Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/443-9/14/AŚ
z 31 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 30 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zwrotu kosztu obsługi inkasa opłaty targowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 stycznia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zwrotu kosztu obsługi inkasa opłaty targowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zarząd Dróg i Służby Komunalne (Wnioskodawca) jest jednostką budżetową gminy i miasta C. utworzoną z dniem 1 stycznia 2008 r. na podstawie uchwały z 26 października 2007 r. Wnioskodawca wykonuje zadania zarządcy dróg gminnych oraz zadania własne gminy i miasta z zakresu gospodarki komunalnej określone w Statucie. Wnioskodawca posiada odrębny NIP i REGON oraz jest czynnym podatnikiem VAT.

Na obszarze Gminy znajdują się dwa targowiska. Targowisko w dzielnicy C. zostało przekazane Wnioskodawcy w dniu 31 marca 2008 r. w użyczenie przez gminę i miasto, Targowisko w dzielnicy L. było w użyczeniu w okresie od 31 marca 2008 r. do 30 września 2010 r. Od 1 października 2010 r. gmina i miasto oddała targowisko w dzielnicy L. swojej jednostce budżetowej (Wnioskodawcy) w trwały zarząd. Na podstawie uchwały z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie wysokości i zasad pobierania opłaty targowej, ze zm. Wnioskodawca otrzymuje zwrot kosztu obsługi inkasa opłaty targowej w wysokości 4% od zainkasowanej kwoty w okresach miesięcznych. Opłata targowa jest wpłacana na rachunek urzędu gminy i miasta, który zwraca koszty obsługi inkasa na podstawie faktur wystawianych przez Wnioskodawcę. Czynność ta jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług w wysokości 23%. Do tej pory argumentem na powyższe działanie było to, że odbiorcą zleconych jednostce budżetowej czynności jest gmina, nie ma zastosowania § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykazu niektórych przepisów ustawy o podatkach.

Przepis ten stanowi, że „Zwalnia się od podatku usługi świadczone pomiędzy:

1. jednostkami budżetowymi,
2. samorządowymi zakładami budżetowymi,
3. c jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami budżetowymi

-z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 140–153,174 i 175 załącznika do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.” Opłaty pobierano na podstawie Ordynacji podatkowej Dz.U 137 poz. 926 z 29 sierpnia 1997 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwrot kosztu za inkaso opłaty targowej, który gmina wypłaca swojej jednostce organizacyjnej, będącej jednostką budżetową?
2. Czy w przypadku braku konieczności opodatkowania zwrotu kosztu za inkaso opłaty targowej, Wnioskodawca będzie miał możliwość korekty deklaracji VAT i jakiego okresu korekty będą dotyczyć, a co za tym idzie otrzymania zwrotu z tytułu podatku VAT za ten okres?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca jako jednostka budżetowa do tej pory odprowadzał do Urzędu Skarbowego podatek z tytułu zwrotu kosztów za inkaso opłaty targowej. W związku z analizą przepisów podatkowych stwierdzono brak podstaw do opodatkowania podatkiem VAT zwrotu kosztu za inkaso opłaty targowej.

Stanowisko oparte jest na podstawie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w uchwale siedmiu sędziów z 24 czerwca 2013 sygn. akt I FPS 1/13. W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Ponadto oparto się na wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego I FSK 1385/12 z 11 września 2013 r.W wyroku tym NSA rozstrzyga sprawę sporną dotyczącą kwalifikacji prawnej czynności polegającej na zwrocie kosztów obsługi inkasa opłaty targowej, które Gmina wypłaca jednostce budżetowej utworzonej między innymi w celu poboru opłaty targowej na podstawie uchwały Rady Miejskiej tj. czy stanowią one usługi polegające opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Prowadzenie targowisk i hal targowych należy do zadań własnych gminy, o czym przesądza art. 7 ust. 1 pkt 11 ustawy z 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (Dz.U z 2013 r. poz. 594). Gmina realizując publicznoprawny obowiązek pobrania opłaty targowej, wykonuje zadania z zakresu władzy publicznej i spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Przy analizie stosunku prawnego jaki łączy gminę z wykonującą jej zadania własne w zakresie prowadzenia targowisk jednostką budżetową – Wnioskodawcą i poboru opłaty targowej na tle regulacji zawartej w art. 8 ustawy o VAT (czy wykonywanie tego zadania jest usługą), trzeba mieć na względzie to, że świadczenie usług polega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, na podstawie którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, pozwalających na ich opodatkowanie VAT.

