Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-117/14/MCZ
z 27 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 marca 2014 r. (data wpływu do Biura – 1 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy darowizny - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 kwietnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy darowizny.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ojciec Wnioskodawcy i jego brat są współwłaścicielami nieruchomości objętej dwiema księgami wieczystymi. Właścicielami tejże nieruchomości stali się na skutek umowy darowizny sporządzonej między nimi a ich rodzicami.

Obecnie bracia chcieliby zawrzeć umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub umowę darowizny udziału w nieruchomości. Ojciec wnioskodawcy miałby tą drogą otrzymać od swojego brata jego udział i tym samym stać się właścicielem całej nieruchomości. Darowizna ta miałby źródło w moralnym zobowiązaniu brata do przekazania ojcu wnioskodawcy udziału w nieruchomości, niegdyś należącej do ich rodziców, z uwagi na fakt, że to ojciec Wnioskodawcy opiekował się rodzicami i nadal opiekuje się matką. W tym zakresie po dokonaniu darowizny przez brata ojciec Wnioskodawcy chciałby skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn opisanego w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2011 r. Nr 171, poz. 1016, dalej zwana ustawą o podatku od spadków i darowizn) lub ze zwolnienia z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako, że zaistniała sytuacja mieście się w dyspozycji obu tych przepisów.

Jednocześnie ojciec Wnioskodawcy już wcześniej planował darować swojemu synowi - czyli Wnioskodawcy swój udział w przedmiotowej nieruchomości, a obecnie (skoro już zna zamiar swojego brata dotyczący darowania mu jego udziału w nieruchomości) chciałby darować Wnioskodawcy całą nieruchomość. Ojciec Wnioskodawcy podjął decyzję o darowaniu mu tejże nieruchomości, gdyż Wnioskodawca jako młody człowiek, który niedawno założył rodzinę (dwójka dzieci w wieku 3 lata i 6 lat) na chwilę obecną nie jest właścicielem żadnej nieruchomości. Darowizna ta ma na celu zaspokojenie jego podstawowych potrzeb życiowych i bytowych, a także - z uwagi na wiek ojca Wnioskodawcy - wcześniejsze uregulowanie spraw następstwa prawnego.

Wnioskodawca po dokonaniu przez ojca darowizny chciałby także skorzystać ze zwolnienia wskazanego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca, jego ojciec i brat ojca Wnioskodawcy dla optymalizacji kosztów notarialnych i opłat sądowych chcieliby zawrzeć obie umowy darowizny lub umowę darowizny i umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności w jednym akcie notarialnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy uwzględniając przedstawiony stan faktyczny możliwa jest sytuacja, w której organy podatkowe zakwestionują i jeśli tak, to na jakiej podstawie prawnej, w przypadku zawarcia między ojcem Wnioskodawcy a jego bratem umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub umowy darowizny udziału w nieruchomości, możliwość skorzystania przez ojca Wnioskodawcy ze zwolnienia z art. 4a ust. 1 lub art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
2. Czy ze względu na zawarcie w tym samym akcie notarialnym drugiej umowy darowizny już całej nieruchomości tym razem jednak pomiędzy Wnioskodawcą a jego ojcem organy podatkowe mogą i jeśli tak to na jakiej podstawie obciążyć podatkiem od spadków i darowizn (w wysokości ustalonej przy pierwszej darowiźnie) Wnioskodawcę?
3. Czy w zaistniałym stanie faktycznym możliwe jest aby organy podatkowe zakwestionowały i jeśli tak to na jakiej podstawie w przypadku zawarcia pomiędzy Wnioskodawcą a jego ojcem umowy darowizny nieruchomości możliwość skorzystania przez Wnioskodawcę ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
   
   

Na wstępie należy wskazać, iż z uwagi na przedmiot niniejszej interpretacji, tj. oceny stanowiska zajętego w zakresie pytań nr 2 i 3, poniżej przywołano tą część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do tych zagadnień.

W ocenie Wnioskodawcy brak podstaw do kwestionowania możliwości skorzystania przez niego ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przy nabyciu całej nieruchomości darowanej mu przez ojca. Jest on bowiem zstępnym darczyńcy, a umowa także zawarta w formie aktu notarialnego nie będzie wymagała zgłoszenia przez Wnioskodawcę, gdyż w tym wypadku obowiązany będzie to uczynić notariusz sporządzający umowę.

Dodatkowo w ocenie Wnioskodawcy brak podstawy do wydania decyzji ustalającej wymiar podatku (od udziału w nieruchomości darowanego ojcu Wnioskodawcy) i obciążenie tymże podatkiem samego Wnioskodawcy.

Fakt bowiem zwarcia dwóch umów darowizny (lub umowy darowizny i nieodpłatnego zniesienia współwłasności) w jednym akcie notarialnym jest wyrazem optymalizacji kosztów notarialnych i sądowych. Brak także zarówno w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn jak i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa jakichkolwiek uregulowań (przepisów), które nie pozwalałaby podatnikom na takie swobodne rozporządzanie swoim prawem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego podatku od spadków i darowizn w zakresie pytań oznaczonych nr 2 i nr 3. W odniesieniu do pytania oznaczonego nr 1, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – tytułem m.in. darowizny i nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z przepisu art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy wynika, iż przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

• zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
• udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (9.637 zł) – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
  
  

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że ojciec Wnioskodawcy i brat ojca zamierzają dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości lub też zawrzeć umowę darowizny. Efektem zamierzonych czynności jest nabycie przez ojca na własność nieruchomość będącej aktualnie przedmiotem współwłasności. Następnie Wnioskodawca zamierza przyjąć od ojca darowiznę tejże nieruchomości. Umowa darowizny przyjmie formę aktu notarialnego. Wnioskodawca, jego ojciec i brat ojca Wnioskodawcy dla optymalizacji kosztów notarialnych i opłat sądowych chcieliby zawrzeć dwie umowy darowizny lub umowę darowizny i umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności w jednym akcie notarialnym.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że darowizna dokonana przez ojca Wnioskodawcy na rzecz Wnioskodawcy, tj. osoby wymienionej w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ww. nieruchomość, będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach art. 4 ust. 4 i art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jako, że umowa darowizny nieruchomości zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego nie będzie obowiązku zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.

Fakt, że Wnioskodawca, jego ojciec i brat ojca Wnioskodawcy dla optymalizacji kosztów notarialnych i opłat sądowych zawrą w jednym akcie notarialnym dwie odrębne umowy darowizny lub umowę darowizny i umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności, przy czym jedna umowa darowizny dokonana zostanie pomiędzy ojcem Wnioskodawcy i Wnioskodawcą, nie stoi na przeszkodzie do zastosowania dla Wnioskodawcy ww. zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ww. ustawy.

Również fakt zawarcia, w tym samym akcie notarialnym, odrębnej umowy darowizny lub umowy zniesienia współwłasności nieruchomości pomiędzy ojcem Wnioskodawcy i jego bratem nie będzie rodził skutków podatkowych w podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie będzie bowiem stroną czynności prawnej dokonanej pomiędzy jego ojcem i bratem ojca. Ewentualne skutki podatkowe mogą powstać wyłączne dla stron danej umowy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.