Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-660/13/KJ
z 30 października 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 17 lipca 2013 r. (data wpływu 24 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z 17 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.) oraz pismem z 28 października 2013 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców gminy na realizację przedsięwzięcia – podłączenie do sieci kanalizacyjnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lipca 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców gminy na realizację przedsięwzięcia – podłączenie do sieci kanalizacyjnej.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 17 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 14 października 2013 r. znak: IBPP1/443-660/13/KJ oraz pismem z 28 października 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zakład Komunalny działając w imieniu Gminy realizuje przedsięwzięcie polegające na podłączeniu budynków mieszkalnych do będącego w trakcie realizacji zbiorczego systemu kanalizacyjnego. Ww. przedsięwzięcie uzyskało dofinansowanie w ramach programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pn. „(…).”

Osoby ubiegające się o przyłączenie do sieci kanalizacyjnej, zgodnie z warunkową umową wykonania przyłącza kanalizacyjnego, zobowiązują się do zapłaty kwoty 1.000 zł dla Gminy na realizację przedmiotowego przedsięwzięcia. Kwota ta stanowi część kosztów kwalifikowanych poniesionych przez Zakład Komunalny na budowę przyłącza.

Po zakończeniu budowy, przyłącze kanalizacyjne zostanie przekazane na własność osoby ubiegającej się o przyłączenie do sieci kanalizacji sanitarnej.

Od dokonanych wpłat został odprowadzony podatek VAT w wysokości 23%.

W uzupełnieniu Wnioskodawca poinformował, że:

1. Wydatki związane z budową kanalizacji i przyłączy do sieci ponosi Zakład Komunalny, faktury związane z budową kanalizacji wystawiane są na Zakład Komunalny.
2. Zakład Komunalny jest odrębnym od Wnioskodawcy podatnikiem podatku VAT czynnym.
3. Opłaty za przyłącze do sieci kanalizacyjnej wnoszone są przez mieszkańców do Gminy.
4. Faktury mieszkańcom wystawia Gmina.
5. Przyłącza kanalizacyjne zostaną przekazane na własność mieszkańcom przez Zakład Komunalny.
6. Podatek VAT został odprowadzony przez Gminę.
   
   

Ponadto w uzupełnieniu z 28 października 2013 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że:

• Zakład Komunalny jako zakład Budżetowy Gminy realizuje zadania Gminy w zakresie użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej – w tym wodno-ściekowej ze środków budżetu Gminy,
• Sieć kanalizacyjna będzie środkiem trwałym Zakładu Komunalnego,
• Gmina nie wykonuje żadnych usług na rzecz mieszkańców w zakresie projektu „(…)”,
• Zakład Komunalny nie wystawia żadnych faktur na Gminę za wykonywanie zadań związanych z budową sieci kanalizacyjnej Gminy i przyłączy budynków.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wpłaty dokonywane na konto dochodów Gminy przez mieszkańców, na realizację przedsięwzięcia - podłączenie do sieci kanalizacyjnej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stawką 23%?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 17 października 2013 r.), przekazane na rzecz Gminy wpłaty pieniężne przez mieszkańców z tytułu budowy przyłączy do sieci kanalizacyjnej stanowią zapłatę za świadczenie usług zgodnie z zawartymi z Zakładem Komunalnym umowami cywilno-prawnymi i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stawką VAT 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W wyżej powołanym przepisie mowa jest o czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania rzeczą jak właściciel (prawo do wyzbycia się, obciążania, korzystania z nabytych rzeczy). Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych.

Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L Nr 347 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Jak wynika z powyższego wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo – przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

• dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
• odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.
  
  

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2006r., Nr 123, poz. 858, ze zm.) stwierdza że, zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy, realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż gmina w ramach zadań własnych zobowiązana jest do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (w rozumieniu przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków), nie jest natomiast zobowiązana do realizacji budowy przyłączy do sieci, gdyż powyższe zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Tym samym budowa przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego nie mieści się w ramach zadań własnych gminy.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Zakład Komunalny, który jest odrębnym od Wnioskodawcy podatnikiem podatku VAT czynnym, realizuje przedsięwzięcie polegające na podłączeniu budynków mieszkalnych do będącego w trakcie realizacji zbiorczego systemu kanalizacyjnego.

Osoby ubiegające się o przyłączenie do sieci kanalizacyjnej, zgodnie z warunkową umową wykonania przyłącza kanalizacyjnego, zobowiązują się do zapłaty kwoty 1.000 zł. Opłaty te wnoszone są przez mieszkańców do Gminy. Kwota ta stanowi część kosztów kwalifikowanych poniesionych przez Zakład Komunalny na budowę przyłącza.

Po zakończeniu budowy, przyłącza kanalizacyjne zostaną przekazane na własność mieszkańcom przez Zakład Komunalny.

Wydatki związane z budową kanalizacji i przyłączy do sieci ponosi Zakład Komunalny, faktury związane z budową kanalizacji wystawiane są na Zakład Komunalny. Natomiast faktury mieszkańcom wystawia Gmina.

Ponadto Wnioskodawca podał, że Gmina nie wykonuje żadnych usług na rzecz mieszkańców w zakresie przedmiotowego projektu. Zakład Komunalny nie wystawia żadnych faktur na Gminę za wykonywanie zadań związanych z budową sieci kanalizacyjnej Gminy i przyłączy budynków. Sieć kanalizacyjna będzie środkiem trwałym Zakładu Komunalnego.

Odnosząc się do przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu sprawy należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawsze podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie sama zapłata. Koniecznym jest zatem dokładne określenie kto faktycznie na rzecz kogo dokonuje konkretnej czynności, aby można było stwierdzić kto jest zobowiązanym do opodatkowania wykonanej czynności.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że Wnioskodawca wprawdzie przyjmuje należności od mieszkańców jednakże nie mają one pokrycia w jakimkolwiek świadczeniu wzajemnym ze strony Wnioskodawcy na rzecz mieszkańca. Innymi słowy mieszkańcy wpłacają Wnioskodawcy środki pieniężne nie otrzymując od Wnioskodawcy niczego w zamian. Z opisu sprawy nie wynika również, aby Wnioskodawca miał nabyć od Zakładu wytworzony majątek i następnie odsprzedać mieszkańcom nakłady poniesione na wykonanie przyłączy.

Wręcz przeciwnie, z opisu sprawy wynika, że to Zakład Komunalny, będący odrębnym podatnikiem VAT i właścicielem wytworzonego majątku, faktycznie dokona czynności przekazania przyłączy mieszkańcom.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie wykonuje na rzecz mieszkańców żadnych czynności, za które zapłatą byłyby przyjmowane przez Wnioskodawcę kwoty.

Należy podkreślić, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że opłaty za przyłącze do sieci kanalizacyjnej wnoszone przez mieszkańców do Gminy, nie stanowią ekwiwalentu za jakąkolwiek czynność ze strony Wnioskodawcy na rzecz mieszkańców, bowiem jak sam Wnioskodawca wskazał, nie wykonuje on żadnych usług na rzecz mieszkańców w zakresie przedmiotowego projektu. Zatem przekazane wpłaty pieniężne na rzecz Gminy nie podlegają u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie stanowią dla Wnioskodawcy zapłaty za jakiekolwiek czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że przekazane na rzecz Gminy wpłaty pieniężne przez mieszkańców z tytułu budowy przyłączy do sieci kanalizacyjnej stanowią zapłatę za świadczenie usług zgodnie z zawartymi z Zakładem Komunalnym umowami cywilno-prawnymi i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stawką VAT 23%, należało uznać za nieprawidłowe.

Na marginesie tut. organ pragnie zauważyć, że ewentualny obowiązek podatkowy może powstać u podatnika faktycznie świadczącego usługi na rzecz mieszkańców, tj. w Zakładzie Komunalnym. Kwestia ta nie była jednak przedmiotem niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.