INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 11 lutego 2014 r. (data otrzymania 5 marca 2014 r.), uzupełnionym 21 i 24 marca oraz 8 kwietnia 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży akcji nabytych w spadku po ojcu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 marca 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży akcji nabytych w spadku po ojcu.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 1 kwietnia 2014 r. Znak: IBPB II/2/415-215/14/ŁCz wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnień dokonano 21 i 24 marca oraz 8 kwietnia 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 20 maja 2010 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. W 2011 r. nastąpił dział spadku, na mocy którego Wnioskodawca nabył papiery wartościowe i środki pieniężne. Nabycie spadku zostało zgłoszone do urzędu skarbowego. Wszystkie papiery wartościowe są notowane na ... w ... . W 2013 r. Wnioskodawca dokonał transakcji sprzedaży ww. akcji na ... giełdzie. Cena sprzedaży wszystkich papierów wartościowych, była niższa niż cena papierów wartościowych z dnia nabycia spadku. W lutym 2014 r. dom maklerski wystawił dla Wnioskodawcy informację PIT-8C, w której przyjął jako koszt nabycia papierów wartościowych kwotę 0 zł.

Jak podkreślił Wnioskodawca począwszy od 1 stycznia 2014 r. zmieniły się zasady ustalania kosztów w przypadku nabycia papierów wartościowych w drodze spadku.

Podatnikom przysługuje prawo składania wniosków do urzędów skarbowych o zwrot nadpłaconego podatku w związku z korzystnymi wyrokami sądów w zakresie dziedziczenia kosztów uzyskania przychodów przy sprzedaży instrumentów finansowych nabytych w ramach spadku, np.: Wyroki NSA z 11 października 2013 r. sygn. akt II FSK 941/12 i sygn. akt II FSK 2824/11.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawcy przysługuje możliwość skorzystania z warunków dziedziczenia i możliwość uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu wraz z instrumentami finansowymi będącymi przedmiotem dziedziczenia...

Czy Wnioskodawca może uwzględnić koszty z dnia nabycia spadku (20 maja 2010 r.)...

Czy Wnioskodawca ma przyjąć, że koszty wynoszą 0 zł i zapłacić podatek...

Czy Wnioskodawca powinien odprowadzić podatek za 2013 tytułem sprzedaży ww. papierów wartościowych, a następnie konsekwentnie tytułem wyroku Sądu złożyć wniosek o zwrot nadpłaconego podatku do właściwego urzędu skarbowego...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien odprowadzać podatku, dlatego że koszty nabycia tytułem spadku po zmarłym ojcu przewyższały jego dochód. Wnioskodawca uważa, że przysługuje mu możliwość uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów z dnia nabycia spadku po zmarłym ojcu. Obecnie biuro maklerskie uwzględnia koszty uzyskania przychodów będących przedmiotem dziedziczenia. W 2013 r. biura maklerskie takich kosztów nie uwzględniały.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz. U. poz. 1387) wprowadza zmiany do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). W myśl art. 11 ustawy zmieniającej – ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., z wyjątkiem art. 4 ust. 2, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. W niniejszej sprawie sprzedaż akcji miała miejsce w 2013 r., dlatego uzasadnienie prawne interpretacji należało oprzeć na przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2013 r. Wnioskodawca nie może zatem zastosować zasad opodatkowania sprzedaży akcji obowiązujących od 1 stycznia 2014 r. na które powołuje się w treści wniosku, albowiem wówczas one nie obowiązywały.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia poszczególne źródła przychodów. Źródłem takim są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c) (art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy). Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby faktycznie nie zostały otrzymane przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

W myśl art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Zgodnie z art. 19 ust. 1, w związku z art. 17 ust. 2, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

W zakresie definicji papierów wartościowych przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyłają do przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze. zm.). Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a) tej ustawy – akcje są zaliczane do papierów wartościowych.

Sposób opodatkowania dochodów ze zbycia akcji określa art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zgodnie z którym – od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dochodem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym akcji) jest różnica pomiędzy przychodami z tego zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 – osiągnięta w roku podatkowym.

A zatem podstawa opodatkowania w podatku dochodowym występuje tylko wtedy, gdy cena sprzedanej akcji przewyższa koszt jej nabycia, jeśli taki został poniesiony przez podatnika osiągającego przychód.

Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji) albo wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

1. nominalnej wartości objętych udziałów (akcji) albo wkładów z dnia ich objęcia – jeżeli te udziały (akcje) albo wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;
2. przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg i ewidencji, o których mowa w art. 24a ust. 1, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów, nie wyżej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia.
   
   

W przypadku nabywania akcji za środki pieniężne zastosowanie znajduje art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy – zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e ww. ustawy.

Dochodów, o których mowa powyżej – zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy – nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 cyt. ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy).

W związku z powyższym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma ustalenie sposobu nabycia przez Wnioskodawcę opisanych papierów wartościowych (akcji), aby określić jakie wydatki Wnioskodawca poniósł na ich nabycie oraz w jakiej wysokości – zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mogą one stanowić koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył papiery wartościowe w spadku po zmarłym 20 maja 2010 r. ojcu. Natomiast w 2013 r. zbył odpłatnie nabyte w spadku akcje po cenie niższej niż cena akcji w chwili otwarcia spadku.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121) – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku przez Wnioskodawcę jest data śmierci ojca. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Akcje zostają nabyte przez spadkobiercę zatem już w momencie otwarcia spadku, a więc z chwilą śmierci spadkodawcy. Akcje te chodzą w skład spadku po zmarłym i podlegają dziedziczeniu. Zatem zauważyć należy, że w przypadku nabycia papierów wartościowych (akcji) w drodze spadku, nie występuje koszt nabycia, ponieważ nie zostają poniesione żadne wydatki na ich nabycie. Nabycie w drodze spadku jest nabyciem nieodpłatnym. W przypadku otrzymania spadku, spadkobierca obciążony może być jedynie obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn

Wnioskodawca przedstawiając własne stanowisko w sprawie twierdzi, że nie jest zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego z tytułu sprzedaży akcji i powołuje się na możliwość uwzględnienia kosztów nabycia akcji przez ojca.

W tym miejscu należy podkreślić, że – wbrew stanowisku Wnioskodawcy – w niniejszej sprawie powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia akcji i nie ma możliwości uwzględnienia wydatków poniesionych przez ojca Wnioskodawcy. Wnioskodawca uzyskał przychód ze zbycia akcji w 2013 r. a obowiązujące w 2013 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidywały takiej możliwości. Nie jest też możliwe zastosowanie do przychodu osiągniętego w 2013 r. przepisów w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.

Prawo do uznania wydatków na nabycie akcji – na mocy art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za koszt uzyskania przychodu, aktywuje się dopiero w momencie powstania należności z tytułu sprzedaży akcji. Przy czym – jak już wskazano powyżej – w momencie nabycia akcji koszty nie były poniesione przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nabył akcje w drodze spadku. Zatem wydatki na nabycie akcji nie zostały poniesione przez Wnioskodawcę, a przez spadkodawcę. Tym samym Wnioskodawca – w świetle regulacji obowiązujących w 2013 r. – nie może uznać ich za koszt uzyskania przychodu.

Podsumowując, w opisanej sytuacji nie występują koszty uzyskania przychodu ze zbycia akcji, ponieważ Wnioskodawca nie poniósł żadnych wydatków na ich nabycie, bowiem odziedziczył je po swoim ojcu, a dziedziczenie z natury rzeczy jest nabyciem o charakterze nieodpłatnym. Oznacza to, że na nabycie akcji w taki sposób nabywca nie ponosi żadnych wydatków, a to skutkuje brakiem możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów (kosztów nabycia) w przypadku odpłatnego zbycia akcji nabytych w spadku. Wydatki na nabycie akcji poniósł ojciec Wnioskodawcy, a nie Wnioskodawca a w stanie prawnym obowiązującym do końca 2013 r. koszty poniesione przez spadkodawcę nie mogą być odliczone przez spadkobiercę. Ta teza znalazła już wielokrotnie potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 105 ww. ustawy zgodnie z którym – wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku albo darowizny – w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Tym samym część uzyskanego przez spadkobiercę dochodu ze sprzedaży akcji (udziałów) może podlegać zwolnieniu z opodatkowania na mocy powołanego uprzednio przepisu art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy podatkowej. Przy czym wolny od podatku jest dochód uzyskany ze sprzedaży jedynie w części odpowiadającej kwocie zapłaconego przez spadkobiercę podatku od spadków i darowizn. Jeśli spadkobierca podatku nie zapłacił, to opodatkowaniu będzie podlegała cała kwota uzyskanego ze sprzedaży dochodu, bez prawa do potrącenia jakichkolwiek odliczeń.

Stosownie do art. 30b ust. 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodu tego nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (na zasadach ogólnych według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej). Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 1 i ust. 1b oraz ust. 4 pkt 2 ww. ustawy w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy oraz w tym samy terminie wpłacić należny podatek wynikający z zeznania.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że przychód uzyskany w 2013 r. z tytułu sprzedaży papierów wartościowych (akcji) nabytych w drodze spadku, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wartość nabycia papierów wartościowych (akcji) z dnia nabycia akcji ani z dnia nabycia spadku nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Wnioskodawca zatem w niniejszej sprawie winien do 30 kwietnia 2014 r. złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie na formularzu PIT-38 oraz w tym samym terminie wpłacić należny podatek wynikający z zeznania.

Wobec tego brak podstaw do późniejszego żądania stwierdzenia nadpłaty podatku. Wnioskodawca osiągnął przychód w 2013 r. a wówczas obowiązujące przepisy nie przewidywały zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spadkodawcę ani wartości kosztów z dnia nabycia spadku.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Końcowo – odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreślić należy, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.