2013.12.10 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-793/13/BW
z 10 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. organu 29 sierpnia 2013r., uzupełnionym pismem z dnia 22 listopada 2013r. (data wpływu 27 listopada 2013r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w części dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług umorzenia udziałów w sp. z o.o., w której Wnioskodawca jest udziałowcem– jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2013r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług umorzenia udziałów w sp. z o.o., w której Wnioskodawca jest udziałowcem.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 listopada 2013r. (data wpływu 27 listopada 2013r., przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z dnia 14 listopada 2013r. znak: IBPB II/1/436-239/13/HK, IBPP2/443-793/13/RSz, IBPBI/2/423-1122/13/PC.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka), na podstawie umowy o dofinansowanie, zawartej z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, realizuje w okresie od dnia 1 grudnia 2008r. do dnia 30 listopada 2013r., projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej pt.: „…" realizowany w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Oś priorytetowa 3. Kapitał dla Innowacji, Działanie 3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej.

Celem projektu „..." jest wsparcie i utworzenie nowych przedsiębiorstw działających na bazie innowacyjnych pomysłów, zwłaszcza w dziedzinie poszanowania energii, poprzez zapewnienie kapitału na inwestycje w innowacje oraz wzajemną współpracę. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez świadczenie usług doradczych, coachingowych w zakresie pomocy w rozpoczęciu działalności gospodarczej poprzez dopasowanie odpowiedniej formy organizacyjno-prawnej, wsparcie w prawidłowym zarządzaniu firmą, dostępu do technologii, niezależnych ekspertów, dostępu do wiedzy i rynków globalnych (tzw. etap preinkubacji).

Etap preinkubacji obejmuje m. in:

badanie poziomu innowacyjności pomysłu,
badanie czystości patentowej,
analizę rynku innowacyjnego rozwiązania,
opracowanie biznes planu/studium wykonalności,
ocenę potencjału komercyjnego,
pomoc w przygotowaniu prototypu,
testowanie i analizę opłacalności wejścia kapitałowego.

Na bazie tak wyselekcjonowanych innowacyjnych pomysłów powstają nowe podmioty, w których Spółka - w zamian za wkład finansowy - obejmuje udziały. Udział kapitału Wnioskodawcy wniesionego do nowo powstałej spółki w ramach projektu ze środków programu jest niższy niż 50% kapitału zakładowego i nie może trwać dłużej niż 10 lat.

W wyniku realizacji projektu Wnioskodawca otrzymuje refundację poniesionych wydatków w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych, w szczególności dotyczy to kosztów związanych z usługami wykonanymi na etapie preinkubacji oraz przekazane wsparcie kapitałowe.

Wszystkie usługi wykonane na rzecz beneficjentów ostatecznych są dla nich nieodpłatne.

Otrzymaną dotację w części stanowiącej pokrycie kosztów preinkubacji, jak również pokrycie wydatków związanych z bezpośrednim objęciem udziałów, Wnioskodawca rozpoznaje jako przychody wolne od podatku; z kolei wydatki sfinansowane z przedmiotowej dotacji nie są uważane za koszty uzyskania przychodu.

Ponadto, zgodnie z umową o udzielenie wsparcia, środki uzyskane z wpływów pochodzących ze zbycia akcji lub udziałów, w spółce, nabytych uprzednio ze środków z dotacji oraz udziału w zyskach tej spółki, Wnioskodawca musi przeznaczać na dalsze inicjowanie działalności innowacyjnej (środki uzyskane po zakończeniu inwestycji - wyjście z inwestycji - trafiają na konto Wnioskodawcy z przeznaczeniem na kontynuację działalności o tym samym charakterze).

W wyniku realizacji projektu pt.: „..." powstało już 8 nowych spółek. Funkcjonują dwie formy prawne: spółka komandytowo-akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

W spółkach z o.o. przewidziano uprzywilejowanie udziałów Wnioskodawcy na wypadek sposobu uczestniczenia w likwidacji. W przypadku likwidacji, z majątku pozostałego po zaspokojeniu wierzycieli wypłaca się w pierwszej kolejności kwotę odpowiadającą wartości nominalnej udziałów uprzywilejowanych; resztę majątku dzieli się równomiernie na udziały nieuprzywilejowane i uprzywilejowane, jeśli majątek nie wystarcza na pokrycie ich wartości nominalnej. W umowach spółek z o.o. przewidziano możliwość umorzenia udziałów. W niektórych przypadkach jest to tylko umorzenie dobrowolne. W innych przypadkach zarówno umorzenie dobrowolne, jak i przymusowe.

W spółkach z o.o. wartość posiadanych przez Wnioskodawcę udziałów przekracza 10% i nie przekracza 50%. Łączny czas posiadanych przez Wnioskodawcę udziałów w jednym przypadku przekroczył dwa lata, w pozostałych przypadkach - nie przekroczył dwóch lat.

W chwili obecnej planowane jest umorzenie udziałów Spółki - Wnioskodawcy w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, w związku z podjętą decyzją o "wyjściu z inwestycji" przez Spółkę - Wnioskodawcę.

Udziały w całości zostały objęte w zamian za wkład pieniężny pochodzący z dotacji, która stanowiła przychód wolny, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 53 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto w związku z wezwaniem Wnioskodawca dokonał wpłaty dodatkowej opłaty w dniu 25 listopada 2013r.

