Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-263/14-4/KR
z 6 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późń. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2014 r. (data wpływu 25 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym pismem w dniu 18 lipca 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości:

• w części dotyczącej udziału ½ części nieruchomości nabytego w 2004 r. – jest prawidłowe,

• w części dotyczącej udziału ½ części nieruchomości nabytego w 2009 r. – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 4 lipca 2014 r., Nr IPTPB2/415-263/14-2/KR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 4 lipca 2014 r. (skutecznie doręczono dnia 9 lipca 2014 r.), zaś w dniu 18 lipca 2014 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania – 16 lipca 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 14 czerwca 2004 r. Wnioskodawca wraz z żoną nabył nieruchomość na zasadach wspólności ustawowej. W 2007 r. został sporządzony akt notarialny zanoszący ustrój wspólności ustawowej. Na mocy tego aktu cała nieruchomość przeszła na własność Wnioskodawcy. W 2009 r. ponownie przywrócono ustrój wspólności majątkowej między małżonkami, który trwał do 2013 r. W dniu 5 lipca 2013 r. ponownie sporządzono akt notarialny, na mocy którego zniesiono wspólność małżeńską i dokonano podziału majątku wspólnego. Nieruchomość, o której mowa powyżej została ponownie przydzielona w całości Wnioskodawcy. Strony oświadczyły, że w zakresie podziału majątku wspólnego zrzekają się wzajemnie w stosunku do siebie wszelkich roszczeń finansowych teraz i w przyszłości oraz, że w zakresie dokonanego podziału, nie czynią sobie żadnych spłat. W dniu 19 grudnia 2013 r. powyższa nieruchomość została aktem notarialnym sprzedana przez Wnioskodawcę.

W uzupełnieniu do wniosku, Wnioskodawca wskazał, że:

• nieruchomość opisana we wniosku to niezabudowana działka, zakupiona na mocy aktu notarialnego w dniu 14 czerwca 2004 r. do wspólności ustawowej małżonków,
  

• odpłatne zbycie powyższej nieruchomości nie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
  

• wartość przedmiotowej nieruchomości otrzymanej na wyłączną własność w wyniku podziału majątku wspólnego nie przekroczyła wartości udziału jaki przysługiwał Mu w majątku wspólnym,
  

• w wyniku podziału majątku wspólnego z dnia 5 lipca 2013 r. nabył wyłączne prawo do całości ww. działki. Jeżeli przyjąć, że podział majątku wspólnego winien być po ½ nieruchomości, to nabyty przez Niego udział przekraczał udział, jaki przysługiwał Mu w majątku wspólnym.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu, czy będzie zwolniona, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości winna korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nieruchomość została nabyta w 2004 r. W związku z tym minął okres 5 letni, o którym mowa w przywołanym przepisie. Zniesienie ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej według Wnioskodawcy nie ma wpływu, na powstanie obowiązku podatkowego, gdyż nie może być traktowane jako nabycie. Umowa wspólności majątkowej ma charakter bezudziałowy, co oznacza, że każdy z małżonków jest właścicielem całości nieruchomości. Zawarcie umowy znoszącej wspólność nie oznacza według Wnioskodawcy zbycia prawa do części tej nieruchomości, gdyż Wnioskodawca był właścicielem całości, a nie jej części. Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 11 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Rz 949/13.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości:

• w części dotyczącej udziału ½ części nieruchomości nabytego w 2004 r. – jest prawidłowe,

• w części dotyczącej udziału ½ części nieruchomości nabytego w 2009 r. – jest nieprawidłowe.
  
  

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z powyższych uregulowań prawnych wynika, że w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu), ma moment i sposób jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 14 czerwca 2004 r. Wnioskodawca wraz z żoną nabył nieruchomość w postaci niezabudowanej działki na zasadach wspólności ustawowej. W 2007 r. został sporządzony akt notarialny zanoszący ustrój wspólności ustawowej. Na mocy tego aktu cała nieruchomość przeszła na własność Wnioskodawcy. W 2009 r. ponownie przywrócono ustrój wspólności majątkowej między małżonkami, który trwał do 2013 r. W dniu 5 lipca 2013 r. ponownie sporządzono akt notarialny, na mocy którego zniesiono wspólność małżeńską i dokonano podziału majątku wspólnego. Nieruchomość, o której mowa powyżej została ponownie przydzielona w całości Wnioskodawcy. Strony oświadczyły, że w zakresie podziału majątku wspólnego zrzekają się wzajemnie w stosunku do siebie wszelkich roszczeń finansowych teraz i w przyszłości oraz, że w zakresie dokonanego podziału, nie czynią sobie żadnych spłat. W dniu 19 grudnia 2013 r. powyższa nieruchomość została aktem notarialnym sprzedana przez Wnioskodawcę.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  

• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko pod warunkiem, że podział taki jest ekwiwalentny w naturze bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez byłego małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości lub prawie, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem) jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem, nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu „nabycie”, jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, że wartość przedmiotowej nieruchomości otrzymanej na wyłączną własność w wyniku podziału majątku wspólnego nie przekroczyła wartości udziału jaki przysługiwał Mu w majątku wspólnym.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że do nabycia nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży w 2013 r., w części dotyczącej udziału ½ części w majątku wspólnym doszło w 2004 r., w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę wraz z żoną nieruchomości na zasadach wspólności ustawowej, natomiast w pozostałej części odpowiadającej udziałowi ½ części w nieruchomości nabycie nastąpiło w 2009 r., czyli w roku, w którym ponownie przywrócono ustrój wspólności majątkowej między małżonkami.

Dokonując zatem oceny skutków prawnych przedstawionego w sprawie stanu faktycznego, należy stwierdzić, że przychód ze sprzedaży nieruchomości w postaci niezabudowanej działki, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2004 r. w ramach współwłasności małżeńskiej nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ zbycie przez Wnioskodawcę tego udziału nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Natomiast do przychodu z odpłatnego zbycia ww. nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi, który Wnioskodawca nabył w 2009 r. w wyniku przywrócenia współwłasności małżeńskiej, mają zastosowanie przepisy obowiązujące od dnia 1 stycznia 2009 r.

Wskazać bowiem należy, że ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie zaś z art. 19 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania (art. 22 ust. 6c ww. ustawy).

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e cytowanej ustawy).

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Stosownie do art. 30e ust. 5 tej ustawy, dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Reasumując, stwierdzić należy, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości – w części nabytej w 2004 r. – nie stanowi źródła przychodu, określonego w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty od tej części przychodu podatku dochodowego od osób fizycznych. Przyjmując za Wnioskodawcą, że wartość przedmiotowej nieruchomości otrzymanej na wyłączną własność w wyniku podziału majątku wspólnego nie przekroczyła wartości udziału jaki przysługiwał Mu w majątku wspólnym, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości – w części nabytej w 2009 r. – stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że nabycie miało miejsce przed upływem pięcioletniego terminu wskazanego w tym przepisie, który winien być liczony od daty przywrócenia ustroju wspólności majątkowej między małżonkami, tj. 2009 r. i podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w cytowanym wyżej art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.