Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/443-1141/13-4/AI
z 14 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Syndyka masy upadłości przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2013 r. (data wpływu 24 grudnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 marca 2014 r. (data wpływu 5 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej. Wniosek uzupełniono w dniu 5 marca 2014 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 28 sierpnia 2013 r. Wnioskodawca zawarł z małżeństwem przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości składającej się z dwóch działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami 5 i 7 o łącznej powierzchni 1.1497 ha. Stroną sprzedającą był Syndyk masy upadłości osoby fizycznej, natomiast przedmiotem umowy była nieruchomość, która nie była związana z prowadzeniem przez Upadłą działalności gospodarczej. Z uwagi jednak na fakt, że Upadłym była osoba fizyczna, nieruchomość – jako majątek prywatny – została wciągnięta do masy upadłości. Na podstawie operatu szacunkowego prawa własności nieruchomości gruntowej niezabudowanej sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego w dniu 31 stycznia 2010 r. można stwierdzić, że przedmiotowa nieruchomość charakteryzuje się niejednorodnym przeznaczeniem. W ramach jej granic można wyróżnić:

1. część działki nr 7 o powierzchni około 750 m², dla której jest uchwalony Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, o przeznaczeniu pod aktywność gospodarczą i usługi;
2. część działki nr 5 i 7 o powierzchni około 3200 m², dla której jest uchwalony Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, o przeznaczeniu pod komunikację;
3. część działki nr 5 i 7 o powierzchni około 7547 m², dla której nie został uchwalony Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a jedynie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego i leży w Zespole Urbanistycznym Infrastruktury Technicznej.
   
   

Ponadto z pisma z dnia 3 marca 2014 r. – stanowiącego uzupełnienie do wniosku – wynika, że:

1. Upadła nabyła przedmiotową nieruchomość na podstawie umowy darowizny z dnia 19 marca 2002 r., zawartej przed notariuszem z kancelarii notarialnej;
2. nieruchomość została nabyta w dniu 19 marca 2002 r.;
3. jako syndyk masy upadłości Syndyk nie ustalił, aby Upadła udostępniała przedmiotową nieruchomość gruntową na podstawie umowy cywilnoprawnej innym podmiotom. Syndyk oświadczył również, że w dokumentacji przekazanej przez Upadłą brak było jakichkolwiek dokumentów potwierdzających zawarcie takiej umową. Przy czym stosownie do przepisu art. 57 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze upadła ma obowiązek wskazać i wydać syndykowi wszystkie dokumenty dotyczące swej działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję;
4. względem działki nr 5 i 7, dla której nie został uchwalony miejscowy plan przestrzennego nie została, jak również nie zostanie wydana na moment sprzedaży, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zbycie przez Syndyka masy upadłości likwidacyjnej osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, nieruchomości gruntowej stanowiącej majątek osobisty podatnika, gdy część tej nieruchomości przeznaczonej pod zabudowę i drogę posiada Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a część tej nieruchomości jest nieobjęta MPZP?

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT tylko w zakresie tej części nieruchomości, która zgodnie z uchwalonym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego stanowi teren budowlany.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Za tereny budowlane natomiast – zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT – rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W tym stanie rzeczy uznać należy, że dostawa terenu niezabudowanego nie objętego planem zagospodarowania przestrzennego i nie będącego terenem budowlanym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, w przedstawionym powyżej stanie faktycznym, opodatkowaniu mogłaby podlegać jedynie transakcja w zakresie sprzedaży działki nr 7 (vide pkt a), ponieważ jest terenem budowlanym w rozumieniu definicji ustawowej. W tej sytuacji powstaje natomiast wątpliwość czy obowiązek ten powstaje, gdy stroną transakcji sprzedaży niezabudowanego terenu budowlanego jest Syndyk.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Syndyk, choć nie prowadzi działalności gospodarczej jest podatnikiem VAT, a czynność sprzedaży nieruchomości, objętej wskazanym powyżej stanem faktycznym, nie jest jedyną tego rodzaju czynnością podjętą przez syndyka w toku całego postępowania upadłościowego.

Stąd stanowisko Wnioskodawcy, że po stronie sprzedającego powstało zobowiązanie podatkowe, jednak tylko w zakresie części nieruchomości stanowiącej tereny budowlane.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Pojęcie towaru natomiast ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z powyższych przepisów wynika, że nieruchomość zarówno gruntowa jak i zabudowana spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z ust. 2 ww. artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do przepisu art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1112 ze zm.), uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka albo nadzorcę sądowego, albo zarządcę.

Zgodnie z art. 157 ust. 1 ww. ustawy, syndykiem, nadzorcą sądowym albo zarządcą może być osoba fizyczna posiadająca licencję syndyka.

Jak stanowi art. 160 ust. 1 cyt. ustawy, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk, zarządca oraz nadzorca sądowy dokonują czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym.

