INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 27.02.2012 r. (data wpływu 05.03.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury i rozliczenia podatku należnego z tytułu tantiem i opłat - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05.03.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury i rozliczenia podatku należnego z tytułu tantiem i opłat.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca, będąc czynnym podatnikiem VAT, prowadzi działalność w zakresie produkcji programów telewizyjnych. Z tego tytułu Wnioskodawcy przysługują określone majątkowe prawa autorskie do wyprodukowanych programów telewizyjnych.

W dniu 31 maja 2011 r. Wnioskodawca podpisał umowę ze Stowarzyszeniem (dalej: Z.), tj. organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi dot. powierniczego przeniesienia praw autorskich i praw pokrewnych, którymi dysponuje Wnioskodawca jako producent programów telewizyjnych, w celu wykonywania zbiorowego zarządu tymi prawami (dalej: umowa). Należy wyjaśnić, że Z., działając na rzecz Wnioskodawcy, ale we własnym imieniu, udziela licencji na korzystanie z wyprodukowanych przez Wnioskodawcę programów telewizyjnych osobom fizycznym i prawnym, pobierając od nich za to wynagrodzenie, tzw. tantiemy. Przy czym, licencja udzielana przez Z. na korzystanie z programów telewizyjnych jest tzw. licencją generalną tj. na korzystanie z całego „repertuaru Z.” (tj. ogółu utworów tej kategorii powierzonych w zarząd tej organizacji przez wszystkich zrzeszonych autorów, a także utworów powierzonych zagranicznym organizacjom zbiorowego zarządzania, które Z. reprezentuje wobec korzystających z tych utworów w Polsce).

Licencjobiorcy (użytkownicy utworów z bazy Z.) płacą na rzecz Z. tantiemy w postaci stałych stawek miesięcznych, określonych procentowo części przychodów netto ze swojej działalności (np. niepubliczni nadawcy telewizyjni), bądź ustalane w inny sposób. W każdym z tych przypadków stawki wynagrodzenia określane są na podstawie tabel stawek, uchwalanych przez Z. albo są indywidualnie negocjowane przez Z. z korzystającymi z utworów (programów telewizyjnych). Dodatkowo, Z. jako organizacja zbiorowo zarządzająca prawami autorskimi otrzymuje od producentów i importerów urządzeń do powielania oraz czystych nośników opłaty wynikające z art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dotychczas, tj. za okres używania praw autorskich i sprzedaży czystych nośników do 31 marca 2011 r., Z. nie opodatkowywała podatkiem VAT tantiem pobieranych od licencjobiorców oraz opłat otrzymywanych od producentów i importerów czystych nośników i nie wystawiała faktur VAT dla tych licencjobiorców oraz producentów i importerów czystych nośników.

Okresowo Z. dokonuje tzw. repartycji pobranych tantiem, tj. ich podziału i wypłaty autorom, potrącając swoją prowizję (zwaną „kosztami administracyjnymi” lub „kosztami inkasa”). Z. dokonuje tej repartycji według reguł określonych w uchwalonym przez Z. na podstawie jego statutu regulaminie repartycji wynagrodzeń autorskich. W szczególności, odbywa się to na podstawie tzw. wykazów programowych, otrzymywanych od licencjobiorców (np. nadawców TV), a zawierających listy wykorzystanych programów z „repertuaru Z.”. Odnośnie częstotliwości wypłat przez Z., zgodnie z ww. regulaminem, w zależności od rodzaju repartycji czyli sposobu wykorzystania programu telewizyjnego, wynagrodzenia są do dyspozycji producentów programów telewizyjnych i innych autorów w ściśle określonych terminach.

Zgodnie z umową, przekazanie praw autorskich i praw pokrewnych (dalej łącznie: Prawa) do programów telewizyjnych Wnioskodawcy w zarząd Z. dotyczy wymienionych w umowie pól eksploatacyjnych m.in.:

• dokonywania publicznego odtwarzania;
• reemitowania, reemisji na platformach cyfrowych, satelitarnych i dokonywanych przez Internet; a także
• pobierania opłat z tytułu sprzedaży czystych nośników i urządzeń, o których mowa w art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
  
  

Powierzenie przez Wnioskodawcę praw w zarząd Z. dotyczy:

• zezwalania na korzystanie z utworów (umów) oraz przedmiotów praw pokrewnych wymagające udzielenia licencji;
• korzystania, które wymaga tylko ustalenia wysokości należnego wynagrodzenia i warunków płatności;
• dochodzenia roszczeń w odniesieniu do korzystania z utworów (filmów) oraz przedmiotów praw pokrewnych zarówno przed, jak i po dokonaniu powierzenia praw w zarząd w zakresie pól eksploatacji objętych umową.
  
  

Przekazanie w zarząd przez Wnioskodawcę dotyczy praw do programów telewizyjnych dotychczas stworzonych (listę wszystkich programów telewizyjnych, do których Wnioskodawcy przysługują prawa została przekazana do Z. po podpisaniu umowy i stanowi element „repertuaru Z.”) oraz tych, które powstaną w czasie trwania umowy w odniesieniu do terytorium całego świata. W tym kontekście należy dodać, że nawet w potencjalnej sytuacji wygaśnięcia powierzenia praw w zarząd (tj. w związku z rozwiązaniem umowy lub jej wypowiedzeniem), Z. jest uprawniona do dochodzenia należnego Wnioskodawcy wynagrodzenia z tytułu powierzonych praw w zarząd za okresy, gdy powierzenie praw obowiązywało na podstawie umowy. Takie ukształtowanie uprawnień Z. wynika z przyjętego w Z. regulaminu dot. realizowania zarządu prawami, który z kolei jest oparty na przyjętej praktyce dochodzenia wynagrodzeń dla autorów audiowizualnych w tego rodzaju branży oraz funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania prawami. Otóż, zgodnie z tym regulaminem, Z. dokonuje na rzecz Wnioskodawcy wypłat tego rodzaju należności w danym roku, ale za używanie powierzonych praw w roku poprzednim (lub w latach poprzednich, jeżeli niemożliwe lub utrudnione było wyegzekwowanie wynagrodzeń od użytkowników za rok poprzedni).

