Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP4/443-182/14-2/OS
z 26 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2014 r. (data wpływu 10 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania bezumownego poboru ciepła – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania bezumownego poboru ciepła.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sp. z o. o. prowadzi działalność gospodarczą na podstawie udzielonych koncesji w zakresie przesyłania i dystrybucji oraz obrotu ciepłem zakupionym z obcego źródła ciepła i przesyłanym do odbiorców za pośrednictwem własnej sieci ciepłowniczej.

W czasie prowadzenia przez Spółkę działalności gospodarczej dochodzi do sytuacji, w których odbiorcy ciepła lub osoby trzecie:

• pobierają energię cieplną z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy lub
  

• pobierają energię cieplną bez zawartej umowy o dostawę ciepła.
  
  

Zgodnie z art. 3 pkt 18 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 oraz z 2013r. poz. 984 ze zm.), wymienione praktyki stanowią nielegalny pobór energii.

Stosownie do postanowień art. 57 ust. 1 ww. ustawy Prawo energetyczne, w razie nielegalnego pobierania energii, przedsiębiorstwo energetyczne może:

• pobierać od odbiorcy, a w przypadku, gdy pobór energii nastąpił bez zawarcia umowy, może pobierać od osoby lub osób nielegalnie pobierających energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie energii „wynikało wyłącznie z winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności albo
  

• dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.
  
  

Szczegółowe zasady pobierania i ustalania wysokości opłat za nielegalny pobór energii cieplnej zapisane są w § 46 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz. U. z 2010 r., Nr 194, poz. 1291): § 46.1. W przypadku gdy ciepło jest pobierane bez zawarcia umowy sprzedaży ciepła lub umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji ciepła albo umowy kompleksowej, przedsiębiorstwo energetyczne obciąża nielegalnie pobierającego ciepło opłatami w wysokości wynikającej z pięciokrotności cen za zamówioną moc cieplną i ciepło oraz stawek opłat stałych i zmiennych za usługi przesyłowe, określonych w taryfie dla grupy taryfowej, której kryteria odpowiadają nielegalnie pobierającemu ciepło, oraz:

1. wielkości nielegalnie pobranej przez niego mocy cieplnej, ustalonej na podstawie wielkości jego obiektów, w których ciepło jest pobierane bez zawarcia umowy, oraz zamówionej mocy cieplnej dla podobnych obiektów;
2. wielkości nielegalnie pobranego przez niego ciepła, ustalonej na podstawie wielkości nielegalnie pobranej mocy cieplnej, o której mowa w pkt 1, i średniego czasu jej wykorzystania cła podobnych obiektów.
   
   

2.Opłaty, o których mowa w ust. 1, oblicza się dla całego nieobjętego przedawnieniem okresu udowodnionego nielegalnego pobierania ciepła, a w przypadku braku możliwości udowodnienia tego okresu dla okresu roku.

3.Przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć odbiorcę opłatami w wysokości obliczonej na podstawie dwukrotności cen i stawek opłat, określonych w taryfie dla danej grupy taryfowej, w przypadku gdy odbiorca:

1. pobierał ciepło niezgodnie z warunkami określonymi w umowie sprzedaży ciepła lub w umowie o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji ciepła albo w umowie kompleksowej, w szczególności gdy pobierał ciepło z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub dokonał ingerencji w ten układ, powodując zafałszowanie pomiarów ilości pobranego ciepła;
2. uniemożliwił dokonanie wstrzymania dostarczania ciepła na podstawie art. 6 ust. 3a ustawy.
   
   

Wysokość cen za zamówioną moc cieplną i ciepło oraz stawki opłat stałych i zmiennych za usługi przesyłowe, określone są w Taryfie dla ciepła stosowanej w rozliczeniach ze wszystkimi odbiorcami, zatwierdzanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W związku z powyższym, Spółka na podstawie § 46 ww. Rozporządzenia, a także na podstawie Taryfy dla ciepła, obciąża odbiorców ciepła z tytułu nielegalnego poboru energii cieplnej kwotami za zużycie mocy cieplnej i energii cieplnej (ciepła) oraz kwotami opłat stałych i zmiennych za usługi przesyłowe, powiększonymi o podatek od towarów i usług, wystawiając jednocześnie fakturę VAT.

Pobrane kwoty i opłaty stanowią dla Spółki wynagrodzenie z tytułu dostawy energii Cieplnej a nie są odszkodowaniem dochodzonym na zasadach ogólnych, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy obciążenie odbiorców ciepła z tytułu nielegalnego poboru energii cieplnej kwotami za zużycie mocy cieplnej i energii cieplnej (ciepła) oraz kwotami opłat stałych i zmiennych za usługi przesyłowe, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r„ Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - w świetle art. 7 ust. 1 powołanej ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Stosownie do zapisu zawartego w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak wynika z powyższego, energia w każdej postaci jest towarem w myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Energia cieplna, którą dostarcza Spółka spełnia zatem definicję towaru, o której mowa w cyt. art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Jej dostawa, podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do cytowanego wyżej art. 5 ust. 1, w związku, z art. 7 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu muszą być spełnione łącznie dwa warunki:

• musi nastąpić przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel;
  

• musi być to czynność odpłatna (za wynagrodzeniem).
  
  

Pojęcie przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel nie zostało zdefiniowane w ustawie. Stanowi ono implementację z VI Dyrektywy Rady UE dotyczącej wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Pojęcie to było wielokrotnie przedmiotem analizy Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który położył nacisk na definiowanie tego pojęcia jako faktyczne dysponowanie rzeczą w oderwaniu od cywilnoprawnego rozumienia tego pojęcia.

Interpretacja powyższa stanowi fundamentalne znaczenie w świetle jednolitości stosowania prawa wspólnotowego w Państwach Członkowskich. Zatem pojęcie przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel należałoby rozumieć jako przeniesienie własności ekonomicznej rzeczy.

W związku z powyższym należy dokonać oceny, czy na skutek nielegalnego poboru energii, czyli poboru energii bez wymaganego zezwolenia (umowy), czy też niezgodnie z zawartą umową, doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania energią jak właściciel.

Nie ulega wątpliwości, że w tym przypadku doszło do zużycia energii cieplnej, choć nastąpiło to nielegalnie, bez zgody i woli Spółki, a tym samym doszło do przeniesienia władztwa ekonomicznego energią. Decyduje o tym fakt jej zużycia. Zarówno podmiot zużywający energię cieplną na podstawie zawartej umowy, jak i nielegalnie z niej korzystający, w taki sam sposób rozporządza energią cieplną jak właściciel, to znaczy zużywa ją do swoich potrzeb. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na specyfikę towaru jakim jest energia. Jest to towar, którego nie można zwrócić bez względu na to, czy pobrany został legalnie, czy nie. Już w momencie nielegalnego poboru energia jest zużywana. Ponadto energia cieplna jest specyficznym towarem, którego w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego, nie można przechowywać (magazynować). Energia, bez względu na to, czy pobrana została w sposób legalny czy nielegalny, jest natychmiast zużywana.

Dokonano ostatecznego rozporządzenia energią, gdyż została wykorzystana bez możliwości odzyskania.

Ponadto przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, w kwestii przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, nie odnoszą się do uregulowań w tym zakresie wynikających z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Przepisy Kodeksu cywilnego nie znajdą zatem zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż definicja przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel musi być interpretowana w oderwaniu od definicji cywilistycznych.

Drugim niezbędnym warunkiem do uznania, że mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną jest jej odpłatny charakter.

Sp. z o. o. obciąża odbiorców ciepła z tytułu nielegalnego poboru ciepła lub poboru ciepła niezgodnie z umową pobierając opłatę, o której mowa w art. 57 Prawa energetycznego. Problemem do rozstrzygnięcia pozostaje ustalenie, czy kwota pobrana za nielegalny pobór energii stanowi wynagrodzenie z tytułu dostawy towaru, czy też jest odszkodowaniem.

Ustawa Prawo energetyczne, w art. 57 ust. 1 wyraźnie rozróżnia:

• pobieranie opłaty za nielegalny pobór energii oraz
  

• dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych.
  
  

Wynagrodzeniem za nielegalny pobór energii, będzie kwota stanowiąca wartość zużytej energii, wyliczona zgodnie z § 46 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz. U. z 2010 r., Nr 194, poz. 1291), według stawek dopuszczonych w rozliczeniach, tj. w Taryfie zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Odszkodowaniem będzie kwota stanowiąca zadośćuczynienie za szkodę wyrządzoną na skutek nielegalnego poboru energii.

Spółka nie dochodzi swoich roszczeń w formie odszkodowania za nielegalny pobór energii - pobiera natomiast opłatę naliczoną na podstawie zwykłego zużycia energii. A zatem kwota uiszczona z tytułu nielegalnego poboru energii stanowi wynagrodzenie za jej dostawę, choćby nawet ustalono jego wysokość wg wyższych, sankcyjnych stawek.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), czynności określone w ust. 1 (m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju), podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Z uwagi na powyższe, zdaniem Spółki nielegalny (bezumowny) pobór energii lub dokonany niezgodnie z umową, za który Spółka pobiera opłatę a nie dochodzi odszkodowania, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na tych samych zasadach co pobór legalny i dokonany zgodnie z umową.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, w kwestii opodatkowania podatkiem VAT nie ma znaczenia, czy do przeniesienia własności energii doszło w sposób legalny, czy też nielegalny. Zarówno pobór legalny, jak i nielegalny wywołuje te same skutki. Niezależnie bowiem od tego, czy energia zostanie pobrana legalnie czy nielegalnie, odbiorca może rozporządzać energią jak właściciel, a z uwagi na specyfikę energii jest ona zużywana z chwilą pobrania. Oznacza to, że nielegalny lub niezgodny z umową pobór energii, za który Spółka pobiera opłaty, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, stanowiącą odpłatną dostawę towarów, tak jak pobór legalny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.