Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-906/13-2/JK
z 20 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24.09.2013 r. (data wpływu 30.09.2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30.09.2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Miasto jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Miasto na podstawie Uchwały Rady Miasta z dnia 28 kwietnia 2011 r. w związku z art. 16 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 nr 5 poz. 13) pobiera opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego.

Dodatkowo dla lepszej współpracy i podkreślenia wzajemnych przywilejów i zobowiązań Miasto zawarło z przewoźnikami umowę współpracy, w której określono np. że przewoźnik w celu uzyskania zgody na zatrzymywanie się na przystankach musi dostarczyć Organizatorowi (Miastu) rozkład jazdy, określono kwotę i termin wniesienia opłaty za korzystanie z przystanków, których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto, określono kary za naruszenia postanowień umowy oraz sposób korzystania z przystanków przez przewoźników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pobierane opłaty za korzystanie z przystanków podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? Jeśli tak, to czy podlega stawce podatku VAT 23% czy też usługi te są zwolnione z podatku VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów usług (Dz.U. Nr 73, poz. 392).

Stanowisko Wnioskodawcy:

Do dnia dzisiejszego Miasto opodatkowuje te należności podatkiem VAT 23% zgodnie z uzyskaną interpretacją IPPP3/443-1459/11-2/LK z dnia 01.02.2012 r., aczkolwiek po analizie aktualnego stanowiska NSA Wnioskodawca skłania się do odmiennego stanowiska.

Zdaniem Wnioskodawcy opłaty te nie podlegają ustawie o VAT, gdyż pobieranie przez Gminę tzw. opłat przystankowych jest przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu aglomeracyjnego, przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonać modyfikacji, dopuszczalnych modyfikacji w ramach swobody zawierania umów.

O publicznoprawnym charakterze opłat przystankowych świadczy po pierwsze to, że zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym, zdanie polegające na określeniu przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów, realizowane w ramach organizowania publicznego transportu zbiorowego, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ jednostki samorządy terytorialnego (art. 15 ust. 2 ustawy). W drodze takiej uchwały następuje również ustalenie stawek opłaty za korzystanie z przystanków i dworców (art. 16 ust. 4 ustawy). Po drugie, na publicznoprawny charakter należności z tytułu opłaty przystankowej wskazują przepisy art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowiąc, że: opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

1. utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4, oraz
   
2. realizację zadań określonych w art. 18 — w przypadku gdy organizatorem jest gmina.
   
   

Zatem ustawodawca ściśle określił na co mają być przeznaczone dochody z ww. opłaty.

Miasto pobiera należność o charakterze daniny publicznej i dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym.

Taki też pogląd wyraził NSA w wyroku z 20 marca 2013 r. (sygn. akt I FSK 687/12).

Reasumując Miasto nie powinno uznawać dochodów z tytułu opłat przystankowych za podlegające opodatkowaniu, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika VAT organów władzy publicznej oraz urzędów je obsługujących w zakresie realizowanych przez nie zadań, które nałożone zostały odrębnymi przepisami prawa i dla realizacji których zostały powołane.

Zdaniem Wnioskodawcy bez znaczenia pozostaje tu fakt zawarcia przez Miasto umów współpracy z przewoźnikami, gdyż zawarte tam postanowienia tylko potwierdzają zapisy ustawodawcy z ustawy o transporcie drogowym oraz postanowienia Rady Miasta z Załącznika Nr 2 do Uchwały z dnia 28.04.2011 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania VAT – jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług. Powoduje to, iż czynność polegająca na udostępnieniu przystanków operatorom i przewoźnikom jest co do zasady czynnością podlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego, w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 247 ze zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z opisu sprawy wynika, że Miasto na podstawie Uchwały Rady Miasta z dnia 28 kwietnia 2011 r. w związku z art. 16 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 nr 5 poz. 13) pobiera opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego. Dodatkowo dla lepszej współpracy i podkreślenia wzajemnych przywilejów i zobowiązań Miasto zawarło z przewoźnikami umowę współpracy w której określono np. że przewoźnik w celu uzyskania zgody na zatrzymywanie się na przystankach musi dostarczyć Organizatorowi (Miastu) rozkład jazdy, określono kwotę i termin wniesienia opłaty za korzystanie z przystanków których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto, określono kary za naruszenia postanowień umowy oraz sposób korzystania z przystanków przez przewoźników.

W związku z powyższym Miasto ma wątpliwości czy pobierane opłaty za korzystanie z przystanków podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13), zwanej dalej ustawą o publicznym transporcie zbiorowym, organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej „organizatorem”, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest gmina:

1. na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,
   
2. której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami – na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.
   
