Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-790/13/JS
z 4 listopada 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 12 lipca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 6 sierpnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ustalenia źródła przychodów, do jakiego należy zaliczyć przychód z odszkodowania wypłaconego przez Gminę w związku z niedostarczeniem lokali socjalnych osobom, co do których orzeczono nakaz eksmisji, w odniesieniu do lokali stanowiących wspólność majątkową małżeńską – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 sierpnia 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ustalenia źródła przychodów, do jakiego należy zaliczyć przychód z odszkodowania wypłaconego przez Gminę w związku z niedostarczeniem lokali socjalnych osobom, co do których orzeczono nakaz eksmisji, w odniesieniu do lokali stanowiących wspólność majątkową małżeńską.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji. Działalność polega na wynajmie lokali mieszkalnych na własny rachunek.

Podatek dochodowy od osób fizycznych, związany z prowadzoną działalnością, Wnioskodawca rozlicza na zasadach ogólnych. Zdarzenia gospodarcze ewidencjonuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Przychody z wynajmu na własny rachunek stanowią ok. 95% całkowitego przychodu. Przedmiotem wynajmu są lokale mieszkalne w budynkach będących wyłączną własnością Wnioskodawcy, jak również w budynkach będących wspólną własnością Wnioskodawcy i jego żony (małżeńska wspólnota majątkowa). Wszystkie budynki (tzn. te, które są wyłączną własnością Wnioskodawcy, jak i te, które stanowią wspólność majątkową z żoną) zostały wprowadzone do firmy w całości, zgodnie z art. 22g pkt 1 pp11 (powinno być art. 22g ust. 11) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako środki trwałe.

W stosunku do najemców części lokali, Sąd orzekł o eksmisji z prawem do lokalu socjalnego. Ponieważ Gmina nie jest w stanie tych lokali zapewnić, wypłaca Wnioskodawcy odszkodowanie (zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów). Odszkodowanie będzie wypłacane do czasu dostarczenia lokali socjalnych. Odszkodowanie jest uzupełnieniem opłat wnoszonych przez lokatorów do wartości rynkowej czynszu, jaką Wnioskodawca mógłby uzyskać wynajmując lokal na wolnym rynku. Odszkodowanie jest płatne miesięcznie lub na wezwanie, w zależności od konkretnego przypadku. Otrzymane od Gminy odszkodowania Wnioskodawca ewidencjonuje w księdze przychodów i rozchodów, w dacie ich wpływu na konto bankowe, jako przychód z działalności gospodarczej. Przedmiotowe odszkodowania z lokali pozostających we wspólnocie małżeńskiej majątkowej, są wpłacane przez Gminę na konto firmy w całości i w całości ewidencjonowane, jako przychód z działalności gospodarczej, jednakże na koniec roku Gmina wystawia na Wnioskodawcę i na jego żonę odrębne dokumenty PIT-8C, w których wyszczególnia osobno otrzymane przez nich kwoty.

Wnioskodawca nadmienia, iż w dniu 4 października 2011 r. wystąpił do Biura Krajowej Informacji Podatkowej z prośbą o ustalenie, czy jego postępowanie, tzn. traktowanie odszkodowań otrzymanych z Gminy, jako przychody z działalności gospodarczej, pomimo wystawianego dokumentu PIT-8C, jest prawidłowe. Wnioskodawca otrzymał interpretację nr IBPBI/1/415-1055/11/BK z dnia 10 stycznia 2012 r., potwierdzającą jego stanowisko. Jednakże w zadanym wtedy BKIP pytaniu, nie uwzględnił kwestii wspólnoty majątkowej małżeńskiej, bowiem Wnioskodawca był i jest przekonany, że odszkodowania wypłacane jego firmie należy traktować w całości jako przychody w ten sam sposób, jak w całości wprowadzone są do niej jako środki trwałe ich wspólne budynki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy słusznie postępuję, ewidencjonując otrzymywane przez moją żonę od Gminy za niedostarczenie uprawnionym do tego przez Sąd lokatorom lokali socjalnych odszkodowanie, jako przychód z działalności gospodarczej prowadzonej na swoje nazwisko, przy założeniu, że cała przedmiotowa nieruchomość (objęta wspólnością majątkową małżeńską), z której jest otrzymywany przychód z tytułu najmu, jest wprowadzona jako środek trwały do firmy?

Wnioskodawca nadmienia, iż zadane pytanie nie dotyczy zasadności zaliczania przedmiotowego odszkodowania (w związku z którym został wystawiony PIT-8C) do przychodów z działalności gospodarczej - ta kwestia bowiem została rozstrzygnięta w wyżej przywołanej interpretacji BKIP. Pytanie dotyczy tego, czy przedmiotowe odszkodowanie otrzymywane przez małżonka również może być na takich samych zasadach zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź może być tylko twierdząca, bowiem jeśli na podstawie art. 22g pkt l pp11 (powinno być art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) majątek stanowiący wspólność majątkową małżonków wprowadzono do firmy, jako środek trwały, to uzyskiwane z niego przychody (pochodzące z tego samego źródła i uzyskiwane z tego samego powodu) należy tak samo ewidencjonować jako przychody z działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosunki majątkowe między małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Listę przedmiotów majątkowych stanowiących odrębny majątek każdego z małżonków zawiera art. 33 ww. kodeksu.

