczono wartość części budynku w kwocie 47.837,00 zł stanowiącego własność Marianny i Wojciecha, na rzecz których nastąpiła sprzedaż działki gruntu nr o obszarze 0,0059 ha, a zatem kwota do zapłaty wyniosła 8.633,00 zł. Od wyżej wymienionej ceny sprzedaży nieruchomości udzielono 25% bonifikaty. Ostatecznie cena sprzedaży nieruchomości wyniosła 6.497,25 zł.

Gmina Miasto udokumentowała sprzedaż przedmiotowej działki nr fakturą, w której doliczyła 23% podatku od towarów i usług. Zgodnie z fakturą wartość brutto sprzedaży działki nr wyniosła 7.991,62 zł.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

1. Wyłącznym właścicielem nakładów tj. budynku mieszkalnego na działce nr położonej w C byli Państwo Wojciech i Marianna - nabywcy nieruchomości gruntowej.
2. Budynek mieszkalny został wzniesiony przez Państwa W. i M. w latach 1988-1993. Działka nr o szerokości 2,6 m usytuowana jest pomiędzy dwiema działkami stanowiącymi własność nabywców, to jest pomiędzy działką zabudowaną przeważającą częścią budynku mieszkalnego wolnostojącego i działką zabudowaną narożnikiem budynku mieszkalnego wolnostojącego, rozdzielając zarówno budynek jak i całą posesję na 2 części. Z uwagi na konieczność odszukania w archiwum dokumentacji dotyczącej wydania pozwolenia na budowę, w obecnej chwili Wnioskodawca nie jest w stanie, w terminie określonym w wezwaniu, udzielić odpowiedzi na pytanie czy Gmina wyraziła zgodę na wzniesienie budynku na działce nr.
3. Część budynku mieszkalnego znajdująca się na działce nr przed sprzedażą była użytkowana przez nabywców gruntu tj. przez P. J i to oni rozporządzali budynkiem jak właściciele.
4. Część budynku mieszkalnego posadowiona na działce nr nigdy nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych Gminy. Budynek stanowił składnik majątku Państwa W. i M. J.
5. Przed dokonaniem sprzedaży nie doszło do rozliczenia między Państwem J a Gminą nakładów poniesionych na wybudowanie budynku. Rozliczenie tych nakładów poprzez zaliczenie ich na poczet ceny sprzedaży nieruchomości nastąpiło w chwili zbycia na podstawie aktu notarialnego.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dostawa działki nr przez Gminę Miasto na rzecz małżonków Wojciecha i Marianny podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 23%, czy też podlega zwolnieniu z opodatkowania tym podatkiem?

Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu VAT podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Przedmiotem dostawy na rzecz Państwa J była nieruchomość zabudowana W związku z tym, że nakłady na wybudowanie części budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr były ponoszone przez Państwa J i nie stanowiły nigdy własności Gminy Miasta, nie nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania tą częścią budynku jak właściciel z Gminy na kupujących. Gmina nigdy nie była właścicielem tej części budynku. Nie znajdzie więc tutaj zastosowania art. 29 ust. 5 ustawy VAT (stan na dzień sprzedaży). Przedmiotem dostawy był sam grunt, w konsekwencji dostawa działki nr 7/8 podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej tj. 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że tut. organ w przedmiotowej interpretacji powołał przepisy ustawy o VAT obowiązujące na dzień, kiedy doszło do dostawy przedmiotowej nieruchomości tj. 13 lutego 2012 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowanie podatkiem od towarów i usług następuje niezależnie od tego czy czynności podlegające opodatkowaniu zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Czynności opodatkowane na gruncie VAT zostały bowiem oderwane od ważności i skuteczności tych czynności na gruncie prawa cywilnego. Decydujące znaczenie ma bowiem nie prawny (na gruncie prawa cywilnego), lecz ekonomiczny aspekt transakcji.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści tego artykułu, mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako „prawo własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której - z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym - należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. Dostawa towarów nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Dla uznania, że miała miejsce dostawa towarów, wystarczy że podmiot nabędzie tzw. własność ekonomiczną tzn. będzie miał możliwość dowolnego rozporządzania i dysponowania uzyskanym towarem. Przykładowo dostawą towarów będzie faktyczne rozporządzanie nieruchomością nawet bez zachowania formy aktu notarialnego, sprzedaż rzeczy znalezionej, której własności znalazca jeszcze nie nabył.

Zatem zawartego w przytoczonym przepisie wyrażenia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" nie wolno utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przy definiowaniu wyrażenia „dostawa towarów" akcentuje „własność ekonomiczną" funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financien v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że „wyrażenie »dostawa towarów« w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel nawet, jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym" (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że „zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy, miało miejsce" (pkt 2).

