INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 27.04.2012 r. (data wpływu 27.04.2012 r.) oraz uzupełnieniu z dnia 06.07.2012 r. (data nadania 06.07.2012 r., data wpływu 06.07.2012 r.) na wezwanie z dnia 28.06.2012 r. Nr IPPB4/415-364/12-2/JK3 (data nadania 28.06.2012 r., data doręczenia 29.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wartości dokonanych dostaw wody w ramach przyznanego limitu– jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27.04.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wartości dokonanych dostaw wody w ramach przyznanego limitu.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-364/12-2/JK3 z dnia 28.06.2012 r. (data nadania 28.06.2012 r., data doręczenia 29.06.2012 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego.

Pismem z dnia 06.07.2012 r. (data nadania 06.07.2012 r., data wpływu 06.07.2012 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedsiębiorstwo W. Sp. z o.o. za 2011 r. wystawiło Wnioskodawczyni informację PIT-8C, z której wynika, że z tytułu dostawy wody w ramach przyznanego limitu uzyskała przychód podatkowy w kwocie 195,51 zł. Przychód ten stanowi dla Wnioskodawczyni nieodpłatne świadczenie otrzymane od firmy „W”.

W przeszłości „W” prowadziły na osiedlu, w którym znajduje się miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni prace, które spowodowały obniżenie poziomu wód gruntowych na tym terenie, skutkujące m.in. obniżeniem poziomu wody w studniach na terenie posesji lub jej brakiem. W ramach rekompensaty „W” mieszkańcom zamieszkałym na tym terenie przyznały limit dostawy wody, do którego wysokości nie pobierają wynagrodzenia. Tak więc „W” do wysokości przyznanego limitu dostarczają do posesji Wnioskodawczyni wodę, za którą nie musi płacić, co potwierdzone jest fakturami wystawionymi przez tą firmę, z których wynika wartość dostarczonej wody z podaną kwotą do zapłaty w wysokości 0 zł. „W” uznały, że skoro Wnioskodawczyni nie płaci za dostawę wody w ramach przyznanego limitu, to po Jej stronie powstało z tego tytułu nieodpłatne świadczenie (przychód podatkowy), którego wartość powinna uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym i zapłacić z tego tytułu podatek dochodowy od osób fizycznych. Wartość nieodpłatnego świadczenia odpowiada wartości wody dostarczonej w ramach przyznanego limitu, za którą „W” nie pobierają wynagrodzenia. Z tego też powodu firma wystawiła PIT-8C.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, iż rekompensata za szkody spowodowane przez poprzednika prawnego „W.” Sp. z o.o., w postaci przyznania limitu wody dostarczanej nieodpłatnie, wynika z:

• decyzji Urzędu Wojewódzkiego z 17 sierpnia 1992 r., która ustala zasięg leja depresyjnego,

• pisma Urzędu Wojewódzkiego, Wydział Ochrony Środowiska z 9 lipca 1993 r. w sprawie odpłatności za wodę pobieraną z sieci wodociągowej przez odbiorców gm. S i B.
  
  

Z ostatniego pisma wynika, że „(…) zakład, którego działalność spowodowała szkodę, ma obowiązek dostarczenia nieodpłatnie wody w takiej ilości, która by zapewniała zwykłe korzystanie z wody”.

Zacytowany fragment pisma:

• po pierwsze: potwierdza istnienie obowiązku darmowego dostarczenia wody przez przedsiębiorstwo wodociągowe w ilości, która jest zwykle przeznaczana na zaopatrzenie ludności,
• po drugie: wyklucza uznanie rekompensaty w postaci nieodpłatnego dostarczenia wody za przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu PIT, skoro na tym majątku wcześniej powstał uszczerbek (szkoda) spowodowany działaniem przedsiębiorstwa wodociągowego; z uwagi na fakt, że darmowo przyznana woda jest wyłącznie wyrównaniem (ekwiwalentem) za wcześniejszy uszczerbek na majątku w postaci obniżonego poziomu wód gruntowych na terenie posesji, co nie prowadzi do uzyskania jakichkolwiek korzyści majątkowych z tego tytułu, to tym samym przyznany limit wody pozbawiony jest cechy nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 updof jako „przyrostu” majątku, od którego należy zapłacić podatek dochodowy.
  
  

Limit (ilość) wody dostarczanej w celu wyrównania uszczerbku na majątku właściciela posesji został ustalony w oparciu o przeciętne normy zużycia wody określone w zarządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 21 czerwca 1989 r. w sprawie przeciętnych norm zużycia wody (obecnie kwestię tą reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody - Dz. U. z 2002 r. nr 8, poz. 70), co potwierdza pismo Zarządu W. Sp. z o.o. z 22 czerwca 2011 r. stanowiące odpowiedź na interpelację Radnego Rady Miasta ws. limitu wody dla mieszkańców objętych lejem depresyjnym (załącznik nr 3).

