UZASADNIENIE

W dniu 26 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych opłacenia składki z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 17 lipca 2013 roku Wnioskodawca wykupił polisę ubezpieczeniową od odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki. Spółka opłaciła składkę OC w sposób ryczałtowy. Polisa jako Ubezpieczającego wskazuje Wnioskodawcę, natomiast jako Ubezpieczonego tzw. Osoby ubezpieczone, nie wskazując ich imiennie w sposób pozwalający na ich identyfikację. Zgodnie z zapisami polisy oraz Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia, osobami ubezpieczonymi są:

1. Osoby Ubezpieczone.
   1. Ochrona ubezpieczeniowa udzielana jest we wskazanym w niniejszych o.w.u. zakresie ubezpieczenia wszystkim byłym, obecnym i przyszłym:
      1. Członkom Zarządu, Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej, Rady Konsultacyjnej, Rady Dyrektorów, Dyrektorom Zarządzającym i wszystkim członkom innych porównywalnych organów wykonawczych, doradczych lub nadzorczych określonych w umowie spółki lub statucie zgodnie z prawem właściwym dla danej Ubezpieczonej Spółki. Ochrona będzie także obejmowała ich całą działalność operacyjną, w tym oświadczenia ustne lub pisemne bezpośrednio związane z danym stanowiskiem. Ochroną nie są objęci audytorzy zewnętrzni;
      2. Osobiście odpowiedzialnym wspólnikom, osobom powołanym do prowadzenia spraw spółki oraz członkom organów nadzorczych i doradczych osobowych spółek prawa handlowego, chyba że roszczenie to dotyczy odpowiedzialności tych osób za zobowiązania spółki lub naruszenia przez wspólników obowiązku lojalności;
      3. Menadżerom tymczasowym, jeżeli zostali powołani na stanowisko Dyrektorów lub Członków Zarządu;
      4. Pełnomocnikom o ogólnym zakresie umocowania, prokurentom, osobom pełniącym funkcje nadzorcze oraz osobom upoważnionym do składania podpisów w imieniu Ubezpieczonej Spółki zgodnie z postanowieniami systemu prawa zwyczajowego (Common Law);
      5. Powołanym likwidatorom za wyjątkiem tych, których powołano dla Ubezpieczonej Spółki ulegającej likwidacji w ramach postępowania upadłościowego;
      6. Zastępcom osób wymienionych w powyższych punktach niniejszego podpunktu, lecz wyłącznie, kiedy działają w charakterze i zakresie działań wynikających z zastępowania tych osób;
      7. Pracownikom,
         • jeżeli i tak długo jak są odpowiedzialni jak zarządzający przedsiębiorstwem, jego funkcją lub jednostką organizacyjną (menadżerowie), lub
         • jeżeli jako faktyczni lub nieoficjalni dyrektorzy lub Członkowie Zarządu wykonują zadania Dyrektorów lub Członków Zarządu, lub
         • jako „osoby zatwierdzone”, które otrzymały pozwolenie organu nadzorczego na wykonywanie funkcji nadzorczych w interesie spółki ubezpieczonej zgodnie z artykułem 59 brytyjskiej Ustawy o usługach i rynkach finansowych z 2000 roku („Financial Services and Markets Act 2000”) lub podobnych postanowień, lub
         • jako osoba powołana, odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem zgodności (Compliance Officer) Ubezpieczonej Spółki, lub
         • jako specjalni dyrektorzy powołani na mocy postanowień prawa lub standardów biznesowych w celu zapewnienia przestrzegania przepisów i zasad, np. ochrony danych, przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy, bezpieczeństwa i higieny pracy, lub
         • o tyle i w takim zakresie, w jakim wniesione zostaną przeciwko nim Roszczenia lub wszczęte zostaną przeciwko nim postępowania urzędowe obok innych Osób Ubezpieczonych w rozumieniu niniejszego paragrafu.
   2. Jeżeli powyższe funkcje pełni osoba prawna, ochrona ubezpieczeniowa obejmuje wyłącznie te osoby fizyczne, które reprezentują powyższą osobę prawną w pełnieniu wymienionych funkcji.
   3. Identyfikacja indywidualnych Osób Ubezpieczonych dokonywana jest przez Ubezpieczyciela w przypadku wniesienia Roszczenia lub wszczęcia Postępowania Urzędowego lub zgłoszenia okoliczności, lub wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego.
2. Współmałżonkowie, spadkobiercy i zarządcy spółki.
   Ubezpieczonymi są także współmałżonkowie, konkubenci / partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni (w przypadku ubezwłasnowolnienia) osób wymienionych powyżej w § 2 ust. 1 punkty a)-g) w związku z popełnionym przez te osoby, wskazane we wspomnianych punktach, Nieprawidłowym Zachowaniem objętym ochroną ubezpieczeniową.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy opłacone przez Wnioskodawcę w formie ryczałtu ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki (w tym członków zarządu, członków rady nadzorczej, pracowników pełniących funkcje zarządcze lub nadzorcze w Spółce, jak również współmałżonka, konkubenta lub innej podobnej osoby (np. partnera życiowego), spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanta prawnego osoby ubezpieczonej), stanowi w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia i podlega opodatkowaniu tym podatkiem?
2. W przypadku odpowiedzi twierdzącej, skoro w dacie zawarcia polisy nie jest możliwe ustalenie zamkniętego katalogu osób objętych polisą, a zakresy odpowiedzialności poszczególnych stanowisk zasadniczo różnią się od siebie, to w jaki sposób należy naliczyć przychód podlegający opodatkowaniu?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa ubezpieczenia należy do kategorii umów dwustronnie zobowiązujących. Zgodnie bowiem z art. 805 § 1 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego zdanie pierwsze, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Natomiast stosownie do zapisu art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Z taką też umową, tj. umową odpowiedzialności cywilnej, mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że została zawarta umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz spółki, która to obejmuje ochroną szeroki wachlarz osób ubezpieczonych. Osoby ubezpieczone są zdefiniowane poprzez odwołanie do zajmowanych stanowisk w strukturze organizacyjnej, są to osoby fizyczne, które były, są lub będą podczas trwania polisy szeroko rozumianymi członkami władz spółki. Katalog osób jest zatem katalogiem otwartym i w okresie trwania okresu ubezpieczenia może się on dowolnie zmieniać, pozwala na to określenie stanowisk bądź pokrewieństwa.

Dodatkowo różny jest stopień odpowiedzialności potencjalnych osób objętych ubezpieczeniem.

Nie jest zatem możliwe w momencie zawierania umowy lub opłacania składki określenie ilości osób objętych ubezpieczeniem, a także długości tego okresu. To z kolei nie pozwala na określenie wysokości świadczenia, gdyż brak jest możliwości wyliczenia takiego przychodu.

Zdaniem Spółki, w tym stanie rzeczy, nie jest możliwe prawidłowe rozpoznanie przychodu i przyporządkowanie go do konkretnego pracownika w prawidłowej wysokości. W związku z tym Spółka nie ma obowiązku przypisania tzw. statystycznego przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne − to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu − przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia − według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione − według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku − według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach − na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
   
   

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W myśl art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Jednocześnie – zgodnie z § 2 ww. artykułu – roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. W konsekwencji opłacenie składki przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa, powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Świadczenie nieodpłatne stanowi bowiem w tym przypadku ochrona ubezpieczeniowa na wypadek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczenia.

Jednakże z brzmienia przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że opodatkowaniu może podlegać tylko przychód ze świadczeń nieodpłatnych faktycznie otrzymanych. Ustalenie przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia wymaga wskazania osoby będącej beneficjentem świadczenia.

W przypadku zawartej przez Wnioskodawcę umowy ubezpieczeniowej krąg osób (podmiotów) ubezpieczonych jest bez wątpienia otwarty; ubezpieczenie obejmuje bowiem byłych, obecnych i przyszłych członków Zarządu, Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej, Rady Konsultacyjnej, Rady Dyrektorów, Dyrektorów Zarządzających i wszystkich członków innych porównywalnych organów wykonawczych, doradczych lub nadzorczych, osobiście odpowiedzialnych wspólników, osoby powołane do prowadzenia spraw spółki oraz członków organów nadzorczych i doradczych osobowych spółek prawa handlowego, menadżerów tymczasowych, jeżeli zostali powołani na stanowiska Dyrektorów lub Członków Zarządu, pełnomocników o ogólnym zakresie umocowania, prokurentów, osoby pełniące funkcje nadzorcze oraz osoby upoważnione do składania podpisów w imieniu ubezpieczonej Spółki, powołanych likwidatorów, zastępców osób wymienionych powyżej, a także pracowników pełniących funkcje zarządcze. Wnioskodawca wskazał również, że ubezpieczonymi mają być również współmałżonkowie, konkubenci / partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni w związku z nieprawidłowym zachowaniem objętym ochroną ubezpieczeniową.

Zatem w rozpatrywanej sprawie ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej będzie nieograniczony krąg osób. Tym samym, w tejże sytuacji, nie będzie możliwym zidentyfikowanie na dzień zapłacenia składki kręgu osób objętych ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. Objęcie ubezpieczeniem potencjalnej grupy innych osób, np. małżonków, konkubentów, spadkobierców, wykonawców testamentu, przedstawicieli prawnych, niemożliwej do zidentyfikowania na dzień zapłaty, stanowi okoliczność uniemożliwiającą przypisanie przychodu z tego tytułu konkretnej osobie.

Tak więc, w przedstawionym stanie faktycznym składka ubezpieczeniowa opłacana ryczałtowo przez Spółkę za osoby objęte ubezpieczeniem nie stanowi dla tych osób przychodu ze stosunku pracy lub przychodu z działalności wykonywanej osobiście, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowych od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do naliczenia i pobrania należnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Mając na uwadze informacje przedstawione we wniosku oraz powołane przepisy, należy uznać, że opłacone przez Wnioskodawcę w formie ryczałtu ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki, w tym członków zarządu, członków rady nadzorczej, pracowników pełniących funkcje zarządcze lub nadzorcze w Spółce, jak również współmałżonka, konkubenta lub innej podobnej osoby (np. partnera życiowego), spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanta prawnego osoby ubezpieczonej), nie stanowi w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Ponadto informuje się, że odstąpiono od udzielenia odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 2, gdyż z uwagi na rozstrzygnięcie sprawy dotyczące pytania oznaczonego nr 1, pytanie to stało się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.