Powyższe wskazuje jednoznacznie, że rozważając skutki podatkowe dokonanej przez Wnioskodawcę transakcji należy mieć na uwadze nie jej aspekty cywilnoprawne, lecz te, które mają znaczenie z punktu widzenia ustawy o VAT.

Należy zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Gmina była właścicielem nieruchomości zabudowanej częścią budynku mieszkalnego, nakłady na którego zostały poniesione w całości przez Wojciecha i Mariannę, na rzecz których nastąpiła sprzedaż przedmiotowej działki w celu poprawy warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej wykorzystywanej na cele mieszkaniowe. W dniu 13.02.2012r. na podstawie aktu notarialnego Gmina zbyła działkę nr na rzecz Państwa J. Wyłącznym właścicielem nakładów tj. budynku mieszkalnego na działce nr położonej w C Państwo Wojciech i Marianna J. - nabywcy nieruchomości gruntowej. Budynek mieszkalny został wzniesiony przez Państwa W. i M. J w latach 1988-1993. Część budynku mieszkalnego znajdująca się na działce nr przed sprzedażą była użytkowana przez nabywców gruntu tj. przez P. J i to oni rozporządzali budynkiem jak właściciele. Część budynku mieszkalnego posadowiona na działce nr nigdy nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych Gminy. Budynek stanowił składnik majątku Państwa W. i M. J. Przed dokonaniem sprzedaży nie doszło do rozliczenia między Państwem J a Gminą nakładów poniesionych na wybudowanie budynku.

O ile jest oczywiste, że przeniesienie własności gruntu spowoduje przeniesienie na nowego właściciela także własności posadowionych na nim budynku, jako części składowej gruntu, to bynajmniej nie jest oczywiste, że tym samym dojdzie do dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT, jakim jest niewątpliwie część budynku. Dostawca przeniósł bowiem na nabywcę własność nieruchomości zabudowanej częścią budynku mieszkalnego wskazując jednocześnie, że budynek został wybudowany przez inny podmiot tj. nabywcę gruntu. Przedmiotowy budynek nie stanowił zatem majątku Wnioskodawcy. Nakłady na wybudowanie budynku znajdującego się na gruncie Wnioskodawcy poniósł nabywca gruntu. Budynek mieszkalny stanowił składnik majątku nabywcy nieruchomości. Przed zawarciem umowy sprzedaży nie nastąpiło rozliczenie nakładów poniesionych na wybudowanie budynku.

Stosownie do art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z cytowanego przepisu wynika wprost, że ustawa o podatku od towarów i usług przyjmuje regułę odwrotną niż zasada superficies solo cedit, wynika z niego bowiem, że grunt podziela los budynku lub budowli (w tym sensie, że przy dostawie budynków i budowli nie wyodrębnia się do podstawy opodatkowania wartości gruntu). Oczywisty jest więc brak nawiązania w ustawie o VAT do uregulowań kodeksu cywilnego.

Skoro nabywca nieruchomości wytworzył towar, jakim niewątpliwie jest budynek mieszkalny i uczynił to z własnych środków bez udziału właściciela gruntu, to nie ma podstaw do przyjęcia, że Wnioskodawca dokonał dostawy przedmiotowej części budynku mieszkalnego, chociaż przeniósł jego własność – dokonując dostawy gruntu. Z punktu widzenia prawa cywilnego, na nabywcę gruntu formalnie przejdzie prawo własności budynku z wszystkimi cywilistycznymi konsekwencjami tego faktu, a jednocześnie, biorąc pod uwagę rozwiązania przyjęte w ustawie o VAT, nie wystąpi dostawa towaru, jakim jest budynek.

Oceniając konsekwencje prawne przedstawionej przez Wnioskodawcę sytuacji, stwierdzić należy, że ekonomiczne władanie rzeczą tj. budynkiem, należało do nabywcy nieruchomości który jest wyłącznym właścicielem nakładów. Skoro zatem art. 7 ust. 1 mówi o czynności, w wyniku której nabywca otrzymał prawo rozporządzania rzeczą jak właściciel, to niewątpliwie transakcja zbycia nieruchomości – w części obejmującej budynek - nie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Uniezależnienie treści dostawy towarów od treści cywilnoprawnej sprzedaży pozwala bowiem na tego rodzaju wydzielenie z całości czynności prawnej tej jej części, która może być uznana za dostawę dokonaną przez podatnika.

Zatem w niniejszej sprawie, tylko część transakcji cywilnoprawnej może być potraktowana jako dostawa towarów.

W tym stanie rzeczy uzasadnione jest twierdzenie, że dostawa na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 7 ust. 1, obejmowała wyłącznie sam grunt. Tym samym w sprawie będącej przedmiotem wniosku dostawa działki nr podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki 23%.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.