W dniu 15 grudnia 2011 r. w związku z realizacją umowy, Z. przekazała Wnioskodawcy następujące kwoty:

• wypłaty z tytułu reemisji kablowej dla producentów za okres 2007-2010 oraz wypłaty z tytułu reemisji satelitarnej dla producentów za okres 2007-2010 (dalej łącznie: Tantiemy);
• wypłaty opłat z tytułu czystych nośników producenckich, należne od producentów i importerów czystych nośników za okres 2009- 2010 (dalej: opłaty).
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca miał obowiązek wystawić fakturę VAT na rzecz Z. lub innego podmiotu oraz rozliczyć należny podatek VAT od tantiem otrzymanych od Z. po 1 kwietnia 2011 r., a dotyczących okresu czasowego używania praw Wnioskodawcy przez użytkowników przed tą datą (tj. w okresie 2007-2010)...
2. Czy Wnioskodawca miał obowiązek wystawić fakturę VAT na rzecz Z. lub innego podmiotu oraz rozliczyć należny podatek VAT od opłat otrzymanych od Z. po 1 kwietnia 2011 r., a należnych dla Z. od producentów i importerów czystych nośników za okres 2009-2010 i skalkulowanych przez Z. do podziału dla Wnioskodawcy na podstawie udziału emisji programów telewizyjnych Wnioskodawcy w najbardziej popularnych kanałach telewizyjnych w okresie przed ww. datą (tj. w okresie 2009-2010)...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie istniał obowiązek po stronie Wnioskodawcy wystawienia faktury VAT na rzecz Z. lub innego podmiotu oraz rozliczenia należnego podatku VAT od tantiem otrzymanych od Z. po 1 kwietnia 2011 r., a dotyczących okresu czasowego używania praw Wnioskodawcy przez użytkowników przed tą datą (tj. w okresie 2007-2010).

Opodatkowanie tych świadczeń nie znajduje bowiem podstawy w ustawie VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2011 r., w przepisach określających przedmiot i zakres opodatkowania.

Po pierwsze, należy zauważyć, że otrzymane przez Wnioskodawcę tantiemy nie stanowią wynagrodzenia (odpłatności) za jakąkolwiek usługę (świadczenie) Wnioskodawcy na rzecz Z. w rozumieniu systemu VAT (tj. art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o VAT). Wprawdzie, zgodnie z umową, Wnioskodawca powierza Z. przysługujące mu majątkowe prawa autorskie do programów telewizyjnych, nie można jednak tego traktować jako przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT ani jako jakiegokolwiek innego świadczenia Wnioskodawcy na rzecz Z.. Z. bowiem w wyniku tej czynności nie uzyskuje prawa do jakiegokolwiek korzystania z utworów lub praw do nich ani dysponowania nimi na własny rachunek - nabywa jedynie określone uprawnienia do programów telewizyjnych Wnioskodawcy na zasadzie powierniczej typu zarządzającego, tj. zawsze i wyłącznie w interesie powierzającego, a powiernik nie może nawet realizować własnych interesów; przeniesienie praw następuje nieodpłatnie na powiernika; przyczyną prawną takiego przeniesienia praw jest umożliwienie wykonywania przez powiernika określonych świadczeń na rzecz powierzającego je, do należytego wykonania których niezbędne jest, aby powiernik był podmiotem tych praw; powiernik zobowiązany jest do zarządzania przeniesionymi na niego prawami lub wykonywania uprawnień, do których otrzymał od powierzającego umocowanie; powiernik zobowiązany jest wydać powierzającemu wszelkie uzyskane korzyści z tytułu eksploatacji powierzonych praw otrzymując w zamian za wykonywanie zarządu jedynie wynagrodzenie pokrywające jego koszty; powiernik nie jest uprawniony do korzystania z powierzonych praw we własnym interesie (w taki sposób opisuje charakter powierniczego przeniesienia praw prof. Marian Kępiński w: „System prawa prywatnego, Prawo autorskie, Tom 13”, Wydawnictwo C.H. BECK Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2003 str. 539). Oznacza to, że faktycznie Z. świadczy usługi na rzecz Wnioskodawcy, tj. wykonuje na zlecenie Wnioskodawcy zarządzanie i ochronę prawami wraz z obowiązkiem rozliczenia się z tego zarządu z Wnioskodawcą i przekazania mu wszelkich uzyskanych pożytków tych praw (tantiem), z prawem jedynie potrącania prowizji Z. (tzw. „koszty administracyjne”) stanowiącej wynagrodzenie za te świadczenia (podstawa opodatkowania zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Takie stanowisko zostało również zaprezentowane przez WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 września 2009 r. (sygn. VIII SA/Wa 223/08). W konsekwencji, przekazane tantiemy do Wnioskodawcy stanowią świadczenie, które wykonuje Z. na rzecz Wnioskodawcy.

Po drugie, zgodnie z ukształtowaną doktryną podatkową, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie tej usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie - musi jednak istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Otrzymana zapłata zatem powinna być konsekwencją wykonanego świadczenia (podobnie w wyroku ETS z 3 marca 1994 r., w sprawie R.J.Tolsma, C-16/93, gdzie stwierdzono, że usługi są świadczone „za wynagrodzeniem” w rozumieniu Dyrektywy VAT, a w konsekwencji podlegają opodatkowaniu, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy).

Odnosząc te uwagi do tantiem otrzymanych przez Wnioskodawcę od Z. należy stwierdzić, że tantiemy nie pozostają w żadnym związku z samą czynnością jednorazowego powierzenia praw przez Wnioskodawcę w zarząd Z., a w szczególności nie stanowią za to przeniesienie praw zapłaty (wynagrodzenia) ani ekwiwalentu. Tantiemy bowiem wypłacane przez Z. dla Wnioskodawcy, w szczególności ich wysokość, bądź ich brak, są uzależnione wyłącznie od późniejszego każdorazowego wykorzystywania programów telewizyjnych Wnioskodawcy przez określonych licencjobiorców Z.. W związku z tym, ponieważ otrzymanie tantiem nie stanowi konsekwencji wykonania świadczenia przez Wnioskodawcę na korzyść Z., to nie można mówić, że mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usługi przez Wnioskodawcę na rzecz Z.

Po trzecie, należy wyjaśnić, że zgodnie z ogólną zasadą stosowania przepisów ustawy o VAT, skutki podatkowe danego zdarzenia gospodarczego należy oceniać (tj. czy w ogóle podlega systemowi VAT, zakres i miejsce jego opodatkowania, moment powstania obowiązku podatkowego, stawka podatku) na podstawie przepisów obowiązujących w chwili powstania (realizacji) tego zdarzenia, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (np. przepisy przejściowe w ustawie zmieniającej ustawę o VAT od 1 kwietnia 2011 r.).

Odnosząc tę regułę do sytuacji Wnioskodawcy i Z., zdarzeniem wywołującym skutki podatkowe jest fakt wykorzystania (reemisji) przez użytkowników praw do programów telewizyjnych Wnioskodawcy, tj. reemisje programów telewizyjnych Wnioskodawcy w latach 2007-2010 (w przesłanych przez Z. raportach reemisji programów telewizyjnych i sprzedaży czystych nośników producenckich znajdują się dokładne informacje o czasie reemisji programów telewizyjnych Wnioskodawcy w poszczególnych stacjach satelitarnych i kablowych). Natomiast, należy zauważyć, że zdarzeniem wywołującym skutki podatkowe nie może być fakt otrzymania płatności tantiem przez Wnioskodawcę, które stanowią rodzaj wynagrodzenia za usługi - ewentualnie, moment otrzymania (zapłaty) tantiem może rozstrzygać o szczególnym momencie powstania obowiązku podatkowego dla udzielenia licencji, co wynika z brzmienia art. 19 ust. 13 ustawy o VAT w okresie 2007-2010. Poza tym, w okresie 2007-2010 nie obowiązywały specyficzne przepisy przejściowe, z których wynikałoby odstępstwo od wyżej opisanej zasady opodatkowania VAT zdarzeń gospodarczych. Podobnie, w odniesieniu do ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy -Prawo o miarach (Dz. U. nr 64, poz. 332), która wprowadza art. 8 ust. 2a do ustawy o VAT - brak w przepisach przejściowych regulacji, które sugerowałyby, że moment otrzymania płatności tantiem przesądza o stosowaniu przepisów ustawy o VAT z dnia tej płatności.

Oznacza to, że do oceny skutków podatkowych reemisji programów telewizyjnych należy stosować przepisy ustawy o VAT obowiązujące w latach 2007-2010 oraz ich interpretację ówcześnie stosowaną przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne. W związku z tym, fakt otrzymania tantiem przez Wnioskodawcę (tj. 15 grudnia 2011 r.) nie przesądza o stosowaniu przepisów ustawy o VAT obowiązujących na ten dzień.

W związku z tym, warto prześledzić treść odpowiednich przepisów ustawy o VAT obowiązujących w latach 2007-2010. W tym celu, należy okres ten podzielić na następujące dwa odcinki czasu:

• okres od 1 stycznia 2007 r. do 1 grudnia 2008 r. (tj. do momentu wejścia w życia art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, który był niepełnym implementowaniem art. 28 Dyrektywy VAT nr 2006/112 stwarzającym podstawę do świadczenia usług w przypadku powierniczego przeniesienia praw przez powierzającego jako fikcji prawnej), w szczególności, wtedy nie obowiązywał żaden przepis w ustawie o VAT, który stwarzałby fikcję prawną dla uznania, że Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Z. w związku z powierniczym przekazaniem praw, tj. taką, jaka wynika z art. 28 Dyrektywy VAT nr 2006/112 obowiązującej w tym czasie (taką fikcję prawną przyjęto dopiero z dniem 1 kwietnia 2011 w nowelizacji ustawy o VAT); przy czym, w tym okresie organy podatkowe zasadniczo przyjmowały (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 17 stycznia 2011 r., nr ITPP1/443-1044/10/MN czy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 30 lipca 2010 r., nr IPPP1-443-382/10-7/PR), że brak implementacji tego przepisu Dyrektywy VAT do polskiej ustawy o VAT powoduje, że nie można bezpośrednio stosować art. 28 Dyrektywy VAT do sytuacji powierniczego przekazania praw autorskich na rzecz organizacji zbiorowo zarządzającymi tymi prawami (wynika to również z zasady, że regulacje dyrektyw Unii Europejskiej mogą być stosowane przez organy podatkowe wyłącznie na korzyść podatnika - nałożenie obowiązku podatkowego na Wnioskodawcę w takiej sytuacji należałoby postrzegać jako działanie na niekorzyść); w konsekwencji, w tym okresie nie było ustawowej podstawy, aby od tantiem uzyskanych za ten okres Wnioskodawca miał rozliczać należny podatek VAT (również WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 września 2009 r., sygn. VIII SA/Wa 223/03, stanął na stanowisku, że w tym okresie nie mogło mieć miejsca refakturowanie usług” na użytkowników przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, która nabyłaby te „usługi” od autora powierzającego swe prawa na zasadzie powierniczej); obowiązujący w tym okresie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, określający podstawę opodatkowania (obrotu) dla pośredników, wskazywał pośrednio regułę opodatkowania VAT działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na rzecz powierzającego te prawa jej autora;
• okres od 1 grudnia 2008 r. (tj. od wejścia w życie art. 30 ust. 3 ustawy o VAT) do 31 grudnia 2010 r.: otóż, art. 30 ust. 3 ustawy o VAT („w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o VAT”) miał stanowić niejako implementację art. 28 Dyrektywy VAT nr 2006/112 („w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi), który stwarza fikcję prawną odpłatnego świadczenia usług w przypadku powierniczego przeniesienia praw; jednak, brzmienie art. 30 ust. 3 ustawy o VAT oraz jego umiejscowienie w ustawie o VAT nie dają podstaw do uznania tego rodzaju fikcji prawnej, że Wnioskodawca w tym okresie świadczył odpłatnie usługi udzielenia licencji na rzecz Z. poprzez powierzenie w zarząd praw do programów telewizyjnych, w odróżnieniu od brzmienia art. 28 Dyrektywy nr 2006/112; należy bowiem zauważyć, że art. 30 ust. 3 ustawy o VAT odnosi się jedynie do czynności pośrednika, określając jego podstawę opodatkowania VAT, a nie jak art. 28 Dyrektywy nr 2006/112, który odnosi się również do czynności zleceniodawcy na rzecz pośrednika - w związku z tym, organy podatkowe nie mogą w takim przypadku powoływać się bezpośrednio na przepis Dyrektywy, nieprawidłowo implementowany do prawa polskiego (takie stanowisko zostało potwierdzone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji podatkowej z dnia 6 maja 2011 r., nr IPPP1-443-262/11-4/EK oraz z dnia 25 lutego 2011 r., nr IPPP1-443-1223/10-2/PR); poza tym takie podejście wynika również z zasady, że regulacje dyrektyw Unii Europejskiej mogą być stosowane przez organy podatkowe wyłącznie na korzyść podatnika - nałożenie obowiązku podatkowego na Wnioskodawcę w takiej sytuacji należałoby postrzegać jako działanie na niekorzyść); na zasadność takiej wykładni woli ustawodawcy w art. 30 ust. 3 ustawy o VAT wskazuje ponadto fakt, że dopiero z dniem 1 kwietnia 2011 r. zaczął obowiązywać art. 8 ust. 2a ustawy o VAT dający podstawę do fikcji prawnej, że Wnioskodawca, powierzając prawa Z. na zasadzie powierniczej, świadczy odpłatnie usługę udzielenia licencji na rzecz Z., co stanowi również podstawę do opodatkowania VAT tantiem egzekwowanych przez Z. od użytkowników; w konsekwencji należy stwierdzić, że również w tym okresie nie było ustawowej podstawy, aby od tantiem uzyskanych za ten okres Wnioskodawca miał rozliczać należny podatek VAT (również WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 września 2009 r., sygn. VIII SA/Wa 223/03, stanął na stanowisku, że w tym okresie nie mogło mieć miejsca „refakturowanie usług” na użytkowników przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, która nabyłaby te „usługi” od autora powierzającego swe prawa na zasadzie powierniczej).
  
  

Po czwarte, nawet jeśli uznamy powiernicze przeniesienia praw do programów telewizyjnych za swego rodzaju usługę Wnioskodawcy na rzecz Z. w latach 2007-2010, to owe przeniesienie jest czynnością nieodpłatną - powierzenie praw do Z. nastąpiło jednorazowo, zaś tantiemy wypłacane przez Z. dla Wnioskodawcy, w szczególności ich wysokość, bądź ich brak, zostały uzależnione wyłącznie od późniejszego każdorazowego wykorzystywania programów telewizyjnych Wnioskodawcy przez określonych licencjobiorców Z. i nie pozostają w żadnym związku z samą czynnością powierzenia praw w zarząd, a w szczególności nie stanowią za to zapłaty (wynagrodzenia) ani ekwiwalentu.

O tyle jest to ważne stwierdzenie, gdyż zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT obowiązującym w latach 2007-2010 nieodpłatne świadczenie usług na cele związane z przedsiębiorstwem nie podlegały w tym okresie opodatkowaniu VAT - w konsekwencji, również z tego powodu Wnioskodawca nie był zobowiązany do opodatkowania VAT otrzymanych tantiem i wystawienia faktury z tego tytułu na rzecz Z. - nie zachodzą natomiast oczywiście jakiekolwiek okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, które uzasadniałyby tu opodatkowanie podatkiem VAT nieodpłatnego świadczenia. Podobne stanowisko w odniesieniu do tantiem otrzymanych przez podatnika za okres przed 1 kwietnia 2011 r. zajął również Dyrektor izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji podatkowej z dnia 6 maja 2011 r. tj. gdy obowiązywał już art. 8 ust. 2a ustawy o VAT od dnia 1 kwietnia 2011 r., nr IPPP1-443-262/11-4/EK.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie istniał obowiązek wystawienia faktury VAT na rzecz Z. lub innego podmiotu oraz rozliczenia należnego podatku VAT od opłat otrzymanych od Z. po 1 kwietnia 2011 r., a należnych dla Z. od producentów i importerów czystych nośników za okres 2009-2010 i skalkulowanych przez Z. do podziału dla Wnioskodawcy na podstawie udziału emisji programów telewizyjnych Wnioskodawcy w najbardziej popularnych kanałach telewizyjnych w okresie przed ww. datą (tj. w okresie 2009-2010).

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić charakter prawny opłat należnych Wnioskodawcy poprzez Z.. Zgodnie z art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń - są obowiązani do uiszczania, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, producentów wideogramów, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników; z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada: 35% - twórcom; 25% - artystom wykonawcom; 40% - producentom wideogramów. W doktrynie prawa autorskiego zgodnie przyjmuje się, że tego rodzaju opłaty stanowią rodzaj wynagrodzenia autora z tytułu użytku prywatnego konsumentów (art. 18 ust. 3 tej ustawy wprost nazywa te roszczenia dot. tych należności prawem do wynagrodzenia autora), chociaż odrywa się od osoby rzeczywistego użytkownika, ma swoje źródło w autorstwie utworu i jego eksploatacji. Producenci importerzy sami nie zwielokrotniają utworów, ale stwarzają warunki do przegrywania przez inne osoby - oczywiście w ostatecznym rozrachunku za możliwość przegrywania do użytku prywatnego ekonomiczny ciężar poniesie indywidualny użytkownik w związku z tym, że wartość opłaty ponoszonej przez producentów i importerów stanowi element kalkulacyjny ceny sprzedaży urządzeń do powielania, której ciężar przenoszony jest na konsumenta. Poza tym, zobowiązanie do zapłaty tego rodzaju opłat zostaje nałożone na producentów i importerów ww. urządzeń i nośników na mocy ustawy, a w konsekwencji, stosunek umowny między zobowiązanym a wierzycielem nie zostaje wcześniej nawiązany, a dług powstaje całkowicie niezależnie od woli stron. Ponadto, nie można roszczenia wynikającego z art. 20 ww. ustawy traktować na równi z roszczeniem odszkodowawczym, gdyż żądanie poniesienia ww. opłat wynika z prawnie dozwolonego użytku z utworu, podczas gdy roszczenie odszkodowawcze powstaje w przypadku sprzecznego z prawem, zawinionego naruszenia praw autorskich. Również uzasadnienie dla dochodzenia roszczeń odszkodowawczych jest inne, gdyż chodzi tu o przywrócenie stanu poprzedniego, podczas gdy w przypadku ustawowego roszczenia o wynagrodzenie z art. 20 ww. ustawy chodzi o ważenie interesów twórców i użytkowników. Dodatkowo, warto zaznaczyć, że obowiązek poniesienia ww. opłat jest oderwany od faktu używania określonego utworu przez użytkownika i powstaje z chwilą przeniesienia własności urządzenia lub nośnika przez ich producentów, importerów.

W stanie faktycznym Wnioskodawcy obowiązek uiszczenia opłat przez producentów i importerów czystych nośników producenckich powstał w okresie 2009-2010; konsekwentnie, repartycja (podział) otrzymanych opłat przez Z. dla Wnioskodawcy odbyła się na podstawie udziału emisji programów telewizyjnych Wnioskodawcy w najbardziej popularnych kanałach telewizyjnych w okresie w okresie 2009-2010.

W świetle tych wyjaśnień można stwierdzić, że:

1. opłaty otrzymane przez Wnioskodawcę od Z., choć stanowią ustawowe wynagrodzenie z tytułu potencjalnego prywatnego użytku z programów telewizyjnych przez użytkowników, nie stanowią konsekwencji wykonania przez Wnioskodawcę jakiejkolwiek usługi, czy to na rzecz Z., czy producentów i importerów urządzeń do powielania i nośników, czy końcowych użytkowników; brak bezpośredniego związku między otrzymanymi opłatami przez Wnioskodawcę a ewentualnymi usługami Wnioskodawcy powoduje, że nie dochodzi od odpłatnego świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz Z. w związku z otrzymanymi opłatami (podobnie w wyroku ETS z 3 marca 1994 r., w sprawie R.J.Tolsma, C-16/93, gdzie stwierdzono, że usługi są świadczone „za wynagrodzeniem w rozumieniu Dyrektywy VAT, a w konsekwencji podlegają opodatkowaniu, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy);
2. producenci i importerzy czystych nośników, którzy są zobowiązani do ponoszenia opłat na rzecz Z. nie są beneficjentami żadnych świadczeń ze strony Z., czy Wnioskodawcy - obowiązek zapłaty opłat wynika wprost z ustawy, nie jest wynikiem akceptującego oświadczenia woli na przyjęcie ewentualnego świadczenia Z. lub Wnioskodawcy, a tym bardziej nie stanowi rezultatu używania praw do programów telewizyjnych Wnioskodawcy (używanie ich jest hipotetyczne i dotyczy podmiotów trzecich, tj. ostatecznych konsumentów); w konsekwencji, nie zostają spełnione podstawowe przesłanki do stwierdzenia, że dochodzi w takiej sytuacji do odpłatnego świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz Z.
   
   

Ponadto, nawet gdyby uznać, niezależnie od przedstawionych wyżej wyjaśnień, że opłaty, mają zbliżony charakter do tantiem opisywanych w stanowisku Wnioskodawcy na pytanie nr 1, bo wynikają z praw autorskich i praw pokrewnych, to w takiej sytuacji argumenty przytoczone powyżej w relacji do braku obowiązku opodatkowywania VAT tantiem przez Wnioskodawcę będą miały bezpośrednie zastosowanie do opłat, tzn. argumenty te będą również potwierdzać, że opłaty otrzymane przez Wnioskodawcę od Z., należne od producentów i importerów czystych nośników za okres 2009-2010 nie powodują obowiązku rozliczenia podatku VAT przez Wnioskodawcę.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, Wnioskodawca zajął stanowiska takie jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy. Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. brzmieniem art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zmiana wprowadzona ustawą z dnia z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332) dotyczyła zdania trzeciego ww. artykułu, który przedtem brzmiał: „Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy”. Zmiana ta dotyczyła opodatkowania czynności w przypadku kiedy za świadczenie płaci nie nabywca ale osoba trzecia co dla rozpatrywanej sprawy nie ma znaczenia.

Od dnia 1 grudnia 2008 r. obowiązuje przepis szczegółowy znajdujący się w zastrzeżeniach art. 29 ust. 1 ustawy. Jest nim art. 30 ust. 3 ustawy, w myśl którego, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, iż ww. regulacja stanowi implementację art. 28 Dyrektywy 112/2006, zgodnie z którym „w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi”. Pomimo, iż przedmiotowy stan faktyczny jest rozpatrywany w stanie prawnym obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji z dnia 1 kwietnia 2011 r., dodającego do ustawy art. 8 ust. 2a ustawy, należy zaznaczyć, iż dodana regulacja miała charakter wyłącznie doprecyzowujący uprzednio istniejącą już w polskim porządku prawnym implementację ww. unijnego przepisu, w postaci art. 30 ust. 3 ustawy. Należy zaznaczyć jednakże, że art. 30 ust. 3 ustawy stanowi od 1 grudnia 2008 r. przepis szczegółowy do art. 29 ust. 1 ustawy i w okresie jego braku przepisem obowiązującym był przepis ogólny, tj. art. 29 ust. 1 ustawy. Zatem wprowadzenie art. 30 ust. 3 ustawy jak i art. 8 ust. 2a nie jest tożsame z tym, iż w okresie wcześniejszym odsprzedaż prawa majątkowego powierzonego w zarząd nie podlegała opodatkowaniu jako odpłatne świadczenie usług.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako podatnik podatku od towarów i usług prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji programów telewizyjnych, z tytułu których przysługują określone majątkowe prawa autorskie. W dniu 31 maja 2011 r. Wnioskodawca podpisał umowę organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (Z.) w sprawie powierniczego przeniesienia praw autorskich i praw pokrewnych, do wyprodukowanych programów telewizyjnych. Z. działając na rzecz Wnioskodawcy, ale we własnym imieniu, udziela licencji na korzystanie z wyprodukowanych przez Wnioskodawcę programów telewizyjnych osobom fizycznym i prawnym, pobierając od nich za to wynagrodzenie, tzw. tantiemy. Z. otrzymuje również od producentów i importerów urządzeń do powielania oraz czystych nośników opłaty wynikające z art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz dokonuje tzw. repartycji pobranych tantiem, tj. ich podziału i wypłaty autorom, potrącając swoją prowizję (zwaną „kosztami administracyjnymi” lub „kosztami inkasa”). Przekazanie praw autorskich i praw pokrewnych do programów telewizyjnych Wnioskodawcy w zarząd Z. dotyczy wymienionych w umowie pól eksploatacyjnych m.in.: dokonywania publicznego odtwarzania; reemitowania, reemisji na platformach cyfrowych, satelitarnych i dokonywanych przez Internet; a także pobierania opłat z tytułu sprzedaży czystych nośników i urządzeń, o których mowa w art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Powierzenie przez Wnioskodawcę praw w zarząd Z. dotyczy: zezwalania na korzystanie z utworów (umów) oraz przedmiotów praw pokrewnych wymagające udzielenia licencji; korzystania, które wymaga tylko ustalenia wysokości należnego wynagrodzenia i warunków płatności; dochodzenia roszczeń w odniesieniu do korzystania z utworów (filmów) oraz przedmiotów praw pokrewnych zarówno przed, jak i po dokonaniu powierzenia praw w zarząd w zakresie pól eksploatacji objętych umową. Przekazanie w zarząd przez Wnioskodawcę dotyczy praw do programów telewizyjnych dotychczas stworzonych oraz tych, które powstaną w czasie trwania umowy w odniesieniu do terytorium całego świata. Zgodnie z regulaminem, Z. dokonuje na rzecz Wnioskodawcy wypłat tego rodzaju należności w danym roku, ale za używanie powierzonych praw w roku poprzednim (lub w latach poprzednich, jeżeli niemożliwe lub utrudnione było wyegzekwowanie wynagrodzeń od użytkowników za rok poprzedni).

W dniu 15 grudnia 2011 r. w związku z realizacją umowy, Z. przekazała Wnioskodawcy następujące kwoty:

• wypłaty z tytułu reemisji kablowej dla producentów za okres 2007-2010 oraz wypłaty z tytułu reemisji satelitarnej dla producentów za okres 2007-2010 (dalej łącznie: tantiemy);
• wypłaty opłat z tytułu czystych nośników producenckich, należne od producentów i importerów czystych nośników za okres 2009- 2010 (dalej: opłaty).
  
  

Wątpliwości Spółki sprowadzają się do kwestii związanej z opodatkowaniem ww. opłat otrzymanych od Z. po dniu 1 kwietnia 2011 r. dotyczących okresu 2007 r. - 2010 r. i tantiem otrzymanych po dniu 1 kwietnia 2011 r. a dotyczących okresu 2009-2010 r.

Warto w tym miejscu wskazać na uregulowania ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. Nr 90, poz. 631 ze zm.), które znajdują zastosowanie w przedmiotowej sprawie, gdzie zgodnie z treścią art. 70 ust. 2 (1) pkt 3, współtwórcy utworu audiowizualnego oraz artyści wykonawcy są uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu nadawania utworu w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów.

Zgodnie z art. 8 ust. 1-3 ustawy o prawie autorskim prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Z kolei w myśl art. 21 (1) ust. 1 ww. ustawy, organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno nadawać opublikowane drobne utwory muzyczne, słowne i słowno-muzyczne wyłącznie na podstawie umowy zawartej z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, chyba że prawo do nadania utworów zamówionych przez organizację radiową lub telewizyjną przysługuje jej na podstawie odrębnej umowy.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o prawie autorskim producenci i importerzy:

1. magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
2. kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu,
3. czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w pkt 1 i 2

- są obowiązani do uiszczania, określonym zgodnie z ust. 5, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.

Art. 20 ust. 2-4 ww. ustawy określa sposób podziału pobranych opłat. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

1. 50 % - twórcom;
2. 25 % - artystom wykonawcom;
3. 25 % - producentom fonogramów.
   
   

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

1. 35 % - twórcom;
2. 25 % - artystom wykonawcom;
3. 40 % - producentom wideogramów.
   
   

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

1. 50 % - twórcom;
2. 50 % - wydawcom.
   
   

Z powyższej definicji wynika, iż twórcą może być wyłącznie osoba fizyczna. Autorem jest ten, kto tworzy utwór. Jest to jedna z podstawowych zasad prawa autorskiego. Prawo autorskie powstaje na rzecz twórcy z mocy prawa, z faktu ustalenia i przejawienie utworu. Artykuł 8 ust. 1 prawa autorskiego konstytuuje podstawową zasadę, w myśl której prawo autorskie powstaje w sposób pierwotny na rzecz twórcy. Odejście od tej zasady wymaga szczególnego przepisu ustawy. Twórcę może zastępować producent, wydawca lub organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi jedynie w zakresie wykonywania prawa autorskiego.

Ponadto należy rozróżnić autorskie prawo osobiste od autorskiego prawa majątkowego. Autorskie prawo osobiste określone zostało w art. 16 prawa autorskiego, zgodnie z którym jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:

1. autorstwa utworu;
2. oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
3. nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4. decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
5. nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
   
   

Autorskie prawo majątkowe wynika z art. 17 prawa autorskiego, na podstawie którego jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Autorskie prawo osobiste jest prawem „ojcostwa utworu” i obejmują przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy, niezbywalne, nie można się go zrzec ani przenieść na inną osobę. Autorskie prawa majątkowe (ang. copyright) to monopol praw majątkowych na rzecz autora utworu (albo w określonych przypadkach wydawcy lub producenta). Zasadą w prawie autorskim jest, iż z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Najczęściej będzie to sam twórca lub osoba, która nabyła określone prawa majątkowe, lub na rzecz której ustanowiona została licencja.

Z kolei odnośnie opłat reprograficznych należy wskazać, iż organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi przekazują twórcom ustawowo ustaloną kwotę opłat należnych od producentów i importerów sprzętu do powielania oraz czystych nośników z tytułu wykorzystywania praw autorskich. Jest to zatem opłata ściśle powiązana z prawami autorskimi należna twórcom.

Jak powyższe wskazuje każde odpłatne udostępnianie własności wynikającej z prawa autorskiego stanowi korzystanie z prawa własności autora. W przedstawionych okolicznościach Wnioskodawca dysponuje autorskim prawem majątkowym wynikającym z art. 17 ustawy o prawie autorskim i przysługuje mu wynagrodzenie od osób fizycznych i prawnych z tytułu wykorzystywania programów telewizyjnych poprzez publiczne odtwarzanie, reemisję na platformach cyfrowych, satelitarnych i przez Internet. Przekazanie w zarząd posiadanych praw jest odrębną czynnością od zgody na udostępnienie wykorzystywania praw autorskich do wyprodukowanych programów i należy je rozpatrywać odrębnie. Wątpliwości Spółki dotyczą opodatkowania tantiem otrzymanych od organizacji zbiorowego zarządzania po dniu 1 kwietnia 2011 r. dotyczących okresu 2007 r. - 2010 r. z tytułu udzielania licencji na korzystanie z utworów (filmów) oraz opłat z tytułu czystych nośników za okres 2009-2010 r.

Odnosząc przedstawiony stan faktyczny do definicji usługi podkreślić należy, iż definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Z analizy treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje bowiem różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mieszczą się w nich zatem także usługi wykonywane w imieniu własnym i na rzecz osoby trzeciej, jak również w imieniu i na rzecz osoby trzeciej.

Z kolei, mając umocowanie w ww. przepisach prawa, podmiot zarządzający powierzonymi m.in. przez współtwórców utworu audiowizualnego oraz artystów wykonawców jest uprawniony pobrać opłatę należną z tytułu reemisji od nadawców, na podstawie przepisów ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych. W zamian za uiszczenie ww. kwot za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania Wnioskodawca, oferując programy telewizyjne własnej produkcji - sprzedaje niejako prawa autorskie, przynależne z mocy ustawy twórcom oraz współtwórcom utworu audiowizualnego, a także artystom wykonawcom. W takich okolicznościach opłata otrzymana przez Wnioskodawcę za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania z tytułu udostępniania utworu w telewizji, Internecie oraz z tytułu produkcji lub importu czystych nośników są wynagrodzeniem za świadczenie usług przez posiadacza prawa do określonego utworu. Bezpośrednim beneficjentami opłat i tantiem są twórcy, współtwórcy oraz artyści wykonawcy, jednakże skoro Wnioskodawca na podstawie zawartej umowy zarządza prawami autorskimi z zakresie ich wykonywania, to beneficjentem tego wynagrodzenia jest również Wnioskodawca jako pośrednik. Tak ukształtowane relacje łączące m.in. ww. podmioty autorsko uprawnione, organizację zarządzającą oraz Wnioskodawcę, od którego należne są ww. opłaty pozwala stwierdzić, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ustawy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż okoliczności wymienione w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) wypełniają wskazane przesłanki, warunkujące uznanie czynności za świadczenie usług, gdyż istnieje związek pomiędzy wypłacanym wynagrodzeniem od organizacji zbiorowego zarządzania na rzecz Wnioskodawcy, a przedmiotowymi usługami polegającymi na udzielaniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych – praw przysługujących podmiotom autorsko uprawnionym na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawca powierza Z. przysługujące Mu autorskie prawa majątkowe do programów telewizyjnych i Z. z kolei dysponuje nimi na podstawie umowy zawartej z Wnioskodawcą w zamian za omówione kwoty (tantiemy). Nie można zatem mówić o braku ekwiwalentności, gdyż w istocie kwota inkasowana przez Z. i następnie wypłacana na rzecz Wnioskodawcy, stanowi w istocie wynagrodzenie w zamian za wykorzystanie majątkowych praw autorskich, przysługujących autorsko uprawnionymi z mocy prawa. W przedstawionych okolicznościach Z. zarządza powierzonymi prawami i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie (prowizję), ale nie można stwierdzić, iż Wnioskodawca - powierzający swoje prawa do odpłatnego korzystania z nich przez podmioty trzecie, które z kolei płacą za możliwość prawnego odtwarzania, reemisji programów Wnioskodawcy - nie świadczy tym samym usługi za wynagrodzeniem.

Wnioskodawca działając w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, świadczy usługi polegające na czerpaniu korzyści majątkowych z tytułu eksploatowania przynależnych twórcom (współtwórcom) określonych ustawowo praw, o których mowa we wniosku. Tym samym, należności pieniężne pobierane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, zobowiązaną do pobierania opłat od określonych grup podmiotów tj. nadawców telewizyjnych, stanowią ekwiwalentne wynagrodzenie, w zamian za możliwości skorzystania z praw do wartości niematerialnych i prawnych, która to czynność mieści się w szerokiej definicji usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Wynagrodzenie, jakie Wnioskodawca otrzymuje od Z. z tytułu określonych ustawowo opłat, o których mowa w art. 70 ust. 2 (1) pkt 3 ustawy o prawie autorskim oraz udzielenia zgody przez organizację zbiorowego zarządzania zgody na reemisję utworów audiowizualnych, stanowi na tle powyższego wynagrodzenie za świadczenie usług przez Wnioskodawcę.

Reasumując, otrzymywane przez Wnioskodawcę od Z. jako organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w okresie po 1 kwietnia 2011 r. kwoty opłat i tantiem, stanowią w istocie zapłatę za wykorzystanie praw związanych z eksploatacją utworów przez nadawców telewizyjnych, którą w konsekwencji należy uznać za wynagrodzenie należne Wnioskodawcy za wyświadczoną usługę, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Wobec tego Wnioskodawca winien opodatkować usługi świadczone w okresie 2007 r. - 2010 r. i, na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy, wystawić fakturę na świadczone usługi.

Tym samym stanowisko Spółki należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych: IPPP1-443-262/11-4/EK z dnia 6 maja 2011 r. oraz IPPP1-443-1223/10-2/PR z dnia 25 lutego 32011 r. należy zauważyć, iż zawarte w nich stanowisko i jego uzasadnienie, na które powołuje się Wnioskodawca nie są jednolite w stosunku do pozostałych interpretacji wydanych w tym zakresie. Nie oznacza to, iż w celu zachowania jednolitości nie mogą być zmienione przez Ministra Finansów w trybie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz 60, z późn. zm.). Warto wskazać na interpretacje indywidualne wydane z tym zakresie, np. interpretację z dnia 26 maja 2009 r. nr PT3/812/28/136/SBA/09/PK-64, z dnia 24 stycznia 2012 r. nr PT8/0033/6/81/SBA/12/PT-74. Ponadto, należy podkreślić, iż przywołany przez Spółkę wyrok WSA z dnia 9 września 2009 r. sygn. akt VIII SA/Wa 223/08 skupiał się głównie wokół kwestii związanej z podmiotowością organizacji zbiorowego zarządzania, jako podatnika podatku od towarów i usług, także nie można na jego podstawie wnioskować bezpośrednio o sposobie opodatkowania kwot z tytułu udzielania zgody na reemisję utworów, o których mowa w przedmiotowym wniosku.

Odnosząc się do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ze sprawy C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia) należy wskazać, że orzeczenie to dotyczyło zagadnienia czy uliczny muzyk, który otrzymuje od przypadkowych przechodniów dobrowolne datki, wykonuje usługi odpłatnie (tj. w zamian za wynagrodzenie) w rozumieniu artykułu 2 VI Dyrektywy. Istota sprawy sprowadzała się do określenia, czy pieniądze otrzymywane za usługi, za które zapłata nie jest wymagana (datki są dobrowolne), mogą świadczyć o odpłatności, tj. czy istnieje związek prawny pomiędzy stronami czynności, z którego wynikają wzajemne świadczenia. Wskazać należy, że o ile we wskazanej sprawie z wyroku ETS brak jest relacji między usługodawcą a klientem, bowiem przechodzień może słuchać nie płacąc, może również płacić nie słuchając, o tyle w przypadku powierzenia autorskiego prawa materialnego do programu telewizyjnego do dysponowania nim następuje identyfikacja nabywcy i prawa oraz wzajemne odniesienie opłaty na rzecz konkretnego przedmiotu sprzedaży. W sprawie z wniosku wynika wzajemna relacja prawna pomiędzy stronami o wzajemnej wymianie dostaw i płatności. Związek, o którym mowa ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, że można powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie. W odniesieniu do powyższego rozstrzygnięcia Organ podatkowy podziela zawarte w nim tezy prawa podatkowego dotyczące związku świadczonej usługi z odpłatnością jako konieczne do uznania czynności za opodatkowaną. Jednakże zdaniem tyt. Organu tezy te rozpatrywane w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego prowadzą do odmiennych rozstrzygnięć. Zdaniem Organu podatkowego w wyniku zastosowania do przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego tej samej co w powyższych orzeczeniach normy prawnej prowadzi do odmiennych rozstrzygnięć.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.