Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB4/423-439/13-2/ŁM
z 10 lutego 2014 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2013 r. (data wpływu 8 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu nabycia wierzytelności – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 8 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:
- momentu powstania przychodu z tytułu nabycia wierzytelności,
- skutków podatkowych z tytułu odsprzedaży wierzytelności osobie trzeciej,
- skutków podatkowych z tytułu windykacji wierzytelności od dłużnika,
- skutków podatkowych w przypadku wykorzystania wierzytelności cedenta do zapłaty dłużnikowi tej wierzytelności za nabywany od niego towar lub usługę.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca jest podatnikiem VAT czynnym i podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.
Spółka rozpoczęła działalność gospodarczą polegającą na nabywaniu wierzytelności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych od osób trzecich i dalszej ich odsprzedaży, lub ich windykacji od dłużników we własnym imieniu, na własną rzecz, rachunek, koszt i ryzyko.
Nabyte wierzytelności Spółka może także wykorzystać w inny sposób, w szczególności płacąc nimi dłużnikowi za nabyte od niego, w późniejszym terminie, towary, usługi lub środki trwałe, w tym nieruchomości.
Istota działalności Spółki polega na tym, że w pierwszym kroku, na podstawie umowy przelewu wierzytelności w rozumieniu art. 509 Kodeksu cywilnego (tzw. cesja wierzytelności), jako cesjonariusz Spółka nabywa odpłatnie i definitywnie, od cedentów będących podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą lub osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, ich przeterminowane wierzytelności własne, czyli wierzytelności jakie te podmioty posiadają w stosunku do swoich dłużników z tytułu dokonanej dla tych dłużników sprzedaży towarów, usług, czy też z tytułu udzielonych tym dłużnikom pożyczek.
Innymi słowy, w wyniku każdej takiej umowy przelewu (cesji) wierzytelności następuje definitywne i odpłatne przeniesienie na Spółkę (cesjonariusza) prawa do wierzytelności, jakie posiadał wobec dłużnika dotychczasowy wierzyciel (cedent). W konsekwencji następuje definitywnie przeniesione na Spółkę uprawnienie do otrzymania od dłużnika świadczenia, czyli do uregulowania przez niego długu.
Przez odpłatne przeniesienie na Spółkę wierzytelności rozumie ona sytuację, w której dotychczasowemu posiadaczowi wierzytelności Spółka płaci za nabytą od niego wierzytelność, a kwota tej opłaty będzie mniejsza (niekiedy znacznie) od nominalnej wartości nabywanej przez Spółkę wierzytelności. Zapłata następuje w momencie podpisania umowy cesji wierzytelności.
Przez definitywnie nabycie wierzytelności, o której Spółka pisze powyżej, rozumie ona sytuację, w której zapłata przez Spółkę za wierzytelność nabywaną od dotychczasowego wierzyciela (cedenta) jest dokonywana niezwłocznie, czyli w chwili podpisania umowy cesji wierzytelności i zapłata ta jest definitywna, nie podlegająca zwrotowi i niezależna od tego, jakie będą dalsze kroki czynione przez Spółkę w stosunku do nabytej przez Spółkę wierzytelności, w szczególności niezależna od tego:
- czy wierzytelność tę Spółka będzie próbować egzekwować od dłużnika we własnym imieniu i na własną rzecz i czy egzekucja ta będzie skuteczna w całości lub części, lub
- czy wierzytelność tę Spółka sprzeda osobie trzeciej, lub
- czy wierzytelnością tą Spółka zapłaci za towary lub usługi nabywane później od dłużnika, którego ta wierzytelność dotyczy.
Innymi słowy, nabywając wierzytelność od cedenta Spółka będzie przejmowała na siebie pełne ryzyko z tym związane, a cedent w żadnej sytuacji nie będzie miał obowiązku zwracać Spółce całości ani części otrzymanej od Spółki zapłaty za wierzytelność, którą jej sprzedał.
Spółka podkreśla, że celem zawieranych przez nią umów o przelew wierzytelności będzie wyłącznie nabycie wierzytelności od cedenta, a nie na przykład ich windykacja, lub sprzedaż, w imieniu cedenta, lub na rzecz cedenta, lub w imieniu i na rzecz cedenta.
W związku z nabyciem wierzytelności od cedenta Spółka nie będzie wykonywać na jego rzecz żadnej usługi, w szczególności usługi faktoringu czy usługi windykacji wierzytelności w imieniu, lub na rzecz, lub w imieniu i na rzecz cedenta, ani też cedent nigdy nie będzie Spółce płacił z żadnego innego tytułu żadnego wynagrodzenia, lub prowizji związanych z faktem, że nabyła ona od niego wierzytelność.
Spółka podkreśla, że niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy:
- zarówno nabywanych przez Spółkę od cedentów ich wierzytelności własnych (pierwotnych), czyli wynikających z tytułu uprzedniego dokonania przez nich sprzedaży towarów lub usług, lub z tytułu udzielonych przez nich pożyczek;
- jak i wierzytelności wtórnych, czyli takich, które cedenci uprzednio nabyli na podstawie umowy przelewu wierzytelności (cesji) od innych osób czy podmiotów, oraz takich, które Spółka sprzedaje lub windykuje a uprzednio je nabyła od cedenta;
to, jakiej wierzytelności pytanie dotyczy wynika wprost z jego treści.
Ponadto należy nadmienić, że wierzytelności są zaliczane do praw majątkowych.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.
- Czy nabycie przez Spółkę (cesjonariusza) wierzytelności własnej od cedenta na warunkach podanych w opisie do niniejszego wniosku ORD-IN, w celu jej dalszej odsprzedaży lub wykorzystania w jeden ze sposobów podanych w opisie, powoduje, że już w momencie nabycia wierzytelności Spółka uzyskuje przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a w szczególności przychód w wysokości nominalnej wartości nabytej przez nią wierzytelności lub przychód w wysokości różnicy pomiędzy nominalną wartością nabytej przez Spółkę wierzytelności a kwotą jaką zapłaciła cedentowi za jej nabycie?
- W sytuacji, w której ramach działalności Spółki nabędzie ona od cedenta jego wierzytelność własną i następnie dokona jej odsprzedaży osobie trzeciej we własnym imieniu, na własną rzecz, rachunek i ryzyko, to:
- czy uzyskane przez Spółkę przychody z tytułu tej odsprzedaży będą przychodami z tytułu sprzedaży praw majątkowych, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czy przychodami związanymi z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
- jaką kwotę należy uznać za przychód i kiedy ten przychód powstanie oraz
- co będzie kosztem uzyskania tego przychodu i kiedy ten wydatek będziemy mogli zaliczyć w koszty uzyskania przychodów?
- Czy powstanie u Spółki przychód, a jeśli tak to do jakiego źródła przychodów Spółka powinna go zaliczyć, jeżeli dokona windykacji od dłużnika przysługującej Spółce w stosunku do niego wierzytelności uprzednio przez Spółkę definitywnie nabytej od cedenta, a windykacja od dłużnika będzie wykonywana we własnym imieniu, na własną rzecz, koszt i ryzyko, a jeżeli przychód powstanie, to:
- co będzie przychodem Spółki z tytułu dokonania takiej windykacji,
- kiedy ten przychód powstanie oraz
- co będzie kosztem uzyskania tego przychodu i kiedy ten wydatek Spółka będzie mogła zaliczyć w koszty uzyskania przychodów?
- Czy powstanie u Spółki przychód:
- a jeśli tak to do jakiego źródła przychodów Spółka powinna go zaliczyć,
- jaki jest moment powstania tego przychodu,
- i jaka będzie jego wartość,
- oraz co będzie kosztem uzyskania tego przychodu
- 4a. Pytanie 4a odnosi się do sytuacji opisanej w pytaniu 4, czyli do przypadku kiedy przysługującym Spółce prawem majątkowym w postaci wierzytelności uprzednio przez Spółkę definitywnie nabytej od cedenta zapłaci dłużnikowi tej wierzytelności, czyli podmiotowi w stosunku do którego Spółka będzie mieć roszczenie z tytułu w/w wierzytelności, za nabywane przez Spółkę od niego towary.
Czy w momencie gdy następnie Spółka odsprzeda w całości tak nabyty i tak opłacony przez Spółkę towar, do bezpośrednich kosztów uzyskania przychodów związanych z tą sprzedażą zaliczy całą wartość netto nabytego przez nią towaru, wynikającą z wystawionej przez sprzedawcę, o którym mowa tym pytaniu, faktury VAT/rachunku?
Innymi słowy, czy zaliczoną w tym momencie (w momencie odsprzedaży towaru) w koszty cenę netto zakupu towaru Spółka nie będzie musiała pomniejszyć o zaliczoną w tym momencie w koszty cenę zakupu tej wierzytelności, którą Spółka płaciła za ten towar.
Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1. Jednocześnie, wniosek Spółki w zakresie pytania nr 2, 3 oraz 4 i 4a został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami z 10 lutego 2014 r. nr ILPB4/423-439/13-3/ŁM, nr ILPB4/423-439/ 13-4/ŁM oraz nr ILPB4/423-439/13-5/ŁM.
Zdaniem Wnioskodawcy w momencie nabycia w/w wierzytelności, która następnie zostanie przez Spółkę odsprzedana osobie trzeciej lub wykorzystana w jeden ze sposobów podanych w opisie do niniejszego wniosku, nie powstanie u Spółki żaden przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności nie powstanie:
- przychód z tytułu otrzymanych częściowo nieodpłatnie praw, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy,
- przychód związany z działalnością gospodarczą, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy,
niezależnie od tego czy wierzytelność zostanie przez Spółkę nabyta od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, czy też od dowolnego innego podmiotu, u którego źródłem powstania tej wierzytelności była prowadzona przez ten podmiot działalność gospodarcza.
Innymi słowy, samo nabycie przez Spółkę takiej wierzytelności na podstawie umowy przelewu (cesji) nie będzie generowało u niej, w momencie nabycia, żadnego przychodu.
Przychód powstanie u Spółki dopiero w chwili dalszej odsprzedaży tej wierzytelności lub jej windykacji przez Spółkę we własnym imieniu, na własną rzecz, koszt i ryzyko, lub wykorzystania na jeden ze sposobów podanych w opisie do wniosku.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Kwestia cesji wierzytelności uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121).
Zgodnie z art. 509 § 1 ustawy – Kodeks cywilny: wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 tego artykułu: wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Stosownie natomiast do treści art. 510 § 1 ww. ustawy: umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.
W myśl ww. przepisu: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:
- otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (art. 12 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy),
- wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (…) (art. 12 ust. 1 pkt 2 omawianej ustawy).
Natomiast na mocy art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Stosownie do przepisu art. 12 ust. 3a ww. ustawy: za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
- wystawienia faktury albo
- uregulowania należności.
Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Spółka rozpoczęła działalność gospodarczą polegającą na nabywaniu wierzytelności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych od osób trzecich i dalszej ich odsprzedaży, lub ich windykacji od dłużników we własnym imieniu, na własną rzecz, rachunek, koszt i ryzyko. Nabyte wierzytelności Spółka może także wykorzystać w inny sposób, w szczególności płacąc nimi dłużnikowi za nabyte od niego, w późniejszym terminie, towary, usługi lub środki trwałe, w tym nieruchomości.
Odnosząc powyższe regulacje prawne do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że samo nabycie wierzytelności nie stanowi operacji gospodarczej, w wyniku której Spółka otrzyma pieniądze bądź prawo majątkowe w sposób nieodpłatny. Nie dojdzie również po stronie Spółki do zbycia prawa majątkowego. Zatem nie powstanie też obowiązek wykazania przez Spółkę przychodów, o których mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Reasumując, odpłatne nabycie wierzytelności przez Spółkę nie stanowi czynności skutkującej powstaniem przychodu podatkowego. Tym samym, przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie faktycznej realizacji wierzytelności, tj. dalszej odsprzedaży, windykacji przez Spółkę lub wykorzystania na jeden ze sposobów podanych w opisach zdarzeń przyszłych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.