W związku z powyższym zadano w zakresie podatku od towarów i usług następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 2, ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 22 listopada 2013r.):

Czy umorzenie udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, w których Wnioskodawca jest udziałowcem w przedstawionym stanie faktycznym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy (oznaczone we wniosku nr 2):

Co do zasady spółka z o.o. nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Zakaz ten nie dotyczy jednak m.in. nabycia udziałów w celu ich umorzenia (art. 200 § 1 k.s.h.). Zgodnie z art. 199 k.s.h. udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi.

Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określać powinna umowa spółki.

Czynności, które mają zostać przeprowadzone, składają się z dwóch etapów. Pierwszy to nabycie udziałów w celu ich umorzenia od wspólnika tej spółki, czyli od Spółki - Wnioskodawcy. Drugi to wypłata temu wspólnikowi - Spółce - Wnioskodawcy wynagrodzenia za umorzone udziały, w przypadku gdy jest to umorzenie za wynagrodzeniem.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r.). Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1), natomiast świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1).

Czynność nabycia przez spółkę od wspólnika jej własnych udziałów w celu ich umorzenia (w trybie art. 199 § 1 k.s.h.) nie jest ani dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004r., ani też świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 tej ustawy. Czynność ta nie mieści się zatem w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, co oznacza, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z kolei drugi etap umorzenia udziałów, czyli wypłata wspólnikowi jakim jest Spółka - Wnioskodawca wynagrodzenia za umorzone udziały nie dotyczy Spółki - Wnioskodawcy. Ewentualne opodatkowanie podatkiem od towarów i usług leżałoby po stronie spółki, w której udziały własne są umarzane, a nie po stronie wspólnika - tu Spółki - Wnioskodawcy, któremu wypłacane jest wynagrodzenie za umorzenie udziałów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Należy natomiast zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Na takie też rozumienie pojęcia „dostawy towarów” wskazuje orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich). Na przykład w orzeczeniu w sprawie C-320/88 pomiędzy Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV (Holandia) stwierdzono, że wyrażenie „dostawa towarów” w rozumieniu art. 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym. Z przepisu tego, zdaniem Trybunału, wynika, że kładzie on raczej nacisk na faktyczne dysponowanie rzeczą jak właściciel, a nie na zbycie prawa własności (M. Chomiuk, [w:] VI Dyrektywa VAT, pod red. K. Sachsa, op. cit., s. 108 i 122).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Odpłatność czynności (dostawy towarów, czy świadczenia usług) oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W tym miejscu należy wskazać, iż nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. W sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy.

Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zostały zawarte w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 1030).

Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h., udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

W myśl § 2 powołanego wyżej artykułu, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.

Z powyższych przepisów wynika, iż umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich udziałów i sprowadza się do pozbawienia praw udziałowca ucieleśnionych w tych udziałach. Umorzenie udziałów powoduje w konsekwencji likwidację określonej cząstki kapitału zakładowego albo samych udziałów, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku), jak również utratę praw organizacyjnych i obligacyjnych związanych z udziałem (ale nie osobistych, dopóki się jest wspólnikiem).

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, na podstawie umowy o dofinansowanie, zawartej z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, realizuje projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej pt.: „..." realizowany w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Oś priorytetowa 3. Kapitał dla Innowacji, Działanie 3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej.

Etap preinkubacji obejmuje m. in:

badanie poziomu innowacyjności pomysłu,
badanie czystości patentowej,
analizę rynku innowacyjnego rozwiązania,
opracowanie biznes planu/studium wykonalności,
ocenę potencjału komercyjnego,
pomoc w przygotowaniu prototypu,
testowanie i analizę opłacalności wejścia kapitałowego.

Wszystkie usługi wykonane na rzecz beneficjentów ostatecznych są dla nich nieodpłatne.

Zgodnie z umową o udzielenie wsparcia, środki uzyskane z wpływów pochodzących ze zbycia akcji lub udziałów, w spółce, nabytych uprzednio ze środków z dotacji oraz udziału w zyskach tej spółki, Wnioskodawca musi przeznaczać na dalsze inicjowanie działalności innowacyjnej (środki uzyskane po zakończeniu inwestycji - wyjście z inwestycji - trafiają na konto Wnioskodawcy z przeznaczeniem na kontynuację działalności o tym samym charakterze).

W wyniku realizacji projektu pt.: „..." powstało już 8 nowych spółek. Funkcjonują dwie formy prawne: spółka komandytowo-akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

W umowach spółek z o.o. przewidziano możliwość umorzenia udziałów. W niektórych przypadkach jest to tylko umorzenie dobrowolne. W innych przypadkach zarówno umorzenie dobrowolne, jak i przymusowe.

Biorąc powyższe pod uwagę oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, w tym również regulacje zawarte w k.s.h., stwierdzić należy, że udział w spółce z o.o. jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne) zatem przekazanie przez Wnioskodawcę udziałów do Spółki z o.o. w celu ich umorzenia nie mieści się ani w pojęciu dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ani świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 tej ustawy. Wobec powyższego czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Należy również zauważyć, że ewentualne konsekwencje podatkowe w opisanym zdarzeniu dotyczą spółki wypłacającej wynagrodzenie Wnioskodawcy, a więc nie dotyczą one Wnioskodawcy.

Mając na względzie powyższe przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie podatku od towarów i usług, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. organ pragnie zauważyć, iż poruszone w przedmiotowym wniosku kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób prawnych będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin