2013.05.28 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-334/13-2/BH
z 28 maja 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Banku przedstawione we wniosku z dnia 12.04.2013 r. (data wpływu 15.04.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia do świadczonych usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15.04.2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (dalej: Bank) pełni funkcję depozytariusza, w rozumieniu przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (dalej: ustawa o FI) oraz ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (dalej: ustawa o FE) na rzecz funduszy emerytalnych oraz funduszy inwestycyjnych w rozumieniu ww. ustaw. Zgodnie z ustawą o FI fundusze inwestycyjne inwestują w określone w ustawie instrumenty finansowe (m.in. papiery wartościowe oraz instrumenty rynku pieniężnego), inne prawa majątkowe (m.in. udziały i akcje w spółkach niepublicznych, niepubliczne obligacje komercyjne, pule wierzytelności) oraz nieruchomości. Aktywa funduszy emerytalnych mogą zaś być lokowane w papiery wartościowe oraz instrumenty określone w art. 141 ustawy o FE.

Bank wykonuje funkcje depozytariusza działając na podstawie przepisów ustawy o FI oraz ustawy o FE, a także na podstawie umów zawieranych z funduszami.

W szczególności, Bank, jako depozytariusz, świadczy usługi w zakresie:

prowadzenia rejestru aktywów funduszu, zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez Bank i inne podmioty,
zapewnienia zgodności z prawem i statutem funduszu umów obejmujących nabywanie i zbywanie aktywów funduszu, emisji oraz wykupywania certyfikatów inwestycyjnych funduszu, sposobu wykorzystywania dochodów funduszu oraz lokowania aktywów funduszu,
zapewnienia zgodności obliczania wartości netto aktywów funduszu (oraz wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny, czy też w przypadku funduszy emerytalnych wartości jednostki rozrachunkowej) z prawem i statutem funduszu poprzez obliczanie wartości aktywów netto funduszu (we współpracy z funduszem) i porównania tych wartości z wartością aktywów ustaloną przez fundusz,
zapewnienia, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia oraz kontrolowanie terminowości rozliczania tych umów z uczestnikami funduszu,
wykonywania Poleceń i instrukcji rozliczeniowych funduszu, pod warunkiem, że nie są one sprzeczne z przepisami prawa, statutem lub umową.

Powyższe podstawowe obowiązki depozytariusza wynikają z ustawy FE i ustawy FI, jak również są potwierdzone także treścią umów standardowo zawieranych przez Bank. Ponadto w umowach tych przewidziane zostało szczegółowo wykonywanie przez Bank szeregu czynności niezbędnych dla wykonania ww. podstawowych obowiązków.

Zgodnie z ww. umowami w celu wykonania zobowiązania polegającego na prowadzeniu rejestru aktywów funduszu, Bank jest zobowiązany do otwierania i prowadzenia rachunków bankowych oraz rachunków papierów wartościowych, na których są:.

przyjmowane i przechowywane wpłacone środki a także akcje i udziały wnoszone w ramach zapisów na certyfikaty inwestycyjne,

przechowywane aktywa funduszu.

Bank zobowiązany jest także, na podstawie polecenia funduszu, otwierać odpowiednie rachunki w innych instytucjach depozytowych, kredytowych oraz bankowych.

Celem prowadzenia tych rachunków jest przechowywanie aktywów funduszu i rozliczanie zawartych przez fundusz transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz rozliczanie czynności związanych z realizacją praw z papierów wartościowych (np. wypłat dywidend, odsetek, wymianą papierów wartościowych).

Ponadto Bank zobowiązany jest, w celu wykonania obowiązków ad pkt 2 i 3, do prowadzenia stałej kontroli czynności prawnych i faktycznych podejmowanych przez fundusz oraz nadzorowaniu doprowadzania powyższych czynności do zgodności ze statutem funduszu, umową zawartą z funduszem oraz przepisami prawa. Kontrola czynności prawnych i faktycznych polega w szczególności na weryfikacji:

poleceń składanych do Banku,

umów dotyczących aktywów funduszu,

prawidłowego przebiegu rozliczeń transakcji,

dostosowania przez fundusz w odpowiednim terminie działalności lokacyjnej do wymogów określonych w ustawie o FI albo ustawie o FE oraz statucie funduszu,

sprawdzaniu poprawności czynności w zakresie ustalania wartości aktywów netto przyjętej przez fundusz.

Bank, w celu wykonania obowiązku ad pkt 3, ustala wartość aktywów netto funduszu. W tym celu, Bank zakłada, prowadzi i przechowuje dokumentację księgową dotyczącą funduszu niezbędną dla ustalenia wartości aktywów funduszu i wartości aktywów netto funduszu na odpowiednio - certyfikat inwestycyjny, jednostkę uczestnictwa (FI) oraz jednostkę rozrachunkową (FE).