   

W myśl art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na zapewnieniu odpowiednich warunków funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie:

1. standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
2. korzystania z przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
3. funkcjonowania zintegrowanych węzłów przesiadkowych,
   
4. funkcjonowania zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego,
   
5. systemu informacji dla pasażera.
   
   

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty. Stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców oraz standardy, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, są ustalane w drodze negocjacji między gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec, i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem.

Na mocy art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.

Zgodnie z art. 16 ust. 5 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, stawka opłaty, o której mowa w ust. 4, nie może być wyższa niż:

1. 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym;
2. 1 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu.
   
   

W myśl art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

1. utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4, oraz
   
2. realizację zadań określonych w art. 18 – w przypadku gdy organizatorem jest gmina.
   
   

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie drogowym, określenie przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla wszystkich operatorów i przewoźników oraz warunków korzystania z tych obiektów, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

W przypadku więc, gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi, w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, opłatę za korzystanie z przystanków i dworców, jednym z warunków korzystania z tych obiektów określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty w wysokości wynikającej z pomnożenia opłaty przez liczbę zatrzymań wynikającą z rozkładu jazdy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz powołane wyżej uregulowania prawne stwierdzić należy, że pomiędzy działaniami Miasta (czynnościami polegającymi na udostępnianiu przystanków komunikacyjnych lub dworców) a świadczeniem wzajemnym, tj. opłatą wnoszoną przez operatora lub przewoźnika występuje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Do ponoszenia opłat jest zobowiązany każdy operator i przewoźnik korzystający z przystanków komunikacyjnych. W związku z tym, ww. działania Miasta stanowią odpłatną usługę w rozumieniu art. 8 ustawy. Tak więc otrzymana opłata jest konsekwencją wykonania świadczenia. Odpowiednie zapisy ustawy o publicznym transporcie drogowym wyraźnie wskazują, że działania podejmowane w tym względzie przez organizatora takiego transportu (jednostkę samorządu terytorialnego) mają charakter działań właściwych dla stosunków cywilnoprawnych. Po pierwsze – opłata za korzystanie z przystanków może, lecz nie musi być pobierana, a po drugie – przepisy dają możliwość zakreślenia przez właściwą jednostkę samorządu terytorialnego maksymalnej wartości tej opłaty, akcentując przy tym konieczność przestrzegania niedyskryminujących zasad. Okoliczność, że strony stosunku cywilnoprawnego są zobowiązane stosować opłaty w wysokości określonej w uchwale podjętej przez odpowiedni organ jednostki samorządu terytorialnego, nie ma wpływu na opodatkowanie czynności udostępniania przystanków podatkiem od towarów i usług. Mają tu bowiem zastosowanie ogólne zasady określone w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że opłata pobierana przez Miasto od operatorów i przewoźników za możliwość zatrzymywania się na przystankach komunikacyjnych lub dworcach stanowi wynagrodzenie za usługę, polegającą na udostępnieniu tych przystanków lub dworców, przy czym działania podejmowane w tym względzie przez Miasto mają charakter działań z zakresu stosunków cywilnoprawnych. Stwierdzić zatem należy, że Miasto z tytułu czynności, za które pobiera opłaty, jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a czynności te stanowią odpłatne świadczenie usług, które – zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowej sprawie mamy więc do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług. Zarówno w treści ustawy jak i przepisach wykonawczych do ustawy dla niektórych czynności przewidziano możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Jednak ani w ustawie o podatku od towarów i usług ani w rozporządzeniach wykonawczych do niej, usługi wykonywane przez Miasto nie zostały wskazane jako korzystające ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym nie znajdują zastosowania wyłączenia przewidziane w art. 15 ust. 6 ustawy oraz zwolnienie od podatku VAT przewidziane w § 13 ust. 1 pkt 12 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r., bowiem czynności te mają charakter działań z zakresu stosunków cywilnoprawnych.

Zatem, Miasto pobierając opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców, które stanowią zapłatę za usługi jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i usługi te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastosowaniem właściwej stawki VAT, przewidzianej dla przedmiotowego świadczenia. Świadczenie tych usług nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Miasto prawidłowo opodatkowuje opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców podatkiem VAT w wysokości 23%.

Odnosząc się do powołanego we własnym stanowisku wyroku sądu NSA z 20 marca 2013 r. sygn. akt I FSK 687/12 należy wskazać, że nie może on wpływać na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroku zamyka się w obrębie sprawy, w której została wydana. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.