Zatem, składniki majątku nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej lub wytworzone (w tym wybudowane) ze środków objętych tą wspólnością, nie stanowią odrębnego majątku danego małżonka, lecz dorobek małżonków bez względu na to, czy zostały zakupione (wytworzone) na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego z małżonków, czy też dla celów prywatnych. Pamiętać przy tym należy, iż zgodnie z art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Małżonkowie posiadający prawo do rzeczy na zasadzie wspólności majątkowej mają równe prawo do korzystania z rzeczy wspólnej oraz dbania o nią.

Zauważyć również należy, że zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), w razie, gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Zatem nie ma przeszkód, aby składniki majątku stanowiące wspólność majątkową małżonków, były (za zgodą małżonków) wykorzystywane tylko przez jednego z nich, w prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. f ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, iż, co do zasady, otrzymane odszkodowania związane z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą, bądź dotyczące składników majątku wykorzystywanego przez niego w prowadzonej działalności gospodarczej stanowią przychód z tej działalności, który nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji, jako część przychodu uzyskanego z prowadzonej działalności gospodarczej, podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Decydujące znaczenie dla uznania odszkodowania otrzymanego przez podatnika za przychód z prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej ma zatem ocena, czy odszkodowanie to związane jest z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą oraz czy dotyczy składników majątku wykorzystywanych w tej działalności.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. W myśl art. 18 ust. 2 ww. ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Zgodnie z art. 18 ust. 4 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 19 września 2006 r. - jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy w wysokości odpowiadającej różnicy między odszkodowaniem określonym w ust. 2 a odszkodowaniem, do płacenia którego jest obowiązany były lokator, jeżeli osoba ta nadal zamieszkuje w lokalu właściciela. Na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2006 r. sygn. P14/06, z dniem 19 września 2006 r., art. 18 ust. 4 przepis powyższy utracił byt prawny.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 5 ww. ustawy, jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Z przepisu art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego).

Przy czym, zauważyć należy, iż w świetle art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, uszczerbek dotykający poszkodowanego może wystąpić w dwóch postaciach:

1. straty, którą poszkodowany poniósł, oraz
2. korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Strata wyraża się w rzeczywistej zmianie stanu majątkowego poszkodowanego i polega albo na zmniejszeniu się jego aktywów, albo na zwiększeniu się pasywów. Utrata korzyści polega natomiast na niepowiększeniu się czynnych pozycji majątku poszkodowanego, które pojawiłyby się w tym majątku, gdyby nie zdarzenie wyrządzające szkodę.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, polegającą na wynajmie lokali mieszkalnych na własny rachunek. Przedmiotem wynajmu są lokale mieszkalne w budynkach będących wyłączną własnością Wnioskodawcy, jak również w budynkach stanowiących współwłasność

Wnioskodawcy i jego żony (małżeńska wspólnota majątkowa). Wszystkie ww. budynki zostały w całości wprowadzone do firmy Wnioskodawcy jako środki trwałe. W stosunku do najemców części lokali, Sąd orzekł o eksmisji z prawem do lokalu socjalnego. Ponieważ Gmina nie jest w stanie tych lokali zapewnić, wypłaca Wnioskodawcy odszkodowanie. Przedmiotowe odszkodowania dotyczące lokali pozostających we wspólnocie małżeńskiej majątkowej, są wpłacane przez Gminę na konto firmy w całości i w całości ewidencjonowane, jako przychód z działalności gospodarczej Wnioskodawcy, jednakże na koniec roku Gmina wystawia na Wnioskodawcę i na jego żonę odrębne dokumenty PIT-8C, w których wyszczególnia osobno otrzymane przez nich kwoty. Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia źródła przychodów, do którego należy zaliczyć odszkodowanie wypłacone przez Gminę (należne żonie), w odniesieniu do lokali stanowiących wspólność majątkową małżeńską.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż skoro wskazane we wniosku nieruchomości objęte wspólnością majątkową małżeńską (ustawową) stanowią środki trwałe w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, to wszelkie przychody z nimi związane, stanowią dla Wnioskodawcy przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej. Otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie (dotyczące stricte składników majątku związanych z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą), winno zostać w całości zaliczone do przychodów z działalności gospodarczej i w ramach tego źródła opodatkowane, stosownie do wybranej formy opodatkowania.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze. zm). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.