2013.12.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-840/13-4/ISZ
z 5 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29.07.2013r. (data wpływu 23.08.2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 15.11.2013 r. (data wpływu 22.11.2013 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 6.11.2013 r. (skutecznie doręczone w dniu 12.11.2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku dla usług inspekcji, lustracji i likwidacji szkód świadczonych w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.08.2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku dla usług inspekcji, lustracji i likwidacji szkód świadczonych w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 15.11.2013 r., złożonym w dniu 19.11.2013 r. (data wpływu 22.11.2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 6.11 .2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka świadczy usługi na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych na podstawie zawartych z nimi umów lub na podstawie zleceń od towarzystw ubezpieczeniowych, w których przedmiotem świadczenia są usługi inspekcji, lustracji i likwidacja szkód, w tym ustalenie ryzyka, ustalenie przyczyny powstania szkody oraz wycena wartości strat. Wszystkie te czynności są zawsze wykonywane w imieniu i na rzecz ubezpieczyciela osobiście przez Wnioskodawcę.

W uzupełnieniu dodano, że:

Spółka pod firmą S. Polska sp. z o.o. w ramach świadczenia usług inspekcji, lustracji i likwidacji szkód w rozumieniu i na rzecz Ubezpieczyciela wykonuje następujące czynności:
- przyjmuje zgłoszenia szkód,
- udziela ubezpieczonemu informacji o jego prawach i obowiązkach wynikających z ogólnych warunków umowy oraz o dalszym postępowaniu dotyczącym likwidacji szkody,
- organizuje pomoc w miejscu zdarzenia,
- dokumentuje rozmiar szkód,
- dokonuje inspekcji weryfikujących stan pojazdu mających być przedmiotem ubezpieczenia w ramach umów ubezpieczenia zawieranych z ubezpieczycielem oraz bada zgodność danych wpisanych we wniosku,
- ustala przyczyny oraz okoliczności zajścia zdarzeń przewidzianych w umowie ubezpieczenia,
- lustracje miejsca zdarzenia ubezpieczeniowego,
- sporządza raport z lustracji miejsca wypadku,
- ustala wysokość szkód oraz rozmiar odszkodowań,
- sporządza dokumentację zdjęciową uszkodzeń,
- weryfikuje czy nie zachodzi przypadek próby oszustwa ubezpieczeniowego,
- wylicza wysokość szkody (opracowanie i analizę zebranej dokumentacji, ustalenie odpowiedzialności Ubezpieczyciela za powstałą szkodę, kwalifikacje uszkodzonych przedmiotów pod względem rozmiaru szkody),
- pisemne sporządzenie wyliczenia wysokości szkody zawierające propozycję co do stanowiska odpowiedzialności i wysokości szkody,
- dostarcza do Ubezpieczyciela całość dokumentacji szkodowej,
  przy czym wszelkie prawa majątkowe do dokumentacji oraz wszelkie majątkowe prawa własności intelektualnej powstałe w wyniku wykonywania ww. usług, w tym zwłaszcza autorskie, przysługują Ubezpieczycielowi ze skutkiem od dnia, w którym Ubezpieczyciel wejdzie w posiadanie dokumentacji,
wnioskodawca zajmuje się rozpatrywaniem roszczeń to znaczy czynnościami które sprowadzają się w istocie do weryfikacji informacji wynikającej z dokumentacji dotyczącej zaistniałego zdarzenia objętego ubezpieczeniem z zapisami polisy ubezpieczeniowej, prowadzonej w celu upewnienia się, czy posiadacz polisy ma prawo do składanego roszczenia i w jakiej kwocie ubezpieczyciel może uznać to roszczenie, to jest podejmuje działania polegające na ustaleniu przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ocenia czy dane zdarzenie losowe objęte jest umową ubezpieczenia, ustala wartość przedmiotu ubezpieczenia, ustala czy zaistniały przesłanki do wypłaty odszkodowania, czy zostały spełnione wszystkie warunki do spełnienia świadczenia zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia oraz dokonuje weryfikacji danych osoby uprawnionej do wypłaty odszkodowania,
wnioskodawca wyżej wymienione czynności dokonuje w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela na podstawie pełnomocnictw, z których wynika umocowanie Wnioskodawcy do reprezentowania Ubezpieczyciela w zakresie wyżej wymienionych czynności, czyli likwidacji szkód w tym związanych z ustaleniem przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ustaleniem rozmiaru szkód oraz wysokości odszkodowań, przy czym upoważnienie nie uprawnia do składania oświadczeń woli w przedmiocie uznania roszczenia czy odmowy wypłaty odszkodowania. Wnioskodawca posiada dostęp do wszelkiej dokumentacji dotyczącej konkretnego przypadku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy według stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 roku przy sprzedaży opisanych usług: inspekcji, lustracji i likwidacji szkód wykonywanych w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela, osobiście przez Wnioskodawcę, Spółka korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane wyżej usługi świadczone faktycznie przez podmioty trzecie w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela na podstawie pełnomocnictw są zwolnione z VAT na mocy zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 37 w zw. z art. 43 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.) zwana dalej „u.p.t.u.”.

Spółka wskazuje, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z treści art. 43 ust. 13 u.p.t.u. wynika, że zwolnienie od VAT stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Stosownie zaś do art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 112, zwolnieniu podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Przy ustalaniu definicji usług ubezpieczeniowych, zdaniem Wnioskodawcy, należy posłużyć się definicją legalną objętą treścią art. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej. Stosownie do tego przepisu przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

Stosownie do art. 3 ust. 6 cyt. ustawy, zakład ubezpieczeń może zlecić wykonanie ww. czynności innym podmiotom, w zakresie w jakim czynności te wykonywane są w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Należy podkreślić, że Wnioskodawca w kontekście unormowań wspólnotowych nie jest stroną transakcji ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, nie świadczy również usług pokrewnych w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, bowiem nie występuje w roli brokera, ani agenta ubezpieczonego. Działania Spółki mają charakter podwykonawstwa wobec zakładów ubezpieczeniowych, przy czym są to działania nierozerwalnie związane z działalnością ubezpieczeniową.

Zdaniem Spółki, ustawodawca krajowy rozszerzył zakres zwolnienia przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 112, stanowiącego odzwierciedlenie w art. 43 ust. 1 pkt 37 u.p.t.u., wprowadzając art. 43 ust. 13 u.p.t.u. i w rezultacie objęte zostały zwolnieniem świadczone usługi stanowiące element usługi wymienionej w art. 43 u.p.t.u. ust. 1 pkt 37. Wynika to z porównania treści przepisów krajowych z treścią przepisów Dyrektywy 112.

Analogiczny pogląd zajęty został przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 maja 2012 roku sygn. akt I FSK 268/12 (aczkolwiek stan faktyczny w tamtej sprawie dotyczył usług assistance) a także w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnych w Łodzi z 27 lutego 2012 roku sygn. akt I SA/Łd 1626/11, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 8 marca 2012 roku sygn. akt I SA/Kr 70/12, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 czerwca 2012 roku sygn. akt III SA/Wa 2832/11, z dnia 21 listopada 2012 roku sygn. akt III SA/Wa 940/12 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 7 sierpnia 2012 roku sygn. akt I SA/Bd 438/12.

We wskazanym wyżej wyroku Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że wprowadzając od 1 stycznia 2011 roku przepis art. 43 ust. 13 u.p.t.u. ustawodawca polski uprzedził niejako prawodawcę wspólnotowego i ustanowił korzystny dla podatników przepis umożliwiający im skorzystanie ze zwolnienia w odniesieniu do usług, jakich zwolnienie prawodawca wspólnotowy dopiero projektował.

Przywilejem podatnika będącego w sporze z organem podatkowym jest odwoływanie się do przepisów Dyrektywy. W zaistniałej sytuacji Spółka ma prawo do skorzystania z korzystniejszych dla niej przepisów prawa polskiego a organ podatkowy nie może powoływać się w takiej sytuacji na wykładnię prawnowspólnotową przepisu prawa krajowego uwzględniając tym samym ograniczony zakres zwolnienia od VAT, który przewiduje art. 135 ust. 1 lit a) Dyrektywy 112.

