INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2013 r. (data wpływu 24 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uwzględnienia wartości wypłacanych na rzecz Spółki odsetek z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu przy ustalaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uwzględnienia wartości wypłacanych na rzecz Spółki odsetek z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu przy ustalaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

S.A. (dalej: „Spółka”) jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej składającej się ze spółek zlokalizowanych w różnych krajach (dalej: „Grupa”). Od l lipca 2013 r. na mocy umowy o zarządzanie płynnością (dalej: „Umowa”) zawartej z „A” AG, Spółka została włączona do istniejącego systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową, który został wdrożony w ramach Grupy (dalej: „system”, „cash-pooling”). W strukturze cash poolingu uczestniczą również inni podatnicy polscy i zagraniczni. Funkcję Pool Leadera, tj. koordynatora systemu zarządzania płynnością finansową w ramach systemu cash-poolingu pełni „A” AG (dalej: „Pool Leader”). Pool Leader jest osobą prawną podlegającą w Niemczech opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Ponadto, Pool Leader jest podmiotem powiązanym kapitałowo ze Spółką w rozumieniu art. 11 Ustawy o CIT. Jedynym udziałowcem Spółki jest X Sp. z o.o. (dalej: X), a Pool Leader jest 100% udziałowcem X, zatem Pool Leader jest „spółką babcią” Spółki. W obecnym kształcie Umowa przewiduje przekazywanie wszystkich nadwyżek środków finansowych z konta Spółki na konto Pool Leadera. Ponadto, Pool Leader zobowiązuje się do pokrywania sald ujemnych (uzupełniania debetu Spółki) do wysokości ulokowanych przez Spółkę nadwyżek środków finansowych na koncie Pool Leadera. W ramach Umowy Pool Leader postawi również do dyspozycji Spółki od 1 września 2013 r. limit zadłużenia o określonej kwocie do wykorzystania. Środki finansowe na koncie Pool Leadera na spłatę niedoborów Spółki będą pochodzić od Pool Leadera.

Celem wdrożenia struktury cash-poolingu w ramach Grupy i przystąpienia do niej Spółki jako Uczestnika, jest przede wszystkim:

• poprawa płynności finansowej poszczególnych Uczestników systemu;
• zwiększenie efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi;
• zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego Grupy;
• efektywne finansowanie bieżących potrzeb Uczestników systemu w zakresie kapitału obrotowego.
  
  

W celu wdrożenia systemu cash-poolingu Spółka, Pool Leader, bank Pool Leadera z siedzibą w Niemczech (dalej: „C.”) i współpracujący z nim bank Spółki z siedzibą w Polsce (dalej: „B.”), przystąpią do umowy typu cash-poolingu rzeczywistego, tzw. cash pooling zero balancing (dalej: „Umowa cash-poolingu”, „Umowa o Centralizacji Środków Pieniężnych”). Jest to wielostronna umowa regulująca wielkość limitu zasilania środkami pieniężnymi kont spółek w B. z konta Pool Leadera w C. Umowa ta reguluje między innymi zasady przekazywania środków pieniężnych (nadwyżek środków) Spółki znajdujących się na koncie w B. na konto Pool Leadera w C. Umowa reguluje również wysokość opłat za prowadzone usługi. Na podstawie tej umowy, Spółka wyraża zgodę na transfer nadwyżki (salda dodatniego) środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym w B. na rachunek Pool Leadera w C. mającym siedzibę w Niemczech. Jednocześnie Pool Leader zobowiązuje się do pokrywania ewentualnego debetu (salda ujemnego) środków pieniężnych na rachunku Spółki w B. ze środków znajdujących się na koncie Pool Leadera w C. Przelewy na konto Spółki będą dokonywane w PLN. Pool Leader dokonuje również rozliczeń z kontami innych uczestników systemu cash-poolingu za pomocą własnego konta bankowego. Dla celów obsługi systemu cash-poolingu, Pool Leader będzie posiadał tzw. Rachunek Grupowy w C. (dalej: „konto transakcji finansowych”), natomiast Spółka będzie posiadać tzw. Rachunek Uczestniczący w B. Zgodnie z Umową, konto transakcji finansowych Pool Leadera zawierać będzie również księgowania kompensujące wszelkie należności i zobowiązania wobec pozostałych Uczestników włączonych do centralnego systemu Grupy zarządzania płynnością (cash-poolingu).

Efektem zawarcia ww. umów będzie powstanie systemu zarządzania środkami pieniężnymi, który będzie polegał na tym, że:

• w przypadku nadwyżki na rachunku bankowym Spółki w B., pod koniec każdego dnia roboczego nadwyżka środków pieniężnych na koncie Spółki w B. zostanie przelana na konto transakcji finansowych Pool Leadera w C.;
• w przypadku debetu (salda ujemnego) na rachunku Spółki w B. – w celu likwidacji debetu pod koniec każdego dnia roboczego z konta transakcji finansowych Pool Leadera w C., zostanie przelana kwota na rachunek Spółki w B.;
• na zakończenie każdego dnia roboczego na rachunku Spółki w B. saldo w dacie waluty powinno wynosić „0”.
  
  

Rozliczenia polegać więc będą na bilansowaniu (zerowaniu) sald na koncie Spółki w B. z wykorzystaniem konta transakcji finansowych Pool Leadera w C. Oznacza to, że saldo kredytowe na koncie Spółki w B. na koniec dnia będzie transferowane na konto transakcji finansowych Pool Leadera w C., przy czym brak płynności na koncie Spółki w B. będzie bilansowany przez Pool Leadera z jego konta transakcji finansowych w C. Jak już zostało wskazane powyżej, uzupełnianie niedoborów środków finansowych Spółki (pokrywanie jej sald ujemnych) na obecnym etapie będzie jednak możliwe w granicach ustalonego limitu. W przyszłości, w przypadku pokrywania niedoborów Spółki w kwotach przekraczających wysokość ulokowanych przez Spółkę nadwyżek środków finansowych na koncie Pool Leadera, Spółka zobowiązana będzie do zapłaty odsetek z tego tytułu na rzecz Pool Leadera. Zgodnie z Umową, Spółka będzie uiszczać na rzecz B. opłaty za prowadzone usługi, a ponadto przysługiwać jej będą odsetki od środków przekazanych z rachunku w B. na konto transakcji finansowych Pool Leadera w C. Pool Leader będzie natomiast uiszczał opłatę za prowadzenie konta transakcji finansowych na rzecz C. Od l września 2013 r. Pool Leader obciąży Spółkę prowizją od zaangażowania w wysokości 0,8% p.a. od każdorazowo niewykorzystanej kwoty maksymalnego limitu zadłużenia. Pool Leader będzie ponosić ryzyko związane z ewentualną niewypłacalnością Spółki (zostanie mu przyznana linia debetowa na koncie transakcji finansowych w C.).

W stworzonym systemie cash-poolingu kontrahenci będą pełnili następujące role:

• B. i C. – zapewnią niezbędne oprogramowanie oraz automatyczny transfer środków pieniężnych pomiędzy rachunkiem Spółki w B. i kontem transakcji finansowych Pool Leadera w C.;
• Pool Leader będzie określać kwoty (limit dzienny dla transakcji płatniczych), które mają zostać przelane pomiędzy rachunkiem Spółki w B. i kontem transakcji finansowych Pool Leadera w C. w celu realizacji płatności Spółki. Pool Leader będzie również naliczać należne odsetki na koniec każdego miesiąca oraz zapewni stosowną dokumentację związaną z realizacją systemu cash-poolingu.
  
  

Zgodnie z Umową, wynikłe z rozliczenia odsetek płatności będą wymagalne ostatniego dnia kalendarzowego danego miesiąca rozliczeniowego i zostaną uznane na koncie transakcji finansowych lub obciążą konto transakcji finansowych z dniem waluty przypadającym na ostatni dzień kalendarzowy miesiąca rozliczeniowego.

Reasumując, w ramach wdrażanego systemu fizyczne transfery środków pieniężnych będą miały miejsce wyłącznie pomiędzy rachunkiem Spółki prowadzonym w B., a kontem transakcji finansowych Pool Leadera prowadzonym w C.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość wypłaconych na rzecz Spółki odsetek w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu wpływa na wartość współczynnika określonego w art. 90 ust. 3 Ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość wypłaconych na jego rzecz odsetek w związku z uczestnictwem w systemie cash-poolingu nie wpływa na wartość współczynnika określonego w art. 90 ust. 3 Ustawy o VAT.

Obrotem, o którym mowa w art. 90 ust. 3 Ustawy o VAT, jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego. Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Czynności wykonywane przez Spółkę w ramach systemu cash-poolingu nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu Ustawy o VAT, dlatego też odsetki otrzymywane przez Spółkę od nadwyżek nie będą stanowiły wynagrodzenia za świadczenie usług, a zatem nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

W związku z tym należy uznać, że nie mieszczą się w definicji obrotu. W konsekwencji, Spółka nie będzie zobowiązana uwzględniać wartości wypłaconych na jej rzecz odsetek w związku z uczestnictwem w systemie cash-poolingu w kalkulacji tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 Ustawy o VAT. W szczególności, wartość otrzymanych przez nią odsetek nie powinna zwiększać wartości obrotu stanowiącego mianownik współczynnika obliczonego na podstawie powoływanych przepisów.

Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z l sierpnia 2012 r. (sygn. ILPP4/443-184/12-4/BA).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do usług każde świadczenie. W ten sposób podkreśla się powszechność opodatkowania. Tym samym jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie podatku od towarów i usług stanowi ono usługę. Zwrócić należy także uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Zaznaczyć należy także, że w myśl art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) – strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Tak więc to strony w umowach cywilnoprawnych określają zakres czynności, które składają się na daną transakcję.

Podkreślić należy, że aby dana usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej, składającej się ze spółek zlokalizowanych w różnych krajach. Od 1 lipca 2013 r. na mocy umowy o zarządzaniu płynnością, Spółka została włączona do istniejącego systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową, który został wdrożony w ramach Grupy. Funkcję Pool Leadera, tj. koordynatora systemu zarządzania płynnością finansową w ramach systemu cash-poolingu pełni „A” AG. Pool Leader jest osoba prawną podlegająca w Niemczech opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Ponadto Pool Leader jest podmiotem powiązanym kapitałowo ze Spółką w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT. Jedynym udziałowcem Spółki jest X Sp. z o.o. (dalej: X), a Pool Leader jest 100% udziałowcem X, zatem Pool Leader jest „spółką babcią” Spółki. W obecnym kształcie Umowa przewiduje przekazywanie wszystkich nadwyżek środków finansowych z konta Spółki na konto Pool Leadera. Ponadto, Pool Leader zobowiązuje się do pokrywania sald ujemnych (uzupełniania debetu Spółki) do wysokości ulokowanych przez Spółkę nadwyżek środków finansowych na koncie Pool Leadera. W ramach Umowy Pool Leader postawi również do dyspozycji Spółki od 1 września 2013 r. limit zadłużenia o określonej kwocie do wykorzystania. Środki finansowe na koncie Pool Leadera na spłatę niedoborów Spółki będą pochodzić od Pool Leadera.

Celem wdrożenia struktury cash-poolingu w ramach Grupy i przystąpienia do niej Spółki jako Uczestnika, jest przede wszystkim:

• poprawa płynności finansowej poszczególnych Uczestników systemu;
• zwiększenie efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi;
• zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego Grupy;
• efektywne finansowanie bieżących potrzeb Uczestników systemu w zakresie kapitału obrotowego.
  
  

Efektem zawarcia ww. umów będzie powstanie systemu zarządzania środkami pieniężnymi, który będzie polegał na tym, że:

• w przypadku nadwyżki na rachunku bankowym Spółki w B., pod koniec każdego dnia roboczego nadwyżka środków pieniężnych na koncie Spółki w B. zostanie przelana na konto transakcji finansowych Pool Leadera w C.;
• w przypadku debetu (salda ujemnego) na rachunku Spółki w B. – w celu likwidacji debetu pod koniec każdego dnia roboczego z konta transakcji finansowych Pool Leadera w C., zostanie przelana kwota na rachunek Spółki w B.;
• na zakończenie każdego dnia roboczego na rachunku Spółki w B. saldo w dacie waluty powinno wynosić „0”.
  
  

Zgodnie z Umową, Spółce przysługiwać będą odsetki od środków przekazanych z rachunku w B. na konto transakcji finansowych Pool Leadera w C.

Na mocy art. 90 ust. 1 ustawy – w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Stosownie natomiast do art. 90 ust. 2 ustawy – jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W myśl art. 90 ust. 3 ustawy – proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Pod pojęciem sprzedaży – według art. 2 pkt 22 ustawy – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Wskazać w tym miejscu należy, że czynności wykonywane przez Spółkę polegające na udostępnieniu swojego Rachunku Uczestniczącego dla Pool Leadera w celu wypełniania warunków Umowy, nie będą stanowić odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Pool Leadera usługi zarządzania płynnością finansową.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Spółka w ramach umowy cash-poolingu nie dokonuje/nie będzie dokonywała sprzedaży, co oznacza, że po stronie Spółki nie wystąpi z tego tytułu obrót zdefiniowany w art. 29 ust. 1 ustawy.

Reasumując, wartość wypłacanych na rzecz Spółki odsetek w związku z uczestnictwem w systemie cash-poolingu nie wpływa/nie będzie wpływać na wartość współczynnika określonego w art. 90 ust. 3 ustawy.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym;
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Tut. Organ zwraca uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Spółki. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

W niniejszej interpretacji rozpatrzono wniosek w zakresie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego dotyczącego uwzględnienia wartości wypłacanych na rzecz Spółki odsetek z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu przy ustalaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy. Natomiast pozostałe zakresy rozpatrzone zostały w interpretacjach indywidualnych z 22 października 2013 r. nr ILPP4/443-341/13-2/ISN, nr ILPP4/443-341/13-3/ISN, nr ILPP4/443-341/13-4/ISN, nr ILPP4/443-341/13-5/ISN i nr ILPP4/443-341/13-6/ISN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.