Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-326/14/IB
z 16 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2014 r. (data wpływu 20 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest członkiem zarządu Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka (ubezpieczający) zawarła umowę ubezpieczenia, na mocy której ubezpieczyciel zobowiązał się do „zapłaty kosztów postępowania przygotowawczego każdej osoby ubezpieczonej". Zgodnie z definicją zawartą w Dodatku do Polisy Osoba Ubezpieczona oznacza m.in. „dowolną osobę fizyczną, która była, jest lub podczas Okresu Ubezpieczenia zostanie członkiem zarządu lub prokurentem". Wnioskodawca był członkiem zarządu Spółki w czasie Okresu Ubezpieczenia, był zatem objęty zakresem ochrony ubezpieczeniowej. Płatnikiem składki za ubezpieczenie była Spółka.

Przeciwko Wnioskodawcy wszczęto dochodzenie o popełnienie czynu z art. 220 § 1 Kodeksu karnego, w związku z czym powstała potrzeba obrony w toku postępowania przygotowawczego. W ten sposób zaistniało zdarzenie ubezpieczeniowe objęte ochroną.

Za sprawowaną obronę obrońca wystawił Wnioskodawcy (osobie fizycznej) fakturę VAT, którą zgodnie z postanowieniami umowy ubezpieczenia zapłacił za Niego ubezpieczyciel.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w związku z zapłatą przez ubezpieczyciela faktury VAT za obronę w postępowaniu przygotowawczym wystawionej przez obrońcę Wnioskodawcy (osobie fizycznej) będącemu osobą ubezpieczoną po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Czy na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zapłata przez ubezpieczyciela faktury VAT wystawionej przez obrońcę za obronę w postępowaniu przygotowawczym Wnioskodawcy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kwota zapłacona przez ubezpieczyciela obrońcy na podstawie faktury VAT wystawionej Wnioskodawcy będzie wolna od podatku dochodowego.

Zgodnie z powołanym przepisem od podatku dochodowego od osób fizycznych zwolnione są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Ubezpieczenie, którym objęty był Wnioskodawca było niewątpliwie ubezpieczeniem osobowym. Istotą umowy ubezpieczenia jest zwolnienie ubezpieczonego od obowiązku ponoszenia kosztów, które obciążyłyby ubezpieczonego w związku z wystąpieniem zdarzenia ubezpieczeniowego. W istocie w wyniku działania ubezpieczyciela nie dochodzi do przysporzenia po stronie ubezpieczonego, a zapłata przez ubezpieczyciela w miejsce ubezpieczonego jest w rzeczywistości należnym mu w związku z zaistnieniem zdarzenia ubezpieczeniowego odszkodowaniem.

Istotą odszkodowania jest naprawienie szkody, umożliwienie przywrócenia stanu poprzedniego. W wyniku zapłaty przez ubezpieczyciela świadczenia objętego zakresem umowy ubezpieczenia nie dochodzi więc co do zasady do przysporzenia po stronie ubezpieczonego, niezależnie od tego, czy świadczenie jest spełniane do rąk ubezpieczonego w pieniądzu, czy też przybiera formę spełnienia świadczenia w miejsce ubezpieczonego, a jedynie przywrócony (bądź zachowany, bez konieczności poniesienia uprzednio faktycznie kosztów) zostaje stan, którego zabezpieczenie objęte jest umową ubezpieczenia. Niewątpliwie intencją ubezpieczającego oraz ubezpieczyciela zawierających umowę ubezpieczenia było niedopuszczenie do poniesienia przez ubezpieczonego kosztów związanych z wystąpieniem zdarzenia ubezpieczeniowego.

Wskazać należy, że ustawodawca przewidział zwolnienie kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych (z zaznaczeniem wskazanych wyżej wyłączeń). W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, opisane działanie ubezpieczyciela nie będzie generowało przychodu po stronie Wnioskodawcy i nie doprowadzi do powstania po Jego stronie obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przez termin "otrzymane" zgodnie ze Słownikiem języka polskiego należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika.

Natomiast "postawionymi do dyspozycji" są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik, wykazując określoną aktywność, ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Za równoznaczne z dokonaniem wypłaty lub postawieniem do dyspozycji należy przy tym uznawać przekazanie na podstawie odrębnych przepisów lub postanowień umowy kwoty przysługującej podatnikowi na rachunek innego podmiotu.

W myśl art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Na podstawie art. 805 § 2 ww. ustawy świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1. przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2. przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Stosownie do art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 808 § 3 ww. ustawy ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela, chyba że strony uzgodniły inaczej; jednakże uzgodnienie takie nie może zostać dokonane, jeżeli wypadek już zaszedł.

Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu (art. 821 Kodeksu cywilnego).

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Wnioskodawca będąc członkiem zarządu Spółki w Okresie Ubezpieczenia był objęty zakresem ochrony ubezpieczeniowej, na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej przez Spółkę (ubezpieczającego), na mocy której ubezpieczyciel zobowiązał się do „zapłaty kosztów postępowania przygotowawczego każdej osoby ubezpieczonej". Przeciwko Wnioskodawcy wszczęto dochodzenie o popełnienie czynu z art. 220 § 1 Kodeksu karnego, w związku z czym powstała potrzeba obrony w toku postępowania przygotowawczego. W ten sposób zaistniało zdarzenie ubezpieczeniowe objęte ochroną. Za sprawowaną obronę obrońca wystawił Wnioskodawcy (osobie fizycznej) fakturę VAT, którą zgodnie z postanowieniami umowy ubezpieczenia zapłacił za Niego ubezpieczyciel.

Mając na uwadze powyższe, na skutek świadczenia z tytułu ubezpieczenia Wnioskodawca nie poniósł wydatków, które na Nim ciążyły i tym samym nie doszło do uszczuplenia Jego majątku.

W sensie podatkowym stanowi to zatem realne przysporzenie, mające konkretny wymiar finansowy, a tym samym oznacza powstanie przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie jednak, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Stosownie do art. 24 ust. 15 ww. ustawy dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Jak wynika z powyższych regulacji zwolnieniem przedmiotowym objęte zostały kwoty wypłat z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Przepis ten zwalnia tam wymienione przychody bez względu na sposób ich kalkulacji, jak też bez względu na okoliczności, które legły u podstaw ich wypłaty. Jedyne ograniczenia co do stosowania tego zwolnienia są zawarte w lit. a) i b) pkt 4 ust. 1 art. 21 ww. ustawy. Z zakresu tego zwolnienia nie zostały natomiast wyłączone kwoty wypłacone z ubezpieczenia tytułem finansowania kosztów postępowania przygotowawczego.

Reasumując, świadczenie otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu ubezpieczenia stanowi przychód, który korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, 80-219 Gdańsk Al. Zwycięstwa 16/17 po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.