W ocenie Spółki usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód stanowią element usługi ubezpieczeniowej, której wykonanie zakład może zlecić innym podmiotom, usługi te są czynnościami które wchodzą w skład usług ubezpieczeniowych. Opisane czynności wykonywane przez Spółkę mają na celu ocenę wysokości szkód i rozmiar odszkodowań, wskazują też na ustalenie stanu faktycznego zdarzenia, które w przyszłości będzie mogło rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą, czyli czynności te mogą być traktowane jako pewna dająca się wyodrębnić całość. Całość ta pozwala wypełnić specyficzne funkcje usługi podstawowej. Czynności te są niezbędne do ustalenia czy nastąpiło zdarzenie objęte tą umową, jaki jest rozmiar szkody i jaka w związku z tym powinna być wysokość świadczenia. Z perspektywy osoby ubezpieczeniowej ww. usługi stanowią niepodzielną całość, są również właściwe — charakterystyczne usłudze ubezpieczeniowej (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 20 grudnia 2011 r. I SA/Łd 1228/11 WSA w Warszawie z dnia 8 marca 2013 roku sygn. akt III SA/Wa 2509/12). Usługi likwidacji szkód świadczone przez Spółkę w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń są więc działaniami niezbędnymi i właściwymi działalności ubezpieczeniowej oraz mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 u.p.t.u. w związku z art. 43 ust. l pkt 37 u.p.t.u.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Co do zasady stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Należy nadmienić, iż zgodnie z treścią art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. l i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwolnieniem od podatku objęte są usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Powyższy przepis jest efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od tego podatku podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 13 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienie ma również zastosowanie do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz 37 – 41 (a więc m.in. usługi ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej), który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tej usługi.

Przepis ten stanowi odzwierciedlenie tez wynikających z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), odnoszącego się do kwestii możliwości zastosowania, w świetle przepisów ww. dyrektywy, zwolnienia dla części składowej usługi ubezpieczeniowej lub finansowej wykonywanej przez podmiot trzeci.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Spółka świadczy usługi na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych na podstawie zawartych z nimi umów lub na podstawie zleceń od towarzystw ubezpieczeniowych, w których przedmiotem świadczenia są usługi inspekcji, lustracji i likwidacja szkód, w tym ustalenie ryzyka, ustalenie przyczyny powstania szkody oraz wycena wartości strat. Spółka zajmuje się również rozpatrywaniem roszczeń – czynnościami które sprowadzają się w istocie do weryfikacji informacji wynikającej z dokumentacji dotyczącej zaistniałego zdarzenia objętego ubezpieczeniem z zapisami polisy ubezpieczeniowej.

Wnioskodawca wyżej wymienione czynności dokonuje w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela na podstawie pełnomocnictw, z których wynika umocowanie Wnioskodawcy do reprezentowania Ubezpieczyciela w zakresie wyżej wymienionych czynności, czyli likwidacji szkód w tym związanych z ustaleniem przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ustaleniem rozmiaru szkód oraz wysokości odszkodowań, przy czym upoważnienie nie uprawnia do składania oświadczeń woli w przedmiocie uznania roszczenia czy odmowy wypłaty odszkodowania. Wnioskodawca posiada dostęp do wszelkiej dokumentacji dotyczącej konkretnego przypadku.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się natomiast do zapytania, czy według stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 roku przy sprzedaży opisanych usług: inspekcji, lustracji i likwidacji szkód wykonywanych w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela, osobiście przez Wnioskodawcę, Spółka korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku od towarów i usług.

Z przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, z późn. zm.) - w szczególności z art. 16 ustawy - wywieść można, że postępowanie likwidacyjne podejmowane przez ubezpieczyciela w przypadku zajścia zdarzenia losowego objętego ochroną ubezpieczeniową wiąże się z podjęciem przez niego czynności zmierzających do ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia, o tyle brak jest w przepisach bezpośredniego odniesienia do czynności „likwidacji szkód”. W praktyce rynkowej za usługi likwidacji szkód ubezpieczeniowych uznawane są czynności wykonywane w ramach ustalania przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, a także ustalania wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia. Czynności te, zgodnie z przepisem art. 3 ust. 5 pkt 1 i 2 w związku z ust. 6 ww. ustawy o działalności ubezpieczeniowej, są traktowane jako czynności ubezpieczeniowe, w zakresie, w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. Za czynność wykonywaną w ramach likwidacji szkód uznaje się również wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia, która – zgodnie z art. 3 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy o działalności ubezpieczeniowej – również stanowi czynność ubezpieczeniową.

Należy jednak podkreślić, że w świetle utrwalonej linii orzeczniczej TSUE, przewidziane w dyrektywie 2006/112/WE zwolnienia stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, których celem jest uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT, i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (wyroki w sprawach: C-169/04 Abbey National pkt 38, C-472/03 Arthur Andersen pkt 25, C-240/99 Skandia pkt 23 i inne).

