Interpretacja Ministra Finansów
PL/LM/830/47/EOB/2013/RD-82704
z 8 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, z urzędu, zmienia interpretację indywidualną wydaną dnia 16 lutego 2010 r. Nr ILPB2/436-260/09-2/MK, przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, działającego w imieniu Ministra Finansów na podstawie § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), dotyczącą podatku od czynności cywilnoprawnych od umów pożyczek zawartych w 2002 r. i niezgłoszonych do opodatkowania i stwierdza, że stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawczynię jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 listopada 2009 r. do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania tym podatkiem umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Podczas kontroli w zakresie źródeł pochodzenia majątku, a także dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów oraz podatku od czynności cywilnoprawnych Wnioskodawczyni powołała się na dwie umowy pożyczki (z dnia 12 listopada 2002 r. oraz z dnia 14 września 2002 r.).

Urząd Kontroli Skarbowej w przesłanym Wnioskodawczyni w dniu 16 listopada 2009 r. wyniku kontroli powołał się na art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz art. 7 ust. 5 (stawka sankcyjna 20%) ww. ustawy odnośnie zawartych przez Wnioskodawczynię w 2002 r. umów pożyczek, gdyż od tych pożyczek nie został zapłacony 2% podatek od czynności cywilnoprawnych, ani też nie zgłoszono tego faktu (zawarcia ww. umów pożyczek) w urzędzie skarbowym.

Zainteresowana wskazuje, że powyższa sytuacja wyniknęła z jej niewiedzy.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zadała następujące pytanie.

Czy obydwa przepisy, czyli art. 3 ust. 1 pkt 4 i art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych odnoszą się do przypadku Wnioskodawczyni?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w jej przypadku nie znajdzie zastosowania przepis art. 7 ust. 5 ustawy (stawka sankcyjna 20%), gdyż zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstał przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej (tj. przed 1 stycznia 2007 r.) i w związku z tym stosuje się przepisy dotychczasowe. Umowy pożyczki zostały zawarte przez Wnioskodawczynię w 2002 r., czyli przed wejściem w życie ustawy wprowadzającej 20% stawkę sankcyjną.

W interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2010 r. Nr ILPB2/436-260/09-2/MK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

W uzasadnieniu wskazał, że z tytułu zawartych w 2002 r. umów pożyczek Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2%, ponieważ wprowadzona wymienioną wyżej ustawą zmieniającą stawka 20% może mieć zastosowanie wyłącznie do umów pożyczek zawartych od dnia 1 stycznia 2007 r.

Minister Finansów po dokonaniu analizy sprawy stwierdza, co następuje.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni, jako biorąca pożyczkę, zawarła w 2002 r. dwie umowy pożyczki (w dniu 12 listopada 2002 r. oraz w dniu 14 września 2002 r.).

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.), zwanej dalej: uPCC, w brzmieniu obowiązującym w 2002 r., umowy pożyczki podlegały temu podatkowi.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 uPCC, obowiązek podatkowy powstał z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (tj. w dniu 12 listopada 2002 r. oraz w dniu 14 września 2002 r.). W terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, na podstawie przepisu art. 10 uPCC, podatnicy (pożyczkodawca i pożyczkobiorca, będący wówczas podmiotami zobowiązanymi solidarnie) byli obowiązani bez wezwania organu podatkowego do złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczenia i wpłacenia podatku.

Jednym ze sposobów wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przedawnienie. Stosownie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Taka sytuacja została opisana przez Wnioskodawczynię. Jeżeli więc w przedmiotowej sprawie termin płatności podatku upłynął w 2002 r., to zobowiązanie podatkowe przedawniło się z końcem 2007 r.

Konsekwencją przedawnienia się zobowiązania podatkowego jest brak podstaw do egzekwowania należności podatkowej przez organ podatkowy. Nie ma także wówczas uzasadnienia do zapłaty podatku przez podatnika.

Zgodnie jednak z przepisem art. 3 ust. 1 pkt 4 uPCC, jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku (w przedmiotowej sprawie do końca 2007 r.), a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej. Od chwili powstania obowiązku podatkowego, tj. od chwili powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej, biegnie 14-dniowy termin zapłaty podatku.

Jednocześnie, stosownie do art. 7 ust. 5 pkt 1 uPCC, jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego podatnik powołuje się na fakt zawarcia np. umowy pożyczki, a należny podatek od tej czynności nie został zapłacony, stawka podatku wynosi 20%.

Nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawczyni, że 20% stawka sankcyjna ma zastosowanie wyłącznie do umów zawartych po 1 stycznia 2007 r. Jeżeli czynność została dokonana przed dniem 1 stycznia 2007 r., zaś powtórny obowiązek podatkowy powstał na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 uPCC – z chwilą powołania się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt zawarcia umowy pożyczki, to konsekwencją może być zastosowanie 20% stawki podatku określonej w art. 7 ust. 5 pkt 1 uPCC.

Jednoznaczne stanowisko sądów administracyjnych wskazuje, że art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej z dnia 16 listopada 2006 r. nie wymaga, by zastosowanie 20% stawki podatku zależało od dokonania czynności cywilnoprawnej po wejściu w życie ustawy nowelizującej, tj. po 1 stycznia 2007 r., lecz by obowiązek podatkowy od tej czynności powstał po jej wejściu w życie (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt II FSK 413/10, z dnia 4 listopada 2011 r., sygn. akt II FSK 836/10, z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1304/10 oraz z dnia 17 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2195/10). Zaprezentowana wyżej wykładnia przepisów nie została też zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku wydanym dnia 19 czerwca 2012 r., sygn. akt P 41/10.

Podsumowując, należy stwierdzić, iż w przedstawionym przez Wnioskodawczynię przypadku z końcem 2007 r. nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego.

W efekcie, z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej powstał obowiązek podatkowy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 uPCC. Konsekwencją tego powinno być zastosowanie stawki przewidzianej w przepisie art. 7 ust. 5 pkt 1 uPCC, zgodnie z którym stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego podatnik powołuje się na fakt zawarcia np. umowy pożyczki, a należny podatek od tej czynności nie został zapłacony.

Wobec powyższego, stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu zawarte w interpretacji indywidualnej należy uznać za nieprawidłowe.

Nieprawidłowe jest też stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawczynię.

Zmiana interpretacji dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia, tj. powołania się na dokonanie czynności cywilnoprawnej w 2009 r.

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.) stronie przysługuje prawo wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów – w terminie czternastu dni od dnia doręczenia interpretacji – do usunięcia naruszenia prawa.

Skargę wnosi się (w dwóch egzemplarzach) za pośrednictwem Ministra Finansów (adres: Minister Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.