Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-232/13/TJ
z 3 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 grudnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 lutego 2014 r. (data wpływu 12 lutego 2014 r.) oraz pismem z dnia 24 lutego 2014 r. (data wpływu 27 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 11 lutego 2014 r. (data wpływu 12 lutego 2014 r.) oraz pismem z dnia 24 lutego 2014 r. (data wpływu 27 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży nieruchomości.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest posiadaczem gospodarstwa rolnego o powierzchni 2,3388 ha, w skład którego wchodzą:

• nieruchomość rolna o powierzchni 0,1415 ha stanowiąca własność Wnioskodawczyni (majątek odrębny), oznaczona w rejestrze gruntów symbolami BR oraz R;
• nieruchomość rolna o powierzchni 2,07 ha, sklasyfikowana jako łąki (Ł IV, Ł V, W/Ł IV, W/Ł V), użytkowana jako dzierżawa od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa nas podstawie umowy zawartej przez Wnioskodawczynię w dniu 21 maja 2001 r.;
• nieruchomość rolna o powierzchni 0,1273 ha, stanowiąca współwłasność majątkową małżeńską, a sklasyfikowana jako grunty rolne o symbolach BR i R.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku rolnego i od nieruchomości. Jest też zarejestrowana jako producent rolny w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ponadto jest ubezpieczona w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od 2001 r. oraz prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Wymienione grunty nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej Wnioskodawczyni.

Mama Wnioskodawczyni planuje przekazać Jej darowiznę pieniężną pod warunkiem zakupu działki rolnej – do majątku odrębnego – w celu powiększenia istniejącego gospodarstwa rolnego.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zakupem działki rolnej Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2%?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zakup działki rolnej jest zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ponieważ:

• jest podatnikiem podatku rolnego zgodnie z art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o podatku rolnym;
• jest właścicielem gospodarstwa rolnego zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego;
• jest właścicielem gospodarstwa rolnego zgodnie z art. 6 pkt 4 ustawy o ubezpieczeniu rolników.

Wnioskodawczyni zaznacza przy tym, że należy rozgraniczyć własności gruntu od ich posiadania (użytkowania). Posiadane grunty własne stanowią tylko część całego gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni, w skład którego wchodzi też działka rolna użytkowana na podstawie wieloletniej dzierżawy od Skarbu Państwa. Zgodnie natomiast z art. 336 ustawy Kodeks cywilny dzierżawiona działka o powierzchni 2,07 ha jest więc w posiadaniu Wnioskodawczyni. Wobec powyższego stwierdza, że zakupiona działka rolna wejdzie w skład Jej istniejącego gospodarstwa rolnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymieniona w pkt 1 lit. a) umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a w myśl art. 4 pkt 1 ciąży na kupującym.

Jednakże jak stanowi art. 5 ust. 1 ustawy obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku. Z kolei z ust. 2 tego przepisu wynika, że jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

Podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1, wartość rynkowa nabytych rzeczy i praw majątkowych. Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy stawka podatku, ze względu na przedmiot sprzedaży jakim jest nieruchomość wynosi 2%.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Zgodnie natomiast z ust. 2 ww. przepisu notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest posiadaczem gospodarstwa rolnego o powierzchni 2,3388 ha, w skład którego wchodzi:

• nieruchomość rolna powierzchni 0,1415 ha, stanowiąca własność Wnioskodawczyni, a oznaczona w rejestrze gruntów symbolami B-R i R,
• nieruchomość rolna o powierzchni 2,07 ha dzierżawiona od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na podstawie umowy zawartej w dniu 21 maja 2001 r., a sklasyfikowana jako łąki (Ł IV, Ł V, W/Ł IV i W/Ł V)
• nieruchomość rolna o powierzchni 0,1273 ha, stanowiąca wspólność majątkową małżeńską, a sklasyfikowana jako grunty rolne, oznaczone symbolami B-R i R.

Grunty te nie są wykorzystywane w prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej. Mama Wnioskodawczyni planuje przekazać na Jej rzecz darowizną z przeznaczeniem na zakup działki rolnej w celu powiększenia istniejącego gospodarstwa rolnego.

W związku z tak przedstawionym zdarzeniem wskazać należy, że nie zawsze dokonanie czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powoduje obowiązek zapłaty podatku. W art. 9 przewidziano bowiem możliwość zwolnienia z opodatkowania niektórych czynności cywilnoprawnych.

W myśl pkt 2 powołanego przepisu zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, m.in. w drodze umów sprzedaży, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Analiza ww. przepisu wskazuje, iż dla skuteczności zwolnienia musi wystąpić jedna z poniższych okoliczności:

• przenoszona nieruchomość musi stanowić gospodarstwo rolne, bądź
• przenoszona nieruchomość nie musi być gospodarstwem rolnym, jednak w połączeniu z nieruchomością nabywcy (np. wskutek osiągnięcia norm obszarowych) możliwe będzie utworzenie gospodarstwa rolnego, bądź
• przenoszona nieruchomość niebędąca gospodarstwem rolnym zostanie włączona do gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Wobec tego należy podkreślić, że zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że jedynie spełnienie kryteriów, o których mowa w tym przepisie, daje podstawę do zwolnienia umowy sprzedaży nieruchomości lub ich części z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dla stwierdzenia, czy dana czynność cywilnoprawna, na skutek dokonania której dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości korzysta ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest również wyjaśnienie pojęcia gospodarstwa rolnego. Ponieważ ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje tego pojęcia, dla jego interpretacji konieczne jest odwołanie się do przepisów taką definicję zawierających, tj. do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.).

Zgodnie z jej art. 1 opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast art. 2 ust 1 ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1 o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Stosownie natomiast do postanowień § 68 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454) w sprawie ewidencji gruntów i budynków, użytki rolne dzielą się na:

1. grunty orne, oznaczone symbolem - R,
2. sady, oznaczone symbolem złożonym z litery "S" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego część składową oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, na którym założony został sad, np. S-R, S-Ł, S-Ps,
3. łąki trwałe, oznaczone symbolem - Ł,
4. pastwiska trwałe, oznaczone symbolem - Ps,
5. grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem złożonym z litery "B" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego część składową oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, na którym wzniesione zostały budynki, np. B-R, B-Ł, B-Ps,
6. grunty pod stawami, oznaczone symbolem - Wsr,
7. rowy, oznaczone symbolem - W.

Z zacytowanych przepisów wynika więc, że za gospodarstwo rolne (a tym samym za grunty wchodzące w jego skład) uznane mogą być grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, o powierzchni większej niż 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy oraz nie będące w momencie realizowania transakcji zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Przy czym wyjaśnienia wymaga, że normę obszarową, o której mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym należy uznać za spełnioną nie tylko w sytuacji, gdy podatnikowi przysługuje prawo własności (współwłasności) gruntów, ale również, gdy znajdują się one w jego posiadaniu. Stosownie natomiast do art. 336 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Zauważyć należy jednak, że w przypadku gdy podatnik – tak jak w niniejszej sprawie – posiada już gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, ale nie wszystkie grunty wchodzącego w jego skład stanowią jego własność (współwłasność) dla skorzystania z omawianego zwolnienia konieczne jest aby:

• już same nabywane grunty stanowiły gospodarstwo rolne zdefiniowane w art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym lub
• w przypadku, gdy nabywane grunty nie spełniają ww. definicji – w połączeniu z gruntami rolnymi stanowiącymi własność lub współwłasność podatnika, utworzyły takie gospodarstwo.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 2 ustawy umowa sprzedaży nieruchomości, na podstawie której Wnioskodawczyni nabędzie nieruchomość w celu powiększenia posiadanego gospodarstwa rolnego, będzie korzystała wyłącznie, gdy:

• nabywana nieruchomość będzie spełniała warunki do uznania jej za samodzielne gospodarstwo rolne (tj. będzie stanowiła obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy) lub
• w połączeniu z nieruchomościami wchodzącymi w skład gospodarstwa rolnego, a które są własnością lub współwłasnością Wnioskodawczyni, wypełnią normy obszarowe dla uznania ich za gospodarstwo rolne.

W przeciwnym razie czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach wyżej przedstawionych.

Przy czym zaznaczyć należy, że bez znaczenia dla powyższej oceny pozostaje fakt, że Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku rolnego, właścicielem gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz przepisów ustawy o ubezpieczeniu rolników. Przepis dotyczący zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zawarty w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych odwołuje się wprost do przepisów ustawy o podatku rolnym i tylko z punktu widzenia przepisów tej ustawy oraz pozostałych warunków w nim wskazanych – co uczyniono w niniejszej interpretacji – oceniane mogło być prawo Wnioskodawczyni do skorzystania z tego zwolnienia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.