Dlatego też interpretacji zwolnień od podatku należy dokonywać w pierwszej kolejności w oparciu o regulacje dyrektywy 2006/112/WE w kontekście celu tych zwolnień i przy uwzględnieniu orzecznictwa TSUE. Odwoływanie się zatem do pojęć zawartych w innych przepisach prawa krajowego nie powinno przesądzać o zakresie zwolnień od podatku od towarów i usług.

Wprawdzie dyrektywa 2006/112/WE nie zawiera definicji zwolnionych transakcji ubezpieczeniowych, jednak kwestia ta była przedmiotem orzecznictwa TSUE, z którego wynika, że: „(…) istotą transakcji ubezpieczeniowej jest, w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki.” (wyroki w sprawach: C-8/01 Taksatorringen pkt 39, C-349/96 CPP pkt 17, C-240/99 Skandia pkt 37). Ponadto, „transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.” (wyrok w sprawie C-8/01 Taksatorringen, pkt 41).

W tym kontekście, świadczone w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń czynności inspekcji, lustracji i likwidacji szkód – nie mogą być uznane za usługi ubezpieczeniowe podlegające zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku jednak, gdy takie czynności byłyby wykonywane przez podmiot działający jak ubezpieczyciel w ramach umowy zawartej z podmiotem objętym ochroną, podlegałyby zwolnieniu od podatku na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie TSUE – wyrok w sprawie C-13/06 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Greckiej, w którym Trybunał uznał, że: „(…) świadczenie pomocy drogowej, do którego zobowiązuje się instytucja (…) na rzecz swoich członków, w zamian za zapłatę stałej składki rocznej w razie wystąpienia pokrytego przez nią ryzyka awarii lub wypadku, wchodzi w zakres pojęcia „transakcji ubezpieczeniowych” (…), a zatem powinno być zwolnione z podatku VAT” – pkt 14 wyroku.

Wnioskodawca w analizowanej sprawie nie wykonuje czynności ubezpieczeniowych. Czynność ubezpieczeniowa, w rozumieniu TSUE, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy. Spółka nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do wykonania świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta towarzystwa ubezpieczeniowego. Zauważyć należy, że „czynność ubezpieczeniowa”, w każdym wypadku związana będzie z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia z tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisu sprawy wynika, że między Wnioskodawcą oraz ubezpieczonymi nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia. Zainteresowany nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta.

Wnioskodawca nie świadczy również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka. W konsekwencji, czynności wykonywane w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń będące przedmiotem wniosku nie stanowią usług ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, że prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy produktu finansowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo to ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

W konsekwencji powyższego, w przedmiotowej sprawie, świadczenia wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz firmy ubezpieczeniowej nie stanowią pośrednictwa ubezpieczeniowego, lecz wykonanie niektórych czynności w ramach zawartej umowy pomiędzy Wnioskodawcą a firmą ubezpieczeniową. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach świadczenia usług inspekcji, lustracji i likwidacji szkód w rozumieniu i na rzecz Ubezpieczyciela, będące przedmiotem wniosku nie stanowią również usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Odnosząc się do możliwości objęcia usług świadczonych w ramach likwidacji szkód zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług nadmienić należy, że orzecznictwo TSUE w jasny sposób określa zakres zwolnień dla czynności stanowiących część składową usług finansowych i ubezpieczeniowych, wykonywaną przez podmioty zewnętrzne w ramach tzw. outsourcingu. Zwolnienie takie jest możliwe przy spełnieniu określonych warunków, nie ma zatem charakteru nieograniczonego.

W reprezentatywnym dla problematyki outsourcingu usług wyroku w sprawie C-2/95 SDC TSUE podkreślił, iż aby usługi pomocnicze dla zwolnionej usługi głównej mogły również korzystać ze zwolnienia „muszą, w szerokim ujęciu, tworzyć odrębną całość, spełniając w efekcie szczególne, zasadnicze funkcje opisanej usługi (…). Usługę zwolnioną z podatku na podstawie przepisów dyrektywy należy odróżnić od zwykłej fizycznej lub technicznej dostawy, takiej jak udostępnienie bankowi systemu obsługi danych.” (pkt 66 wyroku).

