Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-1096/13/MZa
z 31 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 2 listopada 2013 r. (data otrzymania 6 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomościach, z których uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2013 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomościach, z których uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z siostrą są jednymi ze spadkobierców nieruchomości po ojcu, będącym synem P. S. i A. S., którzy już wcześniej, bo w 1954 r. utracili w trybie przymusowego wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa własność części posiadanych nieruchomości. Była to nieruchomość niezabudowana, oznaczona numerami działek 30/2, 30/3 i 30/4 o łącznej powierzchni 1.018 m², która została zabrana bez jakiegokolwiek odszkodowania w celu budowy drogi w gminie. Po śmierci P. S. i A. S. odpowiednio 3 i 20 kwietnia 1969 r. ich synowie i córki jako ustawowi spadkobiercy według postanowienia Sądu Powiatowego z 22 kwietnia 1971 r., w tym ojciec Wnioskodawcy, utracili w wyniku wywłaszczenia dalsze swoje nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, m.in. w 1977 r. zabrano niezabudowaną działkę nr 38 (po podziale w 1982 r. działki o nr 38/1 i 38/2) o powierzchni 1.578 m², za symbolicznym odszkodowaniem, pod budowę osadników kopalni (na podstawie decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z 20 grudnia 1971 r.). Po wywłaszczeniu w 1977 r. także pozostałych działek wraz z budynkami na stanie własności pozostała tylko jedna niezabudowana działka nr 33 o powierzchni 410 m², współwłaścicielem której został w spadku po ojcu zmarłym 14 października 1990 r. m.in. Wnioskodawca w udziale 1/12 części (1/3 x ¼). Wartość tego udziału wynosiła około 4.000,00 zł. Taki sam udział na podstawie testamentu notarialnego z 25 kwietnia 1994 r. nabył po śmierci matki Wnioskodawcy zmarłej 1 czerwca 2007 r. siostrzeniec.

Nabycie ww. spadków potwierdza łącznie postanowienie Sądu Rejonowego z 26 maja 2008 r. Zgłoszenia spadków nie dokonano, gdyż wartość nabytego majątku w częściach ułamkowych nie przekraczała kwoty wolnej od podatku. W 2010 r. niektóre z wywłaszczonych działek, w ogóle nie wykorzystane, zostały na podstawie decyzji administracyjnych zwrócone spadkobiercom poprzednich właścicieli, w tym także m.in. Wnioskodawcy w spadku po ojcu w udziale 1/12 części.

Prezydent Miasta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, wydał decyzję z 18 czerwca i 14 lipca 2010 r. o zwrocie następcom prawnym prawa własności udziałów w działkach nr 30/2, 30/4 o łącznej powierzchni 955 m² wywłaszczonych w 1954 r. oraz w działce nr 38/1 o powierzchni 156 m² wywłaszczonej w 1971 r. z jednoczesnym zwrotem zwaloryzowanego odszkodowania na łączną kwotę 252,24 zł. Zwrot nastąpił w oparciu o art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Działki nr 30/4 i 30/6 (po podziale działki nr 30/2) zostały sprzedane w całości udziałów 15 października 2013 r., zaś sprzedaż działki nr 30/5 (po podziale działki nr 30/2) Wnioskodawca przewiduje do końca 2013 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego za 2013 r. od kwoty sprzedaży w bieżącym roku odzyskanych udziałów w wywłaszczonej nieruchomości, zwróconej decyzjami administracyjnymi w 2010 r. według uregulowań ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami?

Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku decyzji administracyjnych Prezydenta Miasta z 2010 r. o zwrocie wywłaszczonych nieruchomości, tj. działek nr 30/2, 30/4, 38/1 – według art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – przywrócono Wnioskodawcy i pozostałym spadkobiercom prawo własności udziału w tych nieruchomościach w wymiarze 1/12 części nabytych w spadku po ojcu i matce w dniach ich śmierci, tj. 14 października 1990 r. i 1 czerwca 2007 r.

Według Wnioskodawcy, w przypadku opisanego zwrotu prawa własności nie doszło do jego przeniesienia, ale jedynie do przywrócenia stanu sprzed wywłaszczenia. Zatem zwrot wywłaszczonej nieruchomości nie stanowi nabycia nieruchomości (udziałów w nieruchomości). Jest on faktycznie przywróceniem prawa własności nabytego w drodze spadku.

Wnioskodawca zaznaczył, że takie stanowisko uznaje się za uprawnione w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Tytułem przykładu Wnioskodawca przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 9 lipca 2008 r. o sygn. akt III SA/Wa 582/08.

Na tej podstawie należy stwierdzić, że sam zwrot utraconego prawa własności w trybie postępowania administracyjnego nie stanowi nabycia również w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, do nabycia przez Wnioskodawcę i pozostałych spadkobierców prawa własności udziału po 1/12 części w zwróconych w 2010 r. nieruchomościach doszło w dacie śmierci spadkodawców tj. 14 października 1990 r. w części nabytej po ojcu przez Wnioskodawcę i jego siostrę oraz 1 czerwca 2007 r. w części nabytej przez siostrzeńca po matce.

Zgodnie bowiem z art. 924 i 925 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, które następuje wraz ze śmiercią spadkodawcy.

W konsekwencji zwrot nieruchomości dla Wnioskodawcy i reszty spadkobierców, jako uprawnionych osób skutkuje tym, że to w spadku nabyli prawa własności udziału w nieruchomościach, a datą nabycia prawa własności są daty śmierci rodziców – spadkodawców.

Dlatego w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia w 2013 r. udziałów w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej Wnioskodawca podkreśla, że dokonany zwrot prawa własności udziału w takiej nieruchomości znajduje swe źródło w nabyciu spadku, które zaistniało z chwilą śmierci spadkodawców w 1990 r. oraz w 2007 r. Dlatego Wnioskodawca uważa, że przychód ze sprzedaży 15 października 2013 r. udziałów w zwróconych działkach nr 30/4 i 30/6 (powstałej z podziału działki nr 30/2) oraz planowanej sprzedaży działki nr 30/5 (powstałej z podziału działki nr 30/2) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie udziałów w nieruchomości w drodze spadku w 1990 r. i 2007 r., upłynął 5-letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie Organ wyjaśnia, że w zakresie w jakim złożony wniosek o interpretację dotyczył skutków podatkowych sprzedaży przez siostrę oraz siostrzeńca Wnioskodawcy udziału w nieruchomościach, z których uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy oraz podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zwrotu siostrze i siostrzeńcowi Wnioskodawcy udziału w wywłaszczonych nieruchomościach Organ 31 grudnia 2013 r. wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania Znak: IBPBII/2/415-1097/13/MZa oraz Znak: IBPBII/1/436-345/13/MCZ.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomościach, z których uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust.1 pkt 8, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

W niniejszej sprawie istotna jest więc kwestia ustalenia czy zwrot nieruchomości (udziałów w nieruchomościach) stanowi ich nabycie w myśl przywołanego uprzednio art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) – poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości – w tym przypadku następcy prawnemu poprzedniego właściciela. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w omawianej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

Tym samym w niniejszej sprawie datą nabycia przez Wnioskodawcę udziału 1/12 w zwróconych nieruchomościach nie jest data ich zwrotu, lecz data nabycia spadku.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotna dla podatku dochodowego jest zatem data stwierdzająca dzień otwarcia spadku czyli data śmierci spadkodawcy (spadkodawców).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest jednym z trzech spadkobierców ówczesnych właścicieli wywłaszczonych nieruchomości, zwróconych przez Prezydenta Miasta na podstawie decyzji wydanych 18 czerwca i 14 lipca 2010 r. o zwrocie następcom prawnym prawa własności udziałów w działkach nr 30/2, 30/4 wywłaszczonych w 1954 r. oraz w działce nr 38/1 wywłaszczonej w 1971 r. z jednoczesnym zwrotem zwaloryzowanego odszkodowania. Wnioskodawca był spadkobiercą wyłącznie ojca, który zmarł 14 października 1990 r. Następnie 15 października 2013 r. Wnioskodawca wraz z pozostałymi spadkobiercami sprzedali swój udział w działce nr 30/4 i 30/6 (powstałej po podziale działki nr 30/2). Sprzedaż działki nr 30/5 (powstałej po podziale działki nr 30/2) spadkobiercy (w tym również Wnioskodawca) planowali do końca 2013 r.

Tym samym należy wyjaśnić, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę ze sprzedaży udziału 1/12 w nieruchomościach nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodów jedynie wówczas, gdy odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W niniejszej sprawie od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do nabycia przez Wnioskodawcę udziału w wywłaszczonych uprzednio nieruchomościach (a więc od końca 1990 r.) upłynęło ponad 5 lat, a więc przychód powstały ze zbycia tego udziału nie będzie podlegał w ogóle opodatkowaniu.

Również sprzedaż przez Wnioskodawcę udziału w działce nr 30/5 planowana do końca 2013 r. nie będzie w ogóle podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Zgodnie z powyższymi argumentami stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Odnosząc się do przywołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego podkreśla się, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.