Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-193/13/TJ
z 19 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2013 r. (data wpływu 23 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zamiany nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zamiany nieruchomości.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest wraz z żoną właścicielem, na prawach wspólności ustawowej, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Wraz z siostrą jest również współwłaścicielem (w udziale 1/2 każde) nieruchomości zabudowanej budyniem mieszkalnym w zabudowie szeregowej. Przysługujące Wnioskodawcy i siostrze udziały stanowią ich majątki osobiste. Wnioskodawca wraz z żoną i siostrą planują zawarcie umowy zamiany, w wyniku której siostra Wnioskodawcy przeniesie na rzecz Jego i Jego żony cały przysługujący jej udział wynoszący 1/2 w prawie własności nieruchomości. W zamian za to Wnioskodawca wraz z żoną przeniosą na rzecz siostry Wnioskodawcy prawo własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość. Wnioskodawca wraz z żoną dokonają nabycia do majątku wspólnego, natomiast siostra Wnioskodawcy do majątku osobistego. Przedmioty umowy zamiany mają taką sama wartość.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy przy opisanej umowie zamiany przez Wnioskodawcę i Jego żonę, będących we wspólności majątkowej (wspólności ustawowej), a odpowiednio ich szwagierką i siostrą znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czy też w tym przypadku zwolnienie to będzie miało zastosowanie wyłącznie do Wnioskodawcy i Jego siostry, z uwagi na przynależność do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na obowiązującą w małżeństwie Wnioskodawcy wspólność majątkową (wspólność ustawową), która charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania udziały małżonków w majątku wspólnym nie są określone oraz ze względu na fakt, że opisana zamiana dokonana zostanie między osobami blisko spokrewnionymi zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych znajdzie zastosowanie do umowy zamiany zawartej między Wnioskodawcą i Jego żoną a siostrą Wnioskodawcy, czyli odpowiednio siostrą i szwagierką.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Stosownie natomiast do art. 4 pkt 2 przy umowie zamiany ciąży on na stronach czynności.

Z kolei art. 5 ust. 1 stanowi, że obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku. Z ust. 2 tego przepisu wynika natomiast, że jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

Podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określona została w art. 6 ust. 1 ustawy i zgodnie z jego pkt 2 przy umowie zamiany:

1. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu stanowi ją różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali,
2. w pozostałych przypadkach jest nią wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek.

Stosownie natomiast do art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) stawka podatku od umów zamiany przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym wynosi 2 %,

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest wraz z żoną – w związku z obowiązującą w ich związku małżeńskim wspólnością majątkową – współwłaścicielem lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Ponadto Wnioskodawca jest wraz z siostrą współwłaścicielem w udziale wynoszącym 1/2 każde, nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zabudowie szeregowej. Wnioskodawca wraz z żoną planuje dokonać zamiany posiadanego lokalu mieszkalnego na udział siostry w nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji co do zasady dojdzie do dokonania czynności cywilnoprawnej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednakże wskazać należy, że w ustawie przewidziane zostały sytuacje, w których pomimo zawarcia jednej z umów podlegających opodatkowaniu nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z uwagi na zastosowanie zwolnienia z opodatkowania.

Zgodnie bowiem z art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku zamianę budynku mieszkalnego lub jego części, lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, spółdzielczych własnościowych praw do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: praw do domu jednorodzinnego lub praw do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli stronami umowy są osoby zaliczone do I grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadków i darowizn.

Wobec treści zacytowanego przepisu rozważenia wymaga, czy w niniejszej sprawie spełnione zostały warunki do jego zastosowania.

Wyjaśnić więc należy, że z literalnego brzmienia art. 9 pkt 5 wynika, że norma prawna w nim zawarta, a dotycząca zwolnienia z opodatkowania odnosi się do konkretnej czynności cywilnoprawnej jaką jest umowa zamiany. Zwolnienie to ma więc charakter przedmiotowy. Jego zastosowanie uzależnione jest jednak od wzajemnych stosunków pomiędzy stronami tej umowy. Zgodnie z wolą ustawodawcy powinny one bowiem pozostawać ze sobą w bliskiej relacji rodzinnej. Jej zakres określony został natomiast poprzez odesłanie do pojęcia, jakim ustawodawca posługuje się na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. do pojęcia I grupy podatkowej. Ta z kolei zdefiniowana została w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), zgodnie z treścią którego do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Powyższe wskazuje więc, że zwolnienie to ma wyraźnie zakreślone granice podmiotowe i stosuje się je w sytuacji, gdy stronami umowy są wyłącznie osoby zaliczane do I grupy podatkowej. Brak jest więc podstaw do jego zastosowania do czynności cywilnoprawnej, jeżeli nie wszystkie jej strony posiadają wyraźnie wskazany przez ustawodawcę status prawny.

Z uwagi na powyższe stwierdzić więc należy, że skoro w treści wniosku wskazano, że planowana umowa zamiany zostanie zawarta pomiędzy Wnioskodawcą, Jego żoną i siostrą, a więc nie tylko pomiędzy podmiotami zaliczanymi do I grupy podatkowej, ale również do II grupy (jak stanowi bowiem art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od spadków darowizn do II grupy zalicza się m.in. małżonków rodzeństwa) w niniejszej sprawie wyłączona jest możliwość zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej. Nie zostanie bowiem spełniona przesłanka jaką jest zaliczanie stron umowy do I grupy podatkowej. Wystąpienie jako strony czynności osoby zaliczanej do drugiej grupy podatkowej wyłącza w całości możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania. Przepis art. 9 pkt 5 nie przewiduje bowiem możliwości zwolnienia z opodatkowania czynności cywilnoprawnej w części, w jakiej jej stronami są osoby zaliczane do I grupy podatkowej, a więc spełniające ustawowy warunek do zwolnienia.

W konsekwencji w omawianej sprawie strony umowy zamiany, tj. zarówno Wnioskodawca, jak i Jego żona oraz siostra, zobowiązani będą solidarnie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej, obliczonego stosownie do powołanych wyżej przepisów ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.