Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-70/14/MZ
z 9 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 10 lutego 2014 r. (data wpływu do Organu – 12 lutego 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki zawartej w 2008 r. – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lutego 2014 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki zawartej w 2008 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w dniu 1 lutego 2008 r. zakupił lokal mieszkalny. Środki pieniężne w wysokości 95.000 zł na ww. zakup mieszkania pożyczyli mu jego rodzice. Umowa pożyczki przewiduje sześcioletni okres karencji w spłacie pożyczonych pieniędzy. Wnioskodawca będzie ją zwracał swoim rodzicom od 2014 r. w czterech rocznych ratach płatnych na koniec każdego roku kalendarzowego. Umowa pożyczki nie przewiduje odsetek, do spłaty pozostaje jedynie kwota pożyczona Wnioskodawcy.

Realizacja ww. pożyczki w lutym 2008 r. wyglądała w ten sposób, że najpierw pieniądze 95.000 zł przelał bezpośrednio na rachunek sprzedawcy ww. mieszkania Wnioskodawcy, ze swojego rachunku bankowego jego szwagier (mąż siostry Wnioskodawcy) – M.K., a następnie rodzice Wnioskodawcy również za pomocą rachunku bankowego przelali ww. środki na rachunek bankowy M.K.

M.K. przy wykonywaniu ww. umowy pożyczki działał jedynie jako przekazujący ww. środki pieniężne, albowiem nie nabył i nie zaciągnął jakiegokolwiek zobowiązania z tego tytułu.

Wnioskodawca posiada dowód przelewu bankowego z rachunku M.K. na rachunek bankowy sprzedawcy ww. mieszkania. Rodzice Wnioskodawcy również za pośrednictwem banku wykonali przelew na rachunek bankowy M.K., jednak bank z uwagi na upływ pięcioletniego terminu od wykonania przelewu odmówił wydania potwierdzenia wykonania ww. przelewu.

Wnioskodawca powyższej pożyczki nie ujawnił organom podatkowym, tj. nie złożył deklaracji PCC-1 i nie zapłacił podatku od czynności cywilnoprawnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy zobowiązanie podatkowe Wnioskodawcy z tytułu umowy pożyczki z 1 lutego 2008 r. uległo przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2013 r.?
2. Czy na Wnioskodawcy będzie ciążył podatek od czynności cywilnoprawnej od umowy pożyczki z 1 lutego 2008 r. w wysokości stawki 20%, jeżeli by Wnioskodawca powoływał się na fakt ww. pożyczki przed organem podatkowym (organem kontroli skarbowej) w toku postępowania podatkowego, czynności sprawdzających, postępowania kontrolnego lub kontroli podatkowej?
   
   

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 69 § 2 Ordynacji podatkowej jego zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnej z tytułu pożyczki z 01 lutego 2008 r. uległo przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2013 r.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 7 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie ciąży na nim podatek od czynności cywilnoprawnej w wysokości 20% od pożyczki z 01 lutego 2008 r. w przypadku ewentualnego powoływania się przez Wnioskodawcę na fakt zawarcia umowy ww. pożyczki przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku postępowania podatkowego, czynności sprawdzających, postępowania kontrolnego lub kontroli podatkowej, albowiem pożyczkodawcami byli rodzice Wnioskodawcy i zgromadzone przez Wnioskodawcę dokumenty potwierdzają, że pożyczka była zrealizowana za pośrednictwem rachunków bankowych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca powołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 8 kwietnia 2011 r., sygn. akt II FSK 2105/09 oraz interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 3 sierpnia 2012 r. znak: IPTPB2/436-23/11/-7/12-S/KK.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki zawartej w 2008 r. W pozostałym zakresie wniosku wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki stanowi kwota lub wartość pożyczki. Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi 2% (art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy).

Z treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli z chwilą zawarcia umowy pożyczki.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Jednym ze sposobów wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przedawnienie. Stosownie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Taka sytuacja została opisana przez Wnioskodawcę. Jeżeli więc w przedmiotowej sprawie termin płatności podatku upłynął w 2008 r., to zobowiązanie podatkowe przedawniło się z końcem 2013 r.

Konsekwencją przedawnienia się zobowiązania podatkowego jest brak podstaw do egzekwowania należności podatkowej przez organ podatkowy. Nie ma także wówczas uzasadnienia do zapłaty podatku przez podatnika.

Zgodnie jednak z przepisem art. 3 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej. Tym samym od chwili powstania obowiązku podatkowego, tj. od chwili powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej, biegnie 14-dniowy termin zapłaty podatku.

Stosownie natomiast do treści art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego:

1. podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony,
2. biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b), powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Jak stanowi art. 9 pkt 10 lit. b) wymienionej ustawy, zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:

• złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,
• udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym,
  
  

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (…). Według art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa pożyczki pieniężnej będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy:

1. umowa została zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. np. pomiędzy rodzeństwem, czy też dziećmi i rodzicami,
2. pożyczkobiorca złoży deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych

(PCC-3) właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od dnia dokonania czynności,

1. pożyczkobiorca udokumentuje otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca w dniu 1 lutego 2008 r. zawarł ze swoimi rodzicami umowę pożyczki pieniężnej (przeznaczonej na zakup mieszkania) w kwocie 95.000 zł. Sposób przekazania ww. pożyczki był następujący: najpierw kwotę 95.000 zł przelał na rachunek bankowy sprzedawcy mieszkania ze swojego rachunku bankowego szwagier Wnioskodawcy – M.K. a następnie rodzice Wnioskodawcy dokonali przelewu tej samej kwoty ze swojego rachunku bankowego na rachunek bankowy M.K. Wnioskodawca nie posiada dokumentu potwierdzającego otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy M.K., ma wyłącznie dowód ww. wcześniejszego przelewu na rachunek bankowy sprzedawcy mieszkania. Wnioskodawca nie ujawnił organom podatkowym zawarcia ww. umowy pożyczki, tj. nie złożył deklaracji PCC-3 i nie zapłacił podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak wynika z opisanego we wniosku zdarzenia – Wnioskodawca w dniu 1 lutego 2008 r. zawarł umowę pożyczki ze swoimi rodzicami tj. osobami zaliczonymi do kręgu osób, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Do kręgu osób przewidzianych w tym przepisie odsyła bezpośrednio przepis art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a pośrednio art. 7 ust. 5 pkt 2 tej ustawy. W przedmiotowej sprawie z końcem 2013 r. nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego Wnioskodawcy z tytułu ww. umowy pożyczki.

Jeżeli jednak Wnioskodawca powoła się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej, w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego, na fakt zawarcia w 2008 r. ww. umowy pożyczki, to – stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – z chwilą tego powołania powstanie po stronie Wnioskodawcy powtórnie obowiązek podatkowy z tytułu zawarcia umowy pożyczki. Jednocześnie z uwagi na fakt, że Wnioskodawca nie posiada dokumentu potwierdzającego otrzymanie pieniędzy od rodziców z tytułu ww. pożyczki na rachunek bankowy, to z uwagi na niespełnienie tego warunku, wystąpi zaistnienie przesłanki określonej w art. 7 ust. 5 pkt 2 ww. ustawy, do opodatkowania umowy pożyczki stawką podatkową w wysokości 20%. Aby bowiem do pożyczki tej nie stosować opodatkowania według stawki 20%, to pożyczka musi być udzielona przez członków najbliższej rodziny oraz otrzymanie środków pochodzących z tej pożyczki musi być udokumentowane w ściśle określony sposób, szczegółowo opisany w art. 7 ust. 5 pkt 2 cyt. ustawy. Z opisanej przez Wnioskodawcę sytuacji nie wynika, iżby posiadał on dowody, że pieniądze które wpłynęły na rachunek sprzedawcy mieszkania istotnie pochodziły z pożyczki udzielonej przez rodziców.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W odniesieniu do wskazanego we wniosku wyroku, należy stwierdzić, iż orzeczenia sądów nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Organ nie ma zatem obowiązku do nich się odnosić. Może jedynie przy rozstrzyganiu posiłkować się stanowiskiem Sądu, ale nie ma obowiązku go stosować, jeżeli wyrok nie został wydany w rozpatrywanej sprawie. Ponadto powołany wyrok nie dotyczy identycznej sytuacji, jak przedstawiona we wniosku, a zatem tym bardziej stanowiska w nim przyjętego nie można przedkładać do niniejszej sprawy.

Odnosząc się natomiast do wskazanej przez Wnioskodawcę, interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca przy wydaniu przedmiotowej interpretacji, a poza tym sytuacja w niej przedstawiona nie jest tożsama z tą, przedstawioną przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.