Na mocy art. 601 ww. ustawy, po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową firmą z dodaniem oznaczenia „w upadłości likwidacyjnej” albo „w upadłości układowej”.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły – to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Jak wynika z powyższego, okoliczność, że podmiot, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, zostaje postawiony w stan upadłości, nie powoduje, że traci on automatycznie status czynnego podatnika podatku VAT, o ile wykonywane są przez ten podmiot lub w jego imieniu np. przez syndyka, czynności podlegające zakresowi podatku od towarów i usług. Zatem obowiązki podatnika nałożone m.in. przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie ustają w chwili ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika.

Wskazać również należy, że zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać wszelkie dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję.

Zatem syndyk działając w zastępstwie zobowiązany jest do wykonywania obowiązków podatkowych, ciążących na podmiocie będącemu w upadłości likwidacyjnej. Tym samym sprzedaż jakiegokolwiek towaru jako składnika majątkowego masy upadłości, dokonywana przez syndyka masy upadłości w ramach procesu upadłościowego, bądź wykonanie jakiejkolwiek usługi przez syndyka w ramach tego procesu, stanowi odpowiednio dostawę towaru albo świadczenie usług.

Przy czym wskazać należy, że upadły traci jedynie prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym w skład masy upadłości, nie przestaje jednak być podmiotem praw i obowiązków składających się na ten majątek. Tak więc decydującym dla oceny skutków podatkowych czynności syndyka w tym zakresie jest analiza okoliczności faktycznych towarzyszących działalności upadłego, a nie syndyka, bowiem syndyk masy upadłości dokonując zbycia towarów upadłego działa w imieniu własnym, jednakże na rachunek upadłego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w dniu 28 sierpnia 2013 r. Wnioskodawca zawarł z małżeństwem (…) przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości składającej się z dwóch działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami 5 i 7 o łącznej powierzchni 1.1497 ha. Stroną sprzedającą był Syndyk masy upadłości osoby fizycznej, natomiast przedmiotem umowy była nieruchomość, która nie była związana z prowadzeniem przez upadłą działalności gospodarczej. Z uwagi jednak na fakt, że upadłym była osoba fizyczna, nieruchomość – jako majątek prywatny – została wciągnięta do masy upadłości. Na podstawie operatu szacunkowego prawa własności nieruchomości gruntowej niezabudowanej sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego w dniu 31 stycznia 2010 r. można stwierdzić, że przedmiotowa nieruchomość charakteryzuje się niejednorodnym przeznaczeniem. Przedmiotową nieruchomość upadła nabyła na podstawie umowy darowizny z dnia 19 marca 2002 r., zawartej przed notariuszem. Syndyk nie ustalił, aby upadła udostępniała przedmiotową nieruchomość gruntową na podstawie umowy cywilnoprawnej innym podmiotom. Syndyk oświadczył również, że w dokumentacji przekazanej przez Upadłą brak było jakichkolwiek dokumentów potwierdzających zawarcie takiej umową. Przy czym stosownie do przepisu art. 57 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze Upadła ma obowiązek wskazać i wydać syndykowi wszystkie dokumenty dotyczące swej działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT zbycie przez Syndyka masy upadłości likwidacyjnej osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, w postaci nieruchomości gruntowej stanowiącej majątek osobisty podatnika, gdy część tej nieruchomości przeznaczonej pod zabudowę i drogę posiada Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a część tej nieruchomości jest nieobjęta MPZP.

Analizując okoliczności faktyczne sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa - mając na uwadze fakt, że dla oceny kwestii opodatkowania czynności zbycia nieruchomości gruntowej, o której mowa we wniosku decydująca jest analiza okoliczności faktycznych towarzyszących działalności Upadłej - stwierdzić należy, że posiadanie statusu podatnika podatku od towarów i usług nie przesądza o tym, że każda czynność dokonana przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy rozróżnić transakcje realizowane przez podatnika jako osobę prywatną i jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą.

Dostawa przedmiotowej nieruchomości przez Upadłą nie nosiłaby znamion działalności gospodarczej, ponieważ dotyczyłaby majątku prywatnego – nabytego w drodze darowizny – niezwiązanego z działalnością gospodarczą. Ponadto Upadła, jak wskazał Syndyk, nie udostępniała nieruchomości innym podmiotom na podstawie umowy cywilnoprawnej, czyli nie wykorzystywała w prowadzonej działalności. Z opisu sprawy nie wynika również, aby Upadła wykazała jakąkolwiek aktywność w celu przygotowania przedmiotowej nieruchomości do sprzedaży. Zatem Upadła nie zostałaby uznana za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu tej sprzedaży i transakcja powyższa nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że skoro Upadła nie miałaby obowiązku opodatkowania przedmiotowej transakcji podatkiem od towarów i usług, również dostawa dokonana przez Syndyka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa podatkowego oraz opis sprawy należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku zbycie przez Syndyka masy upadłości likwidacyjnej osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, nieruchomości gruntowej stanowiącej majątek osobisty podatnika, gdy część tej nieruchomości przeznaczonej pod zabudowę i drogę posiada Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a część tej nieruchomości jest nieobjęta MPZP w całości nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.