Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-34/14/MN
z 14 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2014 r. (data wpływu 14 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty stanowiącej zwrot kosztów obrony zasądzonych od Skarbu Państwa – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty stanowiącej zwrot kosztów obrony zasądzonych od Skarbu Państwa.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2007 r. Wnioskodawczyni została oskarżona w sprawie karnej przez Prokuraturę Okręgową. Sprawa toczyła się od 2008 r. do 2010 r. przed Sądem Okręgowym II Wydział Karny, w której reprezentował Wnioskodawczynię adwokat z wyboru. Po 24 terminach rozpraw Wnioskodawczyni została uniewinniona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego od zarzucanego czynu. Ponieważ nie było żadnych dowodów przeciw Wnioskodawczyni Prokuratura nie składała apelacji od wyroku Sądu.

W 2013 r. za pośrednictwem pełnomocnika Wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Okręgowego o zwrot poniesionych kosztów wynagrodzenia na rzecz obrońcy z wyboru, którym był adwokat prowadzący własną kancelarię adwokacką. Wynagrodzenie obrońcy stanowiło kwotę 11 200 zł, którą Wnioskodawczyni uiściła i na taką też kwotę opiewał złożony wniosek.

W dniu 2 grudnia 2013 r. Sąd Okręgowy wydał postanowienie o zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 11 200 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony przed Sądem Okręgowym. Zgodnie z treścią art. 632 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskarżonego koszty procesu ponosi w sprawach z oskarżenia publicznego Skarb Państwa. Uzasadniając postanowienie Sąd wskazał także na fakt, że Wnioskodawczyni nie skierowała przeciwko sobie podejrzenia popełnienia czynu zabronionego.

Wydatkiem z tytułu ustanowienia obrońcy w myśl art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze jest opłata za czynności adwokackie ustalona w umowie z klientem. W przypadku Wnioskodawczyni odpowiadała ona kwocie 11 200 zł, która zgodnie z powyższym w dniu 20 grudnia 2013 r. została wypłacona.

W tym dniu Wnioskodawczyni została także poinformowana przez pracownika Sądu, że będzie spoczywał na Niej obowiązek odprowadzenia od otrzymanej kwoty 18% podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2013. W momencie wypłaty Sąd nie występował w charakterze płatnika, na którym ciąży obowiązek poboru podatku. Zobowiązany jest jedynie do sporządzenia informacji PIT-8C o wypłaconych należnościach i świadczeniach z innych źródeł. Informacja ta dla Wnioskodawczyni jest dużym zaskoczeniem. Wnioskodawczyni chce zaznaczyć, że jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Źródłem finansowania wynagrodzenia dla obrońcy Wnioskodawczyni była pensja pochodząca z umowy o pracę, od której był już odprowadzony podatek dochodowy przez Jej pracodawcę. Również obrońca, prowadząc działalność gospodarczą od pobranej kwoty odprowadził zarówno podatek dochodowy jak i podatek VAT. Z otrzymanych informacji Wnioskodawczyni wie, że np. Sąd Rejonowy w podobnych przypadkach zwrotu kosztów obrony z wyboru nie kwalifikuje jako świadczenia dla osoby fizycznej, rodzącego obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota 11 200 zł zasądzona w dniu 2 grudnia 2013 r. przez Sąd Okręgowy od Skarbu Państwa tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony przed Sądem Okręgowym jest dla Wnioskodawczyni świadczeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni zwrot kosztów obrońcy z wyboru w wysokości 11 200 zł, które zostały przyznane Wnioskodawczyni na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego nie powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie stanowił dla Wnioskodawczyni przychodu powodującego przysporzenie majątkowe w myśl art. 10 ust 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Był jednie zwrotem faktycznych i niezbędnych kosztów procesowych wcześniej poniesionych na rzecz wynagrodzenia obrońcy z wyboru w procesie karnym zakończonym prawomocnym uniewinnieniem.

Wnioskodawczyni wskazuje, że środki pieniężne finansujące wynagrodzenie dla obrońcy zostały osiągnięte przez Nią ze stosunku pracy, od których został pobrany i odprowadzony podatek dochodowy i od których Wnioskodawczyni już rozliczyła się z Urzędem Skarbowym w zeznaniach podatkowych za poprzednie lata. Kolejne opodatkowanie już opodatkowanego przychodu byłoby dla Wnioskodawczyni wysoce krzywdzące. Oznaczałoby to, że od otrzymanego zwrotu kosztów jakie zostały prawomocnie zasądzone w kwocie 11 200 zł po potrąceniu 18% podatku w kwocie 2 016 zł, którą Wnioskodawczyni musiałby odprowadzić w zeznaniu podatkowym za rok 2013, faktyczny zwrot kosztów stanowiłby nie 11 200 zł jak postanowił Sąd a 9 184 zł. Praktyka ta zaprzeczałaby definicji i idei „zwrot kosztów”. Jest to wtedy kwota znacznie niższa i powtórnie opodatkowana.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zwraca się o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych w części dotyczącej opodatkowania świadczeń stanowiących zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach(art. 20 ust. 1 ww. ustawy).

Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i do tej kategorii należy zaliczać również przychody inne niż wymienione wprost w przytoczonym przepisie. W świetle powyższego należy uznać, że z przychodem z innych źródeł mamy do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. Wnioskodawczyni została oskarżona w sprawie karnej przez Prokuraturę Okręgową. Sprawa toczyła się od 2008 r. do 2010 r. przed Sądem Okręgowym II Wydział Karny, w której reprezentował Wnioskodawczynię adwokat z wyboru. Po 24 terminach rozpraw Wnioskodawczyni została uniewinniona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego od zarzucanego czynu. Ponieważ nie było żadnych dowodów przeciw Wnioskodawczyni Prokuratura nie składała apelacji od wyroku Sądu.

W 2013 r. za pośrednictwem pełnomocnika Wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Okręgowego o zwrot poniesionych kosztów wynagrodzenia na rzecz obrońcy z wyboru, którym był adwokat prowadzący własną kancelarię adwokacką. Wynagrodzenie obrońcy stanowiło kwotę 11 200 zł, którą Wnioskodawczyni uiściła i na taką też kwotę opiewał złożony wniosek.

W dniu 2 grudnia 2013 r. Sąd Okręgowy wydał postanowienie o zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 11 200 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony przed Sądem Okręgowym. Zgodnie z treścią art. 632 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskarżonego koszty procesu ponosi w sprawach z oskarżenia publicznego Skarb Państwa. Uzasadniając postanowienie Sąd wskazał także na fakt, że Wnioskodawczyni nie skierowała przeciwko sobie podejrzenia popełnienia czynu zabronionego.

Wydatkiem z tytułu ustanowienia obrońcy w myśl art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze jest opłata za czynności adwokackie ustalona w umowie z klientem. W przypadku Wnioskodawczyni odpowiadała ona kwocie 11 200 zł, która zgodnie z powyższym w dniu 20 grudnia 2013 r. została wypłacona.

W tym dniu Wnioskodawczyni została także poinformowana przez pracownika Sądu, że będzie spoczywał na Niej obowiązek odprowadzenia od otrzymanej kwoty 18% podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2013. W momencie wypłaty Sąd nie występował w charakterze płatnika, na którym ciąży obowiązek poboru podatku. Zobowiązany jest jedynie do sporządzenia informacji PIT-8C o wypłaconych należnościach i świadczeniach z innych źródeł. Informacja ta dla Wnioskodawczyni jest dużym zaskoczeniem. Wnioskodawczyni chce zaznaczyć, że jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Źródłem finansowania wynagrodzenia dla obrońcy Wnioskodawczyni była pensja pochodząca z umowy o pracę, od której był już odprowadzony podatek dochodowy przez Jej pracodawcę. Również obrońca, prowadząc działalność gospodarczą od pobranej kwoty odprowadził zarówno podatek dochodowy jak i podatek VAT. Z otrzymanych informacji Wnioskodawczyni wie, że np. Sąd Rejonowy w podobnych przypadkach zwrotu kosztów obrony z wyboru nie kwalifikuje jako świadczenia dla osoby fizycznej, rodzącego obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 616 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz .U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) do kosztów procesu należą:

1. koszty sądowe,
2. uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika.

Stosownie do art. 632 pkt 2 cytowanej ustawy jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania koszty procesu ponosi w sprawach z oskarżenia publicznego - Skarb Państwa, z wyjątkiem należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego ustanowionego w charakterze pełnomocnika przez pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego, powoda cywilnego albo inną osobę, a także z tytułu obrony oskarżonego w sprawie, w której oskarżony skierował przeciwko sobie podejrzenie popełnienia czynu zabronionego.

W myśl art. 632b ww. ustawy jeżeli w sprawach, o których mowa w art. 632 pkt 2, przyczyny umorzenia powstały w toku postępowania, sąd może orzec od Skarbu Państwa zwrot należności z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika.

W świetle powyższego, w przypadku uniewinnienia oskarżonego koszty procesu ponosi Skarb Państwa. Oznacza to, że ponosi wszystkie wyłożone przez siebie wydatki, a także ciąży na nim obowiązek zwrotu stronie poniesionych przez nią wydatków. Z zakresu kosztów procesu, które obciążają Skarb Państwa, ustawodawca jednak wyłączył należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego ustanowionego w charakterze pełnomocnika przez pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego, powoda cywilnego albo inną osobę oraz należności z tytułu obrony oskarżonego w sprawie, w której oskarżony skierował przeciwko sobie podejrzenie popełnienia czynu zabronionego – w takiej sytuacji wszczęcie postepowania przeciwko oskarżonemu jest efektem jego zawinionego działania. W razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postepowania zasadą jest zwrot przez Skarb Państwa uzasadnionych wydatków poniesionych przez oskarżonego, w tym wydatków z tytułu ustanowienia jednego obrońcy. Oskarżony jest w procesie stroną słabszą, a wybór obrońcy przyczynia się do wyrównania szans procesowych. Uniewinniona osoba otrzymuje zwrot poniesionych przez siebie kosztów obrony, co realizuje konstytucyjne prawo do obrony oraz sprzyja zasadzie faktu jego niesłusznego oskarżenia i prowadzeniu przeciw niemu postepowania karnego.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przywołane przepisy prawa stwierdzić należy, że otrzymany zwrot poniesionych kosztów obrony zasądzonych od Skarbu Państwa nie stanowi dla Wnioskodawczyni przysporzenia majątkowego, a jedynie zwrot faktycznie poniesionych kosztów. Zatem zwrot tych kosztów nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji Wnioskodawczyni nie ma obowiązku opodatkowania tych kwot w zeznaniu podatkowym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.