Ponadto z pisma Zarządu W. Sp. z o.o. z 22 czerwca 2011 r. wynika również, że wymienione wyżej „decyzje administracyjne wydawane były na podstawie przepisów materialno prawnych i statuowały one określone obowiązki „W.” Sp. z o.o. w sferze publiczno — prawnej (...)”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość dokonanych dostaw wody w ramach przyznanego limitu, za które „W” nie pobrały zapłaty w pieniądzu, ponieważ przyznany limit wynika z rekompensaty za obniżenie poziomu wód gruntowych spowodowane przez tą firmę przy wykonywaniu prac ziemnych na osiedlu w miejscu zamieszkania Wnioskodawczyni, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawczyni, ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji nieodpłatnego świadczenia, choć zalicza je do przychodów. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 updof przychodami (z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Skutki podatkowe związane z nieodpłatnymi świadczeniami były wielokrotnie przedmiotem orzeczeń sądowych. Jak wskazał NSA w uchwale z 18 listopada 2002 r. podjętej w poszerzonym składzie siedmiu sędziów (sygn. akt FPS 9/02) pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym.

„Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu /działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony - por. art. 353 Kc, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (…)”.

Aby więc mówić o uzyskaniu przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia Wnioskodawczyni musiałaby uzyskać korzyść majątkową kosztem firmy „W”, której skutkiem byłoby niezwiązane z żadną formą ekwiwalentu przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy. Tymczasem wartość dostawy wody w ramach przyznanego limitu nie jest korzyścią uzyskaną przez Wnioskodawczynię kosztem spółki „W”. Nie jest dla Niej przysporzeniem majątkowym niezwiązanym z żadną formą ekwiwalentu, ponieważ jest ono równoważne obniżeniu poziomu wód gruntowych w miejscu zamieszkania Wnioskodawczyni, które zostało spowodowane przez to przedsiębiorstwo. Firma „W” dostarcza bezpłatnie wodę w ramach przyznanego limitu nie dlatego, że chce by Wnioskodawczyni otrzymała przysporzenie majątkowe jej kosztem, ale dlatego, że jest to forma ekwiwalentu za obniżony poziom wód gruntowych na terenie posesji. Przyznany limit dostawy wody jest w rzeczywistości formą zapłaty za spowodowaną szkodę. Z tego powodu, pomimo tego, że nie muszę płacić za wodę dostarczoną w ramach limitu, to te dostawy wody są świadczeniem wzajemnym (ekwiwalentnym), wynikającym ze zobowiązania ciążącego na firmie „W” do naprawienia szkody. Stanowią one „zapłatę w naturze”, której celem jest rekompensata szkody w postaci obniżonego poziomu wód gruntowych. Wobec tego ich wartość nie stanowi u Wnioskodawczyni przychodu podatkowego w rozumieniu art. 11 ust. 1 updof. Przedsiębiorstwo „W” nie powinno wykazywać wartości tych dostaw w informacji PIT-8C, gdyż nie stwierdza ona uzyskania przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Jest zatem bezpodstawna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Natomiast stosownie do treści art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ustalić należy jaki charakter ma otrzymana rekompensata za obniżenie poziomu wód gruntowych.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Wyłączone ze zwolnienia są m.in. odszkodowania wypłacane według ww. uregulowań, ale wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia rekompensata.

Według słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych W. Kopalińskiego – Rekompensata, odszkodowanie to wyrównanie, wynagrodzenie strat, szkód, trudów, przykrości itp. - analogicznie jak zadośćuczynienie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują.

W konsekwencji, użyte przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym pojęcie odszkodowania odnosi się również do rekompensaty czy zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Zgodnie z powołanym przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy podatkowej ze zwolnienia nie korzystają kwoty odszkodowań których wysokość lub zasady ustalania wynikają z zawartych umów lub ugod. Powyższy przepis jednoznacznie wskazuje, iż ze zwolnienia nie korzystają te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż sądowe, nawet jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Podstawą przyznanej Wnioskodawczyni rekompensaty w postaci przyznania limitu wody dostarczanej nieodpłatnie była:

• decyzja Urzędu Wojewódzkiego z 17 sierpnia 1992 r., która ustala zasięg leja depresyjnego,

• pismo Urzędu Wojewódzkiego, Wydział Ochrony Środowiska z 9 lipca 1993 r. w sprawie odpłatności za wodę pobieraną z sieci wodociągowej przez odbiorców gm. S i B.
  
  

Powyższa okoliczność stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy wyklucza zwolnienie z opodatkowania otrzymanej rekompensaty.

W związku z powyższym, ze względu na brak możliwości objęcia opisanej we wniosku rekompensaty którymkolwiek ze zwolnień przedmiotowych należy stwierdzić, że rekompensata, którą otrzymała Wnioskodawczyni stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż otrzymana rekompensata jest to forma ekwiwalentu za obniżony poziom wód gruntowych na terenie posesji. Przyznany limit dostawy wody jest w rzeczywistości formą zapłaty za spowodowaną szkodę.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie) Nie daje to jednak żadnych podstaw do twierdzenia, że skoro odszkodowanie wyrównuje szkodę, to nie stanowi przychodu. Stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż rekompensata, którą Wnioskodawczyni otrzymała na mocy decyzji od W. powinna być wykazana w informacji PIT-8C sporządzonej za rok, w którym dokonana została jej wypłata.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego, otrzymana przez Wnioskodawczynię rekompensata w postaci przyznanego limitu dostaw wody, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. „innych źródeł”, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Kwotę przychodu wskazaną w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Panią do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni, w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.