Art. 8 ust. l ustawy o VAT stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mówi art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się co do zasady każde świadczenie usług na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Powyższy przepis odpowiada definicji „usługi” zawartej w art. 24 ust 1 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z 28 listopada 2008 nr 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE seria L z 2006 nr 347/1 , ze zm.) i wprowadza zasadę, że świadczeniem usług jest każda transakcja gospodarcza, która nie stanowi dostawy towarów. W transakcji tej muszą być wyodrębnione dwie strony usługodawca (świadczący usługę) i usługobiorca jako konsument usługi. Tymczasem w przypadku wykonywania przez jednostkę budżetową zadania własnego gminy z tytułu poboru opłaty targowej, wyłącznym „konsumentem” usługi, jest gmina w imieniu której jednostka budżetowa wykonuje to zadanie. Wykładnia prawa doprowadza do sytuacji, że gmina jako „konsument” jest obciążona podatkiem VAT od czynności z zakresu zadań własnych, które w jej imieniu wykonuje jednostka budżetowa.

W związku z powyższym zdaniem wnioskodawcy należy skorygować dotychczasowe rozliczenia (deklaracje VAT ) z tytułu opodatkowania podatkiem VAT kosztów inkasa opłaty targowej za okres 5-cio letni, co łączyć się będzie ze zwrotem tego podatku przez Urząd Skarbowy za ww. okres.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z tak szeroko sformułowanej definicji usług wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Należy zauważyć, iż generalnie – poza wyjątkami wskazanymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności odpłatne.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezsporny związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powołany wyżej przepis do dnia 31 marca 2013 r. miał następujące brzmienie: „działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca – jednostka budżetowa gminy i miasta utworzona z dniem 1 stycznia 2008 r. na podstawie uchwały z 26 października 2007 r. wykonuje zadania zarządcy dróg gminnych oraz zadania własne gminy i miasta z zakresu gospodarki komunalnej określone w Statucie. Na podstawie uchwały z 19 grudnia 2007 r. w sprawie wysokości i zasad pobierania opłaty targowej Wnioskodawca otrzymuje zwrot kosztu obsługi inkasa opłaty targowej w wysokości 4% od zainkasowanej kwoty w okresach miesięcznych. Opłata targowa jest wpłacana na rachunek urzędu gminy i miasta, który zwraca koszty obsługi inkasa na podstawie faktur wystawianych przez Wnioskodawcę. Czynność ta jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług w wysokości 23%. Do tej pory argumentem na powyższe działanie było to, że odbiorcą zleconych jednostce budżetowej czynności jest gmina, nie ma zastosowania § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykazu niektórych przepisów ustawy o podatkach.

Istotą niniejszej interpretacji są wątpliwości Wnioskodawcy odnośnie uznanie czy Wnioskodawca wykonuje czynności opodatkowane na rzecz gminy w związku z inkasem opłaty targowej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług poddawane są podmioty, z którymi można związać określoną sytuację faktyczną lub prawną rodzącą obowiązek podatkowy. Podatnikiem staje się zatem ten, z kim można powiązać konkretny stan faktyczny ujęty abstrakcyjnie w normie podatkowej.

Opierając się na art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 594 ze zm.), należy wskazać, iż gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Do zakresu działania gminy, jak stanowi art. 6 ust. 1 ww. ustawy, należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy targowisk i hal targowych (art. 7 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy).

W celu wykonywania zadań – na podstawie art. 9 ust. 1 powołanej ustawy – gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Gmina jest samorządową osobą prawną, która nie ma własnych struktur organizacyjnych, natomiast nałożone na nią zadania, na podstawie art. 33 cyt. ustawy o samorządzie gminnym, wykonuje za pośrednictwem urzędu gminy. Zdolność prawną, jak i zdolność do wykonywania czynności prawnych ma jednostka samorządu terytorialnego – gmina, nie zaś urząd gminy. Urząd gminy jest jedynie aparatem pomocniczym gminy.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, iż Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2, działa w charakterze podatnika podatku VAT, tym samym podlega rejestracji dla potrzeb tego podatku na zasadach ogólnych.

Podkreślić przy tym należy, że inne niż urzędy gmin (powiatów) i urzędy marszałkowskie, gminne jednostki organizacyjne, działające w formie, np. samorządowych zakładów budżetowych i jednostek budżetowych, o ile oczywiście spełniają kryteria dotyczące statusu podatnika VAT przewidziane w powołanym wyżej art. 15 ustawy, powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne dla potrzeb VAT oznaczenie (numery) NIP.

Należy wskazać, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Podkreślić przy tym należy, że działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny – niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest, oprócz osobie fizycznej czy prawnej, również wyodrębnionej jednostce organizacyjnej samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Posiadanie podmiotowości podatkowoprawnej w podatku od towarów i usług przez jednostki sektora finansów publicznych wymaga odniesienia się do konstruujących je przepisów, a mianowicie – przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 885 ze zm.).

W świetle art. 9 ww. ustawy, sektor finansów publicznych tworzą m. in.:

1. organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
2. jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3. jednostki budżetowe;
4. samorządowe zakłady budżetowe;
5. (...).
   
   

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek. Określenie samodzielności w tym znaczeniu ma charakter obiektywny, co oznacza, że ustalenia czy dana jednostka działa „samodzielnie” należy dokonać na podstawie obiektywnych kryteriów, a nie w sposób o charakterze uznaniowym przez jednostkę nadrzędną dla danego podmiotu. Ponadto należy wskazać, że ustaleń tych należy dokonywać na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wspólnotowych w oderwaniu od skutków konwencjonalnych na gruncie prawa cywilnego i przepisów samorządowych.

Jednym z kryteriów jest przede wszystkim ustalenie, czy dana jednostka ponosi ryzyko gospodarcze, czy też to ryzyko ponosi jednostka nadrzędna (por. pkt 35 wyroku TSUE w sprawie C-210/04). Kolejnym kryterium, według TSUE, decydującym o ustaleniu samodzielności, jest odpowiedzialność za szkody poniesione wobec osób trzecich (por. wyrok w sprawie C-202/90 pkt 15).

Zatem:

• Gmina nie może decydować w sposób o charakterze uznaniowym, jaki będzie sposób rozliczania VAT przez jednostki podrzędne;
• nie można automatycznie uznać, że gmina oraz jej jednostki budżetowe stanowią jednego podatnika bez przeanalizowania czy spełnione zostały ww. obiektywne kryteria.
  
  

Reasumując powyższe stwierdzić należy, że jednostki organizacyjne wyodrębnione ze struktury Gminy jako jednostki budżetowe podległe, zobowiązane do wykonywania określonych zadań, posiadające odrębne oznaczenia NIP, własny budżet, własny plan wydatków oraz zatrudniający własnych pracowników, są odrębnymi od Gminy podatnikami podatku VAT.

Z uwagi na obowiązujące przepisy prawa, orzecznictwo sądowo-administracyjne, stosowaną praktykę jak również uznanie przez Gminę odrębności podatkowej swojej jednostki budżetowej, brak jest podstaw do zmiany podejścia co do wzajemnych stosunków między gminą a jej jednostką. Stanu tego nie zmienia również podjęta w dniu 24 czerwca 2013 r. uchwała NSA sygn. I FPS 1/13. Powołana uchwała wskazuje, że „W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług”. Jednakże przedmiotowa uchwała nie odnosi się do kwestii dokonywania sposobu zmian podejścia do dotychczasowej praktyki, tj. traktowania gminy i jej jednostek budżetowych jako odrębnych podatników podatku VAT. Nie wskazuje ona również w jaki sposób mają postępować gminy i ich jednostki co do wzajemnych relacji i rozliczeń za okres, kiedy uważały się za odrębnych podatników i co również znajdowało uznanie w prawomocnych wyrokach sądów administracyjnych, jak i momentu ewentualnego rozpoczęcia traktowania gminy i jej jednostek budżetowych jako jednego podatnika.

Przy ocenie statusu podmiotów sektora finansów publicznych dla celów podatkowych należy kierować się ustawowym wyodrębnieniem podmiotów, określonym w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, który wymienia jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej – jako odrębne podmioty tego podatku. W ocenie tut. organu, ze względu na stopień swojego wyodrębnienia (organizacyjnego i majątkowego), jednostka budżetowa spełnia kryteria pozwalające na traktowanie jej jako odrębnego od jednostki samorządu terytorialnego podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przytoczonym już wyżej art. 15 ustawy o VAT o możliwości uznania jednostki nie posiadającej osobowości prawnej za podatnika podatku VAT decyduje także „samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej”.

Samodzielność ta ze względu na cechy wykazane w przepisach ustawy o finansach publicznych jest wystarczająca, aby samorządowa jednostka budżetowa, co do zasady, uznać za podatnika podatku od towarów i usług.

Wobec powyższych argumentów należy wskazać, iż Wnioskodawca – samorządowa jednostka budżetowa powołana przez gminę do wykonywania między innymi zadań z zakresu gospodarki komunalnej bezspornie posiada status odrębnego od gminy podatnika podatku od towarów i usług. Zatem zobowiązany jest do dokonywania rozliczeń z tytułu tego podatku na zasadach ogólnych określonych w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do tej ustawy.

Zagadnienia dotyczące opłaty targowej normuje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, z późn. zm.). Zgodnie z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach,

z zastrzeżeniem ust. 2b. Na mocy art. 19 pkt 1 lit. a powołanej ustawy, rada gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 764,62 zł dziennie. W myśl pkt 2 powołanego wyżej przepisu rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Do opłaty targowej zastosowanie mają przepisy Ordynacji podatkowej, gdyż jak stanowi art. 2 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, przepisy ustawy stosuje się do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Podmiot, któremu powierzono pobór opłaty targowej, ma status inkasenta w rozumieniu art. 9 ww. ustawy, czyli jest obowiązany do pobierania od podatnika podatku (opłaty) i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalić wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa.

Wynagrodzenie płatników i inkasentów pobierających podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego jest, w świetle art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej fakultatywne.

Ustalenie takiego wynagrodzenia odbywa się w drodze uchwały rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość lub obowiązek określenia wynagrodzenia w drodze uchwały organu stanowiącego, ten właśnie organ jest wyłącznie właściwy do określenia wynagrodzenia za podatki wpłacone na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Odnosząc powołane przepisy do opisanego stanu faktycznego stwierdzić należy, iż wskazane we wniosku czynności (dot. poboru opłaty targowej) są realizowane przez jednostkę budżetową na rzecz podmiotu (gminy) będącego, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, odrębnym podatnikiem.

Przechodząc natomiast do kwestii opodatkowania transakcji dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Gminą należy mieć na uwadze wcześniej wskazane przepisy art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z powyższych przepisów, aby dana transakcja podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, muszą zostać spełnione następujące warunki:

• zaistnienie samego świadczenia,
• świadczenie musi być dokonywane przez podatnika na czyjąś rzecz,
• świadczenie musi mieć charakter odpłatny.
  
  

Zatem jednym z warunków opodatkowania podatkiem VAT danej transakcji jest bezsporny związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje czynności na rzecz Gminy polegające na poborze opłaty targowej. Wnioskodawca otrzymuje zwrot kosztu obsługi inkasa opłaty targowej w wysokości 4% od zainkasowanej kwoty w okresach miesięcznych.

Tym samym należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako podatnik wykonuje czynności o charakterze odpłatnym na rzecz beneficjenta tj. Gminy, zatem istnieje bezsporny związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez inkasenta (Wnioskodawcę) spełniają definicję świadczenia usług, w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy wykonywaną czynnością w zakresie inkasa opłaty skarbowej, a otrzymywanym wynagrodzeniem.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, wynagrodzenie tytułem wykonywania czynności poboru opłaty targowej, o którym mowa we wniosku, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi przepisami prawa stwierdzić należy, że realizowana przez Wnioskodawcę czynność poboru opłaty targowej spełnia definicję świadczenia usług, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W opisanym przypadku występuje bowiem bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy działaniami Wnioskodawcy (tj czynnościami polegającymi na przyjmowaniu opłaty targowej na rzecz Gminy), a świadczeniem wzajemnym, czyli otrzymaniem wynagrodzenia w wysokości 4% wpływów z tytułu poboru tej opłaty.

W przedmiotowej sprawie mamy więc do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych, określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz gminy usługi związane z inkasem opłaty targowej za wynagrodzeniem w wysokości 4% pobranej opłaty targowej, podlegają opodatkowaniu.

Podsumowując, należy uznać, że stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w związku z analizą przepisów podatkowych stwierdzono brak podstaw do opodatkowania podatkiem VAT zwrotu kosztu za inkaso opłaty targowej, jest nieprawidłowe.

W konsekwencji, rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej możliwości korekty deklaracji VAT i okresu korekty, a co za tym idzie otrzymania zwrotu z tytułu podatku VAT za ten okres, staje się bezprzedmiotowe.

Na zmianę niniejszej interpretacji nie może wpłynąć powołany przez Wnioskodawcę wyrok NSA z 11 września 2013 r. (syng. akt I FSK 1385/12). Nie można bowiem zgodzić się z argumentacją przedstawioną przez Sąd, że gdyby przyjąć jak chce Minister Finansów to gmina jako „konsument” obciążona byłaby podatkiem VAT od czynności z zakresu zadań własnych, które wykonuje w jej imieniu samorządowy zakład budżetowy. Samorządowy zakład budżetowy, pobierając opłaty skarbowe świadczy usługi na rzecz gminy, a potrącenie w wysokości 50% tej kwoty (jak to miało miejsce w spornej sprawie) stanowi wynagrodzenie za świadczenie tej usługi. Brak odpłatności za wykonaną usługę wystąpi tylko w sytuacji, gdy gmina „samodzielnie” będzie pobierać opłaty skarbowe.

W wyroku tym Sąd pominął również aspekt naruszenia zasad konkurencji poprzez uprzywilejowanie pozycji zakładów budżetowych, w przypadku traktowania wykonywanych przez nie czynności na rzecz gminy jako nieopodatkowanych, pozostałych poza przedmiotem regulacji art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy poboru opłaty targowej dokonuje osoba fizyczna, nie ma wątpliwości, że 50% kwoty pobranej opłaty targowej stanowi odpłatność za świadczoną usługę. Zatem różnicowanie skutków podatkowoprawnych w zależności od podmiotu wykonującego dane czynności narusza zasadę neutralności opodatkowania oraz zakłóca zasady konkurencji. Świadczenie tożsamych usług (czynność poboru opłaty targowej) winno prowadzić do identycznych konsekwencji podatkowych. Oczywistym jest bowiem fakt, że jeśli jeden z podmiotów funkcjonujących na rynku z mocy prawa nie płaci za świadczoną usługę podatku, to zachwiana jest podstawowa zasada konkurencji.

Końcowo zauważa się, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga w zakresie stawki podatku VAT dla usługi związanej z inkasem opłaty targowej za wynagrodzeniem w wysokości 4% pobranej opłaty targowej, gdyż nie było to przedmiotem wniosku, nie zadano pytania w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.