Warunek wypełniania specyficznych i istotnych funkcji usługi głównej przez usługę pomocniczą, uprawniający tę ostatnią do zwolnienia od podatku, był wielokrotnie przywoływany również w innych wyrokach TSUE, np.: w sprawach C-235/00 CSC (pkt 25), C-169/04 Abbey National (pkt 70 i 71), C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj (pkt 24 i 27).

Mając powyższe na względzie, zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, uwzględniając przywołane wyżej orzecznictwo TSUE, uznać należy, że zwolnieniu od podatku nie podlegają usługi stanowiące element (część składową) usługi finansowej lub ubezpieczeniowej, które nie są dla danej usługi finansowej lub ubezpieczeniowej właściwe, czyli specyficzne. W tym kontekście niektóre usługi wykonywane w ramach likwidacji szkód trudno jest uznać za specyficzne dla sektora ubezpieczeniowego, mogą one bowiem występować w innych niż ubezpieczenia dziedzinach życia. Przykładami takich usług są: zorganizowanie pomocy w miejscu zdarzenia, naprawa uszkodzonych rzeczy, wynajem samochodu zastępczego, holowanie uszkodzonego pojazdu, rezerwacja miejsca w hotelu, lustracja miejsca zdarzenia, ustalenie okoliczności powstania szkody, szacowanie szkody powstałej w czasie zdarzeń losowych, udzielanie poszkodowanym informacji o warunkach ubezpieczenia, przygotowanie dokumentacji dotyczącej zgłoszonego przez poszkodowanego zgłoszenia.

Należy przy tym zauważyć, iż fakt, że dana usługa jest rzeczywiście niezbędna do wykonania usługi głównej, nie przesądza jeszcze, że ma do niej zastosowanie zwolnienie od podatku.

„Sam fakt, że jakiś istotny element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje, jest zwolniona z podatku” – wyrok w sprawie C-2/95 SDC (pkt 65).

Wymienione zatem powyżej przykładowe usługi stanowią czynności o charakterze czysto technicznym, w związku z tym nie są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług – niezależnie od tego, czy są świadczone w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń, czy też podmiotów niebędących zakładami ubezpieczeń.

Natomiast niektóre czynności wykonywane w ramach procesu likwidacji szkód, określane ogólnie pojęciem „rozpatrywania roszczeń”, które sprowadzają się w istocie do weryfikacji informacji wynikających z dokumentacji dotyczącej zaistniałego zdarzenia objętego ubezpieczeniem (a więc np. dokonanej wyceny szkody, raportu z lustracji miejsca wypadku itp.) z zapisami polisy ubezpieczeniowej, prowadzonej w celu upewnienia się, czy posiadacz polisy ma prawo do składanego roszczenia i w jakiej kwocie ubezpieczyciel może uznać to roszczenie, mogą korzystać ze zwolnienia określonego w ww. art. 43 ust. 13 ustawy, wypełniają bowiem warunki określone w tym przepisie. Czynności te wymagają od rozpatrującego roszczenie posiadania pełnego obrazu zobowiązań umownych oraz stosowanych w danej umowie standardów ubezpieczeniowych. Na tej podstawie dokonywana jest weryfikacja, czy zgromadzone informacje odpowiadają profilowi ryzyka objętego polisą i czy ubezpieczyciel będzie w świetle umowy zobowiązany do pokrycia szkody i w jakiej wysokości (niewykluczony jest tu element negocjacji wysokości rekompensaty). Czynności takie świadczone na zlecenie zakładu ubezpieczeń wymagają pewnego rodzaju upoważnienia do podejmowania decyzji w imieniu tego zakładu oraz dostępu do dokumentacji konkretnej umowy ubezpieczeniowej.

Do takich czynności należą wykonywane przez wnioskodawcę rozpatrywanie roszczeń. Spółka w opisie sprawa wskazała, że czynności te sprowadzają się w istocie do weryfikacji informacji wynikającej z dokumentacji dotyczącej zaistniałego zdarzenia objętego ubezpieczeniem z zapisami polisy ubezpieczeniowej, prowadzonej w celu upewnienia się, czy posiadacz polisy ma prawo do składanego roszczenia i w jakiej kwocie ubezpieczyciel może uznać to roszczenie, to jest podejmuje działania polegające na ustaleniu przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ocenia czy dane zdarzenie losowe objęte jest umową ubezpieczenia, ustala wartość przedmiotu ubezpieczenia, ustala czy zaistniały przesłanki do wypłaty odszkodowania, czy zostały spełnione wszystkie warunki do spełnienia świadczenia zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia oraz dokonuje weryfikacji danych osoby uprawnionej do wypłaty odszkodowania. Wnioskodawca wyżej wymienione czynności dokonuje w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela na podstawie pełnomocnictw, z których wynika umocowanie Wnioskodawcy do reprezentowania Ubezpieczyciela w zakresie wyżej wymienionych czynności, czyli likwidacji szkód w tym związanych z ustaleniem przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ustaleniem rozmiaru szkód oraz wysokości odszkodowań, przy czym upoważnienie nie uprawnia do składania oświadczeń woli w przedmiocie uznania roszczenia czy odmowy wypłaty odszkodowania. Wnioskodawca posiada dostęp do wszelkiej dokumentacji dotyczącej konkretnego przypadku.