Ponadto Bank zobowiązuje się również do współpracy z funduszem przy rozliczaniu nabytych lub zbytych składników aktywów funduszu. W tym zakresie, do obowiązków Banku należy w szczególności:

rozliczanie transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych,

pobieranie dywidend należnych funduszowi i innych płatności związanych z aktywami funduszu,

obliczanie wartości praw wynikających z papierów wartościowych znajdujących się w portfelu funduszu,

zamiana papierów wartościowych znajdujących się w portfelu funduszu na inne papiery wartościowe w wyniku podziału akcji, zmiany wartości nominalnej, zamiany lub innego zdarzenia związanego z papierami wartościowymi lub ich emitentem, o ile czynności te nie obejmują żadnej decyzji inwestycyjnej,

przedstawianie papierów wartościowych znajdujących się w portfelu funduszu emitentowi lub jego agentowi po otrzymaniu Polecenia o ich umorzeniu, wykupie lub zamianie, o ile czynności te nie obejmują żadnej decyzji inwestycyjnej,

wystawianie w imieniu funduszu dokumentów stwierdzających własność i innych dokumentów potrzebnych do uzyskania płatności z papierów wartościowych rejestrowanych na rachunkach papierów wartościowych prowadzonych dla funduszu,

udzielanie funduszowi niezbędnej pomocy przy postępowaniu podatkowym, wystawianiu wszelkich zaświadczeń i innych dokumentów związanych z prawem własności aktywów funduszu. Bank w ramach wyżej wymienionej funkcji monitoruje również zdarzenia mogące mieć wpływ na aktywa funduszu, w związku z czym udziela funduszowi informacji dotyczących m.in. wezwania do sprzedaży akcji, emisji, zamiany, subskrypcji prawa poboru i innych ofert, płatności dywidend i odsetek, zmian w tabelach prowizji i opłat KDPW, które mogą mieć wpływ na koszty funduszu, kwot umorzeń i innych przychodów wiążących się z aktywami funduszu czy też terminów posiedzeń walnych zgromadzeń akcjonariuszy.

Obowiązkiem Banku jest również współpraca z funduszem w zakresie rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu, w tym czuwanie nad sprawnym i terminowym przebiegiem rozliczania transakcji. W szczególności, Bank na podstawie instrukcji rozliczeniowej dokonuje płatności za nabywane papiery wartościowe, dostarcza lub zleca dostarczenie papierów wartościowych funduszu. Ponadto, Bank kontroluje realizację zleceń transakcji związanych z papierami wartościowymi, realizowanymi przez Instytucje Pośredniczące (tj. podmioty świadczące usługi maklerskie lub inne podmioty, za pośrednictwem których fundusz realizuje swój cel inwestycyjny).

Dodatkowo, w przypadkach określonych w ustawie o FI oraz ustawie o FE Bank może przejąć obowiązki zarządzającego funduszem. W szczególności, na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o FE, od dnia wejścia w życie decyzji o cofnięciu zezwolenia na utworzenie towarzystwa emerytalnego, fundusz jest reprezentowany i zarządzany przez depozytariusza.

Ponadto, Bank jako depozytariusz jest likwidatorem funduszu inwestycyjnego oraz pracowniczego funduszu emerytalnego (art. 74 ustawy o FE, art. 249 ustawy o FI).

Za wykonywanie wyżej opisanych usług Bank zgodnie ze standardowo zawieranymi umowami Bank pobiera szereg opłat, tj.:

opłata powiernicza (za prowadzenie rejestru aktywów funduszy),
opłata za kontrolę poprawności wyceny aktywów,
opłata za rozliczenie transakcji,
opłata za likwidację funduszu przez Wnioskodawcę,
opłata za przyjęcie/wydanie papierów materialnych, opłata za akceptacje modelu/metodologii wyceny,
opłata za rozliczenie kontraktów terminowych,
opłata za transfer papierów wartościowych,
opłata za blokadę papierów wartościowych na rachunku papierów wartościowych,
opłata za reprezentowanie Klienta na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy,

a także opłaty za wydawanie oświadczeń wystawianie zaświadczeń, oświadczeń, wystawianie historii rachunku czy innych dokumentów (np. dokumentów niezbędnych do odzyskania nadpłaconego podatku).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wyżej opisane usługi są objęte zwolnieniem z podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Banku opisane w niniejszym wniosku usługi są objęte zwolnieniem w podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12, 40, 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa), a w konsekwencji opisane we wniosku opłaty, pobierane przez Bank od funduszy, nie powinny być powiększone o kwotę podatku VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o FI utworzenie funduszu inwestycyjnego wymaga zawarcia przez towarzystwo umowy z depozytariuszem o prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego. Analogiczna regulacja została zawarta również w art. 12 pkt 2 ustawy o FE, tj. utworzenie funduszu emerytalnego wymaga zawarcia przez towarzystwo umowy o przechowywanie aktywów funduszu emerytalnego.

Depozytariusz jest podmiotem zaangażowanym w proces zbiorowego inwestowania posiadającym niezależną pozycję zarówno w stosunku do funduszu inwestycyjnego, jak i towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Działając w interesie uczestników funduszu inwestycyjnego, prowadzi rejestr aktywów funduszu i wykonuje inne powierzone mu ustawowo lub umownie obowiązki, w szczególności o charakterze kontrolno-nadzorczym.

Podstawowe obowiązki depozytariusza można podzielić na cztery kategorie. Obejmują one zarówno zadania w zakresie sprawowania pieczy nad aktywami funduszu, jak i kompetencje nadzorcze, które ze względu na ich cel w postaci zapewnienia ochrony interesu uczestników funduszu inwestycyjnego, mają charakter obowiązków publicznoprawnych. Ponadto depozytariusz jest zobowiązany do wykonywania poleceń funduszu inwestycyjnego. Posiada także obowiązki o charakterze nadzwyczajnym związane z cofnięciem lub wygaśnięciem zezwolenia na działalność towarzystwa oraz likwidacją funduszu. Depozytariusz należy do grupy podmiotów posiadających szczególny status instytucji zaufania publicznego. Jego działalność została bowiem podporządkowana interesowi publicznemu, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu i przestrzeganie reguł uczciwego obrotu oraz ważnemu interesowi jednostek - uczestników funduszu inwestycyjnego. Ze względu na doniosłość roli depozytariusza w zakresie ochrony interesów uczestników funduszu ustawodawca (...) wprowadził zamknięty katalog podmiotów, które mogą wykonywać zastrzeżone dla niego obowiązki. Należą do nich: bank krajowy posiadający siedzibę na terytorium kraju, oddział instytucji kredytowej oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. (Rafał Mroczkowski, „Nadzór nad funduszami inwestycyjnymi”, Lex, 2011).

Należy też dodać, że aktywa funduszu przechowywane przez depozytariusza nie mogą być przedmiotem kierowanej przeciwko depozytariuszowi egzekucji, nie wchodzą w skład masy upadłości depozytariusza i nie mogą być objęte toczącym się w stosunku do niego postępowaniem naprawczym (art. 81 ustawy FI).

Depozytariusz jest zatem jedną z instytucji powołanych w celu prawidłowego funkcjonowania funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Pełni on funkcję zabezpieczającą interesy inwestorów. Lokowanie środków w funduszu niesie dla inwestora ryzyko niewłaściwej inwestycji. Nie jest on jednak w stanie samodzielnie kontrolować działalności zarządzających funduszem. W związku z tym w celu zapewnienia bezpieczeństwa inwestowanych środków czynności związane z przechowywaniem aktywów zostały oddzielone od czynności wykonywanych przez podmiot zarządzający i przekazane podmiotowi odrębnemu - depozytariuszowi. W konsekwencji zgodnie z ustawą zarządzający funduszem oraz depozytariusz działają niezależnie i w interesie uczestników funduszy emerytalnych i inwestycyjnych.

Funkcje pełnione przez depozytariusza są zatem wymagane systemowo, i łącznie z funkcjami pełnionymi przez podmiot zarządzający funduszem, umożliwiają dokonywanie zbiorowego inwestowania w funduszach inwestycyjnych, czy też gromadzenia i lokowania środków finansowych w funduszach emerytalnych z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu wieku emerytalnego. Niemniej jednak z tego względu, iż ze względów systemowych, tj. w celu zapewnienia bezpieczeństwa dla lokowanych środków, funkcje związane z przechowywaniem aktywów (z czym jest immanentnie związane ich ewidencjonowanie) zostały oddzielone od funkcji związanych z zarządzaniem inwestycją (podejmowaniem decyzji inwestycyjnych), jakiekolwiek usługi systemowo konieczne dla funkcjonowania funduszy, nie powinny być pod względem podatkowym traktowane inaczej.

Opodatkowanie usług depozytariusza lub usług podmiotu zarządzającego funduszem (lub jednej i drugiej usługi) prowadziłoby bowiem do nieuzasadnionego preferowania przez przepisy podatkowe inwestycji lub lokowania dokonywanych bezpośrednio, w ramach których klient instytucji finansowej, np. nabywając instrumenty finansowe lub zakładając lokatę, nie jest obciążany kosztami podatku VAT, gdyż usługi te są zwolnione z podatku.

Co do zasady, fundusze prowadzą działalność zwolnioną z opodatkowania. Nałożenie więc podatku VAT na usługi depozytariusza lub usługi podmiotu zarządzającego funduszem świadczone na rzecz funduszy spowodowałoby znaczny wzrost kosztów po stronie funduszy, gdyż podatek ten nie podlegałby odliczeniu, a jego koszt finalnie obciążyłby uczestników funduszu emerytalnego lub inwestycyjnego.

W konsekwencji, z perspektywy celu, w jakim została powołana instytucja depozytariusza, zasadne jest zastosowanie zwolnienia z VAT dla opisanych wyżej czynności wykonywanych przez Bank. Wprawdzie do dnia 31 marca 2013 r. obowiązywał art. 43 ust. 8 ustawy o VAT, który zawierał definicję zarządzania, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, niemniej jednak należy stwierdzić, że wykreślenie tej definicji miało charakter jedynie porządkowy.

Zakres tej definicji, określonej przez ustawodawcę obejmował usługi świadczone przez depozytariusza na rzecz funduszy (tj. m.in. prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów oraz przechowywanie aktywów). Ustawą z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Ustawa zmieniająca”) z dniem 1 kwietnia 2013 r. uchylony został przepis art. 43 ust. 8 ustawy o VAT. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy wskazano, że celem zaproponowanej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o VAT do orzecznictwa TSUE, a mianowicie wyroku Trybunału z 4 maja 2008 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu Ustawy zmieniającej:

Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie - (…) o ile występuje niejasność co do zakresu stosowania tego przepisu w wersji angielskiej i niderlandzkiej, o tyle z wersji duńskiej, niemieckiej, francuskiej i włoskiej wynika w szczególności, że art. 13(B) (d) (6) szóstej dyrektywy zawiera odesłanie do definicji państw członkowskich jedynie w odniesieniu do pojęcia „funduszy powierniczych” (pkt 41). W świetle powyższego państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia „zarządzania funduszami inwestycyjnymi”, dlatego też uzasadnione jest usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy o VAT.”

Ponadto zgodnie z treścią uzasadnienia do Ustawy zmieniającej, uchylenie art. 43 ust. 8 ustawy o VAT „nie spowoduje żadnych skutków budżetowych”.

Zważywszy zatem, że w razie objęcia opodatkowaniem VAT wszystkich czynności wskazanych w uchylonym ust. 8 następstwem byłby wzrost dochodów budżetowych (ze względu na brak możliwości odliczenia VAT po stronie funduszy), należy stwierdzić, iż celem ustawodawcy nie było objęcie opodatkowaniem VAT usług świadczonych przez depozytariusza lub usług podmiotu zarządzającego funduszem.

Nowelizacja ustawy w tym zakresie ma więc wyłącznie charakter techniczny czy porządkowy, niezmieniający sytuacji prawnej podatników. Dlatego też wykreślenie definicji usług zarządzania funduszem nie powoduje, że opisane w stanie faktycznym niniejszego wniosku usługi Banku będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Niezależnie od powyższego należy też mieć na uwadze, iż ww. wyrok Trybunału z 4 maja 2006r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc) został wydany w celu dokonania wykładni art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/3/338/EWG z 17 maja 1977 r. (taki był zakres wniosku), czyli przepisu wprowadzającego zwolnienie z podatku VAT dla „transakcji zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie” (co wiązało się z wątpliwościami co do tego, jaka podstawa prawna może uzasadniać zwolnienie z podatku, w kontekście wielości przepisów krajowych dotyczących funkcjonowania funduszy inwestycyjnych), natomiast nie zajmował się wykładnią innych przepisów dyrektywy pod kątem zastosowania przewidzianego w nich zwolnienia do czynności związanych z transakcjami finansowymi do usług świadczonych na rzecz funduszy przez depozytariuszy (te kwestie nie były objęte wnioskiem złożonym do Trybunału).

Tymczasem ze względu na szeroki zakres czynności wykonywanych przez Depozytariusza, w ocenie Wnioskodawcy zwolnienie z opodatkowania VAT należy rozpatrywać na podstawie szeregu przepisów ustawy: art. 43 ust. 1 pkt 12, art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, zwolnione od opodatkowania są usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Powyższy przepis stanowi odzwierciedlenie art. 135 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE oraz art. 13 część B lit. d) pkt 6 uprzednio obowiązującej VI Dyrektywy VAT.

Usługami zarządzania o których mowa w art. 43 ust 1 pkt 12 ustawy o VAT niewątpliwie są czynności Banku wykonywane w przypadku przejęcia obowiązków zarządzającego funduszem emerytalnym na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o FE, a także czynności wykonywane przez Bank po przejęciu funkcji likwidatora funduszu inwestycyjnego lub pracowniczego funduszu emerytalnego. Na podstawie par. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 21 czerwca 2005 r. w sprawie trybu likwidacji funduszy inwestycyjnych, Bank jako likwidator ma bowiem wyłączne prawo do reprezentowania funduszu oraz zarządzania funduszem. Na podstawie art. 249 ust. 1 ustawy o FI, Bank, jako likwidator, jest zobowiązany, w szczególności, do zbycia aktywów funduszu, ściągnięcia należności funduszu, zaspokojenia wierzycieli funduszu i umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych.

Analogiczne regulacje dotyczące pracowniczych funduszy emerytalnych znajdują się w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 12 maja 1998 r. w sprawie szczegółowego trybu likwidacji pracowniczych funduszy emerytalnych (…) - par. 1 oraz w ustawie o FE — art. 74 ust. 4. Nie ulega więc wątpliwości, że usługi Banku w tym zakresie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT. Jednakże objęcie przez Bank funkcji zarządzającego na podstawie powyższych przepisów należy traktować jako zdarzenie szczególne, odrębne od standardowych usług depozytariusza świadczonych na podstawie umów zawartych z funduszami.

Niemniej jednak także niektóre standardowe usługi świadczone przez Bank powinny być uznane za element usług zarządzania. Zgodnie z Dyrektywą 2009/65/WE (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe) „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” obejmuje również następujące czynności (zgodnie z załącznikiem II do Dyrektywy):

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
zapytania klientów;
wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
monitorowanie przestrzegania uregulowań;
prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
wypłata zysków;
emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
prowadzenie ksiąg.

Należy stwierdzić, że część z usług świadczonych przez Bank można utożsamiać z czynnościami wskazanymi w załączniku II Dyrektywy 2009/65/WE (lub też usługi Banku są z nimi ściśle związane, tj. bez wykonania przez Bank określonych działań, wymaganych przepisami, nie mogą zostać wykonane inne czynności związane z funkcjonowaniem funduszu), które w opinii TSUE stanowią zwolnione z opodatkowania VAT usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

W szczególności dotyczy to:

Zapewnienia zgodności obliczania wartości netto aktywów funduszu (oraz wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny, czy też w przypadku funduszy emerytalnych wartości jednostki rozrachunkowej) z prawem i statutem funduszu poprzez obliczanie wartości aktywów netto funduszu (we współpracy z funduszem) i porównania tych wartości z wartością aktywów ustaloną przez fundusz — jak wynika z opisu, zgodnie z umową Bank jest zobowiązany jako depozytariusz do dokonania samodzielnie wyceny wartości aktywów, i porównania jej z wyceną dokonaną przez fundusz, a w przypadku wystąpienia różnic pomiędzy tymi wycenami, Bank i fundusz podejmują działania zapewniające ustalenie wartości aktywów w sposób zgodny z przepisami prawa i statutem funduszu. W konsekwencji należy stwierdzić, iż Bank bierze udział w ustalaniu wyceny, a zatem w tym zakresie czynności dokonywane przez Bank są elementem koniecznym dla wykonania tej czynności z zakresu zarządzania funduszem.
Zapewnienia zgodności z prawem i statutem funduszu umów obejmujących nabywanie i zbywanie aktywów funduszu, emisji oraz wykupywania certyfikatów inwestycyjnych funduszu, sposobu wykorzystywania dochodów funduszu oraz lokowania aktywów funduszu.

Do czynności stanowiących element zarządzania funduszami, wykonywanych przez Bank należy zaliczyć również zapewnianie terminowego rozliczania umów z uczestnikami funduszu, rozliczanie nabytych bądź zbytych składników majątku funduszu, wystawianie w imieniu funduszu dokumentów stwierdzających własność oraz innych dokumentów potrzebnych do uzyskania płatności z papierów wartościowych funduszu, a także udzielanie pomocy w zakresie ewentualnych postępowań podatkowych czy wystawianiu zaświadczeń i innych dokumentów związanych z prawem własności aktywów funduszu, jak również czynności monitorowania zdarzeń mogących mieć wpływ na aktywa funduszu.

Bank, jak już wspomniano w przedstawionym opisie, zobowiązuje się do udzielania funduszowi informacji w zakresie wezwania do sprzedaży akcji, emisji, zamiany, subskrypcji prawa poboru i innych ofert, płatności dywidend i odsetek, zmian w tabelach prowizji i opłat KDPW, które mogą mieć wpływ na koszty funduszu, kwot umorzeń innych przychodów wiążących się z aktywami funduszu czy tez terminów posiedzeń walnych zgromadzeń akcjonariuszy. Bank na zlecenie funduszu dostarcza również niezbędnych dokumentów umożliwiających funduszowi udział w głosowaniach oraz wykonywanie innych uprawnień związanych z aktywami funduszu.

W świetle powyższych rozważań należy uznać, że zarówno gromadzenie tych informacji jak i podejmowanie wyżej wskazanych czynności przez Bank ma bezpośrednie i istotne znaczenie dla zarządzania funduszem i przekłada się w bezpośredni sposób na prowadzenie działalności operacyjnej przez fundusz i jako takie powinno korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

W ocenie Banku, podstawę do zwolnienia z opodatkowania VAT usług wykonywanych na rzecz funduszy (opisanych wstanie faktycznym) stanowi bezpośrednio art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT. Niemniej jednak, z uwagi na złożony charakter świadczonych usług, czynności Banku opisane w stanie faktycznym będą zwolnione z opodatkowania również na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnione od opodatkowania są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Natomiast na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT ze zwolnienia od opodatkowania korzystają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37 - 41.

Mając na uwadze zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 40-41, należy wziąć pod uwagę, że opisane we wniosku czynności Banku można podzielić na: (i) te, których przedmiotem są środki pieniężne funduszu inwestycyjnego lub emerytalnego oraz (ii) te, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

W szczególności, należy wskazać, iż w ramach usługi przechowywania aktywów funduszu (i prowadzenia rejestru aktywów funduszu), Bank otwiera i prowadzi na rzecz funduszu rachunki bankowe i rachunki papierów wartościowych. Ponadto, Bank może otwierać takie rachunki również w innych instytucjach depozytowych, kredytowych oraz bankowych.

Należy przy tym wskazać, że zarówno interpretacje organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 października 2012 r. nr IPPP2/443- 857/12-2/JW, z 6 grudnia 2011 r. nr IPPP1/443-1360/11-2/AW) jak i orzecznictwo sądów administracyjnych (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2087/11) potwierdzają, że przechowywanie papierów wartościowych jest usługą zwolnioną z opodatkowania.

W związku z prowadzeniem ww. rachunków, Bank dokonuje rozliczeń zawartych przez fundusz transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz czynności związanych z realizacją praw z tych papierów (tj. wypłat dywidend, odsetek, itp.).

Z tego też względu usługi Banku związane ze środkami pieniężnymi funduszu, a także aktywami stanowiącymi instrumenty finansowe, korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 ustawy o VAT.

Pozostałe czynności Banku, w ocenie Banku, stanowią usługi pomocnicze (uzupełniające) do usług mających za przedmiot instrumenty finansowe (zwłaszcza przechowywanie aktywów), zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41. Należą do nich m.in. takie czynności jak:

kontrolowanie terminowości rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego, zapewnienie aby umowy obejmujące nabywanie i zbywanie aktywów funduszu były zgodne z przepisami prawa oraz statutem funduszu,

zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu,

zapewnienie aby dochody funduszu inwestycyjnego (aktywa funduszu emerytalnego) były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i statutem funduszu.

W konsekwencji, pozostałe czynności pomocnicze będą zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Ponadto wszystkie czynności wykonywane przez Bank jako depozytariusza bez wątpienia przez uczestników funduszy inwestycyjnych i emerytalnych są postrzegane jako element usługi finansowej realizowanej w drodze uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub funduszu emerytalnym, specyficzny i niezbędny dla świadczenia tej usługi. Zatem także z uwagi na taki charakter czynności depozytariusza, wymagane przepisami ustawy o FE i ustawy o FI, powinny korzystać ze zwolnienia z podatku jako usługi pomocnicze do usługi zwolnionej z podatku VAT.

W świetle powyższego, opisane w stanie faktycznym usługi Banku z uwagi na ich przedmiot (usługi w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, długów oraz usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe) będą zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40, 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, a w konsekwencji opłaty pobierane przez Bank od funduszy nie powinny być powiększane o kwotę podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług – w świetle art. 8 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. L Nr 347, str. 1 ze zm.), Państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania VAT zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 kwietnia 2013 r. definicja zarządzania została zawarta w art. 43 ust. 8 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

zarządzanie aktywami;
dystrybucję tytułów uczestnictwa;
tworzenie rejestrów uczestników i administrowania nimi;
prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów;
przechowywanie aktywów.

Powyższy przepis został uchylony na mocy ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 35).

Celem zmiany było dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów usług do orzecznictwa TSUE.

W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National sąd wskazał, że art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy 2006/112/WE nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje – pkt 59 tego wyroku.

Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EEC w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich, dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie – (…) o ile występuje niejasność co do zakresu stosowania tego przepisu w wersji angielskiej i niderlandzkiej, o tyle z wersji duńskiej, niemieckiej, francuskiej i włoskiej wynika w szczególności, że art. 13(B)(d)(6) szóstej dyrektywy zawiera odesłanie do definicji państw członkowskich jedynie w odniesieniu do pojęcia „funduszy powierniczych” (pkt 41).

W świetle powyższego państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia „zarządzania funduszami inwestycyjnymi”, dlatego też uzasadnionym było usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o FI”, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o FI, towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

W myśl art. 9 ww. ustawy, depozytariusz wykonuje obowiązki określone w ustawie, w szczególności polegające na prowadzeniu rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego.

Stosownie do art. 47 ust. 9 ww. ustawy, towarzystwo nie może zlecić zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią depozytariuszowi funduszu oraz podmiotowi, którego interesy mogą być sprzeczne z interesem towarzystwa lub interesem uczestników funduszu inwestycyjnego.

Zgodnie zaś z art. 72 ust. 1 ww. ustawy, obowiązki depozytariusza wynikające z umowy o prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego obejmują:

prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, w tym aktywów zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawartych na polecenie funduszu przez depozytariusza;
zapewnienie, aby zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa lub emitowanie, wydawanie i wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, oraz kontrolowanie terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu;
zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
zapewnienie, aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i ze statutem funduszu;
wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, chyba że są sprzeczne z prawem lub statutem funduszu inwestycyjnego.

Regulacje dotyczące funduszy emerytalnych zawarte są w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 34, poz. 189 ze zm.) zwanej dalej „ustawą o FE”. Zgodnie z art. 2 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, Fundusz jest osobą prawną. Przedmiotem działalności funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych, ich lokowanie, z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego, i wypłata okresowych emerytur kapitałowych, o których mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507, z 2010 r. Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398), z zastrzeżeniem ust. 3.

W myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, organem funduszu jest towarzystwo emerytalne, zwane dalej "towarzystwem", utworzone zgodnie z przepisami ustawy. Towarzystwo tworzy fundusz oraz, jako jego organ, zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi.

Stosownie zaś do art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, utworzenie funduszu wymaga zawarcia przez towarzystwo z depozytariuszem umowy o przechowywanie aktywów funduszu.

Zgodnie z art. 157, Fundusz jest obowiązany wybrać depozytariusza, któremu, na podstawie umowy, powierza przechowywanie swoich aktywów.

W myśl art. 159 ust. 1 tej ustawy, do obowiązków depozytariusza w zakresie przechowywania aktywów funduszu należy:

prowadzenie rejestru aktywów funduszu zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty uprawnione do tego na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawieranych za zgodą depozytariusza;
zapewnienie, aby wartość aktywów netto funduszu była ustalana w sposób pozwalający funduszowi na wykonanie obowiązków określonych w rozdziale 17;
zapewnienie, aby umowy obejmujące nabywanie i zbywanie aktywów funduszu były zgodne z przepisami prawa oraz statutem funduszu;
wykonywanie poleceń funduszu, chyba że są one sprzeczne z przepisami prawa lub statutem funduszu albo w ocenie depozytariusza zagrażają bezpieczeństwu aktywów funduszu;
zapewnienie, aby aktywa funduszu były lokowane zgodnie z przepisami prawa oraz statutem funduszu;
zapewnienie terminowego rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu;
wykonywanie poleceń likwidatora dotyczących likwidacji funduszu;
wykonywanie innych obowiązków przewidzianych ustawą.

Z cyt. powyżej przepisów wynika, że depozytariusz to podmiot, który jest wybrany do wykonywania ściśle określonych w ustawie o FI i ustawie o FE czynności, a w szczególności do prowadzenia rejestru aktywów funduszu oraz przechowywania tych aktywów. W ramach obowiązków związanych z tym zakresem czynności depozytariusz wykonuje również inne czynności, jak np. czynności zapewniające prawidłowe, zgodne z przepisami ustawy oraz statutem funduszu, rozliczanie umów dotyczących nabywania i zbywania aktywów, lokowania tych aktywów czy też sposobu ustalania ich wartości. Ponadto do obowiązków depozytariusza należy wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, w przypadku funduszy inwestycyjnych, oraz wykonywanie poleceń likwidatora, w przypadku funduszy emerytalnych jak również wykonywanie innych obowiązków nałożonych ustawą.

Zatem usługi wykonywane przez depozytariusza stanowią pakiet różnego rodzaju usług. Jak stanowi wcześniej cytowany przepis art. 47 ust. 9 ustawy o FI, towarzystwo nie może zlecić zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią depozytariuszowi funduszu oraz podmiotowi, którego interesy mogą być sprzeczne z interesem towarzystwa lub interesem uczestników funduszu inwestycyjnego. W związku z tym, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, jako depozytariusza, nie mogą stanowić usług zarządzania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National TSUE jednoznacznie rozstrzygnął o braku możliwości objęcia zwolnieniem od podatku od wartości dodanej, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, a wiec zwolnieniem dotyczącym usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, czynności wykonywanych przez depozytariusza funduszu inwestycyjnego w zakresie przechowywania aktywów oraz zapewnienia zgodności działalności funduszu z przepisami prawa oraz dokumentami założycielskimi funduszu.

Analizując zdarzenie opisane we wniosku, stwierdzić należy, że wszystkie opisane czynności wykonywane przez Bank, jako depozytariusza, zostały wymienione w art. 72 ustawy o FI oraz z art. 159 ustawy o FE i są czynnościami w zakresie prowadzenia rejestrów aktywów funduszu oraz ich przechowywania. Również czynności, które Bank wykonuje na podstawie polecenia funduszu, polegające na otwieraniu odpowiednich rachunków w innych instytucjach depozytowych, kredytowych oraz bankowych, należą do zadań nałożonych na Bank, jako depozytariusza, w ramach czynności wymienionych w ww. przepisach. Z przepisów ustawy o FI oraz ustawy o FE wynika, że depozytariusz pełni także funkcje kontrolne. Wnioskodawca wskazuje, że Bank kontroluje realizację zleceń transakcji związanych z papierami wartościowymi, realizowanymi przez Instytucje Pośredniczące (tj. podmioty świadczące usługi maklerskie lub inne podmioty, za pośrednictwem których fundusz realizuje swój cel inwestycyjny).

Ponadto, Bank jako depozytariusz jest likwidatorem funduszu inwestycyjnego oraz pracowniczego funduszu emerytalnego (art. 74 ustawy o FE, art. 249 ustawy o FI).

Należy jednak zauważyć, że te czynności Bank wykonuje działając jako depozytariusz. Wszystkie te czynności mieszczą się w zakresie usług odpowiadających obowiązkom wypełnianym przez Bank jako depozytariusza i dotyczą przechowywania aktywów, prowadzenia rejestrów aktywów oraz wykonywania funkcji nadzorczej.

Zatem odnosząc powyższe do zdarzenia opisanego we wniosku, stwierdzić należy, że Wnioskodawca wykonując czynności depozytariusza nie ma prawa do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT z tego względu, ze nie wykonuje On usług zarządzania, o których mowa w tym przepisie. Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 jest zwolnieniem przedmiotowym mającym zastosowanie jedynie do czynności mających charakter zarządzania funduszami. Świadczone przez Bank usługi dotyczą przechowywania aktywów funduszu oraz prowadzenia rejestru aktywów, zgodnie z przepisami cyt. wcześniej ustaw o FI i FE. Wprawdzie do obowiązków depozytariusza należy kontrola działalności podmiotu zarządzającego celem zapewnienia, że działalność ta odbywa się zgodnie z prawem i przepisami regulującymi działalność funduszy, jednakże tych czynności nie można uznać za usługi zarządzania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Wnioskodawca w swoim stanowisku wskazał, iż Jego zdaniem, świadczone przez Bank jako depozytariusza usługi winny być również zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, ponieważ w ramach usługi przechowywania aktywów funduszu i prowadzenia rejestru aktywów funduszu, Bank otwiera na rzecz funduszu rachunki bankowe i rachunki papierów wartościowych. Pozostałe zaś czynności takie jak: kontrolowanie terminowości rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego; zapewnienie aby umowy obejmujące nabywanie i zbywanie aktywów funduszu były zgodne z przepisami prawa oraz statutem funduszu; zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu; zapewnienie aby dochody funduszu inwestycyjnego (aktywa funduszu emerytalnego) były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i statutem funduszu, stanowią czynności pomocnicze, które winny być zwolnione na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 ustawy, zwalnia się od podatku:

usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Należy zauważyć, że przedmiotem wniosku są czynności wykonywane przez Bank jako depozytariusza funduszy inwestycyjnych oraz funduszy emerytalnych. Zdaniem tut. Organu, przedmiotowe usługi nie stanowią istoty usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 ustawy o VAT. Mają one jedynie charakter czynności pobocznych, technicznych w stosunku do czynności głównej jaką jest prowadzenie rejestru aktywów funduszu i ich przechowywanie.

Wskazać trzeba, że rachunki prowadzone przez Wnioskodawcę są rachunkami służącymi do zapisywania aktywów funduszu i ich prowadzenie jest elementem czynności wykonywanych przez Bank jako depozytariusza. Zatem nie można uznać, że w zdarzeniu opisanym we wniosku, Bank świadczy usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT. Analogicznie stwierdzić należy, że Bank nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT. Do zadań Wnioskodawcy należą czynności polegające na rejestrowaniu aktywów funduszu, dokonywaniu rozliczeń zawartych przez fundusz transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz realizacji praw do tych papierów, które to czynności są elementem usługi wykonywanej w ramach pełnienia roli depozytariusza, i nie można ich utożsamiać z usługami wskazanymi w tym przepisie, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

W sprawie również nie może mieć zastosowania art. 43 ust. 13, bowiem usługi, określone przez Wnioskodawcę jako pomocnicze a polegające na kontrolowaniu terminowości rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego; zapewnieniu aby umowy obejmujące nabywanie i zbywanie aktywów funduszu były zgodne z przepisami prawa oraz statutem funduszu; zapewnieniu, aby wartość netto aktywów funduszu była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu; zapewnieniu aby dochody funduszu inwestycyjnego (aktywa funduszu emerytalnego) wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i statutem funduszu, nie stanowią odrębnej czynności, stanowiącej jednocześnie całość, która jest niezbędna i właściwa do wykonania usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Zauważyć należy, że w istocie czynności te mają charakter nadzoru i kontroli sprawowanej przez Wnioskodawcę, jako depozytariusza funduszy inwestycyjnych i emerytalnych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że Bank jako depozytariusz funduszy inwestycyjnych oraz funduszy emerytalnych nie ma prawa do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, dla czynności, dla których wykonania został wybrany na podstawie ustawy o FI i ustawy o FE. Bank nie może również zastosować zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 maja 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2087/11, wskazanego przez Wnioskodawcę na poparcie swojego stanowiska, stwierdzić należy, że wyrok ten dotyczył innego stanu faktycznego niż ten, który jest przedmiotem niniejszego wniosku. Skarżący był podmiotem prowadzącym działalność maklerską, w ramach której zarządzał portfelami, w skład których wchodził jeden lub większa liczba maklerskich instrumentów finansowych, ewidencjonował oraz prowadził rachunki, na których zapisywane były maklerskie instrumenty finansowe. Również przywołane przez Wnioskodawcę interpretacje o numerach: IPPP2/443-857/12-2/JW, IPPP1/443-1360/11-2/AW dotyczą odmiennych od niniejszej sprawy zagadnień. Interpretacje te zostały wydane w zakresie usług przechowywania papierów wartościowych przez podmioty będące Domami Maklerskimi.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin