Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-313/14/IB
z 18 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2014 r. (data wpływu 20 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania.

Wezwaniem z dnia 27 maja 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o podpisanie wniosku i wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 5 czerwca 2014 r. (data wpływu 10 czerwca 2014 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W przedmiotowym wniosku oraz w jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W kwietniu 2013 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, przebywający zagranicą w celach zarobkowych. Pracodawca męża wykupił dla swoich pracowników w tym i dla niego polisę ubezpieczeniową na życie. W związku ze śmiercią męża firma ubezpieczeniowa wypłaciła Wnioskodawczyni jak beneficjentowi wskazanemu w polisie ubezpieczeniowej odszkodowanie, na które składały się następujące należności:

1. świadczenie z powodu zgonu 300.000,00 kr,
2. ubezpieczenie ratalne na życie 8.637,46 kr,
3. zabezpieczone oszczędnościami ubezpieczenie wiekowe 135.981,95 kr,
4. odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowania 255,00 kr.

Kwotę do wypłaty pomniejszono o podatek w wysokości 57.840,00 kr. Podatek ten jak wynika z otrzymanego od firmy ubezpieczeniowej pisma jest odpowiednikiem polskiego podatku od spadku. Jednocześnie Wnioskodawczyni informuje, że jest obywatelem Polskim mającym stałe miejsce pobytu i zamieszkania w Polsce.

W przesłanym uzupełnieniu wniosku wskazano, że świadczenie z tytułu ubezpieczenia Wnioskodawczyni otrzymała jako osoba uprawniona na podstawie polisy ubezpieczeniowej, a nie w drodze spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przyznane i wypłacone przez duńskiego ubezpieczyciela odszkodowanie z tytułu śmierci męża korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, 3c czy też pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym ww. odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym w Polsce?

Zdaniem Wnioskodawczyni wypłacone Jej jako beneficjentowi odszkodowanie korzysta z jednego z wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3, 3c czy też pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. W art. 21 ww. ustawy ustawodawca przewidział szereg zwolnień przedmiotowych, w tym dla odszkodowań wypłacanych na podstawie przepisów cywilnych, wyroków sądowych itp.

Zgodnie z treścią art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczeniowej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie. Natomiast z § 3 art. 831 ustawy Kodeks cywilny wynika, że suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.

Jak wynika ze wskazanych przepisów ustawy Kodeks cywilny odnoszą się one do rodzaju ubezpieczenia osobowego, którego jest beneficjentem. W takich okolicznościach odszkodowanie to skoro nie stanowi masy spadkowej jak wynika to z przepisów prawa cywilnego nie podlega również przepisom ustawy o podatku od spadku a przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 20 ust. 1 konwencji z dnia 6 grudnia 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 2003 r. Nr 43, poz. 368 ze zm.) dochody osoby mającej miejsca zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a nieobjęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3c ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy (art. 24 ust. 15 ww. ustawy).

Ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (art. 5a pkt 14 ww. ustawy).

W sytuacji przedstawionej we wniosku Wnioskodawczyni, która ma miejsce zamieszkania w Polsce, otrzymała w związku ze śmiercią małżonka odszkodowanie od duńskiego ubezpieczyciela. Jak wynika z treści wniosku, odszkodowanie zostało wypłacone z tytułu ubezpieczenia na życie, którym małżonek był objęty na podstawie polisy ubezpieczeniowej „wykupionej” przez pracodawcę. Wnioskodawczyni otrzymała ww. świadczenie jako osoba uprawniona na podstawie polisy ubezpieczeniowej, a nie w drodze spadku.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy zatem stwierdzić, że zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii odszkodowanie w związku ze śmiercią małżonka z tytułu ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej w Danii wypłacone osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Jednocześnie jednak, przedmiotowe odszkodowanie, jeżeli nie obejmowało dochodów z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z ubezpieczeniem związanym z funduszami kapitałowymi, jest zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazane natomiast we wniosku odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty ww. odszkodowania nie mieszczą się w zakresie zwolnień z opodatkowania podatkiem dochodowym uregulowanych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odsetek za zwłokę nie można bowiem utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody) czy też samą wypłatą kwot z tytułu ubezpieczenia na życie. Tym samym, otrzymane przez Wnioskodawczynię odsetki za zwłokę w wykonaniu zobowiązania cywilnoprawnego podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako przychody z innych źródeł.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.