Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-71/14-4/AKr
z 5 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 29 stycznia 2014 r. (data wpływu w dniu 31 stycznia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 kwietnia 2014 r. (data wpływu 10 kwietnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości zabudowanej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości zabudowanej.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 2 kwietnia 2014 r., Nr IPTPB2/415-71/14-2/AKr, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 2 kwietnia 2014 r. (skutecznie doręczone w dniu 7 kwietnia 2014 r.). W dniu 10 kwietnia 2014 r. (data nadania 9 kwietnia 2014 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 7 lipca 2008 r. mąż Wnioskodawczyni otrzymał od swoich rodziców na podstawie umowy darowizny (akt notarialny) nieruchomość położoną w P., gmina J. (tj. działkę o powierzchni 3 000 m² zabudowaną starym budynkiem mieszkalnym i szopą). W akcie tym ustanowiono prawo zamieszkania na rzecz rodziców męża (dożywotnia służebność). Wartość darowizny określono na kwotę 30 000 zł. W 2009 r. Wnioskodawczyni i Jej mąż rozpoczęli budowę domu mieszkalnego na ww. działce na podstawie prawomocnego zezwolenia z organu administracji samorządowej.

W dniu 19 marca 2011 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni i spadek po nim zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 29 kwietnia 2011 r. nabyli (żona – Wnioskodawczyni i syn po 1/2 części). W dniu 30 września 2011 r. zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego zezwolono Wnioskodawczyni jako matce małoletniego syna na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego, polegającej na sprzedaży należącego do małoletniego - udziału 1/2 części nieruchomości za cenę nie niższą niż 134 813 zł.

W dniu 7 listopada 2011 r. Urząd Skarbowy wydał zaświadczenie o nabyciu majątku spadkowego po zmarłym mężu Wnioskodawczyni. Podatku od spadków i darowizn nie pobrano.

W dniu 24 czerwca 2013 r. aktem notarialnym Wnioskodawczyni sprzedała nieruchomość w P. na rzecz osoby fizycznej, w skład której weszły działka o powierzchni 3 000 m², budynek mieszkalny parterowy (z umowy darowizny) oraz budynek mieszkalny dwukondygnacyjny w stanie surowym zamkniętym, który Wnioskodawczyni wybudowała wspólnie z mężem za łączną kwotę – 180 000 zł. Sprzedaż nieruchomości była na rzecz rolnika (powiększenie gospodarstwa rolnego) i nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zbycie nieruchomości było podyktowane koniecznością spłaty długów jakie pozostawił mąż Wnioskodawczyni po śmierci.

W dniu 29 lipca 2013 r. postanowieniem Sądu Rejonowego zezwolono Wnioskodawczyni na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego syna, polegającej na pobraniu z konta syna kwoty 134 813 zł z przeznaczeniem na spłatę zaległości i zobowiązań wchodzących w skład spadku po zmarłym mężu Wnioskodawczyni. Wszystkie zobowiązania i długi zostały po sprzedaży nieruchomości uregulowane wobec wierzycieli w dniach 23 - 28 sierpnia 2013 r., co spowodowało, że na dzień 27 sierpnia 2013 r. Wnioskodawczyni nie posiadała żadnych środków finansowych ze sprzedaży nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy spłatę długu spadkowego można uwzględnić jako koszt odpłatnego zbycia i pomniejszyć przychód ze sprzedaży nieruchomości do opodatkowania ?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze spadku była niezamierzona. Gdyby nie długi męża Wnioskodawczyni, posiadając małoletniego syna, tej nieruchomości nie sprzedałaby. Planowała dokończenie tego budynku i zamieszkanie w nim wraz z synem. Ponieważ organ egzekucyjny (Komornik Sądu Rejonowego ) mógł zlicytować nieruchomość, dlatego koniecznością stało się jej zbycie i tym samym uregulowanie wszystkich długów spadkowych. Ponieważ nieruchomość została zbyta przed upływem 5 lat od nabycia spadku Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego w wysokości 19 % osiągniętego przychodu. W świetle obowiązujących przepisów mogłaby skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej lecz w chwili obecnej nie dysponuje żadnymi środkami finansowymi aby przeznaczyć kwotę 180 000 zł na własne cele mieszkaniowe w ciągu 2 lat od sprzedaży. Wnioskodawczyni jest wdową, wychowuje małoletniego syna i w chwili obecnej dokonanie zapłaty podatku w wysokości 34 200 zł do 30 kwietnia 2014 r. jest dla Niej trudne do zrealizowania. Uważa, że poniesione nakłady na spłatę długu spadkowego powinny być zaliczone do kosztów odpłatnego zbycia.

Zgodnie z art. 22 ust. 6c, 6d i 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty wytworzenia powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych poczynione w czasie ich posiadania. Za koszty uznaje się również kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Wysokość nakładów ustala się na podstawie faktur VAT i dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych. Ww. art. 22 nie wymienia się długu spadkowego, jednak, jak wskazuje Wnioskodawczyni, w Jej sytuacji dług spadkowy po śmierci męża musiała uregulować sprzedając wybudowaną nieruchomość. W zasadzie nie uzyskała żadnego przysporzenia finansowego (przychodu ze zbycia nieruchomości). Wnioskodawczyni wskazuje, że do 30 kwietnia 2014 r. jest zobowiązana złożyć zeznanie podatkowe PIT-39 i wykazać w nim przychód, koszty i dochód do opodatkowania. Jej zdaniem, w zeznaniu PIT-39, w poz. 20 powinna wpisać przychód ze sprzedaży a w poz. 21 koszt poniesiony na spłatę długu spadkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 powyższej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, że dniem nabycia przez spadkobiercę spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z treści wniosku wynika, że w 2008 r. mąż Wnioskodawczyni otrzymał od swoich rodziców na podstawie umowy darowizny nieruchomość - działkę zabudowaną starym budynkiem mieszkalnym i szopą. W 2009 r. małżonkowie rozpoczęli budowę domu mieszkalnego na ww. działce. W 2011 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni i spadek po nim nabyli: Wnioskodawczyni i syn po 1/2 części. W 2011 r. Wnioskodawczyni jako matka małoletniego syna uzyskała pozwolenie Sądu na odpłatne zbycie należącego do małoletniego - udziału 1/2 części nieruchomości. W 2013 r. aktem notarialnym Wnioskodawczyni dokonała odpłatnego zbycia ww. nieruchomości, w skład której weszły działka o powierzchni 3 000 m², budynek mieszkalny parterowy oraz budynek mieszkalny dwukondygnacyjny w stanie surowym zamkniętym, który małżonkowie wybudowali wspólnie. Ww. odpłatne zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej. Zbycie nieruchomości było podyktowane koniecznością spłaty długów jakie pozostały po mężu Wnioskodawczyni. Wszystkie zobowiązania i długi zostały po odpłatnym zbyciu nieruchomości uregulowane wobec wierzycieli w dniach od 23 do 28 sierpnia 2013 r., co spowodowało, że na dzień 27 sierpnia 2013 r. Wnioskodawczyni nie posiadała żadnych środków finansowych ze sprzedaży nieruchomości.

Z powyższego wynika, że ww. udział w nieruchomości zabudowanej (będący przedmiotem odpłatnego zbycia w 2013 r.), Wnioskodawczyni nabyła w 2011 r. w spadku po mężu.

Zatem do odpłatnego zbycia ww. udziału w nieruchomości znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Ww. odpłatne zbycie udziału w nieruchomości dokonane w 2013 r. stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie określonym w ust. 1 (do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W świetle art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena określona w umowie, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Zgodnie natomiast do art. 22 ust. 6c powołanej ustawy, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadku i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (art. 22 ust. 6d).

Nadto zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Stosownie do powołanych przepisów należy stwierdzić, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest cena określona w umowie. Przychód ten może zostać pomniejszony o koszty, o których mowa w art. 19 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 6c i 6d ww. ustawy. Przy czym długi spadkowe nie są kosztem odpłatnego zbycia, bo ich zapłata służy uregulowaniu zobowiązania jakie ciąży na spadkobiercy z tytułu dziedziczenia.

Jak wynika z cytowanego powyżej art. 22 ust. 6d ww. ustawy do kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku zaliczane są wyłącznie:

• udokumentowane nakłady poniesione na tę nieruchomość zwiększające jej wartość,
  

• kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn.
  
  

Długi obciążające masę spadkową nie stanowią żadnej z powyższych kategorii, a zatem nie mogą zostać uwzględnione przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w przypadku sprzedaży udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku. Zauważyć należy, że długi spadkowe jakkolwiek wpływają na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, pozostają bez wpływu na ustalenie tej podstawy w podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku. Spłata wierzycieli nie jest nakładem zwiększającym wartość nieruchomości. Obowiązek spłaty wierzycieli jest, na skutek przyjęcia spadku, zobowiązaniem Wnioskodawczyni, które musi uregulować.

Nie można od przychodu odjąć wszystkich wydatków, które miały jakikolwiek związek ze spadkobraniem. Ustawodawca enumeratywnie wymienił bowiem co może być kosztem uzyskania przychodu w wypadku odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w spadku, a spłata długów nie została wymieniona w art. 22 ust. 6d ustawy. Z samej swej istoty długi nie mogą pomniejszać przychodu do opodatkowania, bo długi nie służą nigdy uzyskaniu przychodu, przychód często jest natomiast wydatkowany na spłatę długów, które obciążają spadkobiercę skoro nie odrzucił spadku.

Nadmienić przy tym też należy, że istniejące długi spadkowe obciążające całą masę spadkową nie muszą być zaspokojone ze sprzedaży składników majątku otrzymanego w drodze spadku. Mogą być zaspokojone z innych źródeł, np. dochodów własnych spadkobiercy. W ten sposób spadkobierca też może uwolnić się od zobowiązań wobec wierzycieli. Przyjmując spadek spadkobierca zawsze będzie zobowiązany do uregulowania długów spadkodawcy. Taki sam obowiązek ciążyłby na Wnioskodawczyni nawet gdyby nie nabyła w spadku udziału w nieruchomości a np. inne rzeczy.

Zatem, wartość spłaconych długów spadkowych, o których mowa we wniosku nie stanowi na gruncie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „kosztu odpłatnego zbycia” udziału w nieruchomości, nabytego przez Wnioskodawczynię tytułem spadku. Wartość spłaconych długów spadkowych również nie stanowi na gruncie art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „udokumentowanego nakładu, który zwiększył wartość” udziału w nieruchomości, nabytego przez Wnioskodawczynię w spadku, poczynionego w czasie jego posiadania przez Wnioskodawczynię.

Nie znajduje uzasadnienia rozszerzająca wykładnia przepisów art. 30e ust. 2 ww. ustawy w zw. z art. 19 ust. 1 tej ustawy, w zw. z art. 22 ust. 6d ww. ustawy polegająca na przyjęciu, że w przypadku odpłatnego zbycia (o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy) udziału w nieruchomości nabytego w spadku obciążonego długami, podstawa obliczenia podatku jest równa realnemu przyrostowi majątkowemu podatnika i należy w niej uwzględnić wartość pokrytych przez podatnika długów spadkowych.

Reasumując, w opisanym we wniosku stanie faktycznym, opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym będzie podlegać dochód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, nabytego w drodze spadku, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem ustalonym zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kosztami uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 6d tej ustawy. Wnioskodawczyni nie ma jednak prawa pomniejszyć przychodu o kwotę spłaconych długów spadkowych. Kwota spłaconych długów spadkowych nie jest też kosztem odpłatnego zbycia, o którym mowa w ww. art. 19 ust. 1.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.