Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-371/14/WM
z 1 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 31 marca 2014 r. (data wpływu 3 kwietnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia poręczyciela z długu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia poręczyciela z długu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Kredytobiorca jest dłużnikiem banku z tytułu udzielonego kredytu. Bank jako zabezpieczenie kredytu ustanowił w dniu 26 czerwca 2009 r. dwie osoby fizyczne, w tym Wnioskodawczynię poręczycielami solidarnymi za zobowiązanie kredytobiorcy. Kredytobiorca nie spłacał zobowiązania, wobec czego bank zwrócił się do poręczycieli o spłatę zadłużenia. Poręczyciele podpisali w dniu 1 czerwca 2012 r. ugodę z bankiem i spłacili należność główną kredytu. Bank w dniu 2 lipca 2013 r. zwolnił poręczycieli ze spłaty naliczonych odsetek w wysokości 21.345 zł 15 gr na podstawie umowy zwolnienia z długu. Bank wystawił dwa PIT-8C na pełną kwotę dla każdego z poręczycieli (2 x 21 345 zł15 gr).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca - jako poręczyciel kredytu i nie korzystający ze środków finansowych z kredytu, jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od umorzonych odsetek w kwocie 21. 345 zł 15 gr?
2. Czy bank prawidłowo wystawił dwa PIT-8C dla każdego z poręczycieli na pełną kwotę umorzonych odsetek 21.345 zł 15 gr dla każdego z nich, skoro należność główną spłacili po połowie? Podana wartość umorzonych odsetek dotyczy pełnej kwoty głównej spłaconego kredytu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, poręczyciel kredytu, nie czerpał korzyści ze środków finansowych pochodzących z tego kredytu. Kwota odsetek od których zapłacenia został zwolniony, nie stanowi jego przychodu, zatem nie powinien płacić od niej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Ustęp 2 ww. przepisu stanowi natomiast, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Stosownie do art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela, że wykona zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Poręczenie stanowi postać zabezpieczenia typu osobistego, poprzez umocnienie pozycji prawnej wierzyciela. Podstawową cechą poręczenia jest jego akcesoryjność. Zobowiązanie poręczyciela pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania dłużnika głównego. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika albo w przypadku wygaśnięcia wierzytelności z innych tytułów wygasa również zobowiązanie poręczyciela. O akcesoryjności poręczyciela przesądza także zależność między zakresem odpowiedzialności poręczyciela, a rozmiarem zobowiązania dłużnika, co przekłada się na odpowiedzialność poręczyciela także za wszelkie dodatkowe zobowiązania przewidziane zobowiązaniem głównym (np. odsetki).

Poręczenie kredytu bankowego jest praktyką powszechnie stosowaną. W sytuacji braku spłaty kredytu przez kredytobiorcę, bank podpisał ugodę z poręczycielami i zwolnił ich z części długu w zamian za częściową spłatę. W wyniku zawarcia ugody oraz umowy zwolnienia z części długu nie powstał przychód u poręczyciela z tytułu umorzenia odsetek od poręczonego długu, gdyż poręczyciel nie korzystał ze środków finansowych pochodzących z kredytu, którego spłatę poręczył. Majątek poręczyciela z tytułu tego kredytu nie uległ powiększeniu, gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z kredytu, więc nie można uznać, iż z tytułu umorzenia poręczycielowi części długu (odsetek) związanego z jego spłatą powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Przedstawione stanowisko oparte zostało na podstawie interpretacji indywidualnych Ministra Finansów wydanych przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 stycznia 2014 r. nr ITPB2/415-910/13/DSZ;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 maja 2009 r. nr IPPB4/415-178/09-5/MO
• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 stycznia 2011 r. nr IPPB1/415-1074/10-3/EC;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 marca 2010 r. nr ILPB2/415-66/10-2/WS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Ustęp 2 ww. przepisu stanowi natomiast, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z kolei stosownie do art. 11 ust. 1 przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty w zacytowanym przepisie zwrot „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i należy do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wprost w nim wymienione. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że bank udzielając kredytu kredytobiorcy, ustanowił Wnioskodawczynię i jeszcze jedną osobę poręczycielami solidarnymi.

Kredytobiorca nie spłacał zobowiązania, wobec czego bank zwrócił się do poręczycieli o spłatę zadłużenia. Poręczyciele podpisali w dniu 1 czerwca 2012 r. ugodę z bankiem i spłacili należność główną kredytu. Bank w dniu 2 lipca 2013 r. zwolnił poręczycieli ze spłaty naliczonych odsetek w wysokości 21.345 zł 15 gr na podstawie umowy zwolnienia z długu. Bank wystawił dwa PIT-8C na pełną kwotę dla każdego z poręczycieli (2 x 21 345 zł15 gr).

Odnosząc się do tak przedstawionego zdarzenia wyjaśnić należy, że co do zasady umorzenie zobowiązania może powodować powstanie u osoby fizycznej przychodu. O przychodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych można bowiem mówić zawsze, gdy dochodzi do określonego przyrostu majątkowego o charakterze definitywnym (bezzwrotnym), który wolą ustawodawcy nie został zwolniony czy też wyłączony od opodatkowania lub od którego nie zaniechano poboru podatku. Może być to więc zarówno zwiększenie aktywów podatnika jak i zmniejszenie jego pasywów.

Niemniej jednak, mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, wyjaśnić należy, że stosownie do art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

Poręczenie stanowi postać zabezpieczenia typu osobistego, poprzez umocnienie pozycji prawnej wierzyciela, który może szukać zaspokojenia swojej wierzytelności także z majątku poręczyciela. Podstawową cechą poręczenia jest jego akcesoryjność. Zobowiązanie poręczyciela pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania dłużnika głównego i zasadniczo dzieli jego los. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika lub przez osobę trzecią albo w przypadku wygaśnięcia wierzytelności z innych tytułów wygasa również zobowiązanie poręczyciela. Odpowiedzialność poręczyciela jest zatem uzależniona od istnienia ważnego zobowiązania dłużnika, którego poręczyciel dług poręczył. O akcesoryjności poręczenia przesądza także zależność między zakresem odpowiedzialności poręczyciela a rozmiarem zobowiązania dłużnika, co przekłada się na odpowiedzialność poręczyciela także za wszelkie dodatkowe zobowiązania przewidziane zobowiązaniem głównym (np. odsetki, koszty postępowania).

Wobec powyższego, mając na uwadze przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz charakter instytucji poręczenia stwierdzić należy, że umorzenie poręczycielowi odsetek od zabezpieczanego długu nie spowoduje powstania dla niego obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, a wartość umorzenia nie stanowi dla poręczyciela przychodu podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem. U poręczyciela nie następuje bowiem jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia, gdyż poręczyciel nie korzystał ze środków finansowych pochodzących z udzielonego kredytu, którego spłatę poręczył. Skoro więc majątek poręczyciela w chwili udzielenia kredytu nie uległ powiększeniu, gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z kredytu – to nie można uznać, iż w chwili umorzenia poręczycielowi długu związanego z jego spłatą powstanie u niego przychód podlegający opodatkowaniu.

W konsekwencji stwierdzić należy, że umorzenie odsetek od zobowiązania, za spłatę którego Wnioskodawca odpowiadał jako poręczyciel, nie powoduje u niego obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na powyższe nie ma wpływu treść otrzymanego PIT-8C, w związku z czym, pytanie drugie należało uznać za bezprzedmiotowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.