Tym samym stwierdzić należy, że czynności świadczone przez Wnioskodawcę w zakresie rozpatrywania roszczeń sprowadzające się w istocie do weryfikacji informacji wynikających z dokumentacji dotyczącej zaistniałego zdarzenia objętego ubezpieczeniem (a więc np. dokonanej wyceny szkody, raportu z lustracji miejsca wypadku itp.) z zapisami polisy ubezpieczeniowej, prowadzonej w celu upewnienia się, czy posiadacz polisy ma prawo do składanego roszczenia i w jakiej kwocie ubezpieczyciel może uznać to roszczenie oraz czy zostały spełnione wszystkie warunki do spełnienia świadczenia zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia a także weryfikacja danych osoby uprawnionej do wypłaty odszkodowania - podlegają zwolnieniu z podatku na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Natomiast świadczone przez Spółkę usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód świadczone przez Spółkę w ramach których Wnioskodawca:

przyjmuje zgłoszenia szkód,
udziela ubezpieczonemu informacji o jego prawach i obowiązkach wynikających z ogólnych warunków umowy oraz o dalszym postępowaniu dotyczącym likwidacji szkody,
organizuje pomoc w miejscu zdarzenia,
dokumentuje rozmiar szkód,
dokonuje inspekcji weryfikujących stan pojazdu mających być przedmiotem ubezpieczenia w ramach umów ubezpieczenia zawieranych z ubezpieczycielem oraz bada zgodność danych wpisanych we wniosku,
ustala przyczyny oraz okoliczności zajścia zdarzeń przewidzianych w umowie ubezpieczenia,
lustracje miejsca zdarzenia ubezpieczeniowego,
sporządza raport z lustracji miejsca wypadku,
ustala wysokość szkód oraz rozmiar odszkodowań,
sporządza dokumentację zdjęciową uszkodzeń,
weryfikuje czy nie zachodzi przypadek próby oszustwa ubezpieczeniowego,
wylicza wysokość szkody (opracowanie i analizę zebranej dokumentacji, ustalenie odpowiedzialności Ubezpieczyciela za powstałą szkodę, kwalifikacje uszkodzonych przedmiotów pod względem rozmiaru szkody),
pisemne sporządzenie wyliczenia wysokości szkody zawierające propozycję co do stanowiska odpowiedzialności i wysokości szkody,
dostarcza do Ubezpieczyciela całość dokumentacji szkodowej, mają wpływ na decyzje podejmowane przez towarzystwa ubezpieczeniowe, które zlecają Wnioskodawcy wykonanie opisanych czynności, nie obejmują one jednak funkcji charakterystycznych (specyficznych) dla usługi ubezpieczeniowej. Tym samym w przedmiotowej sprawie, usług wykonywanych przez Wnioskodawcę na rzecz zakładu ubezpieczeń nie można uznać za usługę właściwą, gdyż owszem stanowią one osobną całość obok usługi ubezpieczeniowej, jednakże nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla usługi ubezpieczeniowej zwolnionej od podatku VAT, świadczonej przez zakład ubezpieczeniowy, który dostarcza swoim klientom ochrony ubezpieczeniowej w ramach polisy ubezpieczeniowej.

Jak wynika z wniosku, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności w ramach inspekcji, lustracji i likwidacji szkód zmierzają do ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, do sporządzenia odpowiedniej dokumentacji, do wyceny i likwidacji szkód komunikacyjnych, itp. Tak więc, czynności te nie są działaniami nastawionymi na świadczenie usług ubezpieczeniowych zwolnionych z podatku VAT, a jedynie mają na celu sporządzenie dokumentacji przedmiotu ubezpieczenia przed i po zaistnieniu zdarzenia, miejsca zdarzenia, rozmiaru uszkodzeń i wyceny skody. Przedmiotowe usługi mają wpływ na decyzje podejmowane przez zakład ubezpieczeń, który zleca Wnioskodawcy wykonanie opisanych czynności, nie obejmują one jednak funkcji charakterystycznych dla usługi ubezpieczeniowej.

Zatem, świadczone przez Wnioskodawcę usługi: inspekcji, lustracji i likwidacji szkód - trudno jest uznać za specyficzne dla sektora ubezpieczeniowego, mogą one bowiem występować w innych niż ubezpieczenie dziedzinach życia. Wymienione powyżej usługi stanowią czynności o charakterze technicznym, zmierzają do założenia i prowadzenia odpowiedniej dokumentacji i sporządzenia charakterystyki powstałej szkody i jej wysokości. Wymienione usługi nie są usługami właściwymi do usług ubezpieczeniowych świadczonych przez towarzystwa ubezpieczeniowe.

Reasumując, należy stwierdzić, że wyżej wymienione usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód wykonywane w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela osobiście przez Wnioskodawcę, nie mogą korzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 37, jak również ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług według stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 roku. Przedmiotowe czynności opodatkowane będą podstawową 23% stawką podatku.

Natomiast świadczone przez Wnioskodawcę czynności opisane we wniosku wykonywane w ramach rozpatrywania roszczeń, które sprowadzają się w istocie do weryfikacji informacji wynikających z dokumentacji dotyczącej zaistniałego zdarzenia objętego ubezpieczeniem (a więc np. dokonanej wyceny szkody, raportu z lustracji miejsca wypadku itp.) z zapisami polisy ubezpieczeniowej, prowadzonej w celu upewnienia się, czy posiadacz polisy ma prawo do składanego roszczenia i w jakiej kwocie ubezpieczyciel może uznać to roszczenie oraz czy zostały spełnione wszystkie warunki do spełnienia świadczenia zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia oraz weryfikacja danych osoby uprawnionej do wypłaty odszkodowania, podlegają zwolnieniu z podatku na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, należało je uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego przez Spółkę orzecznictwa sądowego, podnieść należy, że Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Nie negując powołanych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy jednak wskazać, że z wyroków tych nie należy wyciągać wniosku o ukształtowaniu się określonej linii orzeczniczej. Kształtowanie się orzecznictwa jest procesem rozłożonym w czasie. Wskazać również należy, że Wnioskodawca powołał korzystne dla siebie rozstrzygnięcia, potwierdzające jego stanowisko. Organ podatkowy pragnie natomiast wskazać, że w orzecznictwie administracyjnym występują w tym zakresie odmienne poglądy. Według drugiego stanowiska, wyrażonego przykładowo w orzeczeniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28.02.2012 r. sygn. I SA/Gd 1278/11 odnoszącego się do kwestii zwolnienia z podatku od towarów i usług, świadczonych przez Spółkę usług likwidacji szkód majątkowych, osobowych i komunikacyjnych na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych. Sąd wskazał, iż: „należy podzielić pogląd Ministra Finansów, że usługi świadczone przez skarżącą nie spełniają kryteriów podanych w art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, jak i kryteriów, w odniesieniu do postępowania likwidacyjnego, podanych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej. Stanowią one co prawda odrębną całość, jednak nie w kontekście tego przepisu. Przemawia za tym twierdzeniem chociażby fakt, że skarżąca w ramach świadczonych usług dokonuje jedynie wstępnej weryfikacji zasadności zgłoszonej szkody, nie dokonując ustalenia przyczyn i okoliczności zdarzeń. Istota świadczonych usług wskazuje, że w podstawowym zakresie mają one za zadanie wspomaganie działalności ubezpieczyciela i mają charakter administracyjno - techniczny. W związku z tym nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy.”

Zaprezentowane dwie wykluczające się wykładnie przepisów prawa wskazują, że w analizowanej sprawie nie została ukształtowana jednolita linia orzecznicza. Stawiając tezy orzeczeń sądów administracyjnych przywołanych przez Spółkę na poparcie własnej argumentacji obok tych przytoczonych powyżej przez organ podatkowy należy stwierdzić, że świadczy to jedynie o podzieleniu, i braku jednoznacznej wykładni prezentowanej przez Sądy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin