Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-470/14/AK
z 9 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 7 marca 2014 r. (data otrzymania 10 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty kwoty odpowiadającej wydatkom poniesionym na pogrzeb uczestnika funduszu inwestycyjnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 marca 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty kwoty odpowiadającej wydatkom poniesionym na pogrzeb uczestnika funduszu inwestycyjnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Po śmierci matki Wnioskodawca poniósł koszty związane z pochówkiem (opłacenie zakładu pogrzebowego, wykupienie miejsca na cmentarzu, zorganizowanie przyjęcia po uroczystości pogrzebowej, itp.). W związku z ww. wydatkami zwrócił się do banku o zwrot pieniędzy z funduszu inwestycyjnego, którego właścicielem była jego matka. Pieniądze zostały Wnioskodawcy zwrócone na dokładnie taką kwotę, jaką wydał na pogrzeb, co udokumentował fakturami. Wnioskodawca otrzymał z banku PIT-8C.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z otrzymanym PIT-8C Wnioskodawca musi złożyć rozliczenie roczne i zapłacić podatek?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on zapłacić podatku od kwoty wskazanej w PIT-8C, gdyż nie była ona jego zyskiem. Wnioskodawcy został zwrócona taka kwota jaką musiał wydać na organizację pogrzebu. Zysk Wnioskodawcy z tego tytułu był zerowy więc, w ocenie Wnioskodawcy, nie ma od czego płacić podatku. Ponadto Wnioskodawca jest spadkobiercą co stanowi dodatkową przesłankę przemawiającą za tym, że nie powinien płacić podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, do których kwalifikuje się przychody danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu – „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Z treści art. 20 ust. 1 ustawy wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł są takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zauważyć należy, że przywołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, przykładowym a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, że katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego, zatem do przychodów z innych źródeł należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł.

Zgodnie natomiast z art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 157) – w razie śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego, fundusz jest obowiązany na żądanie osoby, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków związanych z pogrzebem uczestnika – odkupić jednostki uczestnictwa uczestnika zapisane w rejestrze uczestników funduszu, do wartości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku, oraz wypłacić tej osobie kwotę uzyskaną z tego odkupienia.

Stosownie do ust. 2 ww. przepisu – przepis ust. 1 nie dotyczy jednostek uczestnictwa zapisanych we wspólnym rejestrze uczestnika i innej osoby.

W myśl natomiast art. 111 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych – kwoty oraz jednostki uczestnictwa niewykupione przez fundusz, odpowiednio do wartości, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po uczestniku.

Zgodnie z powyższymi przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych osoba, która poniosła wydatki związane z pogrzebem zmarłego uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego uzyskuje uprawnienie do otrzymania określonych wartości pieniężnych od funduszu, na podstawie przedstawionych rachunków. Osoba ta nie staje się zarejestrowanym uczestnikiem funduszu i nie nabywa jednostek uczestnictwa, a jedynie fundusz wypłaca tej osobie kwotę uzyskaną z odkupienia jednostek zmarłego uczestnika, do wartości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Tytułem prawnym do otrzymania tej wypłaty jest art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych.

W omawianej sprawie mamy do czynienia właśnie z sytuacja, którą przewiduje przywołany wyżej przepis. Wnioskodawca, na podstawie przedstawionych rachunków, uzyskał równowartość poniesionych wydatków związanych ze zorganizowaniem pogrzebu matce. Nie budzi zatem wątpliwości, że Wnioskodawca uzyskał świadczenie pieniężnie, o którym mowa w art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych a zatem wystąpiło po jego stronie przysporzenie. Nie można twierdzić, że Wnioskodawca nie uzyskał z tytułu wypłaty kwoty przez fundusz żadnej korzyści bowiem kwota wydatków związanych z pogrzebem została Wnioskodawcy zwrócona. Gdyby Wnioskodawcy nie zwrócono wydatków związanych z pogrzebem uczestnika funduszu (matki) wydatki te w całości obciążyłyby majątek Wnioskodawcy. Tymczasem równowartość kwoty tych wydatków została Wnioskodawcy wypłacona przez fundusz, a zatem nie został uszczuplony majątek Wnioskodawcy w związku ze zorganizowaniem pochówku matce a wręcz przeciwnie w majątku tym wystąpiło przysporzenie. Wnioskodawcy została wypłacona kwota poniesionych w związku z pogrzebem wydatków. Zatem dokonaną zgodnie z art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych na rzecz Wnioskodawcy wypłatę należy zakwalifikować jako określony w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z innych źródeł.

W konsekwencji bank zobowiązany był – zgodnie z treścią art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – do sporządzenia informacji podatkowej, tj. deklaracji PIT-8C oraz przekazanie jej Wnioskodawcy oraz naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego.

Natomiast Wnioskodawca zobowiązany jest uzyskany przychód z powyższego tytułu wykazać w zeznaniu podatkowym PIT-36 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym go otrzymał a dochód opodatkować według skali podatkowej. Dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę z ww. tytułu jako zakwalifikowany do dochodów z innych źródeł, podlega rozliczeniu na zasadzie samoopodatkowania. Dochód z tego źródła, tj. dochód z innych źródeł obliczony zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowany jest w myśl art. 27 ust. 1 ww. ustawy, według którego podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29–30e, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym. Zgodnie natomiast z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Należy przy tym wskazać, że dochody z innych źródeł podlegają kumulacji z pozostałymi dochodami – zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Tym samym przychodem z tytułu wypłaty kwoty wydatków związanych ze zorganizowaniem pogrzebu matce będzie kwota wypłaconych kosztów pogrzebu.

Z kolei stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy – kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W przywołanym przepisie ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki:

• zostały faktycznie i w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, tzn. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami oraz
• nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Zatem co do wydatków związanych z pogrzebem matki (uczestnika funduszu), których poniesienie wykazał Wnioskodawca dla skorzystania z dobrodziejstwa art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, stwierdzić należy, że nie stanowią one kosztu uzyskania przychodu. Powyższe wynika z użytego w przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrotu „w celu osiągnięcia przychodów”, który należy rozumieć w ten sposób, że decydującym jest to, że koszt podatkowy musi być poniesiony w określonym celu. Natomiast w niniejszej sprawie trudno uznać, że poniesienie przez Wnioskodawcę wydatków związanych z pochówkiem nastąpiło w celu wypłaty na jego rzecz równowartości odkupionych z rejestru zmarłej uczestniczki jednostek uczestnictwa, mając przy tym na uwadze, że ustawodawca za górną granicę wartości odkupienia ww. jednostek określił w art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych wartość nieprzekraczającą kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku.

Reasumując stwierdzić należy, że uzyskany przez Wnioskodawcę przychód z tytułu wypłaty przez fundusz kwoty wydatków związanych z pogrzebem uczestnika funduszu (matki), należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu. W konsekwencji na Wnioskodawcy ciąży obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanej kwoty wydatków poniesionych z tytułu pogrzebu.

Uzyskany z powyższego tytułu przychód równy dochodowi Wnioskodawca winien wykazać w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym kwotę wydatków związanych z pogrzebem otrzymał, a w przypadku uzyskiwania również innych dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych (np. z tytułu zatrudnienia) dochody należy zsumować i obliczyć od sumy dochodów podatek dochodowy według skali podatkowej zawartej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zeznanie, według ustalonego wzoru (PIT-36) o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, winno zostać złożone w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym Wnioskodawcy wypłacono kwotę odpowiadającą wydatkom poniesionym na pogrzeb matki.

Ponadto nie ma znaczenia, że świadczenie to Wnioskodawca otrzymał jako spadkobierca, bowiem na podstawie art. 111 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych kwoty oraz jednostki uczestnictwa niewykupione przez fundusz, odpowiednio do wartości, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po uczestniku. Z tego też względu świadczenie to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a więc nie ma zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym – przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.